Οσο περνά ο καιρός και οι πολίτες βυθίζονται στην πολιτική ασημαντολογία και αοριστολογία, τόσο επέρχεται η ερήμωση της κοινωνίας. Οσο η Ελλάδα καταβυθίζεται στην πολιτική αναισχυντία και μέσα στο σκότος της πολιτικής παραπλάνησης, που εμφανίζεται εσχάτως με τη μορφή της...επιθετικής αισιοδοξίας για έξοδο από την κρίση με την "ευημερία" των οικονομικών δεικτών, τόσο οι πολίτες βρίσκονται μετωπικά συγκρουόμενοι με την παράνοια, την απογοήτευση και την εξαθλίωση. Οσο η κυβέρνηση και ιδιαίτερα ο πρωθυπουργός ολισθαίνουν σε ευχολόγια περί "μεταρρυθμίσεων", κυβερνητικών "επιτευγμάτων" και της "επενδυτικής άνοιξης" που θα φέρουν Κινέζοι, Ρώσοι και Αραβες, τόσο θα διαμορφώνεται μια ατμόσφαιρα πνιγερής κατάθλιψης στην κοινωνία με απροσδιόριστων διαστάσεων συνέπειες...
του Στέλιου Συρμόγλου
Η κοινωνική ισοπέδωση και κατεδάφιση συνοδεύεται επί της ουσίας με ισόποση πολιτική αδιαφορία, με αποτέλεσμα η ανισότητα και η ανισορροπία να μεγαλώνει μέσα στην κοινωνία και να τη συντρίβει ανεπανόρθωτα. Το ζωώδες έχει εν πολλοίς ξυπνήσει μέσα μας στην πορεία της μηδενισμένης αναζήτησης για προσωπική έξοδο από το αδιέξοδο. Η "χρυσωμένη" πολιτική κοπρία με τις διάφορες πολιτικές αλχημικές μίξεις για συστηματική παραπλάνηση των πολιτών και προς άγραν πολιτικού χρόνου, προκαλεί ακόμη περισσότερο αυτή τη τάση σε κοινωνικές ομάδες.Ο πολιτικός "βαρβαρισμός" μπορεί να μην διεγείρει τη δυναμική κίνηση ή αντίδραση της κοινωνίας, η οποία παρουσιάζει μια αξιοπρόσεκτη κοινωνιολογικά ατροφία και απάθεια, σε σχέση με τις βαθύτερες καταβολές και τη μεσογειακή ψυχοτροπία της. Και μπορεί να μην είναι εμφανές το οργισμένο κλίμα της λαικής διαμαρτυρίας, με αποτέλεσμα η κυβερνητική αυθαιρεσία να το εκμεταλλεύεται δημοσκοπικά, ωστόσο υπάρχουν διεργασίες που γίνονται στο κοινωνικό υποσυνείδητο, κάτω από πιέσεις υποστασιακού αλυτρωτισμού και μέσα σ' ένα περιβάλλον μεσσιανικής αναμονής, αποκαλυπτικών προμηνυμάτων και μηνυμάτων απογοήτευσης, προσωπικών αποδράσεων, επιθετικότητας, αναθέματος και παρακμής.
Το αστυνομικό δελτίο, τα δικαστικά χρονικά, βρίθουν από περιπτώσεις χιλιάδων αυτοκτονιών, επιθετικότητας και βίας στην κοινωνία εξαιτίας της εφαρμογής ανερμάτιστων πολιτικών, αλλά και της επιμονής των κυβερνώντων να "ποντάρουν" στη δύναμη της υποβολής. Και ξέρουμε καλά τι σημαίνει υποβολή της κοινωνίας. Την έχουν μελετήσει, και τη μελετάνε, η ψυχολογία σε συνδυασμό με τη ψυχοπαθολογία. Την ξέρουμε να παίζει ρόλο σημαντικό, συχνά επικίνδυνο, ιδιαίτερα σε μια εποχή που έχει αναπτύξει σε βαθμό πολύ υπολογίσιμο τα τεχνικά μέσα επηρεασμού της κοινής γνώμης, όπως και των επιμέρους ατόμων.
Στρατολογούν συνειδήσεις οι κυβερνώντες για την υπαγωγή τους σε μια κατάσταση "ευπείθειας" που δεν εννοεί να σταματήσει στο στάδιο της λογικής, εκεί όπου η πειθώ αντιπαλεύει τίμια με την κρίση, αλλά να οδηγήσει στον εξανδραποδισμό του πολίτη. Μια μυρωδιά φορμόλης συνοδεύει τις κυβερνητικές πρακτικές, και εκ πρώτης όψεως φαίνεται να μας εγκλωβίζουν σ' ένα φρενοκομείο, όμως το σύνολο της κοινωνίας δεν χωράει σε τόσο στενές διαστάσεις.
Η πολιτική σκοπιμότητα και ο οικονομικός ευνουχισμός των πολιτών έχουν ευνοήσει την επιθετικότητα στην κοινωνία, η οποία εκδηλώνεται με διάφορες μορφές, κι ας μην καταγράφεται με αναφορά στην πραγματική της αιτία. Η πολιτική ασυναρτησία και η εμμονή των κυβερνώντων σε "επιτυχίες" που οδηγούν σε εθνικές ήττες, έχουν δημιουργήσει σύγχυση και αποδυσπέτιση στους πολίτες, οι οποίοι υφίστανται όλο το εύρος της οικονομικής θηριωδίας.
Κι ας παραγνωρίζει η κυβέρνηση αυτόν τον κοινωνικό παράγοντα. Κι ας "σφυρίζει" ανέμελα για το 1,5 εκατομμύρια ανέργων και τα 2,5 εκατομμύρια πολιτών που βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας. Κι ας εμμένει στη λαγνεία των αριθμών με την προκρούστεια λογική των περικοπών κοινωνικών δαπανών, την επιβολή δυσβάστακτων φορολογικών μέτρων, την ενθάρρυνση της κατάρρευσης των μισθών. Και βέβαια θα ακολουθήσει ύφεση που από μόνη της θα περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμα και τις εξαγωγές, άρα και το έλλειμμα των τρεχουσών συναλλαγών.
Το "πρόσωπο" της κοινωνίας που διαμορφώνεται ως αποτέλεσμα της "μη αντίδρασης" της στην πολιτική αναισθησία, οι με καθαρό περίγραμμα ανθρώπινοι χαρακτήρες που οδηγούνται στην αυτοκτονία και στη βία με τις διάφορες μορφές της, οι ευσύνοπτοι ψυχολογικοί και κοινωνικοί τύποι, συνιστούν το αναγνωρίσμο στους ειδικούς, του "αντικειμενικά" πραγματικού.
Η κακή πίστη της πολιτικής οδηγεί μεμονωμένα άτομα και κοινωνικές ομάδες στη βιαιότητα με ό,τι αυτή συνεπάγεται ακόμη και για τη δημοκρατία. Κακή πίστη είναι να εμφανίζεις απρόσιτο το φυσιολογικά προσιτό. Φτάσαμε και σ' αυτό το σημείο: Η ελληνική κοινωνία όχι απλώς να είναι οικονομικά εξαθλιωμένη, αλλά να είναι και αντικείμενο έρευνας της πολιτικής ψυχολογίας και της ψυχολογίας της μάζας.
Χωρίς να με παρακινεί κάποια προκατάληψη ή οργανική αφέλεια, η νοσηρή κοινωνική κατάσταση, αναγόμενη στην αρμοδιότητα της ψυχοπαθολογίας, εκτός της ανήθικης "ηθικής" των κυβερνώντων, είναι και παρενέργεια της φαινομενικής αταραξίας των θεσμών και της αδράνειας της αυταπάτης. Είναι αποτέλεσμα της διάβρωσης των αξιών, των κοινωνικών εννοιών που έχασαν το ειδικό τους βάρος, που τυποποιήθηκαν και φτήναιναν.
Η επιθανάτια αγωνία της κοινωνίας μπροστά στον τρόμο μιας Ιστορίας που δεν θα έχει ως ορίζοντα την προοπτική, είναι σαν να καλεί κάποιες φωνές μέσα από την έρημο, να υψωθούν και να επιβάλουν το λόγο της κοινωνικής οργής και της αποκαλυπτικής ελπίδας για τη σωτηρία της χώρας. Φυσικά, πολλά αρνητικά αποκρούουν ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Ο ορθολογισμός μας δεν μας επιτρέπει να παραδεχθούμε το εξωλογικό, το ανατρεπτικό. Ο εθισμός μας στη λογική του "μηδενός" είναι, επίσης, αποτρεπτικός... Πιθανότατα πρόκειται, θα μπορούσε να πει ένα αυτόκλητος συνομιλητής μου, για ένα παροδικό παροξυσμό του αισθήματος του αδιεξόδου που καταθλίβει κάθε γρηγορούσα συνείδηση.
Θα του απαντούσα ότι η απόγνωση γεννάει ενίοτε ίσκιους, με τη δύναμη προγόνων αμνημόνευτων...