Η "αφτιασίδωτη" ελληνική πραγματικότητα έχει μια θαυμάσια κομψότητα...Το "αφτιασίδωτο" αποκλείει την παραποίηση της ζωής και η κομψότητα έχει τον άγριο ήχο της φωνής του τσεχωφικού Γερμολάι Λοπάχιν, που εξολοθρεύει το "Βυσσινόκηπο" της παρακμής. Το καινούργιο κρασί δεν χωράει σε μεταχειρισμένα ασκιά...
του Στέλιου Συρμόγλου
Αν θέλουμε να δούμε το πολιτικό στοιχείο σε έξαρση χωρίς την πολιτική των ευκαιριακών γεγονότων, θα διαπιστώσουμε το συνταίριασμα του μύθου σε μια τέλεια απομυθοποιημένη εποχή.Ο Ελληνας όμως δεν θέλει να είναι απομυθοποιημένος. Τον απομυθοποίησαν ωστόσο τα έργα του. Ο ρεαλισμός του μηδενός σε μια ερημιά ελπίδων και ιδεών...
Ο Ελληνας αφομοιώνεται μέσα στα γεγονότα που πλαταίνουν και δημιουργούν τις καταστάσεις-πλαίσια, που μας κρατούν το πέρασμα στην καθολική στάση ζωής μέσα στις βιωμένες πραγματικότητες. Χάνει την έννοια της πραγματικότητας. Τα σύμβολα θρυμματίζονται, όπως τα φώτα του αυτοκινήτου στην ομίχλη. Δηλαδή χάνουν το στέρεο σχήμα τους. Χρεωκοπημένες ηθικές, δυσβάστακτη καθημερινότητα, έλλειψη κάθε προοπτικής.
Αυτή η πολλότητα του νοήματος της ζωής του Ελληνα, όπως προβάλλει από διαπλασμένες καταστάσεις, τον οδηγεί στη δουλικότητα της προσαρμογής σε συγκεκριμένη θεώρηση. Κι αποκτά την εξαιρετική ικανότητα να μυθοποιεί τα άμυθα και να απομυθοποιεί τα μυθοποιημένα. Και τελικά διαπιστώνει ότι η ζωή του είναι ασυγκόλητη, γεμάτη ρωγμές που στάζουν βλαστήμια, ιδρώτα, φόβο, ανασφάλεια, πονηριά, πουτανιά και το μεγάλο τίποτα. Πέτυχε με τις επιλογές του το θάνατο των αξιών και την απομόνωση των αξίων! Και το χειρότερο: Δεν αισθάνεται ότι μετέχει κάποιας έστω ενοχής...
Δεν έχει την τόλμη της έναρθρης άρνησης. Και ειναι περιττό να επισημάνω ότι η τέλεια αλλοτρίωση και αμφισβήτηση έγινε κατάσταση. Αν ανασηκώσουμε τον καθωσπρεπισμό και αφήσουμε ακάλυπτα και αφτιασίδωτα τα έργα του Ελληνα, τα σχήματα, τις ιδέες, τις διαδρομές του ανάλογα με τις επιταγές της συγκυρίας, θα φτάσουμε στην αιώρηση του, να ευθυγραμμίζει τη ζωή του μόνιμα πάνω σ' ένα τεντωμένο σκοινί, νομίζοντας τάχατες ότι δεν κινδυνεύει, ενώ τον τρώει κατάβαθα όχι η απιστία, αλλά η έλλειψη του αντικειμένου της κάθε πίστης.
Ισοπέδωση ή κατεδάφιση, που συνοδεύεται με ίση αδιαφορία. Τα ποσά παραμένουν "ευθέως ανάλογα" πάντα. Υπάρχουν στιγμές που το ποσόν της αδιαφορίας ξεπερνάει την αναλογία του όγκου της ισοπέδωσης θεσμών και ιδεών. Τότε η ανισότητα μεγαλώνει μέσα μας και μας συντρίβει ανεπανόρθωτα. Το μόνο αντίδοτο που κρατάμε και σ' αυτή τη συντριβή, είναι πάλι η ισόπωση αδιαφορία μας για μας πιό προσωπικά. Από τον ανέλεο κόσμο, περνάμε στον ανέλεο εαυτό μας.
Στο βάθος, όμως της καρδιάς του λαού, κάποια ρωγμή ανοίγει το δρόμο στο φόβο που τρέχει. Ισως αυτός ο φόβος να είναι το τελευταίο κράτημα στο εθνικο κατρακύλισμα. Το ζωώδες, ίσως ξυπνήσει το αδιάφορο πνεύμα. Πάντα όμως ελλοχεύουν αυτεπάγγελτοι γυρολόγοι των ιδεών και των ελπίδων, που κάνουν τη μεδενισμένη αναζήτηση αναγκαιότητα των λιμασμένων για άρτον και θεάματα.
Τα παραπάνω δεν φανερώνουν μια γραφίδα απαισιοδοξίας...Απαισιόδοξ
ος δεν είναι εκείνος που θέτει τον δάκτυλο επί των ήλων. Απαισιόδοξος είναι εκείνος που αποφεύγει κάτι τέτοιο, πιστεύοντας ως άχρηστη και μάταιη την επισήμανση και την έρευνα. Είναι επί της ουσίας έτσι αισιόδοξος. Βλέπει πέρα από την υφιστάμενη φθορά. Κυριώτερα γνωρίζει ότι η φθορά βρίσκεται μέσα στην αφθαρσία, ότι το ναδίρ της πρώτης αποτελεί το ζενίθ της δεύτερης. Ετσι η επισημάνσεις του προκύπτουν μέσα από μια ανατομία της πραγματικότητας, που γίνεται με όλες τις αισθήσεις ξύπνιες σε ώρα που όλα φοβούνται να πλησιάσουν ως εκεί, όπου ακόμα και το μηδέν είναι πηγή ζωής και ανάκαμψης.
Και ειναι μια καλύτερη προσέγγιση της ελληνικής πραγματικότητας από εκείνη των άλλων, που παρακολουθούν παθητικά, απλώς μ' ανοιχτά στόματα...
