Δεν πρόκειται να αναφερθώ στο γνωστό καφέ της πλατείας Κολωνακίου, όπου συχνάζουν επώνυμοι και ανώνυμοι της πολιτικής, των επιχειρήσεων, της δημοσιογραφίας και της ευρύτερης διαπλοκής, με την επιτηδευμένη συμπεριφορά και το σπουδαιοφανές ύφος. Αυτάρεσκοι και αθυρόγγλωσοι, επαίτες της εφήμερης προβολής. Αβούλευτοι βουλευτές, με έντονα τα σημάδια της παρακμής στο πρόσωπό τους και διάφοροι παρατρεχάμενοι της παρασιτικής απορραθύμησης.
του Στέλιου Συρμόγλου
Όλοι τους ή σχεδόν όλοι τους με βοθροειδή γλώσσα και σπερμολόγοι, μόνιμοι οφθαλμολάγνοι των διερχομένων "μοντέλων" με μπόλικο μακιγιάζ, των οποίων οι μετεωρικές εμφανίσεις ενίοτε δημιουργούν και σκανδαλώδεις αντιδράσες... Όλοι τους εκφραστές της κοινωνικής ντεκαντέντσιας και εφαψίες της ήδη απογυμνωμένης Ελλάδας. Όλοι τους με την ίδια αντίληψη και διαμορφωτές με αξοπρόσεκτη ταυτοβουλία ολέθριας εθνικής πολιτικής...Είναι οι ίδιοι ανερμάτιστοι της πολιτικής και της δημοσιογραφίας, που φέρουν καίρια την ευθύνη για την κατάντια της ελληνικής γλώσσας. Και ανίκανοι να αντιληφθούν, επίσης, ότι το ζητούμενο της παιδείας παραμένει η γνώση της γλώσσας. Όχι μόνο στο συγχρονικό της εύρος, αλλά και στο διαχρονικό της βάθος.
Όλοι αυτοί οι αερολόγοι της εξουσίας, άξιοι συνεχιστές μιας επιδρομικής πολιτικής των προκατόχων τους εναντίον της γλώσσας, δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν ως εν πολλοίς αδαήμονες και ένθερμοι θιασώτες της αρπακτής γενικώς, το γεγονός ότι η γλώσσα ως ενδιάθετη ορμή και σκόπιμη έκφραση της ψυχικής μας ζωής, εξελίσσεται όπως η συνείδηση, όταν βέβαια καλλιεργείται. Η μελέτη των αρχαίων ελληνικών κειμένων από το πρωτότυπο έχει πρωταρχική σπουδαιότητα, γιατί οδηγεί τη σκέψη στο γνήσιο, αρχέγονο νόημα των όντων. Ο Μ.Χάιντεγκερ, ένας βαθύς υπαρξιακός στοχαστής, παραδέχεται το βιασμό της γλώσσας και αναλογίζεται τις συνέπειες της απομάκρυνσης από τα αρχαία ελληνική παιδεία.
"Η ελληνική γλώσσα είναι η δυναμικότερη και συγχρόνως η πνευματικότερη. Είναι το σπίτι του "Είναι", αναφέρει ο Χάιντεγκερ. Κι εμείς την έχουμε εξοβελίσει, απογυμνώσει και απαξιώσει τελείως. Εμείς και όλοι αυτοί που αβασάνιστα και ως αθύρματα του λαικισμού τους, τους ψηφίζουμε και τους αναθέτουμε με επιπολαιότητα "μαιμούς" την ίδια την καταστροφή μας!
Η ανάγκη της διδασκαλίας των αρχαίων ελληνικών τότε μόνο θα γίνει κατανοητή πόσο απαραίτητη είναι, όταν συνειδητοποιηθεί βαθύτερα η ουσία και η λειτουργία της γλώσσας. Ο λόγος των αρχαίων Ελλήνων είναι θεουργικός: στη γλώσσα τους μίλησαν οι θεοί. Αυτό σημαίνει ότι μέσω της γλώσσας αυτής αποκαλύφθηκε, φανερώθηκε το Είναι. Μέσω αυτής ακούστηκε η φωνή του μυστηρίου και εκφράστηκε η ουσία του σύμπαντος κόσμου. Ο ελληνικός λόγος κατόρθωσε να παγιώσει λογικές κατηγορίες και έννοιες, επάνω στις οποίες οικοδομήθηκε π παναθρώπινος πολιτισμός. Γι' αυτό και επαίτες οι ερχόμενες εποχές αναγκάζονται να συναλλάσσονται πνευματικά και να ανοίγουν διάλογο μαζί της. Ο λόγος είχε ζευχθεί στην υπηρεσία και της ιδέας και της ζωής.
Αν δεν έρθουμε σε άμεση κοινωνία με το αρχαίο κείμενο, κινδυνεύουμε να χάσουμε τους πλέον εύγεστους χυμούς του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. Είναι σαν να θέλουμε να κλείσουμε τα παράθυρα της ψυχής και του νού μας, για να μην εισέρχονται η θεία μελωδία και οι ουράνιες μολπές της κλασικής Ελλάδας. Τα κείμενα και η σπουδή τους οξύνουν τουλάχιστον, όσο και τα μαθηματικά, τη νόηση του ανθρώπου. Επιπλέον, γεωργούν το συναίσθημα και ευρύνουν τις εωτερικές διαστάσεις του ανθρώπου.
Όλη αυτή η συλλογιστική πρέπει α ενταχθεί μέσα στο πλαίσιο ενός σοβαρού παιδευτικού προγράμματος για την αναβίωση των Ανθρωπιστικών Γραμμάτων στον τόπο μας. Ο αρχαίος ελληνικός λόγος πρέπει να ξαναγίνει ο οδηγός ζωής μας, για να βλαστήσουν κάποιες αρετές που χάθηκαν και κάποιοι τρόποι σκέψης και πράξης, που εξορίστηκαν ή θεωρούνται, τάχα, οπισθοδρομικοί. Με τη δύναμη του κάλλους του, την αρετή της συμμετρίας του και το αφυπνιστικό του βάθος, μπορεί ο ελληνικός λόγος να γίνει πάλι για την ανθρωπότητα το φως που καθαίρει, ανυψώνει, λυτρώνει και κομίζει τις αιώνιες αξίες στη ζωή. Έτσι, θα παύσει αυτή η ζωή να είναι εθνικώς μεν χορτάτη (που ούτε αυτό είναι πλέον...), ηθικά όμως λιμοκτονούσα!...
Η γνώση της αρχαίας γλώσσας μας θα βοηθήσει στην ορθή διατύπωση των διανοημάτων μας. θα εμπλουτιστθεί το νεοελληνικό λεξιλόγιό μας, που πάει να συρικνωθεί σε μια μόνο λέξη. Η οποία κοντεύει να γίνει εθνική τροφή...Η εύηχη λέξη "μαλάκας". Όλοι οι Έλληνες αναγνωρίζονται μεταξύ τους ως "μαλάκες" και σε "απατεώνες μαλάκες" αναθέτουν τη μοίρα τους!..
Είναι αναντίλεκτο πως όποιοι μετέλαβαν από το νάμα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και παιδείας, αυτοί γνωρίζουν να χειρίζονται μια όμορφη και πλούσια νεοελληνική. όσοι γεύθηκαν το θάμα της αρχαίας παιδείας μπορούν να εκτιμήσουν και να βιώσουν τους ψαλμούθς, τους ύμνους, τα βυζαντινά κείμενα και να ζυγίσουν έτσι το βαθύτερο ψυχισμό που κρύβουν ή μπορούν να χαρούν το φωτόχαρο πρωινό ή το πράο δειλινό του Παπαδιαμάντη. Οι άλλοι; Οι άλλοι θα πέσουν θύματα μιας γλωσσικής πενίας, που προδίδει πως το έθνος μας βρίσκεται σε κωματώδη πνευματική κατάσταση.
Τα βαριά της συμπτώματα είναι ηθική αναιμία, απουσία πρωτότυπου στοχασμού, λεξιλογική φτώχεια, γλωσσική αυθαιρεσία και αναρχία, διανοητικό στένεμα, έλλειψη ερευνητικού έργου, επιστημονική προχειρότητα, ανυπαρξία μέτρου-στοιχείου καθαρά αρχαιοελληνικού.
Κάθε αρχαία ελληνική λέξη είναι διαυλος για να ξενοδοχηθούμε στο πραγματικό νόημα του κειμένου και να κατανοήσουμε όχι περίπου, αλλά ακριβώς αυτό που επιζητεί ο συγγραφέας. Όπως κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας τα μοναστήρια έσωζαν τον Ελληνισμό, έτσι και τωρα, χρειάζεται να δημιουργηθούν Ανθρωπιστικά Γυμνάσια Πρότυπα, για να αρχίσει μια μεθοδική, συστηματική σπουδή των Αρχαίων Ελληνικών Γραμμάτων. Αλλά η προσπάθεια πρέπει να αρχίσει από την στοιχειώδη εκπαίδευση ( στην οποία αύριο θα αναφερθούμε...), όπου η κατάσταση είναι τουλάχιστον τραγική. Το δημοτικό είναι το θεμέλιο επάνω στο οποίο πρέπει να οικοδομηθεί ο μορφωτικός αγώνας.
Η μόρφωση. Η αληθινή μόρφωση.Αυτό είναι το πρόβλημα της Ελλάδας. Και η λύση του προβλήματος πρέπει να αρχίσει από το δημοστικό. Οι μαθητές του, άλλωστε, είναι στην πλέον εύπλαστη στιγμή της ζωής τους και στην πιο ρωμαλέα ώρα της μάθησης. Παιδεία δεν νοείται χωρίς δημοτικά σχολεία, κύψελες γνώσης, δράσης και αρετής.
Ας αφήσουμε, επιτέλους, έναν αφελή να πιστεύει πως μέσω της σπουδής των Ελληνικών Γραμμάτων, μπορεί η χώρα μας να ξαναγίνει το επίκεντρο του παγκόσμιου πνευματικού ενδιαφέροντος, αρκεί η σπουδή αυτή να οργανωθεί επάνω σε σύγχρονη μεθοδολογική και επιστημονική βάση. Και αρκεί να αναλάβουν το έργο αυτό άνδρες αγαθοί, διαθερμαινόμενοι από το ιερό πάθος της αρχαίας ελληνικής παιδείας. Και τότε οι φωνές θαυμασμού των κεκοιμημένων θα τυλίξουν ξανά το έθνος.
"Σ' ένα μικρό λαό της γης δόθηκε να δημιουργήσει την αρχή της προόδου του κόσμου. Ο λαός αυτός ήταν ο ελληνικός. Εκτός από τις τυφλές δυνάμεις της φυσικής δημιουργίας, τίποτε δεν κινείται μέσα στο Σύμπαν που να μην είναι ελληνικό στη ρίζα του", διετύπωσε ο Η.MINE.
Και κατά τούτο "Είμαστε όλοι Έλληνες", συμπλήρωσε ο SHELLEY.
Λοιπόν,da capo! Και πάλι από την αρχή!...