Σε μέρες που οι περισσότεροι στον τόπο μας δεν βλέπουν παρά μονάχα την οικονομική αιμορραγία μιας δεινά τραυματισμένης κοινωνίας, ενώ προιόντος του χρόνου και παρά τα επικοινωνιακά "τερτίπια" της κυβέρνησης , η ελπίδα αποδεικνύεται η τροφή μιας αυταπάτης που δεν προσδέχεται ο λογισμός, μολονότι η καρδιά τη λαχταρά γιατί απόκαμε να συγκομίζει τον άνεμο, οξύνεται η κρίση της δημοκρατίας.
του Στέλιου Συρμόγλου
Και στο ερώτημα αν έχουμε δημοκρατία στην Ελλάδα, βρισκόμαστε μπροστά στην οδυνηρή διαπίστωση ότι η δημοκρατία στην Ελλάδα νοσεί. Και δημοκρατία δεν έχουμε όταν με ολέθριες πολιτικές εξαφανίζεται το κοινωνικό κράτος, βάναυσα προσβάλλεται η εθνική αξιοπρέπεια, εγκαταλείπονται επί της ουσίας τα εθνικά ζητήματα και μάλιστα "περίτεχνα" καλύπτονται ενέργειες που εξαχρειώνουν το εθνικό εύρος της χώρας.Δημοκρατία δεν έχουμε όταν ανερμάτιστοι και αρκετοί αργυρώνητοι πολιτικοί, ενώ προσπαθούν να δώσουν μαθήματα δημοκρατίας εντός και εκτός Βουλής, ουσιαστικά καταλύουν κάθε κανόνα της και κάθε έννοια της Συνταγματικής τάξης, όπως επιχειρείται μονίμως στο Κοινοβούλιο με το "στήσιμο" κακότεχνων παραστάσεων για το θέμα της λίστας Λαγκάρντ, τη ψήφιση νομοσχεδίων που δεν διαβάζουν οι αβούλευτοι βουλευτές, τη ψήφιση πράξεων νομοθετικού περιεχομένου και την προώθηση τροπολογιών που εξυπηρετούν ευκαιριακά συμφέροντα.
Δημοκρατία δεν έχουμε όταν οι ίδιοι πολιτικοί συμβάλλουν τα μέγιστα με λόγια και μεθοδευμένες πράξεις, ώστε να ενσπείρουν διχόνοια και να ορθώσουν διλήμματα στην κοινωνία, για να τη διχάσουν και να την απονευρώσουν...Οταν καταβάλλουν επίμονες προσπάθειες, και εν πολλοίς το επιτυγχάνουν, να εθίσουν τους πολίτες, ιδιαίτερα τους δυσπραγούντες, στη λογική του "αν αντιδράσεις, όλα θα τα χάσεις...", δημιουργώντας έτσι ανασφάλεια στις διάφορες κοινωνικές ομάδες.
Ε, λοιπόν, δεν έχουμε δημοκρατία στην Ελλάδα! Η ιδεολγική πίστη στην εποχή μας δεν είναι υπόθεση του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου. Προσλαμβάνει πρακτικές μορφές που αποτελούν την απόδειξη της ύπαρξης της πίστης. Εσωτερικό ζήτημα είναι να βρεί κάθε λαός τη μορφή της δημοκρατίας, που θα του επιτρέψει να εξελιχθεί πρός την ενότητα του περιεχομένου της δημοκρατίας. Η δημοκρατία είναι συνήθως μια εύθραστη έννοια και βρίσκεται συχνά εν κινδύνω. Και πράγματι, ενώπιον των κινδύνων που διαγράφει το μέλλον και που η πείρα του παρόντος καθιστά βαρύτερους, η ελευθερία δεν πρέπει να υποταχθεί στο δίλημμα: ολοκληρωτισμός και τρομοκρατία από τη μια μεριά ή ονομαστική, αδύναμη, παρηκμασμένη δημοκρατία από την άλλη.
Υποτασσόμενοι σ' αυτό το δίλημμα μοιάζουμε τους γιατρούς που διαφωνούντες ως πρός τη διάγνωση της ασθένειας και την ακολουθητέα θεραπευτική αγωγή, για έναν βαριά άρρωστο άνθρωπο, συμφωνούν να περιμένουν την αυτοψία για να εξακριβώσουν τίνος η άποψη ήταν σωστή! Η αληθινή πολιτική που είναι πρώτα επιστήμη και ύστερα τέχνη, αποβλέπει σ' αυτό ακριβώς, στην άρση των διλημμάτων.
Η κύρια νόσος της σύγχρονης δημοκρατίας είναι η έλλειψη αποδοτικότητας και παραγωγής πολιτικής. Και στις λεγόμενες "σταθερές δημοκρατίες", η αποδοτικότητα δεν είναι κανόνας. Νόσος είναι και η απάθεια των μαζών. Νόσος συγχρόνως και θρυαλλίς. Στην πραγματική δημοκρατία δεν κυβερνούν τους λαούς οι αριθμοί, αλλά η ψυχή. Οπως δε η πολιτική δημοκρατία δεν μπορεί σήμερα να αδιαφορήσει για τον οικονομικό παράγοντα, έτσι και ο τελευταίος αυτός είναι ανίκανος να λυτρωθεί από τον κοινωνικό. Και ο κοινωνικός παράγοντας, συναρτώμενος με τα ψυχολογικά υπόβαθρα της κοινωνικής ζωής και με βαθύτερα ρεύματα που κινούν τις μάζες, επαναφέρει στη βασική του πήγη τον ποταμό της δημοκρατίας στην πολιτική.
Πολιτική όμως δεν είναι γραφτοδιφική ερμηνεία των Συνταγματικών μηχανισμών και η εκμετάλλευση των νομικών κειμένων. Είναι η αναζήτηση των συνθηκών ζωής του λαού, η επιδίωξη των καλύτερων θεσμών, η προσαρμογή πρός το ρεύμα της ιστορίας και η σύνθεση των ιδιοτυπιών ενός λαού σε διεθνές πλαίσιο. Για ποιες πολιτικές τέτοιες, για ποιους πολιτκούς με έρμα ευθύνης και για ποια δημοκρατία μιλάμε στην Ελλάδα;