Του Γιώργου Τσακίρη
Μας προέκυψε νέο παραμύθι …
Λάθος έκανε το ΔΝΤ, σύμφωνα με την τελευταία και «αποκαλυπτική» του έκθεση, όσον αφορά τις εκτιμήσεις βάσει των οποίων έδωσε την συγκατάθεσή του, ενεπλάκη δε και το ίδιο, για την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου και της συνακόλουθης δανειακής σύμβασης, με σκοπό τη διάσωση της Ελληνικής Οικονομίας.Τι λέτε ;!
Ας θυμηθούμε λιγάκι τα γεγονότα με χρονολογική σειρά.
Όταν τον Απρίλιο του 2010 ο Γ. Παπανδρέου ανακοίνωνε από το ακριτικό Καστελόριζο την προσφυγή της Ελλάδας στο (νεοδημιούργητο τότε) μηχανισμό στήριξης, τόσο το ΔΝΤ, όσο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, οι δύο δηλαδή από τους τρεις «εταίρους» της έκτοτε αποκαλούμενης «τρόϊκα», γνώριζαν πάρα πολύ καλά ότι Γαλλικές και Γερμανικές κυρίως τράπεζες ήταν απόλυτα εκτεθειμένες λόγω του ότι στα χαρτοφυλάκιά τους περιλαμβάνονταν Ελληνικά ομόλογα, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ (800 δις σύμφωνα με κάποια δημοσιεύματα).
Τον Απρίλιο του 2011, ένα χρόνο μετά την προσφυγή της Ελλάδος στο μηχανισμό στήριξης, στις παρατηρήσεις του ο κ. Μπλανσάρντ, επικεφαλής οικονομολόγου του ΔΝΤ, που έγιναν στο πλαίσιο της παρουσίασης της έκθεσης με τις προβλέψεις του ΔΝΤ για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας για το 2011, αναφέρθηκε στις προβλέψεις του Ταμείου τόσο για την πορεία του ΑΕΠ της Ελλάδας, όσο και στα ποσοστά ανεργίας στη χώρα.
Ολοκληρωτική αποτυχία. Έπεσε έξω σε όλα (τα στοιχεία διαθέσιμα σε κάθε ενδιαφερόμενο) !
Από τότε, γνώριζαν το «λάθος».
Τον Ιανουάριο του 2012, ο ίδιος άνθρωπος (ο κ. Ολιβιέ Μπλανσάρντ) μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στην Ουάσιγκτον εκτίμησε ότι ακόμη και στο 120% του ΑΕΠ το ελληνικό χρέος θα είναι σε υψηλά επίπεδα. Ερωτώμενος δε για το ελληνικό πρόγραμμα αλλαγής ομολόγων, αρνήθηκε να αναφερθεί σε λεπτομέρειες καθώς οι διαπραγματεύσεις βρίσκονταν τότε ακόμη σε εξέλιξη, και αρκέσθηκε να δηλώσει πως το PSI θα πρέπει να διασφαλίσει ότι το δημόσιο χρέος της Ελλάδος θα είναι στο 120% του ΑΕΠ το 2020.
Διασφαλίσθηκε ; Προφανώς όχι, μιας και η ίδια συζήτηση, με τον ίδιο σκοπό (τη βιωσιμότητα του Ελληνικού χρέους δηλαδή στο 120% του ΑΕΠ το 2020) επαναλήφθηκε 11 μήνες μετά, στο Eurogroup του Νοεμβρίου.
Το Νοέμβριο του 2012, μας προκύπτει ο … λάθος δημοσιονομικός πολλαπλασιαστής !
Τι είναι αυτός ο πολλαπλασιαστής ;
Μεταξύ του 1970 και του 2007, οι ασχολούμενοι με τις οικονομικές προβλέψεις, είχαν διαπιστώσει ότι η μείωση κατά 1% στις δημόσιες δαπάνες, ή κατά 1% επιπλέον έσοδα από τη φορολογία, οδηγούσαν, κατά μέσον όρο, σε 0,5% μείωση της ανάπτυξης στις προηγμένες χώρες. Το ονομάζει δημοσιονομικό πολλαπλασιαστή (fiscal multiplier).
Εξ αυτού διαμόρφωσαν τον πολλαπλασιαστή 0,5 τον οποίο και χρησιμοποίησαν στις προκαταρκτικές εργασίες τους για τα προγράμματα που επιβλήθηκαν σε Ελλάδα και Πορτογαλία.
Ο κ. Μπλανσάρ (πάλι), σε ένα κεφάλαιο της έκθεσης, αναγνωρίζει ότι με τις σημερινές συνθήκες, οι πολλαπλασιαστές κινούνται ανάμεσα στο 0,9 έως και το 1,7, ήτοι δύο με τρεις φορές μεγαλύτεροι από το 0,5 !!
Για την κάθε μείωση δηλαδή στις δημόσιες δαπάνες του 1%, η πτώση στην ανάπτυξη δεν θα είναι μισό εκατοστό, αλλά μπορεί να φτάνει ως και το 1.7% του ΑΕΠ. Θα πέφτει δηλαδή το ΑΕΠ περίπου 3 φορές περισσότερο από ότι είχαν προβλέψει !!
Ένα μόλις μήνα μετά, το Δεκέμβριο του 2012, ο … «αιρετικός» κ. Μπλανσάρντ, αναφέρει : «Εάν το δείτε κατά χώρα, θα καταλήξετε στο συμπέρασμα ότι τα κράτη που εφαρμόζουν τα πιο δραστικά πλάνα μείωσης του ελλείμματός τους, είναι ταυτοχρόνως αυτά που έχουν τη λιγότερη ανάπτυξη» !!
Καλύτερη «φωτογραφία» της οικονομικής πολιτικής που επιβλήθηκε στη χώρα μας τα τελευταία 3 χρόνια μέσω των μνημονίων, στα οποία το ίδιο το ΔΝΤ, του οποίου επικεφαλής οικονομολόγος είναι … ο ίδιος, δεν θα μπορούσε να είχε πάρει.
Τον Ιανουάριο του 2013, ο κ. Μπλανσάρντ «ξαναχτυπά».
Σε έκθεσή του σχετικά με την πορεία των οικονομιών των χωρών στην Ευρωζώνη, αναφέρει : «Τα προγράμματα λιτότητας που πρότεινε (το ΔΝΤ) κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, είχαν έως και τριπλάσιο κόστος σε επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης, από αυτό που είχε εκτιμηθεί αρχικά» !!
Κι ερχόμαστε στον Απρίλιο του τρέχοντος έτους.
Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι η οικονομική θεωρία των Ρογκόφ – Ράινχαρτ, οικονομολόγων του Harvard, είχε αναδειχθεί ως το «ευαγγέλιο» των υμνητών των Μνημονίων.
Ο Κένεθ Ρογκόφ και η Κάρμεν Ράινχαρτ, κατέληξαν στην έρευνά τους ότι η ανάπτυξη μειώνεται κατά 0,1% σε μέσο όρο όταν το δημόσιο χρέος υπερβαίνει το 90% του ΑΕΠ. Ερευνητές του University of Massachusetts, Amherst, όμως, δήλωσαν ότι επανέλαβαν το μοντέλο της ανάλυσης, χρησιμοποιώντας τα ίδια στοιχεία και κατέληξαν στο ότι η ανάπτυξη αυξάνεται κατά 2,2% !!
Ψιλά γράμματα θα σκεφθείτε. Το σημαντικό όμως δεν είναι εδώ. Αν και οι Ρογκόφ - Ράινχαρτ, προέβησαν σε επίσημη διόρθωση του περίφημου «λάθους» στη μελέτη τους (κι άλλο λάθος !!) αναγνωρίζοντας λάθη που έγιναν στα νούμερα που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη, η οποία συνέδεσε την πορεία της ανάπτυξης μιας χώρας με το ποσοστό του δημόσιου χρέους, άφησαν αμετάβλητο το γενικό συμπέρασμα. Ποιο ήταν αυτό ;
Ότι μια χώρα με χρέος άνω του 90% του ΑΕΠ, δεν μπορεί να σημειώσει ανάπτυξη.
Ξέρετε πόσο είναι το χρέος της Ελλάδος σήμερα ως ποσοστό του ΑΕΠ της ; Στο 175% !!
Τον ίδιο μήνα (Απρίλιος 2013), πέντε χρόνια μετά την οικονομική κρίση σε διεθνές επίπεδο, σε άρθρο των New York Times με αφορμή τη διάσκεψη κορυφαίων οικονομολόγων που πραγματοποιήθηκε στην Ουάσιγκτον, στο πλαίσιο των εργασιών της εαρινής συνόδου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, καταγράφεται η δήλωση του διευθυντή του τμήματος οικονομικής έρευνας του Ταμείου, Ολιβιέ Μπλανσάρντ (ναι, ο ίδιος !), ο οποίος ανέφερε ότι «δεν έχουμε την αίσθηση ενός τελικού προορισμού», σημειώνοντας χαρακτηριστικά : «Δεν έχω ιδέα πού θα καταλήξουμε» !!
Πριν λίγες ημέρες, ο πρώην εκπρόσωπος της Ελλάδας στο ΔΝΤ Παναγιώτης Ρουμελιώτης (και νυν αντιπρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς), αναφέρει σε συνέντευξή του : «Η Ευρωπαϊκή Ένωση καθυστέρησε να πάρει μέτρα για την Ελλάδα, ενώ το ΔΝΤ βοήθησε και με το να δανείσει χρήματα με επιτόκιο 3% όταν της ΕΕ ήταν 5% (!!). Το ΔΝΤ είχε θέσει από την αρχή το θέμα της αναδιάρθρωσης και είναι ανακριβές να λέει το αντίθετο η ΕΕ. Η Ελλάδα και η Ευρωζώνη ήταν αυτές που αντέδρασαν στο κούρεμα. Αν το χρέος είχε αναδιαρθρωθεί το αργότερο ως τον Σεπτέμβριο 2010, όπως ζητούσε ο Στρος Καν, τώρα θα υπήρχε η πιθανότητα το χρέος να έχει μπει οριστικά σε μια βιώσιμη τροχιά. Η στάση της ελληνικής κυβέρνησης έδωσε στις ξένες (γαλλικές, γερμανικές) τράπεζες χρόνο να απαλλαγούν από τα ελληνικά ομόλογα περιορίζοντας τις ζημιές τους κατά 20 –τουλάχιστον- δισεκατομμύρια ευρώ, μεγάλωσε το πρόβλημα της χώρας μας και δεν βοήθησε να καταστεί βιώσιμο το ελληνικό χρέος».
Εν κατακλείδι, σύμφωνα με τη μελέτη του ΚΕΠΕ, η αποτυχία του πρώτου Μνημονίου στοίχισε περίπου 3 δισ. στην ελληνική οικονομία σε ετήσια βάση, ενώ σε βάθος τριετίας το κόστος της αποτυχίας άγγιξε τα 9 δισ. Ευρώ.
Κανένα «λάθος» λοιπόν κύριοι (και κυρίες) του ΔΝΤ. Γνωρίζατε επακριβώς τις συνέπειες των προγραμμάτων που επιβάλατε στη χώρα μου.
Και τις γνωρίζατε διότι, όπως μεταδίδει το Dow Jones Newswires, σε έγγραφο που κυκλοφόρησε εσωτερικά με ένδειξη «αυστηρά εμπιστευτικό» και βρέθηκε στα χέρια της Wall Street Journal (άλλο στοιχείο προς διερεύνηση αυτή η … διαρροή), ο διεθνής Οργανισμός παραδέχεται ότι υποτίμησε σημαντικά τη ζημιά που η συνταγή λιτότητας προκάλεσε στην ελληνική οικονομία, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως η αντίδραση στην κρίση έδωσε χρόνο στην Ευρωζώνη να περιορίσει τις επιπτώσεις για την υπόλοιπη Ευρώπη.
Αυτό είναι και το «μεγάλο μυστικό» σας.
Σε αγαστή συνεργασία, τόσο με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όσο και με την Ευρωπαϊκή Ένωση (λέγε με και Γερμανογαλλικό τραπεζιτικό άξονα), εκπονήσατε και επιβάλατε στην Ελλάδα οικονομικές πολιτικές που μοναδικό τους σκοπό είχαν τη διάσωση των Γερμανικών, Γαλλικών και άλλων τραπεζών, σε συνδυασμό με τη νομισματική πολιτική του «σκληρού» ευρώ έναντι του «υποτιμημένου» δολαρίου.
georgetsakiris.