Σε όσες βαθυστόχαστες αναλύσεις κι αν αδηγηθούμε, όσες βαρύγδουπες φράσεις κι αν μεταχειριστούμε για την κατάσταση που επικρατεί, τα πράγματα τελικά είναι πολύ πιο απλά.
του Στρατή Μαζίδη
Μια ματιά μόνο στην ιστορία, είναι αρκετή για να μας πείσει. Πώς άνθισε ο ναζισμός στη Γερμανία; Μετά από μια ταπεινωτική / εξοντωτική συνθήκη που ακολουθήσε το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου διαλύοντας μια αυτοκρατορία και ιδρύοντας μια αδύναμη δημοκρατία της Βαϊμάρης.
Αλλά και στην Αφρική ή την Ασία όπου ανθούν δικτατορίες κι απολυταρχικά καθεστώτα, τι κατάσταση επικρατεί;
Η φτώχεια, η ανεργία, οι παγωμένες αίθουσες στα σχολεία δίχως δασκάλους, τα σκάνδαλα που μένουν ατιμώρητα, οι ανισότητες, η εγκληματικότητα που εκτινάχθηκε από τους λαθρομετανάστες, ο πατέρας που πίνει γιατί δεν έχει δουλειά, οι καυγάδες στο σπίτι ή αντίθετα τα πολλά υλικά αγαθά αλλά με τους γονείς απόντες, αυτά είναι που θα σε οδηγήσουν είτε στο γυμναστήριο να γίνεις τετράγωνος για να πλακώνεις στο ξύλο είτε στο δρόμο με σκεπασμένο το κεφάλι εκτοξεύοντας πέτρες προς κάθε κατεύθυνση. Το που θα καταλήξεις είναι ζήτημα ιδεολογίας αλλά και του ποιος θα σε "αρπάξει" πρώτος.
Είναι εύκολες οι κατηγορίες και οι βαριές εκφράσεις για ντουλαπάτους και αναρχοτέτοιους. Το ερώτημα είναι, έστω και σε αυτά τα πιο αδύναμα παιδιά, τι κίνητρο παρέχει η κοινωνία για να δοκιμάσουν κάτι. Μάλλον κανένα. Δε δικαιολογώ σε καμία περίπτωση τις ακρότητες, πρέπει όμως να τις αιτιολογήσουμε και κάποια στιγμή να ασχοληθούμε με αυτές. Όπως πριν αρκετούς μήνες όταν συνελήφθησαν οι τέσσερις νεαροί για τη ληστεία στο Βελβενδό. Κι εκεί αναρωτιόμουν, τι θα κάνει η πολιτεία; Θα τους βοηθήσει ή θα τους κάψει εντελώς;
Ο φασισμός, ο ναζισμός και ότι άλλο τρομάζει την κοινωνία, δεν αντιμετωπίζεται με νομοθετήματα. Είναι σα να αρρωστήσω αύριο το πρωί και αντί να κάνω εξετάσεις, να δω τι φταίει και να προχωρήσω σε θεραπεία, να καθίσω να γράψω μια απόφαση που θα λέει ότι από σήμερα παύει η ασθένεια, να την υπογράψω και τέλος. Αυτή όμως θα συνεχίσει τη δουλειά της.
Έτσι και εδώ. Αυτά είναι αστεία πράγματα. Είναι προφανές ότι μέρος της κοινωνίας καταφεύγει - κακώς - στα άκρα όταν κάτι δεν πάει καλά. Αν υπήρχε πχ σοβαρή παιδεία, θα μπορούσε κανένας μαθητής να παρασυρθεί από τον οποιοδήποτε; Αν υπήρχε κράτος δικαίου, θα αισθανόταν ο λαός αδικημένος και κορόιδο; Αν υπήρχαν ευκαιρίες για όλους και όχι μόνο για τους εκάστοτε "δικούς μας" θα υπήρχαν απελπισμένοι;
Οι οριακές καταστάσεις, οδηγούν στη εξαγρίωση και στην Ελλάδα ζούμε πλέον τέτοιες.
Όταν ο πολίτης αρχίσει να αισθάνεται πάλι ασφαλής, όταν θα δει ότι το κράτος χαλαρώνει τη μέγγενη που του έχει σφίξει, όταν αντιληφθεί πως μπορεί πάλι να βρει εργασία ή να ανοίξει ξανά το μαγαζάκι του, όταν τα παιδιά θα πηγαίνουν χαρούμενα στο σχολείο γιατί μαθαίνουν, όταν έρθει πάλι η αξιοπρέπεια σε αυτό τον τόπο, τότε θα ξαναγεννηθεί η δημοκρατία.
Όσο όμως θα πορευόμαστε νομοθετώντας και όχι θεραπεύοντας, τόσο θα βλέπουμε καταστάσεις που θα λέμε πως δεν έχουμε ξαναζήσει όμοιές τους.