Για όσους λοιπόν έχουν το αίσθημα της πραγματικότητας και με ωμό ρεαλισμό αντιμετωπίζουν τη θλιβερή ελληνική πραγματικότητα, αισθάνονται "δέσμιοι" μιας δαιδαλώδης κατάστασης. Αν, μάλιστα, λάβουν υπόψη τους ότι ο ελληνικός λαός έχει σπουδαίες καταβολές και ήταν ένα ευφυής λαός, ότι υπήρξε φαινόμενο της ιστορίας, ένα φαινόμενο αντίστασης και αντοχής, συνειδητοποιούν πόσο τρομερές πρέπει να ήταν οι συνθήκες πον τον συνέθλιψαν και τον ένκαναν να είναι σήμερα οικονομικά επαίτης, πολιτικά ενδεής, κοινωνικά ανασφαλής και πολιτιστικά ο οπισθοδρομικός λαός της Ευρώπης...
του Στέλιου Συρμόγλου
Και δεν φταίει αποκλειστικά η τουρκοκρατία για τη κατάντια μας. Αυτή είναι μια δικαιολογία "αναμάσημα" για να καλύψουμε τα "αμαρτήματά" μας, αλλά κυρίως χρησιμοποιείται ως προκάλυψη απ' όσους διαχρονικά συνέβαλαν στην προιούσα διάβρωση των πολιτιστικών μας αξιών και στην άμβλυνση της πολιτιστικής και πολιτικής μας συνείδησης.
Ενα εύγλωττο παράδειγμα αντοχής του Ελληνισμού αποτελεί το ότι κάτω από τετρακόσια χρόνια δουλείας, κατόρθωσε να διατηρήσει αλώβητη τη γλώσσα του. Μια γλώσσα που εξελίσσεται διαδοχικά από τα ομηρικά χρόνια και η νέα περίοδός της αρχίζει αμέσως μετά τη γλώσσα του Ευαγγελίου. Χρειάστηκαν ωστόσο μερικές μόνο δεκαετίες για τον εκχυδαισμό της ελληνικής γλώσσας, για να εξυπηρετεί το χαμηλό λαικισμό. Την πολιτιστική μας πτώση, δηλαδή, κι όχι τον πολιτισμό, του οποίου το πρώτο γνώρισμα είναι η τέλεια γλώσσα. Για δεκαετίες ολόκληρες η ίδια η Πολιτεία ασχημονούσε σε βάρος της μόρφωσης και της "καλλιέργειας" του λαού με λόγια γενναιόδωρα και έργα πενιχρά. Πραγματικά γελοιοποίηση!..
Αν ανατρέξουμε στο παρελθόν, θα διαπιστώσουμε ότι η Επανάσταση του 1821, έδειξε πως είχαμε καλές και βαθιές ρίζες. Παρατηρήσαμε τότε μια διφυή ανάταση, που μετεωρίστηκε στο ίδιο ύψος. Από τη μια οι Κολοκοτρώνηδες και οι Καραισκάκηδες και από την άλλη ο Σολωμός και ο Κάλβος. Αυτό αποτελεί μια αναμφισβήτητη ένδειξη γεροσύνης μιας φυλής που θα μπορούσε να έχει λαμπρό μέλλον.
Δεν υπήρξε όμως τέτοιο μέλλον. Ακολούθησαν δεκάδες χρόνια ζόφου. Και άλλες τόσες δεκαετίες ολέθριων πολιτικών. Με άτομα στο πολιτικό προσκήνιο χωρίς ελεύθερη συνείδηση, στέρεη κρίση, ιδανικά, εσχάτως και ημιμαθή και παντελώς ανίκανα, χωρίς να είναι εμποτισμένα με τις αξίες του διαιώνιου πολιτισμού. Με το πνεύμα της "ολιγάρκειας" στην Παιδεία. Το πνεύμα του "περίπου", το πνεύμα του "μη ακριβώς" να μετασχηματίζει τις κοινωνικές ομάδες. Με τη "χαλαρότητα", τον ερασιτεχνισμό, την ασυνέπεια, το ψέμα και την πονηρία να κυριαρχούν σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, ενώ άρχισε να ευδοκιμεί και η αντίληψη του 'δεν βαριέσαι", του "ωχ αδελφέ" σ' όλες τις μορφές της νεοελληνικής ζωής.
Η πολιτική δημοκρατία δεν προσαρμόστηκε στις νέες συνθήκες και απαιτήσεις του ευρωπαικού γίγνεσθαι, γιατί δεν μετασχηματίστηκε ιδεολογικά και δεν ενσωμάτωσε νέους στόχους και νέες θεωρίες. Αποδυναμώθηκε η κοινωνική συνοχή, που εξασφαλίζει την ελεύθερη αναπτυξη του ατόμου. Διαβρώθηκαν θεσμοί ή υπέστησαν μεταβολές πρός το χειρότερο, για την εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων. Ετσι, η μορφή των νέων κρυσταλλώσεων οδήγησε στην οπισθοδρόμηση, στην ενίσχυση του ραγιαδισμού και στην ανάπτυξη των κατάλληλων συνθηκών για τον κοινωνικό φόβο, την ανασφάλεια και την νοοτροπία της "αρπακτής".
Η πεμπτουσία του Αρχαίου Ελληνισμού, η φιλόσοφος θέα της φύσης, του ανθρώπινου θείου, λοιδωρήθηκαν αρκούντως, ενώ οι συνθέτουσες του Ελληνισμού που διεκφράζουν το λαό ιστορικά, αντιμετωπίστηκαν με ειρωνεία από τους εκφραστές της...οπισθοδρομικής προοδευτικότητας. Παραίτηση όμως των Ελλήνων από τις φιλοσοφικές τους καταβολές, από τη γλώσσα τους ως συνεκτικού δεσμού του έθνους, σήμαινε και εθνική αυτοκτονία. Αγνόηση επίσης της χριστιανικής τους συνείδησης, έστω και στα ρευστά όρια της μυστικίζουσας εκκοσμίκευσης, συνεπαγόταν αμφισβήτηση της ιστορικής τους τροπής...
Λάθη πολλά. Λάθη ασύγγνωστα και τεράστα σε μια μικρή σε εύρος γεωγραφικά χώρα. Η Ελλάδα περιέπεσε σε μια εσωτερική αστοργία. Την βλέπαμε σαν ξένη γη και νιώθαμε "επιδρομείς" προσπαθώντας ο καθένας να αρπάξει ό,τι προλάβει. Και, βέβαια, δεν υπολογίσαμε τους ξένους επιδρομείς οικονομικών κι όχι μόνο συμφερόντων...
Και οι βαρβαρικές "επιδρομές" συνεχίζονται. Ιδιαίτερα σήμερα. Μια ολόκληρη χώρα έχει γίνει...εκτροφείο θηραμάτων και κυνηγών. Κι έτσι χάνουμε τις πραγματικότητες, που διασφαλίζουν τη μόνη δυνατότητα πρόσβασης στην προοπτική.
Και μέσα στο τραγικό σύμπλεγμα της κατωτερότητας που νιώθει πλέον ο Ελληνας πολίτης απέναντι των δυνάμεων της...σωτηρίας του και της εξάρτησης του από τις προθέσεις των δανειστών του, που μεταβάλλονται αναλόγως για την απαραίτητη ενδοτικότητα των εγχώριων αβέλτερων της πολιτικής, κάθε ελπίδα κονιορτοποιείται. Και η αναζήτηση της νέας μορφής ζωής, μορφής ηθικής, μορφής πολιτικής, μορφής πολιτιστικής, που όλες μαζί συπλέκονται και συγκροτούν την ιδέα της ανάκαμψης, αποτελεί μια προοπτική άκρως απομακρυσμένη με δεδομένο μάλιστα τον επώδυνο ακρωτηριασμό της ψυχής του Ελληνα.