Και η πείρα παρελθόντων χρόνων μας έδειξε πως τα διαστήματα αυτά της "μη αντίδρασης", ιδιαίτερα όταν είναι μακρόχρονα και οδυνηρά, καταλήγουν σε αναπόφευκτες εθνικές περιπέτειες.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Το συμπέρασμα είναι πως η θέληση του πολίτη, αν δεν είναι ικανή να γίνει τελικά ανατρεπτικός παράγοντας ανερμάτιστων και αλλοπρόσαλλων πολιτικών, είναι ωστόσο ικανή, όταν θέλει να υπηρετήσει ανάγκες κοινωνικές, αντίρροπες πρός την κατάσταση που κυοφορούν οι πολιτικές μεθοδεύσεις, να τις επιβραδύνει, να τις κάνει να λοξοστρατίσουν και να δημιουργήσει περιθώρια επιβίωσης ενός φαινομενικά "καταδικασμένου" κοινωνικού συστήματος. Κι αυτό είτε "εφευρίσκοντας" νέα στηρίγματα του, είτε μεταβάλλοντάς το πρός μια συγκεντρωτικότερη και ευκολότερα διεπόμενη από την ατομική θέληση πολιτική μορφή.
Παράλληλα όμως η θέληση του πολίτη έχει την ικανότητα να εκμεταλλευτεί γόνιμα τους πρωθητικούς της παράγοντες και να επισπεύσει τις δυνατότητες που προσφέρει, για να βοηθήσει την κοινωνία να εξοικονομήσει άσκοπα διαλείμματα χρόνου, που συνήθως αποτελούν περιττή χρονοτριβή πρός την πραγμάτωση του αντικειμενικού σκοπού. Ο δε σκοπός δεν μπορεί παρά να είναι η αρτίωση της δημοκρατίας μέσα στο πλαίσιο της άμιλλας των κοινωνικών δυνάμεων.
Οταν οι πολιτικοί ολισθαίνουν στην αυθαιρεσία, δεν επιτρέπεται στον πολίτη να παραμένει αποξενωμένος από τα μεγάλα θέματα της εθνικής ζωής. Αντίθετα,πρέπει να κρατεί διαρκώς το σφυγμό της εποχής του και να κινείται και αυτός σαν πολίτης μέσα στο τεράστιο στίβο της πολιτικής, στην υψηλότερη έννοια του όρου, ώστε να προσφέρει υπηρεσίες στο εθνικό σύνολο. Και το καθήκον αυτό πρέπει να είναι επαυξημένο στους ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης, γιατί μπορούν να εισδύσουν βαθύτερα στην ομαδική ψυχολογία, να συλλάβουν και να αναλύσουν τις ανεκδήλωτες ή ανεπαρκώς εκδηλούμενες ροπές του πλήθους.
Αλίμονο για τους ανθρώπους του πνεύματος και τους καλλιτέχνες, αν στις σημερινές συνθήκες, παραμερίζουν το υψηλό αυτό καθήκον τους, για να κλειστούν στον ελεφάντινο πύργο του διανοητικού ή καλλιτεχνικού ναρκισσισμού. Και δυστυχώς αυτό γίνεται. Και μαζί τους το εύρος των κοινωνικών ομάδων. Και έτσι διαπιστώνουμε ότι "πειθαρχούμε" μέσα στο χώρο τον περιγεγραμμένο από τα ίδια τα γεγονόττα. Και ότι εναρμονιζόμαστε με το δράμα το καθημερινό, χωρίς να λαμβάνουμε υπόψη μας το αίτημα που η αγωνία για το αύριο αναδίδει. Οταν ο καθένας ασχολείται με το δικό του σαράκι, αυτό το "σαράκι" καταντά η μικρή μας αναπόδραστη "ευτυχία".
Ας μη φανεί παράξενο. Πως αλλιώς να ερμηνευτεί η θεληματική μας προσαρμογή στο ρυθμό της πολιτικής βλακείας; Και ένα πρωί "ξυπνάμε" και βρισκόμαστε ενώπιον της προδοσίας, που πάντα ωστόσο "ακκίζεται" με την ανοχή μας και την αυταπάτη μας. Γιατί για τις...ενοχές μας ούτε λόγος να γίνεται. Τόσες προδοσίες κι εμείς "χαμπάρι". Υπάρχει κάθε φορά κάποιος ή κάποιοι συνασπισμένοι που μας προδίδουν. Μήπως τελικά κατασκευάζουμε οι ίδιοι το πλαίσιο, τους ρυθμούς και ζητείται...λυτρωτής που θα μας προδώσει; Μήπως πασχίζουμε να μετουσιώσουμε την εντύπωση από το αδρό γεγονός, για να τη στριμώξουμε μέσα στα ασφυκτικά όρια της αυταπάτης μας;
Μας καταλήστεψαν. Καταληστεύουν το εισόδημά μας, τις επιθυμίες μας, τις προσδοκίες μας και τα όνειρά μας. Και "βάλανε χέρι" και στα όνειρα των παιδιών μας, ισοπεδώνοντας ταυτόχρονα τη ψυχολογία της κοινωνίας και τη νόηση του λαού..Ετσι, τείνουμε να συνηθίσουμε στην επίπεδη ζωή. Στο πρόβλημα χωρίς προβληματισμό. Και να "απολαμβάνουμε" την κατάστασή μας, όπως οι αρρωστομανείς την αρρώστια τους.
Οσοι μπορούν ακόμη να δημιουργήσουν, έστω απομονωμένοι στη "γυάλα" τους, έχουν την παρηγοριά της δημιουργίας, αυτή την πρώτη και έσχατη ελευθερία. Οι πολλοί βυθισμένοι στο σαδομαζοχισμό του τίποτα κρατάνε ακόμη ουρά στις ταβέρνες του Σαββατοκύριακου με τα κοψίδια και τα κακόηχα λαικά άσματα. Αν κλείσουν κι αυτές, εγκυμονεί ο κίνδυνος να φαγωθούμε μεταξύ μας. Ανάμεσα σε κουτσοπόρεψη και καλοπόρεψη ξοδεύουμε τις μέρες μας, χωρίς σκοπό. Τα συμβαίνοντα, τα γεγονότα και η πολιτική φρεναπάτη τρέχουν γρηγορότερα από τους πολλούς, που ασθμαίνοντες έπονται και περιδινίζονται άσκοπα a posteriori στη "μάυρη τρύπα" των παρωχημένων.
Και νομίζουν ότι ζούν τη ζωή τους με ό,τι μπορούν ακόμη να διαθέτουν. Πως όμως ζει κάποιος τη ζωή του σε μια "νεκρωμένη" κοινωνία με τον έναν νεκρό πάνω στον άλλον νεκρό; Γλώσσα, πατρίδα, ιδανικά, στόχοι, οικογενειακός και προσωπικός προγραμματισμός ζωής, έγιναν κουρέλια στον άνεμο. Και επειδή ανεμίζουν, τα λέμε και σύμβολα. Αυτή είναι η αιχμαλωσία μας!
Κι αν κάποιοι εγκλωβισμένοι στο "βολικό" τους μικρόσκοσμο, διαβάζοντας τα παραπάνω με "κατηγορήσουν" ότι επιβραχύνω την απόσταση μεταξύ πραγματικότητας και μελοδράματος, ας κοιτάξουν τον εαυτό τους στο καθρέπτη του σπιτιού τους....Κι ας διερωτηθούν αν αξίζει η ζωή τους να μην είναι και πράξη αναμέτρησης με το έρεβος της απραξίας, της δουλείας και τις φθαρτές παγίδες του βίου.
Κι αν επιμένουν να κρύβονται πίσω από ένα ψευδώνυμο διαφανές ή να διαφεύγουν σε χώρους ανώδυνους και αδιάφορους, ο γράφων θα επιχειρεί επίμονα τη στοχαστική έστω διαφυγή από την πνιγμονή των ψευδών προσδοκιών, με θέματα που προκαλούν την μήνι της άγρυπνης και χονδροειδούς πολιτικής βλακείας...