Της Μελίνας Κονταξή
Στις 28 Οκτωβρίου οι Έλληνες δε γιορτάζουν μόνο το όχι στους Ιταλούς, που οδήγησε στην συντριβή τους στα βουνά της Βορείου Ηπείρου...
Οι Ρούμοι Έλληνες της Συρίας γιορτάζουν την απελευθέρωση της Αντιόχειας το 969 μΧ και την επανένταξη της στην Βυζαντινή αυτοκρατορία.
Στις 28 Οκτωβρίου, ο στρατηγός του Βυζαντίου Μιχαήλ Βούρτζης καταλαμβάνει μέρος της πόλης και ανοίγει τις πύλες της στον Βυζαντινό στρατό, που με επικεφαλής τον στρατοπεδάρχη Πέτρο την καταλαμβάνει πλήρως στις 29 Οκτωβρίου του 969 μΧ.
Οι πρώτοι κάτοικοι της Αντιόχειας ήταν Έλληνες.. Αθηναίοι, Μακεδόνες, Κρήτες, Κύπριοι και άλλοι. Ιδρύθηκε στα τέλη του 4ου αιώνα πχ. από τον Σέλευκο τον Α τον Νικάτωρα, προς τιμήν του πατέρα του Αντίοχου και επί 8 αιώνες, μαζί με την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, αποτέλεσαν μητροπόλεις του πολιτισμού, του εμπορίου και των γραμμάτων. Επειδή δε η λάμψη της Αντιόχειας συναγωνιζόταν αυτήν της κλασσικής Αθήνας, αλλά και λόγω της Αθηναϊκής καταγωγής πολλών κατοίκων της, ονομαζόταν ‘‘Συριάδες Αθήναι’’.
Στην είσοδο της πόλης ο Σέλευκος έστησε έναν λίθινο αητό, καθώς σύμφωνα με την παράδοση, επειδή ο Σέλευκος ήθελε να χτίσει μια μεγάλη πόλη, πρόσφερε θυσία στον Δία στην Αντιγόνεια, εμφανίστηκε κατά την διάρκεια ένας αητός, πήρε μέρος του θηράματος και το άφησε στο βωμό του Βοττιαίου Διός που είχε υψώσει ο Μέγας Αλέξανδρος, του οποίου ο Σέλευκος ήταν στρατηγός, κοντά στο βουνό Σίλπιο.
Έτσι ο αητός έγινε σύμβολο των Έλλήνων της Ελληνιστικής και Βυζαντινής περιόδου και των Ρωμαίων στο ενδιάμεσο.
Κατά την Ρωμαϊκή περίοδο πέτυχε την αυτονομία της από τον Πομπήιο.
Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες την ευνόησαν, καθώς την θεωρούσαν πιο κατάλληλη πρωτεύουσα για το ανατολικό τμήμα της αυτοκρατορίας από την Αλεξάνδρεια, λόγω της απομόνωσης της Αιγύπτου.
Στην Αντιόχεια έγιναν και 90 Ολυμπιάδες.
Ποτέ δεν ξαναείχε την δόξα της περιόδου των Σελευκιδών.
Στην Αντιόχεια γεννήθηκε ο Χριστιανισμός.
Μέχρι το 1897 οι Πατριάρχες ήταν Έλληνες και η γλώσσα του Πατριαρχείου Ελληνική.
Το 1897 με την καθοριστική συμβολή των Ρώσων, για την προώθηση των συμφερόντων τους, εκλέχτηκε Άραβας Πατριάρχης και από τότε ξεκίνησαν οι προσπάθειες εξαραβισμού του πληθυσμού μέσω της εκκλησίας... όλα παίζουν ρόλο.
Ο ρήτορας Λιβάνιος, που σπούδασε στην Αθήνα και δίδαξε στην Νικομήδεια και την Αντιόχεια, με μαθητές τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο. που επίσης γενήθηκε στην Αντόχεια και τον Ιουλιανό, είναι από τους πιο γνωστούς Αντιοχείς.
Ο Λιβάνιος μαζί με τον επίσκοπο Φλαβιανό, το 387 έσωσαν την Αντιόχεια από την οργή του αυτοκράτορα Θεοδόσιου.
Εξαιτίας ενός λιμού ζήτησαν ευνοϊκή φορολογική μεταχείριση, ωθούμενοι από μέλη του Βουλευτικού που θα έδιναν λεφτά από τις προσωπικές τους περιουσίες και ζήτησαν φορολογικές διευκολύνσεις.
Μετά την άρνηση του αυτοκράτορα, οι κάτοικοι οργισμένοι κατέστρεψαν τα αγάλματα της οικογένειας του.
Ο Λιβάνιος και ο Φλαβιανός κατάφεραν να επιβληθούν στους κατοίκους μόνο διοικητικά μέτρα.
Τον λόγο του Φλαβιανού λέγεται ότι τον είχε γράψει ο μαθητής του Λιβάνιου Ιωάννης Χρυσόστομος, για τον οποίο ο ρήτορας στεναχωρήθηκε όταν έγινε Χριστιανός.
Από την Αντιόχεια κατάγονται επίσης ο ιστορικός Αμμιανός Μαρκελίνος και ο ρήτορας Αφθόνιος, τα προγυμνάσματα του οποίου χρησιμοποιούνταν ως διδακτικό εργαλείο στον Μεσαίωνα.
Κάποιες από τις πόλεις της Συρίας με Ελληνικούς πληθυσμούς, είναι η Λαττάκεια πρώην Λαοδικεία, η Δασμασκός γνωστή ως Δημητριάδα στο παρελθόν και άλλες.
Σήμερα η Αντιόχεια ανήκει στηνΤουρκία, μετά από στημένο δημοψήφισμα στην περιφέρεια της Αλεξανδρέττας, όπου οι Τούρκοι ακολούθησαν τις γνωστές τους τακτικές... εγκατάσταση εποίκων, τρομοκράτηση του πληθυσμού κλπ.
Κάποιοι από τους Έλληνες της Αντιόχειας έμειναν, άλλοι έφυγαν για την Συρία και τον Λίβανο.
Σήμερα οι Ρούμοι Έλληνες της Ανατολής που εξαραβίστηκαν, ψάχνουν να βρούν τις ρίζες τους και φωνάζουν... Δεν είμαι Άραβας, δεν είμαι Τούρκος, Ρωμιός γεννήθηκα και θα πεθάνω.
Τους χρωστάμε και χρωστάμε σε όλο το Έθνος την ένωση του, για να αποκτήσει κάθε κομμάτι την Ελευθερία του.