Η εσωτερική δύναμη μιας κοινωνίας φαίνται, σύμφωνα με το λόγο του Νίτσε, από τα πόσα παράσιτα μπορεί να ανέχεται. Τα παράσιτα όμως είναι τόσα πολλά, ώστε θέτουν σε δεινή δοκιμασία την αντοχή της και υποσκάπτουν θανάσιμα την υγεία της. Μεταποιούν την κοινωνία σε παρασιτική, σ' ένα πολιτικό φιδότοπο, της δίνουν το δικό τους ύφος. Πως; Με λόγια και με έργα που επαναλαμβάνονται.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Γιατί, δυστυχώς, τα παράσιτα και τα ερπετά γνωρίζουν ό,τι ο μεγάλος φιλόσοφος των Σταγείρων, ο Αριστοτέλης υποστήριζε: "Το επαναλαμβανόμενον έθος, ήθος γίνεται". Ενα ήθος δίχως Ηθική, δίχως αναστολές, δισταγμούς, φραγμούς ή έστω προσχήματα... Αυτό βιώνουμε ως πολίτες για δεκατετίες, ιδαιίτερα τα τελευταια τριά και πλέον χρόνια, με το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού προσωπικού, το οποίο "δηλητηριάζει" συστηματικά την κοινωνία με τη διαστροφή της αλήθειας, με επινοήματα ευκαιριακών σκοπιμοτήτων, με αφείδωλες υποσχέσεις και άεργα όνειρα. Το αποτέλεσμα για την κοινωνία; Ο εθισμός της στις πιο βάναυσες παραβιάσεις κανόνων της αντικειμενικής, κοινωνικής και πολιτικής ηθικής. Οι Ελληνες δεν αντιδρούν. Γίνονται αμέτοχοι φιλοθεάμονες. Οι συνειδήσεις τους είναι μουδιασμένες.
Δεν εξεγείρονται. Αυτος είναι ο κοινωνικός Μιθριδατισμός, η ανοσία αυτή απέναντι σ' αυτήν την χωρίς ήθος Ηθική, που έχει βαθιές τις ρίζες της. Η διαμόρφωση μιας τέτοιας ψυχολογίας σ' ένα λαό είναι καρπός μακροχρόνιων εξελίξεων και αθόρυβων διεργασιών. Συνεργούν και επιδρούν παράγοντες πολλοί: Από τη μορφολογία του εδάφους ή το χημισμό του αέρα έως και τις ιστορικές περιπέτειες. Μόνο μια συνθετική ερμηνεία της ιστορίας και της ψυχοτροπίας του λαού θα ήταν ίσως ικανή να προσεγγίσει τον πυρήνα της ψυχής του πολιτισμού ενός λαού, εν προκειμένω του ελληνικού, και να αποκαλύψει το βαθύτατο Είναι του και τη συμπερισφορά του, ιδίως στις κρίσιμες καμπές της εθνικής του ιστορίας.
Ομως κανένας παράγοντας δεν επιδρά αποφασιστικότερα στην εξέλιξη και την πορεία του λαού, όσον οι ηγέτες του, όταν μάλιστα ο λαός ααυτός είναι ευσυγκίνητος και αψίκορος και βλιαιος και εύπλαστος. Και τέτοιος λαός είμαστε οι Ελληνες. Φοβόμαστε την αλήθεια. Τη θέλουμε "ενδεδυμένη" αναλόγως των περιστάσεων. Αποφεύγουμε τον αγώνα με σύνεση και τη σύνεση με αγώνα. Ψυχή κάθε αγώνα ωστόσο είναι η αλήθεια. Προυπόθεση του κάθε αγώνα είναι η αλήθεια να φτάσει έως την τελευταία καλύβα και να πνεύσει σαν άνεμος πραγματικής αλλαγής.
Και με τη λέξη "αλλαγή" μη πάει ο νούς σας στο παπανδρεικό σύνθημα της δεκαετίας του '80 και πολλοί από εσάς βγάλετε "φλύκταινες". Μια και η λέξη αυτή ταυτίστηκε με την ασθένεια του πολιτικού οπορτουνισμού, με επάλληλα συμπτώματα "αυτοκαταστροφής" της ατομικής ψυχής του Ελληνα, της διόγκωσης και ταυτόχρονα διάλυσης του κράτους, της υπερχρέωσης της χώρας και της αναξιοκρατίας και κυρίως της αποδιάλυσης της παιδείας. Με τη λέξη "αλλαγή" εννοώ τον πόνο για την πατρίδα να παραλύει κάθε φιλοδοξία ή και μωροφιλοδοξία. Να μαραίνει κάθε ιδιοτέλεια. Εννοώ την επαναφορά στην εθνική ιδέα, στην εθνική πορεία, στο εθνικό σκοπό, στα εθνικά ιδανικά, στην ιδεά "Ελλάδα". Η ιστορία ενός λαού είναι ο πόλεμος ανάμεσα στις μετριότητες και στις σπουδαίες προσωπικότητες. Η πρώτη κατηγορία είναι οι πολλοί, η δεύτερη οι ολίγιστοι.
Η ψυχή της κοινωνίας και της κοινωνικής ζωής, οικοδομείται "κατ' εικόνα και ομοίωσιν" της ψυχής των ηγετόρων του, οι οποίοι με το πνεύμα τους και την αρετή τους γίνονται η μοίρα του λαού τους. Και με τις αποφάσεις τους μεταβάλλουν την πορεία και ανοίγουν σωτήριους ή ολέθριους δρόμους για το έθνος τους. Ο ελληνικός λαός δεν "ευτύχησε" να έχει ηγήτορες. Εχει ηγετίσκους. Φοβισμένα "ανθρωπάκια" με θρασυδειλία απύθμενη, με επίδειξη νεοελληνικής "μαγκιάς" ενίοτε, τα οποία στην καλύτερη περίπτωση, προσπαθούν να εξισορροπήσουν ανικανότητα με αναποτελεσματικότητα. Εκ των πραγμάτων ανέφικτο. Δύναμη της ιστορίας ενός λαού είναι η πολιτική ευφυία, γιατί οι μάζες ακολουθούν ασυνείδητα τις οδηγίες των εξαίρετων ανθρώπων.
Οι ολίγιστοι σκέπτονται, οι πολλοί μιμούνται. Γι' αυτό , ο πολιτισμός και η αισθητική των πολιτικών ηγετών καθορίζει τον πολιτισμό της ψυχής ενός λαού. Οι αληθινοί ηγήτορες θέλουν τους πολλούς, το πλήθος, το λαό πεπαιδευμένο και ενημερωμένο, υπέυθυνο και αφυπνισμένο, ελεύθερο με ακονισμένη συνείδηση - κοινωνική, γνωστική, ηθική, πολιτική και εθνική. Δεν φοβούνται την κρίση του λαού. Ούτε τον παραπλανούν. Οταν ένας λαός δοκιμάζεται ανελέητα, όπως ο ελληνικός λαός, όταν απελπίζεται, προδίδεται και εγκαταλείπεται, κακοδιοικείται και αδικείται, είναι φυσικό έως ένα σημείο βέβαια, ύστερα από επανειλημμένες διαψεύσεις των ελπίδων του, να μην πιστεύει τίποτα και κανέναν και να τρέπεται πρός έναν άγριο ατομικισμό.
Ο "σώζων εαυτόν σωθείτω" είναι το έμβλημά της ζωής του. Τους ισχυρούς ηθικούς του πόνους διαδέχεται η απόγνωση. Την απόγνωση η αδιαφορία. Την αδιαφορία η αναισθησία. Την αναισθησία η ανοσία. Την ανοσία ο Μιθριδατισμός. Πλάθεται κατά το ήθος των ηγετίσκων του, γιατί η λέξη "ηγέτης" έχει πάρει "διαζύγιο" πολλά χρόνια τώρα από την ελληνική πραγματικότητα....
Του Στέλιου Συρμόγλου
Γιατί, δυστυχώς, τα παράσιτα και τα ερπετά γνωρίζουν ό,τι ο μεγάλος φιλόσοφος των Σταγείρων, ο Αριστοτέλης υποστήριζε: "Το επαναλαμβανόμενον έθος, ήθος γίνεται". Ενα ήθος δίχως Ηθική, δίχως αναστολές, δισταγμούς, φραγμούς ή έστω προσχήματα... Αυτό βιώνουμε ως πολίτες για δεκατετίες, ιδαιίτερα τα τελευταια τριά και πλέον χρόνια, με το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού προσωπικού, το οποίο "δηλητηριάζει" συστηματικά την κοινωνία με τη διαστροφή της αλήθειας, με επινοήματα ευκαιριακών σκοπιμοτήτων, με αφείδωλες υποσχέσεις και άεργα όνειρα. Το αποτέλεσμα για την κοινωνία; Ο εθισμός της στις πιο βάναυσες παραβιάσεις κανόνων της αντικειμενικής, κοινωνικής και πολιτικής ηθικής. Οι Ελληνες δεν αντιδρούν. Γίνονται αμέτοχοι φιλοθεάμονες. Οι συνειδήσεις τους είναι μουδιασμένες.
Δεν εξεγείρονται. Αυτος είναι ο κοινωνικός Μιθριδατισμός, η ανοσία αυτή απέναντι σ' αυτήν την χωρίς ήθος Ηθική, που έχει βαθιές τις ρίζες της. Η διαμόρφωση μιας τέτοιας ψυχολογίας σ' ένα λαό είναι καρπός μακροχρόνιων εξελίξεων και αθόρυβων διεργασιών. Συνεργούν και επιδρούν παράγοντες πολλοί: Από τη μορφολογία του εδάφους ή το χημισμό του αέρα έως και τις ιστορικές περιπέτειες. Μόνο μια συνθετική ερμηνεία της ιστορίας και της ψυχοτροπίας του λαού θα ήταν ίσως ικανή να προσεγγίσει τον πυρήνα της ψυχής του πολιτισμού ενός λαού, εν προκειμένω του ελληνικού, και να αποκαλύψει το βαθύτατο Είναι του και τη συμπερισφορά του, ιδίως στις κρίσιμες καμπές της εθνικής του ιστορίας.
Ομως κανένας παράγοντας δεν επιδρά αποφασιστικότερα στην εξέλιξη και την πορεία του λαού, όσον οι ηγέτες του, όταν μάλιστα ο λαός ααυτός είναι ευσυγκίνητος και αψίκορος και βλιαιος και εύπλαστος. Και τέτοιος λαός είμαστε οι Ελληνες. Φοβόμαστε την αλήθεια. Τη θέλουμε "ενδεδυμένη" αναλόγως των περιστάσεων. Αποφεύγουμε τον αγώνα με σύνεση και τη σύνεση με αγώνα. Ψυχή κάθε αγώνα ωστόσο είναι η αλήθεια. Προυπόθεση του κάθε αγώνα είναι η αλήθεια να φτάσει έως την τελευταία καλύβα και να πνεύσει σαν άνεμος πραγματικής αλλαγής.
Και με τη λέξη "αλλαγή" μη πάει ο νούς σας στο παπανδρεικό σύνθημα της δεκαετίας του '80 και πολλοί από εσάς βγάλετε "φλύκταινες". Μια και η λέξη αυτή ταυτίστηκε με την ασθένεια του πολιτικού οπορτουνισμού, με επάλληλα συμπτώματα "αυτοκαταστροφής" της ατομικής ψυχής του Ελληνα, της διόγκωσης και ταυτόχρονα διάλυσης του κράτους, της υπερχρέωσης της χώρας και της αναξιοκρατίας και κυρίως της αποδιάλυσης της παιδείας. Με τη λέξη "αλλαγή" εννοώ τον πόνο για την πατρίδα να παραλύει κάθε φιλοδοξία ή και μωροφιλοδοξία. Να μαραίνει κάθε ιδιοτέλεια. Εννοώ την επαναφορά στην εθνική ιδέα, στην εθνική πορεία, στο εθνικό σκοπό, στα εθνικά ιδανικά, στην ιδεά "Ελλάδα". Η ιστορία ενός λαού είναι ο πόλεμος ανάμεσα στις μετριότητες και στις σπουδαίες προσωπικότητες. Η πρώτη κατηγορία είναι οι πολλοί, η δεύτερη οι ολίγιστοι.
Η ψυχή της κοινωνίας και της κοινωνικής ζωής, οικοδομείται "κατ' εικόνα και ομοίωσιν" της ψυχής των ηγετόρων του, οι οποίοι με το πνεύμα τους και την αρετή τους γίνονται η μοίρα του λαού τους. Και με τις αποφάσεις τους μεταβάλλουν την πορεία και ανοίγουν σωτήριους ή ολέθριους δρόμους για το έθνος τους. Ο ελληνικός λαός δεν "ευτύχησε" να έχει ηγήτορες. Εχει ηγετίσκους. Φοβισμένα "ανθρωπάκια" με θρασυδειλία απύθμενη, με επίδειξη νεοελληνικής "μαγκιάς" ενίοτε, τα οποία στην καλύτερη περίπτωση, προσπαθούν να εξισορροπήσουν ανικανότητα με αναποτελεσματικότητα. Εκ των πραγμάτων ανέφικτο. Δύναμη της ιστορίας ενός λαού είναι η πολιτική ευφυία, γιατί οι μάζες ακολουθούν ασυνείδητα τις οδηγίες των εξαίρετων ανθρώπων.
Οι ολίγιστοι σκέπτονται, οι πολλοί μιμούνται. Γι' αυτό , ο πολιτισμός και η αισθητική των πολιτικών ηγετών καθορίζει τον πολιτισμό της ψυχής ενός λαού. Οι αληθινοί ηγήτορες θέλουν τους πολλούς, το πλήθος, το λαό πεπαιδευμένο και ενημερωμένο, υπέυθυνο και αφυπνισμένο, ελεύθερο με ακονισμένη συνείδηση - κοινωνική, γνωστική, ηθική, πολιτική και εθνική. Δεν φοβούνται την κρίση του λαού. Ούτε τον παραπλανούν. Οταν ένας λαός δοκιμάζεται ανελέητα, όπως ο ελληνικός λαός, όταν απελπίζεται, προδίδεται και εγκαταλείπεται, κακοδιοικείται και αδικείται, είναι φυσικό έως ένα σημείο βέβαια, ύστερα από επανειλημμένες διαψεύσεις των ελπίδων του, να μην πιστεύει τίποτα και κανέναν και να τρέπεται πρός έναν άγριο ατομικισμό.
Ο "σώζων εαυτόν σωθείτω" είναι το έμβλημά της ζωής του. Τους ισχυρούς ηθικούς του πόνους διαδέχεται η απόγνωση. Την απόγνωση η αδιαφορία. Την αδιαφορία η αναισθησία. Την αναισθησία η ανοσία. Την ανοσία ο Μιθριδατισμός. Πλάθεται κατά το ήθος των ηγετίσκων του, γιατί η λέξη "ηγέτης" έχει πάρει "διαζύγιο" πολλά χρόνια τώρα από την ελληνική πραγματικότητα....