Του Στέλιου Συρμόγλου
Η σχέση τους ξεκινάει από την αρχή της συνεργασίας. Το ίδιο διαπιστώνεται ακόμη και στα φυτά και στα άλγη. Το ένα αφομειώνει την ανόργανη ουσία και το άλλο την οργανική, επιτυγχάνοντας αμοιβαία συμβίωση και τη διατήρησή τους.
Η κοινωνική λειτουργία έχει συνδεθεί με την ανώτερη πνευματική κατάσταση. Το τεράστιο αυτό φαινόμενο της κοινωνίας θα ήταν απραγματοποίητο χωρίς την πνευματική εξέλιξη. Οι μέλισσες, που ειναι κοινωνικά ζώα, έχουν ανώτερη διανόηση από τα λοιπά έντομα. Η κοινωνία οξύνει τη νοητική λειτουργία. Η ανθρώπινη υπόσταση συμπλέκεται και είναι αδιανόητη πλέον έξω από την κινωνική λειτουργία, που αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της κοσμικής λειτουργίας.
Καινούργια δημιουργία και όπως είναι φυσικό καινούργιες σχέσεις και επήρειες, που τις θεμελιώνουν κατά κύριο λόγο οι μεταβολές, γιατί προς μεν τον εξωτερικό κόσμο όλο το ανθρώπινο γένος έχει ομοιόμορφες σχέσεις, ενώ κάθε άτομο έχει προς την κοινωνία ιδιοσύστατες σχέσεις που δεν συναντώνται σε άλλου είδους κοσμικά γεγονότα. Η ιδιοτυπία τους βγαίνει από την ομοιότητα των στοιχείων που την αποτελούν, από τις ταυτόχρονες ίδιες και αντίθετες επιδιώξειςπου δημιουργούν την οξύτερη διαλεκτική κατάσταση, το οξύτερο φιλοσοφικό πρόβλημα.
Τα στοιχεία της κοινωνίας δεν είναι απλά κύτταρα που συνδέονται και λειτουργούν προς την ίδια κατεύθυνση. Είναι μονάδες αυθύπαρκτες και αυθυπόστατες,είναι ατομικότητες που ακόμη και η αυταπάρνησή τους γίνεται για θετικές επιδιώξεις. Οι ατομικότητες βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση και μόνο το πέρασμα των αιώνων και η πνευματική πείρα έχει διδάξει από τα αποτελέσματά τους, τη θυσία και την πίστη. Και ότι ο άνθρωπος είναι μέρος του κόσμου, δεν είναι ο ίδιος ο κόσμος. Γαιτί αν ήταν, ο Θεός,το Σύμπαν, δεν θα έιχε σχέση με τον εαυτό του, αλλά θα ανήκε σε άλλον κόσμο.
Οι αλήθεις που τον υπηρετούν, θίγουν την κοινωνική ισορροπία και το περιεχόμενο των επιδιώξεων απομακρύνεται από το άμεσο περιβάλλον, προσπαθώντας να βρει τους νόμους που ρυθμίζουν τη δράση του με μιαν αφοσίωση που φτάνει και στην απάρνηση του εαυτού του. Θυσία για κάτι γενικότερο, υπερβατικό, που του έχει γεννήσει η ύπαρξη της κοινωνίας. Οι λύσεις που αναζητούνται στα κοινωνικά προβλήματα δίδονται από τα άτομα. Το άτομο είναι εμποτισμένο από μια ψυχική ουσία, ιδιαίτερα χαρακτηριστική, που δίδει την ατομικότητα.
Η ατομικότητα το ξεχωρίζει από τον άλλο κόσμο, το χωρίζει, το απωθεί από κάθε άλλο άτομο. Η ίδια αυτή ουσία είναι διάχυτη σ' όλα τα άτομα και αυτή δημιουργεί ένα πεδίο όπου απωθούνται όλες οι ατομικότητες. Απωθούνται, δεν έλκονται. Αυτό είναι το διακριτό της κοινωνίας. Το υπόβαθρο αυτό σχηματίζεται και προσδιορίζεται από την απώτερη αποστολή του Είναι να διατηρηθεί, να μην απολεσθεί. Αυτή είναι η κυριαρχούσα ύλη της ψυχής,που την οδηγεί στην άρνηση όλων των υπάρξεων, για τη διατήρηση της ίδιας ύπαρξης.
Αυτή η ψυχική παρόρμηση προκαλεί όλες τις αλλοιώσεις, τις μεταβολές και τις δημιουργίες που συνταράσσουν και τη μεγάλη, την πρωταρχική δημιουργία απ' 'οπου προέρχεται και ο άνθρωπος. Ολες οι λοιπές είναι παράγωγά της. Θεωρείται η αντίληψη του φρόυντ υποδεέστερη, γιατί η αναπαραγωγή, το ερωτικό συναίσθημα, δεν είναι πρωταρχικό, είναι παράγωγο. Προέχει η προστασία της ύπαρξης. Ολες οι αρνήσεις σ' αυτό το νόημα οδηγούν σε κατάφαση της ζωής, που επιδιώκεται με συνδυασμούς που διαρκώς αλλάζουν και που πρσφέρονται στο βωμό της ύπαρξης. Από την αρχική αυτή θέση γεννήθηκε, μέσω του πνευματικού μηχανισμού, η αντίθεση, η έλξη με χίλιες δυο μορφές, που αποβλέπει στον ίδιο σκοπό, βαδίζοντας άλλο δρόμο, έμμεσο, καταργώντας και θεωρώντας την πρώτη θέση, την άμεση, επικίνδυνη για την ίδια την ύπαρξη.
Η διαλεκτική των ιδεών της ατομικότητας και της συνεργασίας προσδιορίζει την περαιτέρω εξέλιξη του σχήματος. Αποτελεί τώρα ένα απέραντο πεδίο της δράσης της ανθρώπινης συνείδησης, που προσπαθεί να συμβιβάσει σε διαρκείς συνθέσεις τις αντικειμενικές θέσεις και να διατυπώσει τους νόμους της δυνατής ισορροπίας, που όσο κι αν πάσχισε δεν μπόρεσε ακόμη να τους προσδιορίσει. Οι ιδέες και η τεχνική δίνουν τη μορφή κάθε εποχής. Οι ιδέες και η τεχνική είναι αποτέλεσμα της νοητικής λειτπυργίας και κατάστασης. Η τεχνική είναι το μέσον για την εξυπηρέτηση σκοπών. Ετσι εμφανίζονται οι καινούργιες κοινωνίες και σβήνουν οι παλιές.
Εξαφανίζεται η άμεση εξάρτηση και επορροή και δημιουργούνται εξαρτήσεις βάσει κανόνων γενικής εφαρμογής. Για να φτάσει κανείς σ' ένα τέρμα, πρέπει να καρταγήσει και τις δυο, όπως παρουσιάζονται, αναγκαιότητες. Την ατομική και την κοινωνική. Και να κτίσει μια καινούργια σχέση σύμφωνα με τη μεγάλη αναγκαιότητα των χρόνων που περνάει η ανθρωπότητα. Η κατάργηση των συγκρούσεων, που είναι λογικό υπόβαθρο της ανθρώπινης συμβίωσης, είναι ιδανικό που απαιτεί τη συνεισφορά και την τροποποίηση...
Η σχέση τους ξεκινάει από την αρχή της συνεργασίας. Το ίδιο διαπιστώνεται ακόμη και στα φυτά και στα άλγη. Το ένα αφομειώνει την ανόργανη ουσία και το άλλο την οργανική, επιτυγχάνοντας αμοιβαία συμβίωση και τη διατήρησή τους.
Η κοινωνική λειτουργία έχει συνδεθεί με την ανώτερη πνευματική κατάσταση. Το τεράστιο αυτό φαινόμενο της κοινωνίας θα ήταν απραγματοποίητο χωρίς την πνευματική εξέλιξη. Οι μέλισσες, που ειναι κοινωνικά ζώα, έχουν ανώτερη διανόηση από τα λοιπά έντομα. Η κοινωνία οξύνει τη νοητική λειτουργία. Η ανθρώπινη υπόσταση συμπλέκεται και είναι αδιανόητη πλέον έξω από την κινωνική λειτουργία, που αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της κοσμικής λειτουργίας.
Καινούργια δημιουργία και όπως είναι φυσικό καινούργιες σχέσεις και επήρειες, που τις θεμελιώνουν κατά κύριο λόγο οι μεταβολές, γιατί προς μεν τον εξωτερικό κόσμο όλο το ανθρώπινο γένος έχει ομοιόμορφες σχέσεις, ενώ κάθε άτομο έχει προς την κοινωνία ιδιοσύστατες σχέσεις που δεν συναντώνται σε άλλου είδους κοσμικά γεγονότα. Η ιδιοτυπία τους βγαίνει από την ομοιότητα των στοιχείων που την αποτελούν, από τις ταυτόχρονες ίδιες και αντίθετες επιδιώξειςπου δημιουργούν την οξύτερη διαλεκτική κατάσταση, το οξύτερο φιλοσοφικό πρόβλημα.
Τα στοιχεία της κοινωνίας δεν είναι απλά κύτταρα που συνδέονται και λειτουργούν προς την ίδια κατεύθυνση. Είναι μονάδες αυθύπαρκτες και αυθυπόστατες,είναι ατομικότητες που ακόμη και η αυταπάρνησή τους γίνεται για θετικές επιδιώξεις. Οι ατομικότητες βρίσκονται σε διαρκή σύγκρουση και μόνο το πέρασμα των αιώνων και η πνευματική πείρα έχει διδάξει από τα αποτελέσματά τους, τη θυσία και την πίστη. Και ότι ο άνθρωπος είναι μέρος του κόσμου, δεν είναι ο ίδιος ο κόσμος. Γαιτί αν ήταν, ο Θεός,το Σύμπαν, δεν θα έιχε σχέση με τον εαυτό του, αλλά θα ανήκε σε άλλον κόσμο.
Οι αλήθεις που τον υπηρετούν, θίγουν την κοινωνική ισορροπία και το περιεχόμενο των επιδιώξεων απομακρύνεται από το άμεσο περιβάλλον, προσπαθώντας να βρει τους νόμους που ρυθμίζουν τη δράση του με μιαν αφοσίωση που φτάνει και στην απάρνηση του εαυτού του. Θυσία για κάτι γενικότερο, υπερβατικό, που του έχει γεννήσει η ύπαρξη της κοινωνίας. Οι λύσεις που αναζητούνται στα κοινωνικά προβλήματα δίδονται από τα άτομα. Το άτομο είναι εμποτισμένο από μια ψυχική ουσία, ιδιαίτερα χαρακτηριστική, που δίδει την ατομικότητα.
Η ατομικότητα το ξεχωρίζει από τον άλλο κόσμο, το χωρίζει, το απωθεί από κάθε άλλο άτομο. Η ίδια αυτή ουσία είναι διάχυτη σ' όλα τα άτομα και αυτή δημιουργεί ένα πεδίο όπου απωθούνται όλες οι ατομικότητες. Απωθούνται, δεν έλκονται. Αυτό είναι το διακριτό της κοινωνίας. Το υπόβαθρο αυτό σχηματίζεται και προσδιορίζεται από την απώτερη αποστολή του Είναι να διατηρηθεί, να μην απολεσθεί. Αυτή είναι η κυριαρχούσα ύλη της ψυχής,που την οδηγεί στην άρνηση όλων των υπάρξεων, για τη διατήρηση της ίδιας ύπαρξης.
Αυτή η ψυχική παρόρμηση προκαλεί όλες τις αλλοιώσεις, τις μεταβολές και τις δημιουργίες που συνταράσσουν και τη μεγάλη, την πρωταρχική δημιουργία απ' 'οπου προέρχεται και ο άνθρωπος. Ολες οι λοιπές είναι παράγωγά της. Θεωρείται η αντίληψη του φρόυντ υποδεέστερη, γιατί η αναπαραγωγή, το ερωτικό συναίσθημα, δεν είναι πρωταρχικό, είναι παράγωγο. Προέχει η προστασία της ύπαρξης. Ολες οι αρνήσεις σ' αυτό το νόημα οδηγούν σε κατάφαση της ζωής, που επιδιώκεται με συνδυασμούς που διαρκώς αλλάζουν και που πρσφέρονται στο βωμό της ύπαρξης. Από την αρχική αυτή θέση γεννήθηκε, μέσω του πνευματικού μηχανισμού, η αντίθεση, η έλξη με χίλιες δυο μορφές, που αποβλέπει στον ίδιο σκοπό, βαδίζοντας άλλο δρόμο, έμμεσο, καταργώντας και θεωρώντας την πρώτη θέση, την άμεση, επικίνδυνη για την ίδια την ύπαρξη.
Η διαλεκτική των ιδεών της ατομικότητας και της συνεργασίας προσδιορίζει την περαιτέρω εξέλιξη του σχήματος. Αποτελεί τώρα ένα απέραντο πεδίο της δράσης της ανθρώπινης συνείδησης, που προσπαθεί να συμβιβάσει σε διαρκείς συνθέσεις τις αντικειμενικές θέσεις και να διατυπώσει τους νόμους της δυνατής ισορροπίας, που όσο κι αν πάσχισε δεν μπόρεσε ακόμη να τους προσδιορίσει. Οι ιδέες και η τεχνική δίνουν τη μορφή κάθε εποχής. Οι ιδέες και η τεχνική είναι αποτέλεσμα της νοητικής λειτπυργίας και κατάστασης. Η τεχνική είναι το μέσον για την εξυπηρέτηση σκοπών. Ετσι εμφανίζονται οι καινούργιες κοινωνίες και σβήνουν οι παλιές.
Εξαφανίζεται η άμεση εξάρτηση και επορροή και δημιουργούνται εξαρτήσεις βάσει κανόνων γενικής εφαρμογής. Για να φτάσει κανείς σ' ένα τέρμα, πρέπει να καρταγήσει και τις δυο, όπως παρουσιάζονται, αναγκαιότητες. Την ατομική και την κοινωνική. Και να κτίσει μια καινούργια σχέση σύμφωνα με τη μεγάλη αναγκαιότητα των χρόνων που περνάει η ανθρωπότητα. Η κατάργηση των συγκρούσεων, που είναι λογικό υπόβαθρο της ανθρώπινης συμβίωσης, είναι ιδανικό που απαιτεί τη συνεισφορά και την τροποποίηση...