Ο καινούργιος χρόνος είναι πλέον πραγματικότητα. Και οι προβλέψεις των αστρολόγων για τα τεκταινόμενα μέσα στο 2013 απασχολούν τους πολλούς. Ακόμη κι όσοι αρνούνται την επίδραση των άστρων στη ζωή μας, ρίχνουν "κλεφτές ματιές" στα ωροσκόπια ή στις αστρολογικές αναλύσεις. Η δε κοινότπη φράση των ημερών "τι λένε τ' άστρα", εκφράζει τελικά το φόβο απέναντι στο πιθανό αμετάκλητο. Και ενισχύει την άποψη ότι αυτός που δεν τα πιστεύει "αυτά" είναι σαν τη στρουθοκάμηλο, που χώνει το κεφάλι της μέσα στην άμμο. Σ' αυτόν που του αρέσουν "αυτά", έχει υποστεί τη νοσηρή έλξη του βάραθρου.
του Στέλιου Συρμόγλου
Ένας επιστήμονας είχε ρωτήσει μια επαγγελματία αστρολόγο: Έσείς πιστεύετε στην Αστρολογία; Αν όμως εμβαθύνει κανείς στην έννοια του "πιστεύω", θα διαπιστώσει ότι το ρήμα είναι ελλιπές. Η σωστή έκφραση ίσως για κάθε περίπτωση είναι "έχω ανάγκη να πιστεύω". Διαφορετικά, είτε ξέρω, είτε νομίζω. Γι' αυτό κι όσοι δεν πιστεύουν, έχουν ανάγκη να μην πιστεύουν...Η Αστρολογία, για τον κάθε επιστήμονα δεν είναι θέμα πίστης. Είναι θέμα έρευνας, υποψίας, διαπίστωσης. Μερικοί επιστήμονες υπερπηδούν τους ανθρώπινους φόβους τους και εξερευνούν τον Αμαζόνιο ή χώνονται στα βαθύτερα σπήλαια. Άλλοι, όπως ο Νεύτων και ο Κέπλερ, τόλμησαν να προάγουν ακόμη και την Αστρολογία. Υπάρχουν φυσικά και τα θύματα, όπως ο Ιερώνυμος Καριτάν, που αυτοκτόνησε την ημέρα που προέβλεψε πως θα πεθάνει! Έδωσαν όλοι αυτοί και τόσοι άλλοι κάποια χρήση στην ανθρωπότητα. Και η χρήση αυτή θα είναι σωστή ανάλογα με την ψυχραιμία ή και τη φιλοσοφία που θα αναπτυχθεί.
Εύλογο βέβαια το ερώτημα: Και οι αγύρτες; Ένας τρόπος υπάρχει για να απαλλαγεί ο κόσμος απ' αυτούς. Η σωστή πληροφόρηση. Όχι να διδαχθεί ο κόσμος ν' αποφεύγει τη Αστρολογία, αλλά να διδαχθεί Αστρολογία, όπως παρατήρησε ο Αινστάιν. Τους αγύρτες τους τροφοδοτεί η άγνοια. Και είναι η άγνοια των ανθρώπων που τους κάνει να φαίνονται "σοφοί". Είναι η άγνοιά μας που μας κάνει να ελκόμαστε πρός αυτούς τους...σοφούς!
Υπάρχουν δύο τρόποι για ν' αποφύγεις τη γνώση. Το να μη θέλεις να καταλάβεις και να σφραγίζεις τ' αυτιά σου. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι ευεπίδεκτοι στην εξήγηση των πραγμάτων με την απλή λογική σχετικά με την Αστρολογία. Άλλοι απογοητεύονται ή και θυμώνουν. Οι πρώτοι είναι αυτοί που τους αρέσουν τα "μυστήρια". Διάβαζαν στην εφηβική τους ηλικία Ντεκικεν και ιστορίες UFO. Οι δεύτεροι πάσχουν απλώς από το σύπλεγμα του "έξυπνου". Αληθινός έξυπνος, όμως, ήταν ο Οδυσσέας, που βούλωσε τ' αυτιά των συντρόφων του κι ο ίδιος δέθηκε στο κατάρτι. Ήταν επιστημονική ή αγύρτικη η αντίδρασή του; Εξαιρετικά κρίσιμο ερώτημα: Ποίοι ωφελούνται να βουλώσουν τ' αυτιά των συνανθρώπων τους; Όσοι το κάνουν για να εκμεταλλέυονται τους ανθρώπους, οι αγύρτες. Όσοι το κάνουν για να σώσουν τους ανθρώπους, είναι οι επιστήμονες.
Απομένει η γνώση, δηλαδή η ελευθερία. Τα παλιά χρόνια ο Βολταίρος και αργότερα ο πολύς Ισαάκ Ασίμωφ σάρκαζαν την Αστρολογία. Ο πρώτος, λένε οι γνωρίζοντες, δικαιολογείται γιατί δεν είχε διαποτιστεί από την επιστημονική γνώση στη σημερινή της έκταση. Μεθυσμένος από το αποτέλεσμα του ορθολογισμού μπορούσε να κάνει λίγες...τσουλήθρες πάνω στο καλογυαλισμένο παρκέ της απλότητας. Οι σημερινοί, όμως, επιστήμονες, ισχυρίζονται διακεκριμένοι αστρολόγοι, είναι ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιούν ένα τόσο απλοικό επιχείρημα, που αποδεικνύει την ίδια βαθιά άγνοια, αλλά και την υποκρυπτόμενη διάθεση της αντιμετώπισης ενός, πιθανόν, επίφοβου πράγματος που θα μπορούσε να ξορκιστεί με το σαρκασμό.
Η Αστρολογία, όπως εξηγούν, αναφέρεται στα ζώδια. Ένας νοητός διαχωρισμός του επιπέδου της εκλειπτικής (της τροχιάς της γης) που έχει σταθερούς τους άξονες του, δηλαδή σταθερό σχήμα. Από καθαρά πρακτική άποψη, οι αρχαίοι της Χαλδαίας έβαλαν κάποια άστρα να σημαδεύουν τα όρια των ζωδίων αυτών. Είναι καθαρά συνειρμικό η κατονομασία της αστρικής ομάδας που ορίζεται έτσι από τα ζώδια και λέγονται ατερισμοί, που για πάμπολλα χρόνια έμειναν στη θέση τους. Παρ΄όλα αυτά η βραδεία μετακίνησή τους δεν ξέφυγε από την ανθρώπινη παρατήρηση. Ο Ίππαρχος τη διεπίστωσε και έκανε τις ανάλογες διορθώσεις. Και βέβαια στην εποχή του και για πολλούς αιώνες, οι ένοιες αστρολόγος και αστρονόμος ήταν ταυτόσημες. Κι όμως, η Αστρολογία δεν έδειξε να συγκινείται καθόλου. Γιατί δεν αντιμετώπιζε ένα ανύπαρκτο γι αυτήν θέμα. οι αστερισμοί δεν επηρεάζουν σε τίποτα. Εκείνο που φαίνεται να επιδρά, είναι οι γωνιακές θέσεις των πλανητών.
Ο Πτολεμαίος, τόσο κοντά στον Ίππαρχο, θα την είχε σταματήσει την αστρολογία, αν πίστευε ότι η μετάπτωση μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο. Είναι τελικά η επιστημονική φαντασία τόσο αστείο πράγμα; Η Αστρολογία δεν είναι μαντεία. Δεν είναι ενόραση. Η αστρολογία είναι υπολογισμός και πρόβλεψη πιθανολογούμενη. Προσπαθεί να συνταιριάξει τους ρυθμούς του Σύμπαντος στις ανθρώπινες δραστηριότητες για πρακτικούς σκοπούς. Ασφαλώς και δεν τον νοιάζει τον Κρόνο αν εμείς ευτυχούμε ή δυστυχούμε, όπως ακριβώς δεν νοιάζεται και το άρβυλο του στρατιώτη για τα μυρμήγκια που πιθανώς πατήσει στο διάβα του. Εμάς, όμως, σαν μυρμήγκια, δεν θα μας συνέφερε να μάθουμε κάθε πότε κάνει την τακτική διαδρομή ο στρατιώτης-φρουρός από το ένα σημείο στο άλλο; Δεν θα λιγόστευε έτσι τα ατυχήματα; Και βέβαια δεν θα τα μηδενίζαμε. Οι δυνατότητες της απόλυτης ακριβούς πρόβλεψης είναι αποκλεισμένες και θεωρητικά. Φυσικά (αρχή απροσδιορισίας του heinsenberg) και μαθηματικά (θεώρηση του Goedel) , χωρίς να μπορεί να αγνοηθεί η μεταφυσική απόληξη του ζητήματος...
Κι όμως, κάθε βήμα στη ανθρώπινη ζωή είναι μια διαρκής προσπάθεια πρόβλεψης. Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά. Το αδύνατο της ακριβούς πρόβλεψης είχε διαπιστωθεί από την αρχή, τουλάχιστον στη Αστρολογία. Ο Πτολεμαίος έλεγε ότι ο άνθρωπος οφείλει να προετοιμαστεί πριν από τη σύμπτωση των αστεριών. Οι άραβες έλεγαν ότι τα "αστέρια δείχνουν, δεν εξαναγκάζουν". Εκείνο που παραμένει δυσδιάκριτο είναι ο ακριβής τρόπος που επιδρούν οι πλανήτες σε κάποιο άλλο σημείο. Πολλές υποθέσεις γίνονται κι έστω κι αν δεν υπάρχει μοντέλο αυστηρής θεωρίας, είναι πάντως αναμφισβήτητα τα γεγονότα που συνιστούν αυτήν την επίδραση.
του Στέλιου Συρμόγλου
Ένας επιστήμονας είχε ρωτήσει μια επαγγελματία αστρολόγο: Έσείς πιστεύετε στην Αστρολογία; Αν όμως εμβαθύνει κανείς στην έννοια του "πιστεύω", θα διαπιστώσει ότι το ρήμα είναι ελλιπές. Η σωστή έκφραση ίσως για κάθε περίπτωση είναι "έχω ανάγκη να πιστεύω". Διαφορετικά, είτε ξέρω, είτε νομίζω. Γι' αυτό κι όσοι δεν πιστεύουν, έχουν ανάγκη να μην πιστεύουν...Η Αστρολογία, για τον κάθε επιστήμονα δεν είναι θέμα πίστης. Είναι θέμα έρευνας, υποψίας, διαπίστωσης. Μερικοί επιστήμονες υπερπηδούν τους ανθρώπινους φόβους τους και εξερευνούν τον Αμαζόνιο ή χώνονται στα βαθύτερα σπήλαια. Άλλοι, όπως ο Νεύτων και ο Κέπλερ, τόλμησαν να προάγουν ακόμη και την Αστρολογία. Υπάρχουν φυσικά και τα θύματα, όπως ο Ιερώνυμος Καριτάν, που αυτοκτόνησε την ημέρα που προέβλεψε πως θα πεθάνει! Έδωσαν όλοι αυτοί και τόσοι άλλοι κάποια χρήση στην ανθρωπότητα. Και η χρήση αυτή θα είναι σωστή ανάλογα με την ψυχραιμία ή και τη φιλοσοφία που θα αναπτυχθεί.Εύλογο βέβαια το ερώτημα: Και οι αγύρτες; Ένας τρόπος υπάρχει για να απαλλαγεί ο κόσμος απ' αυτούς. Η σωστή πληροφόρηση. Όχι να διδαχθεί ο κόσμος ν' αποφεύγει τη Αστρολογία, αλλά να διδαχθεί Αστρολογία, όπως παρατήρησε ο Αινστάιν. Τους αγύρτες τους τροφοδοτεί η άγνοια. Και είναι η άγνοια των ανθρώπων που τους κάνει να φαίνονται "σοφοί". Είναι η άγνοιά μας που μας κάνει να ελκόμαστε πρός αυτούς τους...σοφούς!
Υπάρχουν δύο τρόποι για ν' αποφύγεις τη γνώση. Το να μη θέλεις να καταλάβεις και να σφραγίζεις τ' αυτιά σου. Υπάρχουν άνθρωποι που είναι ευεπίδεκτοι στην εξήγηση των πραγμάτων με την απλή λογική σχετικά με την Αστρολογία. Άλλοι απογοητεύονται ή και θυμώνουν. Οι πρώτοι είναι αυτοί που τους αρέσουν τα "μυστήρια". Διάβαζαν στην εφηβική τους ηλικία Ντεκικεν και ιστορίες UFO. Οι δεύτεροι πάσχουν απλώς από το σύπλεγμα του "έξυπνου". Αληθινός έξυπνος, όμως, ήταν ο Οδυσσέας, που βούλωσε τ' αυτιά των συντρόφων του κι ο ίδιος δέθηκε στο κατάρτι. Ήταν επιστημονική ή αγύρτικη η αντίδρασή του; Εξαιρετικά κρίσιμο ερώτημα: Ποίοι ωφελούνται να βουλώσουν τ' αυτιά των συνανθρώπων τους; Όσοι το κάνουν για να εκμεταλλέυονται τους ανθρώπους, οι αγύρτες. Όσοι το κάνουν για να σώσουν τους ανθρώπους, είναι οι επιστήμονες.
Απομένει η γνώση, δηλαδή η ελευθερία. Τα παλιά χρόνια ο Βολταίρος και αργότερα ο πολύς Ισαάκ Ασίμωφ σάρκαζαν την Αστρολογία. Ο πρώτος, λένε οι γνωρίζοντες, δικαιολογείται γιατί δεν είχε διαποτιστεί από την επιστημονική γνώση στη σημερινή της έκταση. Μεθυσμένος από το αποτέλεσμα του ορθολογισμού μπορούσε να κάνει λίγες...τσουλήθρες πάνω στο καλογυαλισμένο παρκέ της απλότητας. Οι σημερινοί, όμως, επιστήμονες, ισχυρίζονται διακεκριμένοι αστρολόγοι, είναι ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιούν ένα τόσο απλοικό επιχείρημα, που αποδεικνύει την ίδια βαθιά άγνοια, αλλά και την υποκρυπτόμενη διάθεση της αντιμετώπισης ενός, πιθανόν, επίφοβου πράγματος που θα μπορούσε να ξορκιστεί με το σαρκασμό.Η Αστρολογία, όπως εξηγούν, αναφέρεται στα ζώδια. Ένας νοητός διαχωρισμός του επιπέδου της εκλειπτικής (της τροχιάς της γης) που έχει σταθερούς τους άξονες του, δηλαδή σταθερό σχήμα. Από καθαρά πρακτική άποψη, οι αρχαίοι της Χαλδαίας έβαλαν κάποια άστρα να σημαδεύουν τα όρια των ζωδίων αυτών. Είναι καθαρά συνειρμικό η κατονομασία της αστρικής ομάδας που ορίζεται έτσι από τα ζώδια και λέγονται ατερισμοί, που για πάμπολλα χρόνια έμειναν στη θέση τους. Παρ΄όλα αυτά η βραδεία μετακίνησή τους δεν ξέφυγε από την ανθρώπινη παρατήρηση. Ο Ίππαρχος τη διεπίστωσε και έκανε τις ανάλογες διορθώσεις. Και βέβαια στην εποχή του και για πολλούς αιώνες, οι ένοιες αστρολόγος και αστρονόμος ήταν ταυτόσημες. Κι όμως, η Αστρολογία δεν έδειξε να συγκινείται καθόλου. Γιατί δεν αντιμετώπιζε ένα ανύπαρκτο γι αυτήν θέμα. οι αστερισμοί δεν επηρεάζουν σε τίποτα. Εκείνο που φαίνεται να επιδρά, είναι οι γωνιακές θέσεις των πλανητών.
Ο Πτολεμαίος, τόσο κοντά στον Ίππαρχο, θα την είχε σταματήσει την αστρολογία, αν πίστευε ότι η μετάπτωση μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο. Είναι τελικά η επιστημονική φαντασία τόσο αστείο πράγμα; Η Αστρολογία δεν είναι μαντεία. Δεν είναι ενόραση. Η αστρολογία είναι υπολογισμός και πρόβλεψη πιθανολογούμενη. Προσπαθεί να συνταιριάξει τους ρυθμούς του Σύμπαντος στις ανθρώπινες δραστηριότητες για πρακτικούς σκοπούς. Ασφαλώς και δεν τον νοιάζει τον Κρόνο αν εμείς ευτυχούμε ή δυστυχούμε, όπως ακριβώς δεν νοιάζεται και το άρβυλο του στρατιώτη για τα μυρμήγκια που πιθανώς πατήσει στο διάβα του. Εμάς, όμως, σαν μυρμήγκια, δεν θα μας συνέφερε να μάθουμε κάθε πότε κάνει την τακτική διαδρομή ο στρατιώτης-φρουρός από το ένα σημείο στο άλλο; Δεν θα λιγόστευε έτσι τα ατυχήματα; Και βέβαια δεν θα τα μηδενίζαμε. Οι δυνατότητες της απόλυτης ακριβούς πρόβλεψης είναι αποκλεισμένες και θεωρητικά. Φυσικά (αρχή απροσδιορισίας του heinsenberg) και μαθηματικά (θεώρηση του Goedel) , χωρίς να μπορεί να αγνοηθεί η μεταφυσική απόληξη του ζητήματος...
Κι όμως, κάθε βήμα στη ανθρώπινη ζωή είναι μια διαρκής προσπάθεια πρόβλεψης. Δεν χρειάζεται να πάμε μακριά. Το αδύνατο της ακριβούς πρόβλεψης είχε διαπιστωθεί από την αρχή, τουλάχιστον στη Αστρολογία. Ο Πτολεμαίος έλεγε ότι ο άνθρωπος οφείλει να προετοιμαστεί πριν από τη σύμπτωση των αστεριών. Οι άραβες έλεγαν ότι τα "αστέρια δείχνουν, δεν εξαναγκάζουν". Εκείνο που παραμένει δυσδιάκριτο είναι ο ακριβής τρόπος που επιδρούν οι πλανήτες σε κάποιο άλλο σημείο. Πολλές υποθέσεις γίνονται κι έστω κι αν δεν υπάρχει μοντέλο αυστηρής θεωρίας, είναι πάντως αναμφισβήτητα τα γεγονότα που συνιστούν αυτήν την επίδραση.