Τα κατάφερε για άλλη μία φορά η κυβέρνηση της πρωτοδεύτερης αριστεράς! Έχοντας δεσμευτεί προεκλογικά ότι θα "τσάκιζε" τους ολιγάρχες, ψήφισε νομοσχέδιο που, όπως υποστηρίζει η ίδια η κυβέρνηση, θα βάλει τέλος σε "26 χρόνια τηλεοπτικής ασυδοσίας" στην Ελλάδα.
Υπάρχει όμως ένα πρόβλημα. Ο εν λόγω νόμος και η επικείμενη αδειοδότηση για την οποία καμαρώνει τόσο πολύ η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και το πλήθος των παπαγάλων και απολογητών του, δεν θα βάλει τέλος στην προαναφερόμενη ασυδοσία. Δεν θα τσακίσει τους ολιγάρχες. Δεν θα "ξεκαθαρίσει" το τηλεοπτικό τοπίο. Αντιθέτως, θα επικεντρώσει ακόμα περισσότερη δύναμη στα χέρια των ολιγαρκών που θα αγοράσουν τις άδειες, και θα δημιουργήσει ένα επικίνδυνο προηγούμενο που στη συνέχεια ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί και σε ενδεχόμενες αδειοδοτήσεις περιφερειακών τηλεοπτικών σταθμών, αλλά και των ραδιοφωνικών σταθμών.
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά. Η κυβέρνηση, επικαλούμενη μελέτη του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου της Φλωρεντίας, ισχυρίζεται πως ο αριθμός των τεσσάρων αδειών προκύπτει από τεχνική μελέτη που δείχνει πως δεν υπάρχει χώρος το διαθέσιμο τηλεοπτικό φάσμα για περισσότερες από 4 συχνότητες εθνικής εμβέλειας, με δύο από αυτές τις συχνότητες να δεσμεύονται για τις εκπομπές της κρατικής τηλεόρασης. Έτσι μένουν δύο συχνότητες, από τις οποίες, για κάποιο "πονηρό" λόγο, η κυβέρνηση προβλέπει αποκλειστικά μετάδοση υψηλής ευκρίνειας (high definition, ή HD), ισχυρίζοντας στη συνέχεια πως έτσι θα χωρέσουν μόνο δύο σταθμοί ανά δίαυλο. Επιπλέον, η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως ο μικρός αριθμός αδειών είναι αναγκαίος για να διασφαλιστεί η λειτουργία "βιώσιμων" τηλεοπτικών επιχειρήσεων.
Από αυτή τη μελέτη και αυτούς τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς, που μεταφράζονται πλέον και δία νόμου, προκύπτουν κάποιες απορίες, αλλά και κάποια συμπεράσματα:
- Ο μικρός αριθμός πανελλαδικών τηλεοπτικών αδειών που θα δημοπρατηθούν θα σπρώξει την τιμή δημοπράτησης τεχνητά προς τα πάνω. Ποιοι θα έχουν τις βαθιές τσέπες για να αγοράσουν αυτές τις άδειες; Μήπως είναι οι ίδιοι ολιγάρχες που υποτίθεται πως τους "τσακίζει" η κυβέρνηση, ή άλλοι, νέοι ολιγάρχες;
- Στην ψηφιακή εποχή υποτίθεται πως έχουν την τεχνική δυνατότητα να εκπέμψουν περισσότερα κανάλια, ακόμα και σε μικρότερο αριθμό συχνοτήτων. Και όντως, σε όλες τις υπόλοιπες χώρες του κόσμου όπου έχει υιοθετηθεί η ψηφιακή τηλεόραση, ο αριθμός των ελεύθερων τηλεοπτικών καναλιών αυξήθηκε. Στο Λονδίνο, οι 5 αναλογικοί τηλεοπτικοί σταθμοί που ήταν διαθέσιμοι στους τηλεθεατές έγιναν περισσότερο από 40 σταθμοί μέσω της ψηφιακής Freeview. Στη Νέα Υόρκη, περίπου 15 αναλογικοί τηλεοπτικοί σταθμοί έχουν μετατραπεί σε περισσότερο από 50 ψηφιακοί τηλεοπτικοί σταθμοί. Αλλά ίσως το καλύτερο παράδειγμα προέρχεται από τη γειτονική Ιταλία, όπου σε κάθε πόλη χρησιμοποιούνται νόμιμα όλες οι συχνότητες του διαθέσιμου φάσμα της μπάντας UHF (τα κανάλια 21-60) αλλά και αρκετές συχνότητες της μπάντας VHF (τα κανάλια 5-12) από πολλαπλούς παρόχους δικτύου, με αποτέλεσμα να εκπέμπουν στις μεγάλες πόλεις όπως τη Ρώμη και το Μιλάνο έως και 300 ψηφιακοί τηλεοπτικοί σταθμοί όλων των ειδών σε ελεύθερη μετάδοση. Πως είναι άραγε δυνατόν να εκπέμπουν τόσοι πολλοί τηλεοπτικοί σταθμοί στην Ιταλική επικράτεια αλλά στην Ελλάδα να τίθεται θέμα "παρεμβολών" και "διαθέσιμων διαύλων";
- Η κυβέρνηση ισχυρίζεται πως ο μικρός αριθμός αδειών θα διασφαλίσει την βιώσιμη λειτουργία των τηλεοπτικών σχημάτων που θα αδειοδοτηθούν, σε μία εποχή οικονομικής δυσκολίας και κρίσης. Αγνοεί το παράδειγμα αρκετών Ευρωπαϊκών χωρών, όπως για παράδειγμα την πλούσια Ελβετία αλλά και τη Γερμανία, όπου ακόμα και με περιορισμένο αριθμό ιδιωτικών καναλιών, έχουν προκύψει κατά το πρόσφατο παρελθόν, μεγάλης κλίμακας πτωχεύσεις τηλεοπτικών σταθμών εθνικής εμβέλειας. Επίσης, αυτός ο ισχυρισμός από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά αποτελεί ομολογία πως η οικονομική κατάσταση της χώρας δεν πρόκειται να βελτιωθεί επί κυβερνήσεως τους, ασχέτως από τα μεγάλα τους λόγια για την επερχόμενη "ανάπτυξη" που όμως δεν έρχεται ποτέ.
- Φυσικά δεν υπάρχει ούτε κουβέντα για την προκήρυξη νέου διαγωνισμού αδειοδότησης για νέους ψηφιακούς παρόχους και κατάργηση του μονοπωλίου της DIGEA των ολιγαρκών. Γιατί άραγε;
- Αλήθεια, οι απομείναντες φανατικοί υποστηρικτές του σωτήρα Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ, που ακόμα ζουν με την ψευδαίσθηση ότι είναι "αντιμνημονιακοί" (όπως κάποτε ο Γιωργάκης ήταν "αντιεξουσιαστής στην εξουσία"), τι έχουν να πουν για το γεγονός ότι η δημοπράτηση των αδειών αποτελεί μνημονιακή δέσμευση της χώρας, και μάλιστα από το τρίτο μνημόνιο του Τσίπρα; Οι υποστηρικτές του Βαρουφάκη τι έχουν να πουν για το γεγονός ότι ακριβώς η ίδια πρόβλεψη υπήρχε στην 47σέλιδη πρόταση του προς τους λεγόμενους "θεσμούς", πριν από το δημοψήφισμα του Ιουλίου;
Και σαν να μην φτάνει αυτό, η αδειοδότηση γίνεται χωρίς να υπάρχει πρόβλεψη για το παραμικρό ποιοτικό κριτήριο, και γίνεται παρακάμπτοντας αντισυνταγματικά και παράνομα τις "ανεξάρτητες αρχές" όπως το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και την Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, οι οποίες παραμένουν χωρίς ηγεσία και ουσιαστικά εκτός λειτουργίας, σε αντίθεση με σχετικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Όπως θα δούμε στη συνέχεια όμως, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει ενδοιασμούς να παρανομήσει όποτε την συμφέρει.
Ουσιαστικά, όπως έχει κάνει με πολλά άλλα θέματα, η κυβέρνηση χρησιμοποιεί μία οδυνηρή μνημονιακή δέσμευση για πολιτικό κέρδος. Εκμεταλλεύοντας την όλο και μεγαλύτερη απαξίωση των μεγάλων καναλιών και των καναλάρχων στα μάτια του κοινού, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ παίζει επικοινωνιακό παιχνίδι, λέγοντας στους αφελείς ψηφοφόρους ότι κυνηγάει τους ολιγάρχες ενώ στην ουσία έχει ψηφίσει ένα νόμο που θα επιτρέψει μόνο σε ολιγάρχες να εκπέμψουν και που βασίζεται επίσης σε ψευδή τεχνικά στοιχεία, δια μέσου της περιβόητης μελέτης του πανεπιστημίου της Φλωρεντίας, που φαίνεται πως ετοιμάστηκαν "κατά παραγγελία" για τις ανάγκες της κυβέρνησης.
Σε αυτό το σημείο προκύπτει και άλλο ένα σημαντικό θέμα: αν τελικά προχωρήσει αυτή η αδειοδότηση με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, δημιουργεί ένα επικίνδυνο προηγούμενο για τους περιφερειακούς τηλεοπτικούς σταθμούς, καθώς η κυβέρνηση πολύ εύκολα θα μπορεί να επικαλεστεί έναν "περιορισμένο αριθμό" διαθέσιμων τηλεοπτικών διαύλων και το σύστημα δημοπρατήσεων των αδειών για να βάλει λουκέτο, στην ουσία, στα περισσότερα επαρχιακά τηλεοπτικά κανάλια της χώρας. Κανάλια που σε ορισμένες περιπτώσεις αποτελούν μία από τις ελάχιστες σχετικά ελεύθερες φωνές στο τοπίο των Ελληνικών συμβατικών μέσων ενημέρωσης. Το ίδιο επίσης μπορεί να εφαρμοστεί και σε ενδεχόμενη αδειοδότηση των ραδιοφωνικών σταθμών, επιτρέποντας μόνο σε όσους έχουν βαθιές τσέπες εν καιρό κρίσης να αδειοδοτηθούν και κλείνοντας "με το γάντι" εκατοντάδες άλλους ραδιοφωνικούς σταθμούς και μικρές επιχειρήσεις.
Την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση της "σωτηρίας" και της πρωτοδεύτερης φοράς αριστεράς κουνάει το δάχτυλο της και προσφέρει κάλπικα παιχνίδια "ηθικής" και νομιμοφροσύνης, μάλλον "παραβλέπει" (η προτιμάει να "ξεχνάει") τις δικές τις παρανομίες στο τοπίο των ΜΜΕ.
Ξεκινάμε με την περίπτωση του ραδιοφωνικού σταθμού του ΣΥΡΙΖΑ, τον 105,5 Στο Κόκκινο, ο οποίος εκπέμπει στην περιοχή της Αττικής. Ο σταθμός αυτός βγήκε για πρώτη φορά στον αέρα τον Δεκέμβριο του 2005, παράνομα και χωρίς το παραμικρό έγγραφο νομιμότητας. Λειτούργησε στην θέση του ραδιοφωνικού σταθμού NRG 105.5, ο οποίος είχε τεθεί εκτός λειτουργίας το μοιραίο βράδυ της 28ης Μαρτίου του 2001, όταν η κυβέρνηση του Σημίτη, 12 χρόνια πριν το περίφημο "μαύρο" της ΕΡΤ, έστειλε τα ΜΑΤ στον Υμηττό και έκλεισε μέσα σε μία νύχτα 66 ραδιοφωνικούς σταθμούς, επικαλούμενη τις "παρεμβολές" που θα δημιουργούσαν αυτοί οι σταθμοί στην λειτουργία του νέου αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος. Τότε, όπως και τώρα, υπήρχαν οι ισχυρισμοί (που ήταν εντελώς άκυροι) περί παρεμβολών και περί οικονομικής βιωσιμότητας.
Ο NRG έκλεισε εκείνο το βράδυ αλλά επέστρεψε παράνομα, χωρίς χαρτιά, στον αέρα στις αρχές του 2004, λίγο μετά την έλευση της Νέας Δημοκρατίας και του Καραμανλή στην εξουσία. Στη θέση του βγήκε στον αέρα ο 105,5 Στο Κόκκινο, επίσης χωρίς άδεια, και μάλιστα, το καλοκαίρι του 2006, σε επιχείρηση της ΕΕΤΤ στο κέντρο εκπομπής του Υμηττού για να κλείσει τους "παράνομους" σταθμούς που εξέπεμπαν από εκεί, έκλεισε για αρκετές μέρες και ο 105,5 Στο Κόκκινο. Το 2007 όμως, ο περίφημος νόμος Ρουσόπουλου (που και αυτός θα "έβαζε τάξη" στο τοπίο των ΜΜΕ), σε παγκόσμια πρωτοτυπία που δεν υπάρχει ούτε στην χειρότερη μπανανία, νομιμοποίησε τους κομματικούς ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς, για τους οποίους δεν θα υπήρχε υποχρέωση αδειοδότησης. Έτσι λοιπόν, ο 105,5 Στο Κόκκινο "νομιμοποιήθηκε", με έναν άκρως παράλογο νόμο της Νέας Δημοκρατίας. Φαίνεται πως η ακτινοβολία του σταθμού του ΣΥΡΙΖΑ, σε αντίθεση με τους σταθμούς που φιμώθηκαν το βράδυ της 28 Μαρτίου 2001, δεν προκαλεί... παρεμβολές στην αεροναυτιλία.
Επιστρέφοντας στο σήμερα, ενώ όλα τα φώτα της δημοσιότητας αφιερώθηκαν στον "θαρραλέο" νέο νόμο για τις τηλεοπτικές άδειες, αγνοήθηκε μία "κρυφή" διάταξη του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Χρίστου Σπίρτζη που ενσωματώθηκε σε πρόσφατο νόμο που ψηφίστηκε, οι ραδιοφωνικοί σταθμοί της επαρχίας, που έως τώρα είχαν το δικαίωμα να εκπέμπουν μόνο εντός του νομού τους και που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν ούτε το δικαίωμα να λειτουργήσουν αναμεταδότες εντός του νομού τους για να καλύψουν περιοχές που δεν λαμβάνουν το σήμα του σταθμού από το κύριο κέντρο εκπομπής, θα έχουν πλέον το νόμιμο δικαίωμα να εκπέμψουν σε περιφερειακό επίπεδο. Δεδομένου όμως ότι οι ραδιοφωνικοί σταθμοί της επαρχίας αντιμετωπίζουν τρομακτικά οικονομικά προβλήματα αυτό το καιρό (φαίνεται, άλλωστε, από το γεγονός ότι οι περισσότεροι σταθμοί δεν μπήκαν στο...έξοδο να αναπτύξουν δίκτυο αναμεταδοτών παρόλο που τους το επιτρέπει πλέον ο νόμος), ποιοι θα είναι οι ραδιοφωνικοί σταθμοί που θα επωφεληθούν από αυτή τη νέα διάταξη; Μήπως είναι οι ραδιοφωνικοί σταθμοί του ραγδαίως αναπτυσσόμενου δικτύου του σταθμού "Στο Κόκκινο" που πλέον λειτουργούν στη Θεσσαλονίκη, στην Πάτρα, στο Ηράκλειο, στην Καβάλα, στην Λαμία, και στην Ρόδο; Μήπως με αυτή τη διάταξη και με το νόμο Ρουσόπουλου που νομιμοποιεί τα κομματικά ραδιόφωνα, θα μπορέσει ο σταθμός "Στο Κόκκινο" να γεμίσει όλη την επικράτεια με αναμεταδότες, για να ακούγετε η φωνή του ΣΥΡΙΖΑ παντού;
Μίας και αναφέρθηκαν οι επαρχιακοί ραδιοφωνικοί σταθμοί του Κόκκινου, ας κοιτάξουμε και το ενδιαφέρον παράδειγμα της Ρόδου, όπου ο τοπικός σταθμός Στο Κόκκινο 103.7 FM εκπέμπει ενημερωτικό πρόγραμμα σε σταθμό που είναι δηλωμένος στο ΕΣΡ ως σταθμός μη ενημερωτικού περιεχομένου. Αυτό έχει συμβεί παρόλο που υπάρχει νόμος (έστω και αν είναι παράλογος) που δεν επιτρέπει σε σταθμούς μη ενημερωτικού χαρακτήρα να αλλάξουν κατηγορία προγράμματος και να δηλωθούν ως ενημερωτικοί σταθμοί. Δηλαδή αντί να αλλάξει αυτό τον παράλογο νόμο και να δώσει την ευκαιρία και σε άλλους ενδιαφερόμενους να ανοίξουν νέους ενημερωτικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς πέραν από τους υπάρχοντες, η κυβέρνηση προτιμάει να παρανομεί.
Και σαν να μην φτάνει αυτό, στην Ρόδο εκπέμπει επίσης το ραδιοφωνικό "αδελφάκι" του Στο Κόκκινο, ο "Στο Μωβ," μέσα από τις συχνότητες (96.9 και 97.1 FM) τοπικού ραδιοφωνικού σταθμού ο οποίος δεν διαθέτει βεβαίωση νομίμου λειτουργίας από το ΕΣΡ. Μάλιστα, από αυτές τις συχνότητες είχε βγει στον αέρα για πρώτη φορά στην Ρόδο ο σταθμός Στο Κόκκινο, πριν μεταφερθεί σε άλλο σταθμό που λειτουργούσε στους 103.7 FM.
Είναι ξεκάθαρο πως η κυβέρνηση "σωτηρίας" του ΣΥΡΙΖΑ δεν ενδιαφέρεται ούτε να τσακίσει τους ολιγάρχες, ούτε για την πολυφωνία, ούτε για το "ξεκαθάρισμα" του τοπίου των ΜΜΕ, ούτε για την δημοκρατία. Ενδιαφέρεται μόνο να αποκτήσει και να διατηρήσει ισχυρό έλεγχο στα ΜΜΕ της χώρας, να μειώσει την πολυφωνία και το δημοκρατικό διάλογο, και φυσικά να υπηρετήσει τα θελήματα των αφεντικών της στην τρόικα και στην Ευρώπη. Ασχέτως από τη γνώμη που μπορεί να έχει κάποιος για τα πανελλαδικά κανάλια της χώρας, για την προπαγάνδα τους και τις πολιτικές σκοπιμότητες που εκπροσωπούν, είναι ξεκάθαρο πως αυτός ο νόμος δεν θα κάνει τίποτα για να ανατρέψει αυτή τη κατάσταση. Αντί να υπάρξει νομικό πλαίσιο που επιτρέπει ένα λογικό αριθμό καναλιών όλων των ειδών να εκπέμψει, αντί να υπάρχει πρόβλεψη για φωνές που είναι αποκλεισμένες από τα ΜΜΕ τόσα χρόνια, αντί να υπάρχουν ποιοτικά κριτήρια που θα πρέπει να τηρήσουν όλοι οι αδειούχοι, αντί να υπάρχει νόμος που ανταποκρίνεται στην τεχνολογική πραγματικότητα, έχει ψηφιστεί ένας νόμος-παρωδία που γελοιοποιεί τους ισχυρισμούς και τους πανηγυρισμούς περί "τσακίσματος" των ολιγαρκών και που δεν αποτρέπει καμία από τις πολλές αδικίες του νομικού πλαισίου λειτουργίας των ραδιοτηλεοπτικών μέσων της χώρας.