Μια τρομερή σύγχυση κυριαρχεί στον καθορισμό του εννοιολογικού περιεχομένου πολλών χαρακτηρισμών της πολιτκής και γενικότερα της κοινωνικής ζωής. Το φαινόμενο αυτό είναι ίσως παλαιά αμαρτία της ψυχικής και πνευματικής κατάστασης του ανθρώπου. Σήμερα όμως η απαράδεκτη διαστρέβλωση των συμβόλων του λόγου, που γίνεται εσκεμμένα από τους προπαγανδιστές και τους δημαγωγούς, είναι πρόκληση για την κοινή λογική και κυνική αναίδεια των τυχοδιωκτών της εξουσίας. Η σκόποιμη παραμόρφωση και η ανελέητη καταστροφή του λόγου είναι η έκφραση της πνευματικής και ηθικής σύγχυσης του καιρου μας.
του Στέλιου ΣυρμόγλουΔεν πρόκειται σ' αυτές τις λίδες γραμμές να ασχοληθώ με το μεγάλο θέμα της κρίσης των αξιών, αλλά θα επισημάνω τη συστηματική παραποίηση ορισμένων εννοιών και ιδίως θα ελέγξουμε τι σημαίνει πρόοδος και ποιοι είναι οι προοδευτικοί. Μπορούμε να δεχθούμε ως πρόοδο την τάση και τη διαρκή προσπάθεια για την προσέγγιση κάποιου ανώτερου ιδεώδους με σκοπό την υλική και πνευματική εξύψωση της ανθρώπινης ύπαρξης. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η έφεση της προόδου είναι έμφυτη ιδιότητα της ανθρώπινης φύσης. Υπάρχουν, όμως, και οι αντίθετοι αυτής της άποψης. Ο Ρουσώ, που αρνείται την ιδέα της πρόδου, γιατί πιστεύει πως ο πολιτισμός είναι εκτροπή του σκεπτόμενου ανθρώπου από τη φύση του.
Ο κοινός άνθρωπος συντάσσεται με την αισιόδοξη παραδοχή και δεν περιπλέκεται σε φιλοσοφικούς στοχασμούς. Έτσι για μας τους κοινούς θνητούς, προοδευτικό είναι ό,τι συντελεί στην ανοδική πορεία του πολιτισμού και βοηθά στην επιβολή του ελλόγου όντος τόσο στην αφιλόξενη φύση, όσο και στις καταστρεπτικές παρορμήσεις του.
Στο χώρο της πολιτικής, οι έννοιες της προόδου και του προοδευτικού δεινοπάθησαν, κυριολεκτικά, από την πληθώρα των παραποιήσεων και πλαστογραφιών, που υπέστησαν κατά καιρούς, από τους ανενδοίαστους δημαγωγούς. Οι προπαγανδιστές των πολιτικών συμφερόντων δεν ενοχλούνται, ούτε από τις λογικές αντιφάσεις, ούτε από τα απίθανα ψεύδη, γιατί απευθύνονται στο συναίσθημα και ποτέ στη λογική. Προσπαθούν να διαμορφώσουν πεποιθήσεις με τη βοήθεια ψυχολογικών τεχνασμάτων και όχι με λογικά επιχειρήματα.
Οι ιδέες και οι αντιλήψεις της εξουσιαστικής προπαγάνδας παρουσιάζονται πάντοτε ως προοδευτικές, που συντελούν στη μεγάλη ή στην επαναστατική εξέλιξη του κοινωνικού συνόλου, Όλες οι πολιτικοφιλοσοφικές κοσμοθεωρίες, που πρπαγάνδισαν ένα κοινωικό ιδεώδες, εμφανίστηκαν ως προοδευτικές και ήταν φυσικό να συγκινήσουν και να πείσουν πολλούς , αγαθούς, που θυσιάστηκαν στο βωμό μιας ψεύτικης κοινωνικής δικαιοσύνης, γιατί πληρούσαν όλες τις προυποθέσεις για πραγματική πρόοδο, πλήν μιας απαραίτητης, της εγκυροτητας του ιδεώδους. Πράγμα που δεν ήταν φανερό στα χρόνια του πειράματος και για τους πολλούς ήταν δύσκολο να διαπιστωθεί η λογική αντινομία και η ουτοπία του συστήματος.
Ο 20ος αιώνας της βιομηχανικής κυριαρχίας γέννησε δύο κοσμοθεωρίες με πολλά κοινά χαρακτηριστικά. Τον εθνικοσοσιαλισμό και το μαρξιστικό σοσιαλισμό. Και ο μεν πρώτος ξεκίνησε ως προοδευτικό κίνημα της ανώτερης φυλής, έχοντας πρότυπο το παρανοικό φάντασμα του υπερανθρώπου, και κατέληξε να οδηγήσει στην καταστροφή και τον όλεθρο, ο δε δεύτερος, επαγγελόμενος την "παναθρώπινη ισότητα", είχε ως αποτέλεσμα την κοινωνική και πολιτική παρακμή. Οι νεοναζιστές πλέον δεν τολμούν να εμφανιστούν ως προοδευτικοί, αλλά εκφράζουν το αδελφικό μίσος της κοινής σοσιαλιστικής καταγωγής. Αντιθέτως, οι μαρξιστές αυτοδιαφημίζονταν ως προοδευτικοί, γιατί ήλπιζαν να προσεγγίσουν ένα επίγειο παράδεισο, που συνεχώς απομακρυνόταν.
Δυστυχώς η μεγαλεπήβολη κοσμοθεωρία δεν είναι δυνατόν να παραμείνει ως το ιδεατό παράδειγμα προόδου. Η εμπειρία και ο ορθός λόγος γκρέμισαν τους μύθους. Ο νέος κόσμος που ήρθε διαπιστώνει για μια φορά ακόμη, πως στην ιστορία του πολιτισμού τα αυθαίρετα αξιωματικά συστήματα δεν λύνουν τα ανθρώπινα προβλήματα, ούτε μπορούν να αποτελέσουν τελικό σκοπό, γιατί στην ανθρώπινη εξέλιξη, δεν υπάρχει το τέλειο και αμετάβλητο πρότυπο.
Η πρόοδος δεν καθορίζεται με δόγματα, γιατί είναι μια συνεχής ανοδική πορεία για τη γνώση και την κυριαρχία της ανθρώπινης ύπαρξης. Πως είναι δυνατόν να θεωρείται πρόοδος η μαρξιστική πανάκεια, όταν η εφαρμογή της προυποθέτει τη βίαιη επιβολή της συνεχούς συρρικνούμενης εργατικής τάξης; Η κοινωνική και η επιστημονική πρόοδος του Δυτικού κόσμου απομυθοποίησε τα μαρξιστικά φαντάσματα του παερλθόντος. Είναι παραλογισμός και πνευματική καθυστέρηση να θεωρείται σήμερα η ιδεολογία της κοινοκτημοσύνης και η δεσποτεία της γραφειοκρατικής εξουσίας ως πρόοδος και ανέλιξη του κοινωνικού συνόλου.
Οι σοσιαλιστές δεν είναι προοδευτικοί, ούτε εκφραστές του ανθρωπισμού, γιατί δεν τον θεραπεύουν, αλλά εκμεταλλευτές μιας ξεπερασμένης δοξασίας, την οποία προβάλλουν για να κρατήσουν ή να υφαρπάσουν την εξουσία. Ο χαρακτηρισμός του προοδευτικού αρμόζει μόνο σ' αυτόν που δουλεύει και παράγει πνευματικά και υλικά αγαθά, κι όχι στα οκηρά παράσιτα, που η αποτυχία και τα συμπλέγματα τους καλλιεργούν το κοινωνικό μίσος.
Και η ελληνική κοινωνία βίωσε στο έπακρον την "κακέκτυπη" μορφή του Πααπανδρεικού σοσιαλισμού, ενός ιδιότυπου μορφώματος, που επέτρεψε την γονιμοποίηση και την άνθηση της παραοικονομίας και της αφείδωλης παραγωγής πολιτικής απάτης και ενδεδυμένων με το κστούμι του καθωσπρεπισμού πολιτικών νέας κοπής... Όλων αυτών που οδήγησαν τους Ελληνες στη πολιτική φαντασμαγορία και στην έκπτωση αξιών και στον εξοβελισμό των αξίων. Και μαζί με τη αποκαλούμενη Δεξιά, που για δεκαετίες διαβρώνει την έννοια του φιλελευθερισμού, προσδίδοντάς του αποκλίσεις άσχετες με το περιεχόμενό του, ΠΑΣΟΚ και ΝΔ δημιούργησαν την Ελλάδα της σημερινής άθλιας μιζέριας και της διεθνούς επαιτείας και κατεδίκασαν τους Ελληνες σε μακρόχρονη απομάκρυνση από την πρόοδο και κάθε έννοια προοδευτικότητας, που με κάθε τρόπο την παραμόρφωσαν.
Και είναι το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ ως ...ενιαίο πλέον πολιτικό εξάμβλωμα που κάθε μέρα που περνάει υποθηκεύει ακόμη περισσότερο το μέλλον των Ελλήνων, οι οποίοι ωστόσο εύπιστοι και ευάπατητοι οι περισσότεροι, υπακούουν στον ήχο των Σειρήνων του...εκτρώματος της συγκυβέρνησης. Των υπαίτιων για τη καταστροφή τους, ενισχύοντας με την ανοχή και τις ψευδεπίγραφες προσδοκίες τους, την διαώνιση μιας ολέθριας πολιτικής- απάτης, για την Ελλάδα και τις επερχόμενες γενιές.
Κι όλα αυτά εν ονόματι της προόδου της Ελλάδας και της προοδευτικότητας των αείποτε μωρών αυτού του τόπου!..