Ο λαϊκισμός στην ελλαδική πολιτική πραγματικότητα είναι ένας ήλιος καυτού καλοκαιριάτικου μεσημεριού, που δεν καταδέχεται ν' αφήσει σκιές, γιατί πέφτει κατακόρυφα. Τον βιώνουμε καθημερινά στο "πετσί " μας κι αποτελεί πάγια πολιτική πρακτική, που αποσκοπεί στη φαντασμαγορία των εντυπώσεων, αλλά κυρίως στον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης από τα καίρια προβλήματα της κοινωνίας.
του Στέλιου Συρμόγλου
Πρόκειται για μια "ολοκληρωμένη" πολιτική πρακτική σε τρείς διαστάσεις: Πρόσωπα-Καταστάσεις-Θέσεις. Απέφυγα τις λέξεις μέρη, γιατί ο λαϊκισμός στην πολιτική μας ζωή, όπως αναπτύχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες, συνεπικουρούμενος από το προπαγανδιστικό προσωπείο πολλών Μέσων Ενημέρωσης και την παχυλή άγνοια ή και αδιαφορία των ανθρώπων του Τύπου, δε μερίζεται. Αγκαλιάζει από το ύψος και το μάτι του...γερακιού την εποπτεία της ελληνικής κοινωνίας, δίνοντας στο χώρο της οικονομίας της μελέτης, τις διαστάσεις της ίδιας της κοινωνίας, στα πρόσωπα που δημιουργούν τις καταστάσεις, για να παραχαραχθούν οι όποιες ορθές πολιτικές θέσεις και να απομονωθούν οι φωνές αντίδρασης...
Ο λαϊκισμός, όπως εκφράζεται από το σύνολο σχεδόν του πολιτικού προσωπικού της χώρας, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες, με αποκορύφωση τα λεκτικά επικοινωνιακά τεχνάσματα του πρωθυπουργού και του "συνεταίρου" του στην αθλιότητα της εξαπάτησης του λαού, του Βαγγέλη Βενιζέλου, έχει μόνο στοιχεία αντιαισθητικής. Στην πολιτική, ποτέ η αισθητική δεν είναι ανεξάρτητη λειτουργία από την ηθική θέση!..
Και είναι αλήθεια ότι η αναβίωση των λαικίστικων τάσεων στην πολιτική ζωή της χώρας, κατά τα τελευταία χρόνια, επιβάλλει την κατά βάθος εξέταση του φαινομένου. Είναι γνωστό πως το λαικό πνεύμα, όταν εκφράζεται νηφάλια και ευπρεπισμένα, καταλήγει στη δημοκρατική διακυβέρνηση, όπου κυριαρχεί η ανοχή, η αρχή της πλειοψηφίας και η συμπληρωματικότητα των πολιτικών κομμάτων.
Στον δημοκρατικό ουρανό αναπτύσσονται δημιουργικά οι προσωπικές και οι κοινωνικές δυνατότητες του πνεύματος του λαού, σφυρηλατούνται αξίες της πολιτιστικής παράδοσης, αξιοποιούνται θετικά οι καταλληλότητες της ανθρώπινης φύσης. Βέβαια, κανένα πολίτευμα δεν υπήρξε απόλυτα δημοκρατικό, γιατί δεν είναι δυνατό η ανθρώπινη φύση να εκφράζεται ιδεατά στην εγκόσμια πορεία της. Το φάσμα του πάθους φαλκιδεύει τον ιδανικό χαρακτήρα της γνήσιας δημοκρατικής πολιτείας, η ανθρώπινη φύση θριαμβεύει ως δυναμική του πάθους και προσφέρει τις σύγχρονες αστικές δημοκρατίες.
Ο λαϊκισμός αποτελεί κακοήθη όγκο στο σώμα της δημοκρατίας και δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το πνεύμα του λαού. Ο λαικισμός εκφράζει την παρακμή του λαικού πνεύματος, το οποίο απροσωποποιεί, για να του προσδώσει στη συνέχεια άκρατα, άκαιρα και ανήκουστα διεκδικητικά προνόμια... Πρώτο του γνώρισμα είναι η κολακεία. Ο Πλάτων γνώριζε αρκετά τη φαλκιδεύουσα και φαλκιδευμένη συνείδηση, όταν αποκαλούσε τη δημοκρατία, τέχνη της κολακείας. Είναι έτσι φανερό πως ο λαϊκισμός προέρχεται κυρίως από δημαγωγούς πολιτικούς, οι οποίοι οικειοποιούνται κατά βάθος την προσφορά της κολακείας τους προς τον λαό.
Ο τελευταίος τους εμπιστεύεται το διεκδικητό του μένος, τους προσδίδει στη συνέχεια μεσιανική αποστολή, ταυτίζεται υποσυνείδητα μαζί τους και επιτρέπει στους δημαγωγούς να εκτρέπονται, να καθυβρίζουν τους αντιπάλους τους και να τους θέτουν συχνά εκτός μάχης, με τη μέθοδο της συκοφαντίας και της απάτης. Ακολουθεί το άνοιγμα των ασκών του πάθους και ο περιορισμός των δημοκρατικών θεσμών.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το ότι τα απολυταρχικά καθεστώτα της Δεξιάς και της Αριστεράς ξεκίνησαν από το λαϊκισμό, για να καταλήξουν στην άρνηση της Δημοκρατίας. βέβαια, ο λαϊκισμός εκφράζει την παρακμή του λαικού πνεύματος και όπου εκπροσωπείται από κυβερνήσεις, φαλκιδεύει οπωσδήποτε τους δημοκρατικούς θεσμούς. Η παρακμή της Δημοκρατίας είναι κατά κύριο λόγο κοινή παρακμή και οφείλεται σε άμβλυνση των αυτοσυνειδησιακών απαρχών του λαού.
του Στέλιου Συρμόγλου
Πρόκειται για μια "ολοκληρωμένη" πολιτική πρακτική σε τρείς διαστάσεις: Πρόσωπα-Καταστάσεις-Θέσεις. Απέφυγα τις λέξεις μέρη, γιατί ο λαϊκισμός στην πολιτική μας ζωή, όπως αναπτύχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες, συνεπικουρούμενος από το προπαγανδιστικό προσωπείο πολλών Μέσων Ενημέρωσης και την παχυλή άγνοια ή και αδιαφορία των ανθρώπων του Τύπου, δε μερίζεται. Αγκαλιάζει από το ύψος και το μάτι του...γερακιού την εποπτεία της ελληνικής κοινωνίας, δίνοντας στο χώρο της οικονομίας της μελέτης, τις διαστάσεις της ίδιας της κοινωνίας, στα πρόσωπα που δημιουργούν τις καταστάσεις, για να παραχαραχθούν οι όποιες ορθές πολιτικές θέσεις και να απομονωθούν οι φωνές αντίδρασης...Ο λαϊκισμός, όπως εκφράζεται από το σύνολο σχεδόν του πολιτικού προσωπικού της χώρας, ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες, με αποκορύφωση τα λεκτικά επικοινωνιακά τεχνάσματα του πρωθυπουργού και του "συνεταίρου" του στην αθλιότητα της εξαπάτησης του λαού, του Βαγγέλη Βενιζέλου, έχει μόνο στοιχεία αντιαισθητικής. Στην πολιτική, ποτέ η αισθητική δεν είναι ανεξάρτητη λειτουργία από την ηθική θέση!..
Και είναι αλήθεια ότι η αναβίωση των λαικίστικων τάσεων στην πολιτική ζωή της χώρας, κατά τα τελευταία χρόνια, επιβάλλει την κατά βάθος εξέταση του φαινομένου. Είναι γνωστό πως το λαικό πνεύμα, όταν εκφράζεται νηφάλια και ευπρεπισμένα, καταλήγει στη δημοκρατική διακυβέρνηση, όπου κυριαρχεί η ανοχή, η αρχή της πλειοψηφίας και η συμπληρωματικότητα των πολιτικών κομμάτων.
Στον δημοκρατικό ουρανό αναπτύσσονται δημιουργικά οι προσωπικές και οι κοινωνικές δυνατότητες του πνεύματος του λαού, σφυρηλατούνται αξίες της πολιτιστικής παράδοσης, αξιοποιούνται θετικά οι καταλληλότητες της ανθρώπινης φύσης. Βέβαια, κανένα πολίτευμα δεν υπήρξε απόλυτα δημοκρατικό, γιατί δεν είναι δυνατό η ανθρώπινη φύση να εκφράζεται ιδεατά στην εγκόσμια πορεία της. Το φάσμα του πάθους φαλκιδεύει τον ιδανικό χαρακτήρα της γνήσιας δημοκρατικής πολιτείας, η ανθρώπινη φύση θριαμβεύει ως δυναμική του πάθους και προσφέρει τις σύγχρονες αστικές δημοκρατίες.Ο λαϊκισμός αποτελεί κακοήθη όγκο στο σώμα της δημοκρατίας και δεν έχει καμία απολύτως σχέση με το πνεύμα του λαού. Ο λαικισμός εκφράζει την παρακμή του λαικού πνεύματος, το οποίο απροσωποποιεί, για να του προσδώσει στη συνέχεια άκρατα, άκαιρα και ανήκουστα διεκδικητικά προνόμια... Πρώτο του γνώρισμα είναι η κολακεία. Ο Πλάτων γνώριζε αρκετά τη φαλκιδεύουσα και φαλκιδευμένη συνείδηση, όταν αποκαλούσε τη δημοκρατία, τέχνη της κολακείας. Είναι έτσι φανερό πως ο λαϊκισμός προέρχεται κυρίως από δημαγωγούς πολιτικούς, οι οποίοι οικειοποιούνται κατά βάθος την προσφορά της κολακείας τους προς τον λαό.
Ο τελευταίος τους εμπιστεύεται το διεκδικητό του μένος, τους προσδίδει στη συνέχεια μεσιανική αποστολή, ταυτίζεται υποσυνείδητα μαζί τους και επιτρέπει στους δημαγωγούς να εκτρέπονται, να καθυβρίζουν τους αντιπάλους τους και να τους θέτουν συχνά εκτός μάχης, με τη μέθοδο της συκοφαντίας και της απάτης. Ακολουθεί το άνοιγμα των ασκών του πάθους και ο περιορισμός των δημοκρατικών θεσμών.
Δεν είναι λοιπόν τυχαίο το ότι τα απολυταρχικά καθεστώτα της Δεξιάς και της Αριστεράς ξεκίνησαν από το λαϊκισμό, για να καταλήξουν στην άρνηση της Δημοκρατίας. βέβαια, ο λαϊκισμός εκφράζει την παρακμή του λαικού πνεύματος και όπου εκπροσωπείται από κυβερνήσεις, φαλκιδεύει οπωσδήποτε τους δημοκρατικούς θεσμούς. Η παρακμή της Δημοκρατίας είναι κατά κύριο λόγο κοινή παρακμή και οφείλεται σε άμβλυνση των αυτοσυνειδησιακών απαρχών του λαού.