Του Στέλιου Συρμόγλου
Η Ελλάδα για δεκαετίες στερείται το "πνεύμα" της αλλαγής και της κοινωνικής προόδου. Το "πνεύμα" της πραγματικής ελευθερίας που εκφράζει τον εαυτό του και τα αισθήματα του πλήθους. Αντίθετα οι Ελληνες δεν φαίνεται να στερήθηκαν ποτέ τη "λήθη".
Αυτή, λοιπόν, η λέξη, τη λήθη, πρέπει να διαγράψουμε οριστικά και ενσυνείδητα από το λεξιλόγιό μας, αν θέλουμε να ζήσουμε όχι μόνο σαν έθνος, αλλά σαν έθνος ελεύθερο. Να αντικαταστήσουμε τη λήθη με το θυμό. Το θυμό εναντίον κάθε είδους πολιτικής απάτης, κάθε μορφής καταπίεσης και κατοδολίευσης των ηθικών ελευθεριών του έθνους και των κοινωνικών δικαιωμάτων δια της πολιτικής ψυδολογίας και των πολιτικών τεχνασμάτων. Και να συντηρήσουμε το ζωτικό τούτο θυμό, που θα θρέψει τους ιστούς της ελεύθερης συνείδησης.
Θα πρέπει να θυμόμαστε, να θυμόμαστε την ιστορική μας πορεία. Πρέπει να κάνουμε πλέον το θυμό σκοπό της ζωής μας, γιατί τούτος ο σκοπός συνταυτίζεται με την άγρυπνη διαφύλαξη των δικαιωμάτων του λαού για μια καλύτερη ζωή και ελευθερία. Ας μην είναι μόνο πομφολυγώδης λόγος και έννοια η ελευθερία τούτη και το δικαίωμα για αξιοπρεπή ζωή, γιατί ό,τι κερδήθηκε στο διάβα των χρόνων ήταν με την οδυνηρή πορεία των ελεύθερων συνειδήσεων του τόπου τούτου, που "περπάτησαν" ανάμεσα από τόση συμφορά!
Στη διαδρομή των τελευταίων δεκαετιών όλοι λίγο πολύ αλλάξαμε με τη βοήθεια και του πετροκαταλύτη χρόνου. Εντούτοις, αν και ζήσαμε και εκξακολουθούμε να ζούμε σε καιρούς ρευστούς, διαπιστώνουμε ότι οι σκέψεις μας, τα κινήματα της ψυχής μας πειθαρχούν στα γεγονότα που έρχονται με βιαιότητα στο προσκήνιο. Και οι αντιδράσεις, όχι μόνο δεν υπαγορεύονται από την αναπόδραστη ανάγκη της εποχής, αλλά μετατρέπονται σε υπόκωφες κραυγές που προσπαθούν να απηχηθούν μέσα στο χώρο τον περιγεγραμμένο από τα ίδια τα γεγονότα και να εναρμονιστούν με το αίτημα που η πολιτική συγκυρία αναδίνει.
Επί της ουσίας τίποτα δεν άλλαξε στον περιβάλοντα πολιτικοκοινω- νικο χώρο μας. Μια φυλλομέτρηση των εφημερίδων παρελθόντων χρόνων το καταδείχνει. Αλλαξαν πρόσωπα. Δεν άλλαξαν ολέθριες πολιτικές. Αλλαξε η μόδα. Δεν άλλαξε το εξόφαθαλμο γεγονός ότι όλα τα ρεύματα του εκσυγχρονισμού έφταναν στην Ελλάδα με καθυστέρηση. Το "αλλήθωρο ξύπνημα" ήταν και είναι το πάγιο φαινόμενο της ελληνικής πραγματικότητας. Αλλού κοιτάζουμε κι άλλού βλέπουμε. Οταν οι προηγμένοι λαοί περνούσαν το καθαρτήριό τους, εμείς ανακαλύπταμε την κόλαση. Ως Δαντικοί εραστές ρίξαμε στο κολαστήριο όλες τις προυποθέσεις της κάθαρσής μας.
Ανακαλύψαμε την αμφισβήτηση και την αλλοτρίωση. Την πρώτη ως πρόσχημα διανοουμενίστικο. Τη δεύτερη ως αποτέλεσμα της διαδικασίας διάρθρωσης των ριζών μας, για να δικαιολογήσουμε την κατάντια μας. Ποτέ ένας μυαλωμένος λαός δεν αντικαθιστά την καιρικότητα της πολιτικής με τη διιστορικότητα των ριζών του λαού. Η πολιτική και τα συστήματα μεταβάλλονται. Η αλλοίωση όμως του λαού ως εθνικού φορέα, τον αφανίζει ιστορικά. Σε τούτη τη χώρα του ήλιου και οι πιο προωθημένες ιδεες και θέσεις του πνεύματος άλλων λαών, χρησιμοποιήθηκαν ως Δούρειοι ίπποι για την αυτοκατάλυση της Ελλάδας. Και φτάσαμε στη σημερινή κόλαση που βιώνει ο λαός. Εχει δημοπρατηθεί η ελπίδα του, τα όνειρά του. Που θα πάει η δημοπρασία; Από τις αίυουσες και τα ...σαλόνια στους πάγκους. Η πραμάτεια ξεπουλιέται!..
Παρόλα αυτά οι ψευτοπαράγοντες του τόπου τούτου αλληλοχειρο-
κροτούνται. Πολιτικοί, κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες, εξαγορασμένοι δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες και διανοούμενοι της παρακμιακής λογικής, αλληλοχειροκροτούνται με αυταρέσκεια και θράσος χιλίων πιθήκων εν χορώ, για να μην ακούγεται, όπως λέει ο Καβάφης, ο "ήχος των κτιστών". Κι ας δεινοπαθεί η κοινωνία κι ας αφανίζεται η μεσαία τάξη και κινδυνεύει να καταρρεύσει το αστικό καθεστώς. Κι ας φτάνουν τα επείγοντα νομοθετικά διατάγματα στη Βουλή για να ψηφιστούν από τους αβούλευτους βουλευτές της πλειοψηφίας. Κι ας γίνονται "κουρέλια" τα εθνικά μας θέματα.
Και η Ελλάδα βουλιάζει σταθερά στα ήρεμα νερά του Αιγαίου. Και οι Ελληνες της λήθης και εν πολλοίς του ωχαδερφισμού, παραμένουμε συλλέκτες των χειρίστων πληρώνοντας φυσικά τις χείριστες των χειρίστων συνέπειες. Μας αρέσουν και οι κολακείες. Καμία κολακεία δεν είναι ασύμφορη στο άκουσμά της. Γι' αυτό ως ευροχωριάτες "αγκιστρωνόμαστε" από δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων.
Κολακευόμαστε. Πρόκειται ωστόσο για την κολακεία της ανάγκης. Ετσι αιχμαλωτίζεται ο λαός. Με την "κολακεία" που εμφυτεύει την προσδοκία και αντικαθίσταται από τη "σπορά" του πανικού, οσάκις η συγκυρία απαιτεί. Οταν μάλιστα η πολιτική εμποτίσει την ψυχή του λαού με την εκδίκηση και την προσδοκία κάλυψης της ανάγκης, η πρώτη εξουδετερώνει τη δεύτερη.
Ετσι η πολιτική πετυχαίνει την αλληλοεξουδετέρωση των ευρύτατων στρωμάτων του λαού, παίζοντας πάντα με τους λεπτούς χειρισμούς την Πιλάτια νέμεση. Μόνο που οι "αθώοι" είναι ο λαός, όχι όμως και χωρίς καταλογισμό ενοχής. Και η αντίσταση αρχίζει από τη συνειδητοπόιηση της ενοχής του. Η πρώτη του ενοχή είναι η ανοχή του για ό,τι γίνεται σε βάρος του. Η δεύτερη είναι η άκριτη αποδοχή των όσων λέγονται υπέρ του και συνήθως "εν ονόματί" του και για τη...σωτηρία του! Η τρίτη είναι η ρευστοποίηση του μυαλού και των συναισθημάτων του. Οταν πέσουν αυτά τα τρία αντερείσματα, τότε περνάει στον κύκλο της κατάπτωσης του: Εκμαυλισμός, εκφαυλισμός, εκφυλισμός. Ξεκομμένος από κάθε εσωτερικό ¨κράτημα" αφήνεται έρμαιος στον "αγοραίο πολιτικό έρωτα", που αιτιολογεί τα πάντα χωρίς να δεσμεύεται από τίποτα...
Η Ελλάδα για δεκαετίες στερείται το "πνεύμα" της αλλαγής και της κοινωνικής προόδου. Το "πνεύμα" της πραγματικής ελευθερίας που εκφράζει τον εαυτό του και τα αισθήματα του πλήθους. Αντίθετα οι Ελληνες δεν φαίνεται να στερήθηκαν ποτέ τη "λήθη".
Αυτή, λοιπόν, η λέξη, τη λήθη, πρέπει να διαγράψουμε οριστικά και ενσυνείδητα από το λεξιλόγιό μας, αν θέλουμε να ζήσουμε όχι μόνο σαν έθνος, αλλά σαν έθνος ελεύθερο. Να αντικαταστήσουμε τη λήθη με το θυμό. Το θυμό εναντίον κάθε είδους πολιτικής απάτης, κάθε μορφής καταπίεσης και κατοδολίευσης των ηθικών ελευθεριών του έθνους και των κοινωνικών δικαιωμάτων δια της πολιτικής ψυδολογίας και των πολιτικών τεχνασμάτων. Και να συντηρήσουμε το ζωτικό τούτο θυμό, που θα θρέψει τους ιστούς της ελεύθερης συνείδησης.
Θα πρέπει να θυμόμαστε, να θυμόμαστε την ιστορική μας πορεία. Πρέπει να κάνουμε πλέον το θυμό σκοπό της ζωής μας, γιατί τούτος ο σκοπός συνταυτίζεται με την άγρυπνη διαφύλαξη των δικαιωμάτων του λαού για μια καλύτερη ζωή και ελευθερία. Ας μην είναι μόνο πομφολυγώδης λόγος και έννοια η ελευθερία τούτη και το δικαίωμα για αξιοπρεπή ζωή, γιατί ό,τι κερδήθηκε στο διάβα των χρόνων ήταν με την οδυνηρή πορεία των ελεύθερων συνειδήσεων του τόπου τούτου, που "περπάτησαν" ανάμεσα από τόση συμφορά!
Στη διαδρομή των τελευταίων δεκαετιών όλοι λίγο πολύ αλλάξαμε με τη βοήθεια και του πετροκαταλύτη χρόνου. Εντούτοις, αν και ζήσαμε και εκξακολουθούμε να ζούμε σε καιρούς ρευστούς, διαπιστώνουμε ότι οι σκέψεις μας, τα κινήματα της ψυχής μας πειθαρχούν στα γεγονότα που έρχονται με βιαιότητα στο προσκήνιο. Και οι αντιδράσεις, όχι μόνο δεν υπαγορεύονται από την αναπόδραστη ανάγκη της εποχής, αλλά μετατρέπονται σε υπόκωφες κραυγές που προσπαθούν να απηχηθούν μέσα στο χώρο τον περιγεγραμμένο από τα ίδια τα γεγονότα και να εναρμονιστούν με το αίτημα που η πολιτική συγκυρία αναδίνει.
Επί της ουσίας τίποτα δεν άλλαξε στον περιβάλοντα πολιτικοκοινω- νικο χώρο μας. Μια φυλλομέτρηση των εφημερίδων παρελθόντων χρόνων το καταδείχνει. Αλλαξαν πρόσωπα. Δεν άλλαξαν ολέθριες πολιτικές. Αλλαξε η μόδα. Δεν άλλαξε το εξόφαθαλμο γεγονός ότι όλα τα ρεύματα του εκσυγχρονισμού έφταναν στην Ελλάδα με καθυστέρηση. Το "αλλήθωρο ξύπνημα" ήταν και είναι το πάγιο φαινόμενο της ελληνικής πραγματικότητας. Αλλού κοιτάζουμε κι άλλού βλέπουμε. Οταν οι προηγμένοι λαοί περνούσαν το καθαρτήριό τους, εμείς ανακαλύπταμε την κόλαση. Ως Δαντικοί εραστές ρίξαμε στο κολαστήριο όλες τις προυποθέσεις της κάθαρσής μας.
Ανακαλύψαμε την αμφισβήτηση και την αλλοτρίωση. Την πρώτη ως πρόσχημα διανοουμενίστικο. Τη δεύτερη ως αποτέλεσμα της διαδικασίας διάρθρωσης των ριζών μας, για να δικαιολογήσουμε την κατάντια μας. Ποτέ ένας μυαλωμένος λαός δεν αντικαθιστά την καιρικότητα της πολιτικής με τη διιστορικότητα των ριζών του λαού. Η πολιτική και τα συστήματα μεταβάλλονται. Η αλλοίωση όμως του λαού ως εθνικού φορέα, τον αφανίζει ιστορικά. Σε τούτη τη χώρα του ήλιου και οι πιο προωθημένες ιδεες και θέσεις του πνεύματος άλλων λαών, χρησιμοποιήθηκαν ως Δούρειοι ίπποι για την αυτοκατάλυση της Ελλάδας. Και φτάσαμε στη σημερινή κόλαση που βιώνει ο λαός. Εχει δημοπρατηθεί η ελπίδα του, τα όνειρά του. Που θα πάει η δημοπρασία; Από τις αίυουσες και τα ...σαλόνια στους πάγκους. Η πραμάτεια ξεπουλιέται!..
Παρόλα αυτά οι ψευτοπαράγοντες του τόπου τούτου αλληλοχειρο-
κροτούνται. Πολιτικοί, κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες, εξαγορασμένοι δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες και διανοούμενοι της παρακμιακής λογικής, αλληλοχειροκροτούνται με αυταρέσκεια και θράσος χιλίων πιθήκων εν χορώ, για να μην ακούγεται, όπως λέει ο Καβάφης, ο "ήχος των κτιστών". Κι ας δεινοπαθεί η κοινωνία κι ας αφανίζεται η μεσαία τάξη και κινδυνεύει να καταρρεύσει το αστικό καθεστώς. Κι ας φτάνουν τα επείγοντα νομοθετικά διατάγματα στη Βουλή για να ψηφιστούν από τους αβούλευτους βουλευτές της πλειοψηφίας. Κι ας γίνονται "κουρέλια" τα εθνικά μας θέματα.
Και η Ελλάδα βουλιάζει σταθερά στα ήρεμα νερά του Αιγαίου. Και οι Ελληνες της λήθης και εν πολλοίς του ωχαδερφισμού, παραμένουμε συλλέκτες των χειρίστων πληρώνοντας φυσικά τις χείριστες των χειρίστων συνέπειες. Μας αρέσουν και οι κολακείες. Καμία κολακεία δεν είναι ασύμφορη στο άκουσμά της. Γι' αυτό ως ευροχωριάτες "αγκιστρωνόμαστε" από δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων.
Κολακευόμαστε. Πρόκειται ωστόσο για την κολακεία της ανάγκης. Ετσι αιχμαλωτίζεται ο λαός. Με την "κολακεία" που εμφυτεύει την προσδοκία και αντικαθίσταται από τη "σπορά" του πανικού, οσάκις η συγκυρία απαιτεί. Οταν μάλιστα η πολιτική εμποτίσει την ψυχή του λαού με την εκδίκηση και την προσδοκία κάλυψης της ανάγκης, η πρώτη εξουδετερώνει τη δεύτερη.
Ετσι η πολιτική πετυχαίνει την αλληλοεξουδετέρωση των ευρύτατων στρωμάτων του λαού, παίζοντας πάντα με τους λεπτούς χειρισμούς την Πιλάτια νέμεση. Μόνο που οι "αθώοι" είναι ο λαός, όχι όμως και χωρίς καταλογισμό ενοχής. Και η αντίσταση αρχίζει από τη συνειδητοπόιηση της ενοχής του. Η πρώτη του ενοχή είναι η ανοχή του για ό,τι γίνεται σε βάρος του. Η δεύτερη είναι η άκριτη αποδοχή των όσων λέγονται υπέρ του και συνήθως "εν ονόματί" του και για τη...σωτηρία του! Η τρίτη είναι η ρευστοποίηση του μυαλού και των συναισθημάτων του. Οταν πέσουν αυτά τα τρία αντερείσματα, τότε περνάει στον κύκλο της κατάπτωσης του: Εκμαυλισμός, εκφαυλισμός, εκφυλισμός. Ξεκομμένος από κάθε εσωτερικό ¨κράτημα" αφήνεται έρμαιος στον "αγοραίο πολιτικό έρωτα", που αιτιολογεί τα πάντα χωρίς να δεσμεύεται από τίποτα...