Μπορεί η ευωχία και η ευθυμία των εορταστικών ημερών με την ανταλλαγή
των ελπιδοφόρων ευχών να μας απομάκρυνε από την αδυσώπητη
πραγματικότητα, αλλά η μαύρη οπή μιας μαρτυρικής αργής ταλαιπωρίας
παραμένει ανοικτή για τους πολλούς Ελληνες.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Ολους αυτούς που δεν συγκαταλέγονται στους μονίμως έχοντες και κατέχοντες. Ολους αυτούς που τις χρονιάρες μέρες που διατρέξαμε, μολονότι δεν ήθελαν να κεφαλαιοποιήσουν την πίκρα και τους κοπετούς των διαψευσμένων ελπίδων τους, ήθελαν ωστόσο να βρουν κάποια παρηγοριά ή ακόμα και μια δικαίωση, αιωρούμενοι πάνω από τις αβυσσαλέες περιοχές της ανέχειας και της αποδυσπέτισης...
Και προσκρούουν συχνά στο παραπέτασμα της απόλυτης αβεβαιότητας, της αδιαφορίας ή ακόμα και της κυνικής θρασύτητας ενός πολιτικοκοινωνικού συστήματος απαξίωσης του ανθρώπινου πόνου, όπως κι αν αυτός ο πόνος εκδηλώνεται. Μόλις εντός των ημερών της "ευθυμίας" και των "αισιόδοξων" ευχών, ένας ανασφάλσιτος εξεδιώχθη από δημόσιο νοσοκομείο, όπου κατέφυγε για κάποιο πρόβλημα υγείας του, με αποτέλεσμα μετά από ώρες να καταλήξει στο νεκροτομείο...
Κι όμως ο Ελληνας δεν ήταν έτσι, ανεξαρτήτως της κοινωνικής, οικονομικής και πνευματικής υποδομής του. Αυτό που χαρακτήριζε παλιά τον Ελληνα ήταν μια εναργής διαφάνεια, που είχε παγιοποιήσει τους κραδασμούς του πάθους πέρα από τη διάτορη κραυγή. Τον διέκρινε μια φανατική ή σχεδόν πριγκηπική αξιοπρέπεια, που απαγόρευε στο ζωικό σφυγμό να γίνει πυρετός, που απαγόρευε τον εκχυδαισμό του πόνου σε χιλιοειπωμένες κοινοτοπίες, που απαγόρευε στην επιφάνεια να δείξει το βάθος που αυτή αποκρύπτει.
Γιατί πάνω από οτιδήποτε άλλο, ο Ελληνας ήταν ένας κάτοχος μιας ρωμαικής αρετής, που ξεκινώντας από τη στωικότητα φτάνει να γίνει η πεμπτουσία της ίδιας της καταξιωμένης ζωής, μια Noblesse, που του εξασφάλιζε την ήρεμη ματιά που έπεται της τέλεσης μιας σωστής πράξης δημιουργίας. Μια κορμώδης ευγένεια, μια ορθόπλωρη αγωνία για τον άνθρωπο. Σπάνια, πολύ σπάνια χαρακτηριστικά για τον Ελληνα της εποχής μας. Σε μια εποχή αλλαλαγμού,πανηγυριώτικης βακχείας και μικροαστικής υποκρισίας και ξετσιπωσιάς, που ήδη συμπληρώνεται από τα εκφυλιστικά συμπτώματα της κοινωνικής ανέχειας.
Υπήρξαν Ελληνες στο παρελθόν σ' όλα τα επίπεδα της κοινωνικής, αλλά και της πολιτικής ζωής του τόπου. Ελληνες της πολιτικής και της διανόησης, οι οποίοι με ξεμέθυστα λόγια και σύνεση, χωρίς να ολιγοκαρδούν, με τη λαιμαργία της μοίρας στο λαιμό τους, δεν μπορούσαν ποτέ να φτάσουν ως τη συντέλεια της ντροπής. Με ανδροπρέπεια, καρτερία και ειλικρίνεια, που δεν ξεστράτιζε ποτέ στην αναξιοπρέπεια του επιφωνήματος, αλλά έμεινε μέσα στα όρια μιας αυτοπειθαρχίας, μιας κοσμιότητας, μιας ευγένειας και μιας αντίληψης της κοινωνικής αδικίας.
Αυτοί οι Ελληνες δεν υπάρχουν. Πως καταντήσαμε Ελληνες χωρίς τους Ελληνες!..Πως μας κατάντησαν Ελληνες. Κοροιδία, πολιτική απάτη, ψέματα παθογενούς προέλευσης, αυθαιρεσία, ετσιθελεισμός, κοινωνικός πόνος και πορεία πρός το μηδέν! Δεν φοβάμαι τόσο που χάθηκε και θα εξακαολουθήσει να χάνεται το εισόδημα, ακόμα και για την αλματώδη αύξηση της ανεργίας. Μπορούμε να ξαναβρούμε τη διόδευση πρός την ανάκαμψη. Οχι βέβαια με τους τωρινούς αβέλτερους της πολιτικής. Με άλλους που θα αναδυθούν από τα σπλάχνα του πόνου του λαού...Και θα αναδυθούν!..Φοβάμαι που απομειώνεται η τιμή και το φιλότιμο του Ελληνα. Αυτό το ψωροφιλότιμο, η μπέσα, η ευθιξία, ήταν η κληρονομιά μας και το κρυφό καμάρι μας. Το τελευταίο μας και η πρώτη μας επιλογή. Γίναμε ντροπή στα έθνη και αδιάντροποι μεταξύ μας!..
Στο όνομα μιας αυθαίρετης και μπαμπέσικης δημοκρατίας, μιας στημένης παγίδας στους δημοκρατικούς δρόμους και θεσμούς, αποδιοργανωθήκαμε τελείως. Που είναι το φιλότιμο του Ελληνα; Χωρίς αυτό είναι ξέφραγο αμπέλι. Και δεν είναι τυχαίο που τον τρυγάνε αδιαμαρτύρητα. Μεταβληθήκαμε σε θλιβερούς θεατές ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μεταξύ των κομμάτων, ενώ το σπίτι μας καίγεται. Είναι σαν να βλέπεις επιδρομείς να μοιράζουν το βίος σου, σαν να μας ενδιέφερε ποιος θα πάρει το ρετιρέ μας, το ισόγειό μας και το υπόγειό μας και όχι ότι μας τα παίρνουν...Και οι Καρχηδόνιοι έδωσαν τα μαλλιά τους και τα δόντια τους για να σώσουν τη χώρα τους από τους Ρωμαίους. Και εμείς τα δώσαμε κατά καιρούς, αλλά για να μας παίξουν ζάρια για την πλάκα τους!..
Τι είμαστe Ελληνες; Γαλιά και ορνίθια, ώστε ο καθένας μας εεπικαλείται ως συρφετό που θα μας στρέψει εναντίον του άλλου ή είμαστε τόσο όρνια που δεν καταλαβαίνουμε τίποτα;
Βρες άκρη. Δηλαδή μας έχουν λογοκρίνει, αξιολογήσει, ψυχολογήσει και ξέρουν πως αν πατήσουν ένα κουμπί, λουφάξαμε. Ενα άλλο, ξεσηκωθήκαμε μονίμως βέβαια υπέρ τους... Δηλαδή τι είμαστε; Οι μάου μάου ή οι Ινδιάνοι αφελών γουέστερν; Τελικά θέλουν να πουν ότι μας χρησιμοποιούν για να νέμονται την εξουσία και μας χρησιμοποιούν και πάλι, για να την ανακτήσουν αν τη χάσουν. Αυτό είναι κατάντια! Αυτή είναι η συνείδηση δημοκρατικής ηγεσίας και δημοκράτη λαού; Από τη δημοκρατία ζητάμε ασφαλώς περισσότερη ευθιξία και ευθύτητα. Ζητάμε "υπερηφάνεια". Και εννοώ την υπερήφανη πράξη, το φιλότιμο του Ελληνα.
Πως καταντήσαμε Ελληνες χωρίς τους Ελληνες!
Του Στέλιου Συρμόγλου
Ολους αυτούς που δεν συγκαταλέγονται στους μονίμως έχοντες και κατέχοντες. Ολους αυτούς που τις χρονιάρες μέρες που διατρέξαμε, μολονότι δεν ήθελαν να κεφαλαιοποιήσουν την πίκρα και τους κοπετούς των διαψευσμένων ελπίδων τους, ήθελαν ωστόσο να βρουν κάποια παρηγοριά ή ακόμα και μια δικαίωση, αιωρούμενοι πάνω από τις αβυσσαλέες περιοχές της ανέχειας και της αποδυσπέτισης...
Και προσκρούουν συχνά στο παραπέτασμα της απόλυτης αβεβαιότητας, της αδιαφορίας ή ακόμα και της κυνικής θρασύτητας ενός πολιτικοκοινωνικού συστήματος απαξίωσης του ανθρώπινου πόνου, όπως κι αν αυτός ο πόνος εκδηλώνεται. Μόλις εντός των ημερών της "ευθυμίας" και των "αισιόδοξων" ευχών, ένας ανασφάλσιτος εξεδιώχθη από δημόσιο νοσοκομείο, όπου κατέφυγε για κάποιο πρόβλημα υγείας του, με αποτέλεσμα μετά από ώρες να καταλήξει στο νεκροτομείο...
Κι όμως ο Ελληνας δεν ήταν έτσι, ανεξαρτήτως της κοινωνικής, οικονομικής και πνευματικής υποδομής του. Αυτό που χαρακτήριζε παλιά τον Ελληνα ήταν μια εναργής διαφάνεια, που είχε παγιοποιήσει τους κραδασμούς του πάθους πέρα από τη διάτορη κραυγή. Τον διέκρινε μια φανατική ή σχεδόν πριγκηπική αξιοπρέπεια, που απαγόρευε στο ζωικό σφυγμό να γίνει πυρετός, που απαγόρευε τον εκχυδαισμό του πόνου σε χιλιοειπωμένες κοινοτοπίες, που απαγόρευε στην επιφάνεια να δείξει το βάθος που αυτή αποκρύπτει.
Γιατί πάνω από οτιδήποτε άλλο, ο Ελληνας ήταν ένας κάτοχος μιας ρωμαικής αρετής, που ξεκινώντας από τη στωικότητα φτάνει να γίνει η πεμπτουσία της ίδιας της καταξιωμένης ζωής, μια Noblesse, που του εξασφάλιζε την ήρεμη ματιά που έπεται της τέλεσης μιας σωστής πράξης δημιουργίας. Μια κορμώδης ευγένεια, μια ορθόπλωρη αγωνία για τον άνθρωπο. Σπάνια, πολύ σπάνια χαρακτηριστικά για τον Ελληνα της εποχής μας. Σε μια εποχή αλλαλαγμού,πανηγυριώτικης βακχείας και μικροαστικής υποκρισίας και ξετσιπωσιάς, που ήδη συμπληρώνεται από τα εκφυλιστικά συμπτώματα της κοινωνικής ανέχειας.
Υπήρξαν Ελληνες στο παρελθόν σ' όλα τα επίπεδα της κοινωνικής, αλλά και της πολιτικής ζωής του τόπου. Ελληνες της πολιτικής και της διανόησης, οι οποίοι με ξεμέθυστα λόγια και σύνεση, χωρίς να ολιγοκαρδούν, με τη λαιμαργία της μοίρας στο λαιμό τους, δεν μπορούσαν ποτέ να φτάσουν ως τη συντέλεια της ντροπής. Με ανδροπρέπεια, καρτερία και ειλικρίνεια, που δεν ξεστράτιζε ποτέ στην αναξιοπρέπεια του επιφωνήματος, αλλά έμεινε μέσα στα όρια μιας αυτοπειθαρχίας, μιας κοσμιότητας, μιας ευγένειας και μιας αντίληψης της κοινωνικής αδικίας.
Αυτοί οι Ελληνες δεν υπάρχουν. Πως καταντήσαμε Ελληνες χωρίς τους Ελληνες!..Πως μας κατάντησαν Ελληνες. Κοροιδία, πολιτική απάτη, ψέματα παθογενούς προέλευσης, αυθαιρεσία, ετσιθελεισμός, κοινωνικός πόνος και πορεία πρός το μηδέν! Δεν φοβάμαι τόσο που χάθηκε και θα εξακαολουθήσει να χάνεται το εισόδημα, ακόμα και για την αλματώδη αύξηση της ανεργίας. Μπορούμε να ξαναβρούμε τη διόδευση πρός την ανάκαμψη. Οχι βέβαια με τους τωρινούς αβέλτερους της πολιτικής. Με άλλους που θα αναδυθούν από τα σπλάχνα του πόνου του λαού...Και θα αναδυθούν!..Φοβάμαι που απομειώνεται η τιμή και το φιλότιμο του Ελληνα. Αυτό το ψωροφιλότιμο, η μπέσα, η ευθιξία, ήταν η κληρονομιά μας και το κρυφό καμάρι μας. Το τελευταίο μας και η πρώτη μας επιλογή. Γίναμε ντροπή στα έθνη και αδιάντροποι μεταξύ μας!..
Στο όνομα μιας αυθαίρετης και μπαμπέσικης δημοκρατίας, μιας στημένης παγίδας στους δημοκρατικούς δρόμους και θεσμούς, αποδιοργανωθήκαμε τελείως. Που είναι το φιλότιμο του Ελληνα; Χωρίς αυτό είναι ξέφραγο αμπέλι. Και δεν είναι τυχαίο που τον τρυγάνε αδιαμαρτύρητα. Μεταβληθήκαμε σε θλιβερούς θεατές ξεκαθαρίσματος λογαριασμών μεταξύ των κομμάτων, ενώ το σπίτι μας καίγεται. Είναι σαν να βλέπεις επιδρομείς να μοιράζουν το βίος σου, σαν να μας ενδιέφερε ποιος θα πάρει το ρετιρέ μας, το ισόγειό μας και το υπόγειό μας και όχι ότι μας τα παίρνουν...Και οι Καρχηδόνιοι έδωσαν τα μαλλιά τους και τα δόντια τους για να σώσουν τη χώρα τους από τους Ρωμαίους. Και εμείς τα δώσαμε κατά καιρούς, αλλά για να μας παίξουν ζάρια για την πλάκα τους!..
Τι είμαστe Ελληνες; Γαλιά και ορνίθια, ώστε ο καθένας μας εεπικαλείται ως συρφετό που θα μας στρέψει εναντίον του άλλου ή είμαστε τόσο όρνια που δεν καταλαβαίνουμε τίποτα;
Βρες άκρη. Δηλαδή μας έχουν λογοκρίνει, αξιολογήσει, ψυχολογήσει και ξέρουν πως αν πατήσουν ένα κουμπί, λουφάξαμε. Ενα άλλο, ξεσηκωθήκαμε μονίμως βέβαια υπέρ τους... Δηλαδή τι είμαστε; Οι μάου μάου ή οι Ινδιάνοι αφελών γουέστερν; Τελικά θέλουν να πουν ότι μας χρησιμοποιούν για να νέμονται την εξουσία και μας χρησιμοποιούν και πάλι, για να την ανακτήσουν αν τη χάσουν. Αυτό είναι κατάντια! Αυτή είναι η συνείδηση δημοκρατικής ηγεσίας και δημοκράτη λαού; Από τη δημοκρατία ζητάμε ασφαλώς περισσότερη ευθιξία και ευθύτητα. Ζητάμε "υπερηφάνεια". Και εννοώ την υπερήφανη πράξη, το φιλότιμο του Ελληνα.
Πως καταντήσαμε Ελληνες χωρίς τους Ελληνες!