Του Άγη Βερούτη
Είναι ξεκάθαρη από προηγούμενα κείμενά μου εδώ και 2 χρόνια (Αλληλεγγύη των γενεών ή λεηλασία των αδαών;, Προσεχώς κατάρρευση συντάξεων) η αγωνία μου για την κατάρρευση που θα προκαλέσουν οι ανισορροπίες στο συνταξιοδοτικό.
Ο βασικός προβληματισμός μου προκύπτει από το γεγονός ότι έχουμε ένα πρακτικά αναδιανεμητικό σύστημα, το οποίο αντιμετωπίζουμε ως να ήταν κεφαλαιοποιητικό: δηλαδή θεωρούμε ότι τα χρήματα που πληρώθηκαν με τις εισφορές μας τα προηγούμενα χρόνια κάπου είναι επενδυμένα ή αποταμιευμένα, ενώ στην πραγματικότητα λεηλατήθηκαν με τρόπους που άλλοι έχουν περιγράψει εκτενώς (PSI, δομημένα, χρηματιστήριο, άτοκη κατάθεση σε εποχές πληθωρισμού 20%-30%, πάμπερς, και λοιπά).
Έ, λοιπόν αυτό είναι λάθος!
Τα χρήματα αυτά δεν υπάρχουν πλέον. Κάποιοι τα έπαιξαν, τα έχασαν ή τα έφαγαν, με τη δική μας ανοχή ή σύμφωνη γνώμη ως κοινωνία, αφού κανείς δεν παραπονέθηκε ή ζήτησε ευθύνες από τους υπαίτιους της λεηλασίας τους, και πόσω μάλλον τους ξαναψήφισε επανειλημμένα, ή μάλιστα όταν είπαν την αλήθεια, όπως ο κ. Γιαννίτσης το 2001, τον εκπαραθύρωσαν!
Δεν θα εξετάσω εδώ γιατί η δικαιοσύνη δεν διεκδίκησε αυτεπάγγελτα την αποκατάσταση των λεηλατημένων ταμείων ή την παραδειγματική τιμωρία των υπαίτιων, σε χρόνο εύλογο για να αποτρέψει την ολοκληρωτική τους κατάρρευση. Δεν θα εξετάσω τώρα επίσης γιατί οι αποταμιευτές ή τα συλλογικά τους όργανα δεν προέβησαν σε νόμιμες ενέργειες για να τα αποκαταστήσουν, όταν οι αστρονομικές χασούρες τους έγιναν γνωστές, στο χρόνο που έγιναν.
Γιατί τα συλλογικά όργανα των εργαζόμενων δεν προέβησαν στους απαραίτητους ελέγχους, καταγγελίες ή δικαστικές διεκδικήσεις όταν έβγαιναν από το παράθυρο τα δισεκατομμύρια στο χρηματιστήριο και τα ομόλογα με υποχρεωτική κατάθεση στην Τράπεζα της Ελλάδος;
Γιατί οι ίδιοι οι δικαιούχοι δεν στράφηκαν νόμιμα κατά των εκπροσώπων τους για αμέλεια και αθέτηση καθήκοντος;
Γιατί δεν έγιναν τυχόν αυτεπάγγελτες ενέργειες, όπου αυτό εμπίπτει;
Οι σημερινοί νέοι των 490 ευρώ φταίνε;
Επιμένουμε ως κοινωνία και συνδικαλιστικά όργανα εργαζόμενων και συνταξιούχων, να συζητούμε ως τα χρήματα αυτά κάπου να υπάρχουν, και να διεκδικούμε να εισπράξουμε το δίκαιο μερίδιό μας εξ αυτών!
Αρνούμαστε να δεχθούμε ότι οι συντάξεις που πληρώνονται σήμερα δεν είναι προϊόν των εισφορών μας, αλλά προϊόν αναδιανομής των εισφορών κάποιων άλλων. Των σημερινών φθινόντων εργαζόμενων! Αυτό που κατ’ ευφημισμό ονομάζουμε εισφορές σήμερα, δεν είναι εισφορές! Φόρος στο ακαθάριστο εισόδημα είναι, που αναδιανέμεται στους σημερινούς συνταξιούχους! Εισφορές θα ήσαν μόνο αν επενδύονταν κάπου για δημιουργία μελλοντικού μερίσματος προς τους εισφέροντες εργαζόμενους.
Αν υπολογίσουμε ότι για 500 ευρώ μικτά ο νέος εργαζόμενος πληρώνει 17% “εισφορές” ή 85 ευρώ μηνιαίως (συν άλλα 150 ευρώ μηνιαίως ο εργοδότης) τότε στους 14 μισθούς ετησίως δίνει συνολικά 1190 ευρώ το χρόνο προς αναδιανομή σε σημερινούς συνταξιούχους. Τα χρήματά του αυτά δεν επενδύονται πουθενά. Δεν είναι εισφορές, είναι φόροι.
Οι σημερινοί συνταξιούχοι φωνάζουν που μειώνονται οι συντάξεις, αλλά κανείς τους δεν παραπονείται για το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα που γράφω αυτά, μια γυναίκα 51 ετών με 4.500 ένσημα και που σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο είχε ανήλικο παιδί το 2010, δικαιούται να εισπράττει μια μειωμένη ομολογουμένως σύνταξη των 480 ευρώ μηνιαίως (επί 12 μήνες)! Αυτό σημαίνει ότι θα βγει μεν από την αγορά εργασίας με 15 χρόνια ένσημα και θα ανοίξει πιθανόν μια θέση εργασίας σε κάποιο νέο που βρίσκεται στην ανεργία, αλλά θα απορροφήσει τις αναδιανεμόμενες εισφορές από σχεδόν 5 νέες θέσεις εργασίας. Αυτό δεν είναι βιώσιμο.
Ένας συνταξιούχος της ΔΕΗ που επιχορηγείται με 16.700 ευρώ ετησίως από τον κρατικό προϋπολογισμό, απορροφά τις εισφορές από 15 νέα κορίτσια των 490 ευρώ το μήνα μικτά! Το χειρότερο είναι δε ότι οι σημερινοί συνταξιούχοι φέρονται ως να δικαιούνται να έχουν τους νέους να εργάζονται για να εισπράττουν εκείνοι.
Για κάθε έναν που το κράτος πληρώνει χωρίς να εργάζεται, κάποιος άλλος εργάζεται χωρίς να πληρώνεται! Αυτό σημαίνει ότι ο εισπράττων οφείλει ευγνωμοσύνη προς εκείνον που εργάζεται, και όχι να κάνει σαν την απατημένη σύζυγο απαιτώντας διατροφή από τα νέα κορίτσια των 490 ευρώ με αλαζονεία και διεκδικητικότητα. Ευγνωμοσύνη!
Μου λέει για παράδειγμα κάποιος με παράπονο, σε ηλεκτρονικό μήνυμα που έλαβα τις προάλλες, ότι έχει πληρώσει εισφορές για σχεδόν 25 χρόνια, και είναι άδικο να μην μπορέσει να λάβει “τα δικαιούμενά του” στα 57 του, αν τελικά κάποιοι αποφασίσουν να κουρέψουν τις συντάξεις κι’άλλο, ή ακολουθηθεί η λύση που προτείνω να παύσει η απόδοση συντάξεων στους κάτω των 60 ετών, πλην αν πληρούν τα σημερινά κριτήρια συνταξιοδότησης, προκειμένου να σωθεί η χώρα και η κοινωνία από το μαρασμό και την κατάρρευση!
Εξαρχής το αίτημα είναι άτοπο. Τα χρήματα που εισέφερε ο ίδιος και ο εργοδότης του για τη συνταξιοδότησή του, δεν υπάρχουν πια! Δεν επενδύθηκαν πουθενά! Ξοδεύτηκαν ή με κάποιο άλλο τρόπο εξαφανίστηκαν! Είναι ίσως, αν δεν έχουν παραγραφεί τα αδικήματα, δουλειά της Δικαιοσύνης να διερευνήσει που πήγαν. Όμως αυτή τη στιγμή, από τα χρήματα που εισέφερε στο ταμείο του δεν υπάρχει ούτε λέπι!
Το γεγονός ότι κάποιοι από τη γενιά μας μάς ελεηλάτησαν και μας αδίκησαν, δεν μας δικαιώνει ηθικά να λεηλατήσουμε εμείς τις επόμενες γενιές!
Δεν πρέπει οι επόμενες γενιές να μας αφήσουν να τις λεηλατήσουμε, και οφείλουν απέναντι στον εαυτό τους να παύσουν αυτή τη λεηλασία στους τελευταίους που άφησαν με ανοχή και αμέλεια να τους το κάνουν εκείνοι που το έκαναν! Με νόμιμα μέσα οφείλουν να μας σταματήσουν!
Για να το πω και ως παράδειγμα, αν ήρθε ένας νταής λήσταρχος και πήρε και τα δυο πρόβατα ενός αγρότη, τα έσφαξε και τα έφαγε με τη συμμορία του, αυτό δε νομιμοποιεί τον αγρότη αυτόν που βλάφθηκε, να πάει να πάρει μετά από ένα χρόνο τα δυο πρόβατα ενός γείτονα μερικά χιλιόμετρα παρακάτω, γιατί εκείνος θα έπρεπε να έχει δυο πρόβατα “κανονικά”...
Πόσω μάλλον, δεν νομιμοποιεί εκείνον που ο λήσταρχος του πήρε ένα πρόβατο, να πάει να πάρει δυο πρόβατα από το γείτονα, επειδή τόσα θα ήθελε να πάρει!
Η μεταφορά πόρων από τους τωρινούς νέους είναι αναπόφευκτη. Όμως θα πρέπει να είναι τέτοιου βαθμού που να μην κάνει την επιβίωσή τους αδύνατη, και να τους διώξει μετανάστες. Το ύψος των σημερινών “εισφορών”-φόρων αναδιανομής συντάξεων είναι δυσθεώρητο. Πρέπει να μειωθεί αφήνοντας περισσότερα χρήματα στο χέρι του εργαζόμενου, και λιγότερα στην τσέπη του συνταξιοδοτούμενου που απολαμβάνει μερίδιο από τους καρπούς του μόχθου του πρώτου.
Η αναλογιστική “τρύπα” έχει υπολογιστεί ανάμεσα σε 200 και 600 δις ευρώ, αναλόγως των υποθέσεων εργασίας που λαμβάνονται για τις μεταβολές τόσο στο δημογραφικό, όσο και τη συνέχιση στο οριζόντιο ψαλίδισμα. Αν συνεχίσουμε να πληρώνουμε 45άρηδες και 55άρηδες συνταξιούχους, η τρύπα αυτή θα μας καταπιεί! Πρέπει να παύσουμε, ορίζοντας ίσως ένα πλαφόν συντάξεως αναδιανομής στα 600 ευρώ ή λιγότερο, καθώς ο νεοεισερχόμενος εργαζόμενος σήμερα στην αγορά εργασίας θα δουλεύει για 490 ευρώ μικτά. Αυτό!
Αλήθεια, με τους 700 ψευτοτυφλούς στην Ζάκυνθο, που για χρόνια εισέπρατταν αχρεωστήτως συντάξεις αναπηρίας, τί έγινε;
Πότε παραγράφονται;