Deir ez Zor – Καθημερινά φρικτά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη νεκρή ζωνή του πολέμου της Συρίας

Του Στρατή Μαζίδη

Το παρακάτω κείμενο πέτυχα προχθές το βράδυ το οποίο αφορά σε μια πτυχή του εμφυλίου της Συρίας που νομίζω ότι πολλοί από εμάς αγνοούμε. Το κείμενο είναι του Jean-René Augé-Napoli για το vice.com.

Πάμε λοιπόν στη νεκρή ζώνη της Συρίας.

Ο Krahim (φώτο επάνω), αδερφός του Ahmer είναι μόλις 10 ετών, ωστόσο έχει επιφορτιστεί με ίσως την πιο επικίνδυνη αποστολή: Η δουλειά του είναι να ρίχνει διαρκώς λάδι στο εσωτερικό της δεξαμενής για να κρατήσει τη θερμοκρασία του πάνω από το αναγκαίο σημείο βρασμού. Για δύο ώρες που τον παρακολουθούσα στην εργασία του, μόλις ελάχιστες ίντσες απείχαν τα πόδια του από τις φλόγες την ώρα που το κεφάλι του τυλίχθηκε στις αναθυμιάσεις του αργού πετρελαίου.

Ο προϊστάμενός του (με τον οποίο μίλησα ελάχιστα και φαινόταν να είναι στο τέλος της εφηβείας του) εξήγησε τη διαδικασία: «Όσο υψηλότερη είναι η θερμοκρασία, τόσο υψηλότερη είναι η ποιότητα της κηροζίνης που εξάγεται», είπε κάνοντας και δυο τζούρες πό ένα τσιγάρο. Το μόνο πράγμα που δεν ανέφερε είναι πως εάν η θερμοκρασία ανέβει πολύ ψηλά, το φυσικό αέριο θα μπορούσε να ασκήσει πιέσεις που βίαια θα ανατινάξουν τη δεξαμενή.

Αυτές οι εκρήξεις συμβαίνουν σε εβδομαδιαία βάση, σύμφωνα με τον Αμπού Μαχμούντ, ένας από τους λίγους γιατρούς της περιοχής που δεν έχουν κλείσει τα ιατρεία τους για να μπει στο κερδοφόρο παιχνίδι της διύλισης αργού πετρελαίου. Κάπου ανάμεσα στις κατ 'οίκον επισκέψεις σε ασθενείς τρέχει στα σύνορα του Ιράκ να αγοράσει ιατρικές προμήθειες ώστε να ανταποκρίνεται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Ο Μαχμούντ είναι ίσως ένας από τους καλύτερα ενημερωμένους σχετικά με το πεδίο εφαρμογής του εμπορίου πετρελαίου στη Deir ez - Zor. Μου είπε ότι περίπου 6.000 άνθρωποι εργάζονται στα διυλιστήρια και ότι από τις εκτιμήσεις του κάπου περίπου 2.000 από αυτούς είναι παιδιά όπως ο Ahmer και ο Krahim - πολλοί από τους οποία εκτοπίστηκαν ως ορφανά του πολέμου και των οποίων οι γονείς σκοτώθηκαν είτε από το καθεστώς ή τους αντάρτες.

δεκάχρονο παιδί που εργάζεται καθημερινά έως και 9 ώρες στις αυτοσχέδιες δεξαμενές φέρει πάνω του πληγές από τις χημικές ουσίες

"Όλες οι οικογένειες που ήξερα στην Παλμύρα έφυγαν» λέει ο Ahmer. "Μερικές φορές, αναγνωρίζω ένα παιδί ή δύο που πηγαίναμε μαζί στο σχολείο. Είναι εδώ ένα, κρυμμένο ανάμεσα στις αναθυμιάσεις του πετρελαίου. Είναι περίεργο όμως δε θέλω να του μιλήσω σήμερα. Πραγματικά”. Ο Ahmer μου είπε πως ο πατέρας του βοήθησε τους αντάρτες ενώ πολλά από τα παιδιά της ηλικίας του εδώ είχαν γονείς που ήταν με τον Assad. Για να αποφευχθούν λοιπόν πιθανές συγκρούσεις στο χώρο εργασίας σχολίασε πως είναι ασφαλέστερο να αποφεύγουν να μιλάνε. Στο τοπίο του μπερδεμένου εμφυλίου πολέμου στη Συρία έχει καταστήσει την Deir ez - Zor ένα είδος χωρίς νεκρής ζώνης όπου οι σκληρά εργαζόμενοι γίνονται δεκτοί χωρίς πολλή ανάκριση. Άλλωστε δεν έχει σημασία τι πιστεύει ο καθένας καθώς ερχόμενοι εδώ έχουν σφραγίσει την μοίρα τους...

Αυτή είναι μια μοίρα πολύ πιθανή και για τον Krahim, ο οποίος φρόντισε να χύσει το αργό πετρέλαιο ομοιόμορφα σε όλες πλευρές της δεξαμενής για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος να ανατιναχθεί το κεφάλι του. Κάθε ώρα, ξεκλέβει ένα δευτερόλεπτο για να ξεπλύνει το στρώμα μαύρης σκόνης που συσσωρεύεται στο πρόσωπό του. "Έχω δει πολλούς ανθρώπους πληγωμένους και νεκρά καμμένα σώματα", μου είπε . Η συζήτησή μας διακόπτεται για λίγο από κρίση έντονου βήχα του Krahim.

Ενώ μια επίσημη διάγνωση θα είναι ο μόνος τρόπος για να είναι σίγουροι στην περίπτωση του Krahim, οι ασθένειες που σχετίζονται με το πετρέλαιο εξαπλώνονται στην Deir ez - Zor. Χάρη στον καπνό και τη σκόνη που ξεφεύγουν από την όλη ανεξέλεγκτη διαδικασία εξόρυξης και διύλισης και μολύνεται και το υπόγειο δίκτυο των υδάτων» κι εξαπλώνεται στα γύρω χωριά της ερήμου. Κοινές ασθένειες περιλαμβάνουν επίμονο βήχα και χημικά εγκαύματα που όμως σύμφωνα με τον Δρ Μαχμούντ έχουν τη δυνατότητα να οδηγήσουν σε όγκους. Είπε ότι εκείνοι που ζουν πιο κοντά στην επικίνδυνη περιοχή διατρέχουν όλο και περισσότερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο, και ορισμένα χωριά έχουν εκκενωθεί εξαιτίας των όλο και πιο συχνών ατυχημάτων. Αυτή η μόλυνση δεν επηρεάζει μόνο τον άνθρωπο. Τον Ιούλιο, κατά την έναρξη του Ραμαζανιού, τα κοπάδια των αιγών έχασαν τη ζωή τους μετά την κατανάλωση ύδατος από μολυσμένο υδροφόρο ορίζοντα που ήταν η μόνη πηγή πόσιμου νερού για τρία χωριά.

«Διαταραχές που σχετίζονται με το πετρέλαιο μόλις τώρα αρχίζουν να εμφανίζονται μεταξύ των κατοίκων της ερήμου», δηλώνει ο Δρ Μαχμούντ. "Μερικές φορές αισθάνομαι συγκλονισμένος. Αυτά που έμαθα στην ιατρική σχολή δεν είναι πλέον αρκετά για να κατανοήσω όλες τις παθολογίες που προκαλούνται από το πετρέλαιο και την εκμετάλλευση του στην περιοχή." προσθέτει.

Ανατολικά της Deir ez - Zor, κοντά στα σύνορα με το Ιράκ, βρίσκεται το πραγματικό “πεδίο” χρημάτων: τα βιομηχανικά κοιτάσματα πετρελαίου. Είναι εδώ που οι ισλαμικές ομάδες ανταρτών, συμπεριλαμβανομένης της Jabhat al - Nusra που υποστηρίζεται από την Αλ Κάιντα και το Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ και της al - Sham (ISIS), εξάγουν το αργό πετρέλαιο από το έδαφος και το φέρνουν με φορτηγά στα εκατοντάδες ή και χιλιάδες αυτοσχέδια διυλιστήρια που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη τη γύρω έρημο. Γραφεία και κοιτώνες που είχαν κατασκευαστεί από δυτικές εταιρείες έχουν πλέον μετατραπεί σε κοιτώνες για τζιχαντιστές.

Ένα απόγευμα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μου, κάθισα μισή ώρα εκεί έξω με δύο μέλη του Ελεύθερου Συριακού Στρατού που δεν ευθυγραμμίζονται άμεσα με τους ισλαμιστές, αλλά δεν είχαν καμία επιλογή για να συνασπιστούν εναντίον της κυβέρνησης.

Καθώς περάσαμε το χωριό P'settin, μια σειρά γιγαντιαίων λευκών δεξαμενών αποθήκευσης εμφανίστηκε στον ορίζοντα. Εμείς σταματήσαμε επάνω σε ένα οδόφραγμα και οι οδηγοί του FSA με συμβούλεψε να μείνω στο αυτοκίνητο. "Ακόμα και οι στρατηγοί μας δεν είναι ευπρόσδεκτοι εδώ πια" είπε ένας.

Μετά από δύο ώρες αναμονής, είχα τη δυνατότητα να περάσω το οδόφραγμα. Παρατήρησα πως είχαν εκραγεί περιβλήματα και επένδυσεις του τοίχου γύρω από την ένωση των κρατήρων καθώς το καθεστώς διεξάγει εβδομαδιαία αρκετές αεροπορικές επιθέσεις εναντίον των τομέων αυτών τους τελευταίους μήνες. Ορισμένοι σιωπηλοί άνδρες με ρούχα παραλλαγής που παραμονεύουν στις σκιές αλλά και οι οδηγοί μου από τον FSA θα μπορούσα να πως ότι ήταν νευρικοί με την εικόνα αυτή δεδομένου ότι μου έδειξε τους γεμάτους τρύπες αγωγούς από τις επιθέσεις ορκιζόμενοι πως μόλις λίγες ημέρες νωρίτερα ήταν σε λειτουργία.

Πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες αυτές στη σημερινή Συρία είναι αμφίβολες αλλά οι καλύτερες δυνατές. Οι ντόπιοι και οι επαφές μου στον FSA εκτιμούν πως αυτές οι ομάδες κερδίζουν μεταξύ $ 170 και $ 240 ανά διυλιστήριο κάθε μήνα. Άκουσα, επίσης, πως ο αριθμός των δεξαμενών θα μπορούσε να αγγίξει τις 3.000, και με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες από εκθέσεις που κυκλοφόρησαν νωρίτερα αυτό το χρόνο για παρόμοιες πράξεις στη Συρία , οι πηγές μου και εγώ υπολογίζουμε πως οι τζιχαντιστές κερδίζουν σε μηνιαία βάση κάπου μεταξύ $ 500.000,00 και $ 1.000.000,00. Φυσικά κανείς, αλλά μόνο οι αρχές των Jabhat al - Nusra και ISIS γνωρίζουν ακριβώς πόσα χρήματα κερδίζουν από τα αυτοσχέδια λειτουργίας διυλιστήριά τους.

Τα κέρδη μπορεί να εξαιρετικά χαμηλά σε σύγκριση με ό, τι οι γίγαντες του πετρελαίου παρηγαγάν νωρίτερα εδώ, αλλά μια νέα διοίκηση μελλοντικά μπορεί να αναλάβει τη μεγάλη πρόκληση. Εάν και όταν πέσει al - Assad, οι ομάδες των ανταρτών που υποστηρίζονται από την Αλ Κάιντα έχουν στόχο να διατηρήσουν τον έλεγχο των πεδίων, όπου θα είναι ελεύθεροι να οικοδομήσουν μια πολύ πιο αποτελεσματική και κερδοφόρα λειτουργία της διύλισης. Ο στόχος τους είναι μια όχι και τόσο ευχάριστη πρόταση για όλους τους άλλους εμπλεκόμενους φορείς: ένα μέλλον όπου τα χρήματα του πετρελαίου που χρησιμοποιείται για να γεμίζουν τις τσέπες των στελεχών της Shell θα πηγαίνει προς την ανοικοδόμηση ενός ισλαμικού κράτους που θα χτιστεί επάνω από τις στάχτες του παλαιού καθεστώτος.

Και κάπου εδώ κλείνει το άρθρο του ο γάλλος ρεπόρτερ.

Ο Ασαντ δε φαίνεται να πέφτει, μάλλον το αντίθετο. Ισχυροποιείται και σιγά σιγά εκδικείται όπως με την ενίσχυση των Κούρδων του PKK. Η αντιπολίτευση επιδιώκει πλέον τις συνομιλίες.

Το ερώτημα όμως παραμένει. Πόσα ορφανά παιδιά αργοπεθαίνουν κάθε μερά εργαζόμενα σκληρά σε τέτοιες αυτοσχέδιες δεξαμενές; Πόσοι ακόμη θα ασθενήσουν; Πόσοι θα ανατιναχθούν για κάτι που δεν έγινε σωστά κατά τη διύλιση; Για αυτά τα παιδιά γιατί δε νοιάζεται κανείς; Δεν πεθαίνουν καθημερινά από λίγο; Δεν είναι όλο ένα έγκλημα πολέμου, ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας;