Του Στέλιου Συρμόγλου
Εχουμε την ευτυχία να ανήκουμε σ' ένα έθνος ευτυχισμένο! Γιατί μειδιάτε ειρωνικά; Θα μου πείτε ότι βρήκα την πιο ταραγμένη περίοδο και την πιο κατάλληλη μέρα να το επισημάνω. Τσικνοπέμπτη σήμερα και η "τσίκνα" θα εξαπλωθεί στην ελληνική επικράτεια, ενισχύοντας τη διονυσιακή διάθεση των Ελλήνων...Ακριβώς γι' αυτό το κάνω.
Γιατί σε ήρεμες περιόδους ο καθένας θα το έβρισκε φυσική απόληξη της ζωής του. Ο Ελληνας είναι λοιπόν μακάριος. Βγάζουμε κάποια ταραχή πάντα στην επιφάνεια και από κάτω κρύβουμε τη χαρούμενη ξενοιασιά μας. Αν κατά σύμπτωση, δεν έχουμε μια ταραχή προσωπική, αρπαζόμαστε από μα εθνική κρίση ή από μια του διεθνούς προσκηνίου. Ετσι, για να μη μείνουμε χωρίς προσχήματα...
Αν υπάρχει κάποια δυστυχία, αυτή είναι η διαφωνία για τους τρόπους και τους δρόμους προς την ευτυχία. Δηλαδή, η ανώδυνη δυστυχία. Ας αρχίσουμε αρνητικά. Από το τι δεν μας λείπει. Μας λείπει το Κοινοβούλιο; Οχι. Εχουμε, επομένως, δημοκρατία ουσίας. Αν δεν είχαμε, κάποιος πολιτικός τουλάχιστον θα το φώναζε. Μας λείπει το ενδιαφέρον των κομμάτων;
Δεν βλέπετε; Σκυταλοδρομία γίνεται ποιος θα μας "σώσει" με την απαρέγκλητη εφαρμογή των όρων του μνημονίου, που ήδη συμφωνήθηκαν ερήμην του λαού. Αλλωστε, η αποστολή του λαού, για τους "εργάτες" της πολιτικής αποτελεσματικότητας, είναι ο λαός να περιπέσει σ' ένα είδος υστερικής αδιαφορίας ή ακόμη και ευφορίας, την περίφημη Belle Indiference , χωρίς να ασχολείται με τα...ανούσια και τα επώδυνα της πολιτικής, που απαιτούν εργώδη προσπάθεια από τους πολιτικούς, που ξέρουν να διαπλέκονται, να συμβιβάζονται, να επιδίδονται σε ρεμούλες και κοπμίνες, να εκμαυλίζουν συνειδήσεις και να περιχαρακώνουν το ήθος μ' ένα πλέγμα αναπόδραστης διαφθοράς...
Αν πάρουμε, για παράδειγμα, τα αγαθά του δημοσίου πλούτου (λέμε τώρα...), βλέπουμε ότι στο παρελθόν από όλες τις πλευρές της εξουσίας ο αγώνας γινόταν με την πλέον δυνατή ταχύτητα να μας μοιράσουν, με συνέπεια να...θλίβεται η πλουτοκρατία της χώρας και οι Λυμεώνες του κρατικού χρήματος, για τις φιλολαικές αποφάσεις των κυβερνήσεων. Δεν λέω τίποτα καινούργιο, απλώς τα αθροίζω.
Εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν ή στην αργκό, ρίχτα. Πέσε. Το ψωμί,η ελευθερία και η παιδεία δεν είναι πράγματα που προσφέρονται μια και έξω. Δίνονται εξακολουθητικά. Βέβαια, μας ενδιαφέρει ο ρυθμός. Ε, ας μην κολλάμε στο ρυθμό. Σκεφτείτε ότι έχουμε την ελευθερία να μιλάμε, να γράφουμε, να φωνάζουμε. Και μην μένετε στα προληπτικά "σιδερόφρακτα" μέτρα με κλείσιμο των σταθμών στο κέντρο της Αθήνας, όταν γίνονται οι διαδηλώσεις των χιλίων ή δύο χιλιάδων ατόμων. Μην έχουμε και υπερφίαλες απαιτήσεις...
Σκεφτείτε, επίσης, ότι μπορούμε να διαψεύδουμε αύριο, όσα λέμε σήμερα. Πρωταθλητής σ' αυτό το "ευγενές" άθλημα ο πρωθυπουργός με τις ελκυστικές έως διαστροφικής σύλληψης δηλώσεις του, που ενίοτε διαχέουν και ποιητικό μελοδραματισμό και μας δίνουν την ευκαιρία να προβληματιστούμε ισορροπούντες μεταξύ γελοιότητας και φρενοπάθειας. Συναθλητές του Αντώνη Σαμαρά στους βερμπαλισμούς, τις λεκτικές πομφόλυγες και στη δημαγωγία ορισμένοι υπουργοί και κάποιοι βουλευτές, που περιφέρουν τη γελοιότητά τους από τηλεοπτικό παράθυρο σε τηλεοπτικό πάνελ, αλλά και η αξιωματική αντιπολίτευση, που φαίνεται να πορεύεται χωρίς πυξίδα, θυμίζοντας την περιπέτεια του Χριστόφορου Κολόμβου...
Δεν μας λείπει λοιπόν ούτε η διασκέδαση! Μερικοί βλεβαια αυτή την πρακτική των πολιτικών το αποκαλούμε ασυνέπεια και ανακολουθία. Είναι γιατί παίρνουμε την κακή πλευρά. Εχει και η ελευθερία χιούμορ. Δεν είναι σοβαρή και κατσουφιασμένη. Η ευτυχία πάλι θέλει ένα αίσθημα ανοχής και γενναιοψυχίας. Αλλά αυτά πληρώνονται ακριβά. Μα ζητάμε το ακριβότερο. Την ευτυχία. Φτηνά θα την πληρώσουμε; Το κακό μας είναι ότι φανταζόμαστε τα πράγματα μ' έναν τρόπο προσωπικό και ιδανικό. Αυτά, όμως , έχουν τον τρόπο τους. Εδω σημειώνεται μια απόκλιση από την ευτυχία μας. Είναι λάθος ματιά; Ας διορθώσουμε τα μάτια μας!
Και φτάσαμε στο "δεν υπάρχουν λεφτά, ούτε για σάλιο...". Και είναι αλήθεια για τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών. Και όμως, υπάρχει χρήμα που κυκλοφορεί από την άλλη ξατηγορία των "μακαρίων" Ελλήνων. Και δεν αναφέρομαι στους Ελληνες της αμφιλεγόμενης για λόγους ευεξήγητους λίστας Λαγκάρντ. Αναφέρομαι στους άλλους, που δεν είναι καθόλου λίγοι. Ολοι αυτοί που εξακολουθούν να γεμίζουν χωρίς σκέψη το ρεζερβουάρ των ακριβών αυτοκινήτων τους,που συχνάζουν στα διάφορα στέκια της κακόγουστης "γκλαμουριάς" και συμβάλλουν στην άγρια κατανάλωση ανθέων στις πίστες των μπουζουκομάγαζων. Εκπρόσωποι αυτών των...μακαρίων νεοελλήνων οι γνωστοί από τις τηλεοπτικές τους εμφανίσεις πολιτικοί, δημοσιογράφοι και επιχειρηματίες ενός βοθροειδούς πολιτικοκοινωνικού συστήματος.
Τελικά τι μας σώζει; Το σύστημα των "μακαρίων" και της πολιτικής, δεν μας σώζει. Η πολιτική πρακτική εξυπηρετεί απλώς τη μακαριότητά μας. Η Εκκλησία σώζει τις ψυχές μας, αν και πολλοί δεν ενδιαφέρονται για τη σωτηρία της ψυχής τους... Αρα δεν μας σώζει τίποτα. Να γιατί είμαστε ευτυχισμένο έθνος οι Ελληνες. Με τόση φαγωμάρα, με τόση προπαγάνδα των μεν κατά των δε, με τόσες δοκιμές στου κασιδιάρη το κεφάλι, με τόση απουσία πολιτικής, με τα πιο ανάλγητα και αντιλαικά οικονομικά μέτρα, με τόση διάβρωση, με τόση εξαχρείωση των δημοκρατικών θεσμών, έχουμε την πολυτέλεια των πλέον ακραίων δηλώσεων και εκδηλώσεων. Ωραία περνάμε. Τι άλλο θέλουμε; Τις τελευταίες δεκαετίες μάλιστα, αν αγνοείς και τα όσια του Γένους, είσαι και προοδευτικός...
Το κράτος δουλεύει καλά. Κάνουμε ο,τι μας αρέσει εν πολλοίς. Και το εντοπίζει βέβαια έστω κι αν δεν το γράφει ο νόμος, το προσυπογράφει η νοοτροπία του. Εχουμε το δικαίωμα να αρνούμαστε τους θεσμούς, αφού τους καταπατούν οι εκπρόσωποί τους. Να ξελακώνουμε την παράδοση και να τη θάβουμε, να πλουτίζουμε (ναι ακόνη και τώρα ανθεί ο πλουτισμός με την ανεξέλεγκτη αισχροκέρδεια...), να ψηφίζουμε ό,τι θέλουμε ή να νομίζουμε ότι ψηφίζουμε ό,τι θέλουμε. Να αποκαλούμε τους αρχαίους (αν και αρχιτέκτονες του λόγου,της πολιτικής, του ανθρωπιστικού ιδεώδους και της τέχνης) οπισθοδρομικούς. Με μια σπαθιά να μην αφήνουμε τίποτα όρθιο, απαλλαγμένοι από κάθε αίσθημα ευθύνης και ενοχής.
Ποτέ παλαιότερα δεν είχαμε αυτό το δικάιωμα, Και ό,τι είχαμε ίσως νομικά, δεν μας το επέτρεπε το ύφος, το ήθος, η νοοτροπία του συνόλου των Ελλήνων. Τώρα όλα μας επιτρέπονται. Για προσέξτε κάτι: Μας επιτρέπευαι το δικαίωμα να γκρεμίζουμε ως αβδηρίτες. Δεν μας επιτρέπεται η δυνατότητα να κτίζουμε. Ολα δεν μπορούμε να τα έχουμε, θα μου αντιτάξετε. Αν για όσα δεν έχουμε δεν είμαστε ευτυχισμένοι, τότε ας σταματήσουμε το γκρέμισμα και ας κτίσουμε τη δυνατότητα. Αλλιώς ή κάνουμε ως ηλίθιοι τον ευτυχισμένο ή πιστεύουμε πως στους ηλίθιους η ευτυχία δεν είναι ούτε φυσικό, ούτε ηθικό δικάιωμα...
Τσικνοπέμπτη σήμερα, κι όσοι δεν ενδιαφέρονται να "προβληματιστούν" με τα παραπάνω ερωτηματικά ή και παρόμοια, ας φορέσουν τις "μάσκες" τους και ας προστρέξουν στη πλησιέστερη μάζωξη καρνάβαλων, για να "τσικνίσουν" και να επιδείξουν την ευτυχία τους...Ετσι, άλλωστε, θα επιβεβαιώσουν και τη ρήση "Μια ζωή την έχουμε, κι αν δεν τη γλεντήσουμε...". Και "γλεντώντας" τη ζωή, ας υποθηκεύουμε την ίδια μας τη ζωή με τα επιφανειακής "ευτυχίας" καμώματά μας...
Εχουμε την ευτυχία να ανήκουμε σ' ένα έθνος ευτυχισμένο! Γιατί μειδιάτε ειρωνικά; Θα μου πείτε ότι βρήκα την πιο ταραγμένη περίοδο και την πιο κατάλληλη μέρα να το επισημάνω. Τσικνοπέμπτη σήμερα και η "τσίκνα" θα εξαπλωθεί στην ελληνική επικράτεια, ενισχύοντας τη διονυσιακή διάθεση των Ελλήνων...Ακριβώς γι' αυτό το κάνω.
Γιατί σε ήρεμες περιόδους ο καθένας θα το έβρισκε φυσική απόληξη της ζωής του. Ο Ελληνας είναι λοιπόν μακάριος. Βγάζουμε κάποια ταραχή πάντα στην επιφάνεια και από κάτω κρύβουμε τη χαρούμενη ξενοιασιά μας. Αν κατά σύμπτωση, δεν έχουμε μια ταραχή προσωπική, αρπαζόμαστε από μα εθνική κρίση ή από μια του διεθνούς προσκηνίου. Ετσι, για να μη μείνουμε χωρίς προσχήματα...
Αν υπάρχει κάποια δυστυχία, αυτή είναι η διαφωνία για τους τρόπους και τους δρόμους προς την ευτυχία. Δηλαδή, η ανώδυνη δυστυχία. Ας αρχίσουμε αρνητικά. Από το τι δεν μας λείπει. Μας λείπει το Κοινοβούλιο; Οχι. Εχουμε, επομένως, δημοκρατία ουσίας. Αν δεν είχαμε, κάποιος πολιτικός τουλάχιστον θα το φώναζε. Μας λείπει το ενδιαφέρον των κομμάτων;
Δεν βλέπετε; Σκυταλοδρομία γίνεται ποιος θα μας "σώσει" με την απαρέγκλητη εφαρμογή των όρων του μνημονίου, που ήδη συμφωνήθηκαν ερήμην του λαού. Αλλωστε, η αποστολή του λαού, για τους "εργάτες" της πολιτικής αποτελεσματικότητας, είναι ο λαός να περιπέσει σ' ένα είδος υστερικής αδιαφορίας ή ακόμη και ευφορίας, την περίφημη Belle Indiference , χωρίς να ασχολείται με τα...ανούσια και τα επώδυνα της πολιτικής, που απαιτούν εργώδη προσπάθεια από τους πολιτικούς, που ξέρουν να διαπλέκονται, να συμβιβάζονται, να επιδίδονται σε ρεμούλες και κοπμίνες, να εκμαυλίζουν συνειδήσεις και να περιχαρακώνουν το ήθος μ' ένα πλέγμα αναπόδραστης διαφθοράς...
Αν πάρουμε, για παράδειγμα, τα αγαθά του δημοσίου πλούτου (λέμε τώρα...), βλέπουμε ότι στο παρελθόν από όλες τις πλευρές της εξουσίας ο αγώνας γινόταν με την πλέον δυνατή ταχύτητα να μας μοιράσουν, με συνέπεια να...θλίβεται η πλουτοκρατία της χώρας και οι Λυμεώνες του κρατικού χρήματος, για τις φιλολαικές αποφάσεις των κυβερνήσεων. Δεν λέω τίποτα καινούργιο, απλώς τα αθροίζω.
Εν τη παλάμη και ούτω βοήσωμεν ή στην αργκό, ρίχτα. Πέσε. Το ψωμί,η ελευθερία και η παιδεία δεν είναι πράγματα που προσφέρονται μια και έξω. Δίνονται εξακολουθητικά. Βέβαια, μας ενδιαφέρει ο ρυθμός. Ε, ας μην κολλάμε στο ρυθμό. Σκεφτείτε ότι έχουμε την ελευθερία να μιλάμε, να γράφουμε, να φωνάζουμε. Και μην μένετε στα προληπτικά "σιδερόφρακτα" μέτρα με κλείσιμο των σταθμών στο κέντρο της Αθήνας, όταν γίνονται οι διαδηλώσεις των χιλίων ή δύο χιλιάδων ατόμων. Μην έχουμε και υπερφίαλες απαιτήσεις...
Σκεφτείτε, επίσης, ότι μπορούμε να διαψεύδουμε αύριο, όσα λέμε σήμερα. Πρωταθλητής σ' αυτό το "ευγενές" άθλημα ο πρωθυπουργός με τις ελκυστικές έως διαστροφικής σύλληψης δηλώσεις του, που ενίοτε διαχέουν και ποιητικό μελοδραματισμό και μας δίνουν την ευκαιρία να προβληματιστούμε ισορροπούντες μεταξύ γελοιότητας και φρενοπάθειας. Συναθλητές του Αντώνη Σαμαρά στους βερμπαλισμούς, τις λεκτικές πομφόλυγες και στη δημαγωγία ορισμένοι υπουργοί και κάποιοι βουλευτές, που περιφέρουν τη γελοιότητά τους από τηλεοπτικό παράθυρο σε τηλεοπτικό πάνελ, αλλά και η αξιωματική αντιπολίτευση, που φαίνεται να πορεύεται χωρίς πυξίδα, θυμίζοντας την περιπέτεια του Χριστόφορου Κολόμβου...
Δεν μας λείπει λοιπόν ούτε η διασκέδαση! Μερικοί βλεβαια αυτή την πρακτική των πολιτικών το αποκαλούμε ασυνέπεια και ανακολουθία. Είναι γιατί παίρνουμε την κακή πλευρά. Εχει και η ελευθερία χιούμορ. Δεν είναι σοβαρή και κατσουφιασμένη. Η ευτυχία πάλι θέλει ένα αίσθημα ανοχής και γενναιοψυχίας. Αλλά αυτά πληρώνονται ακριβά. Μα ζητάμε το ακριβότερο. Την ευτυχία. Φτηνά θα την πληρώσουμε; Το κακό μας είναι ότι φανταζόμαστε τα πράγματα μ' έναν τρόπο προσωπικό και ιδανικό. Αυτά, όμως , έχουν τον τρόπο τους. Εδω σημειώνεται μια απόκλιση από την ευτυχία μας. Είναι λάθος ματιά; Ας διορθώσουμε τα μάτια μας!
Και φτάσαμε στο "δεν υπάρχουν λεφτά, ούτε για σάλιο...". Και είναι αλήθεια για τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών. Και όμως, υπάρχει χρήμα που κυκλοφορεί από την άλλη ξατηγορία των "μακαρίων" Ελλήνων. Και δεν αναφέρομαι στους Ελληνες της αμφιλεγόμενης για λόγους ευεξήγητους λίστας Λαγκάρντ. Αναφέρομαι στους άλλους, που δεν είναι καθόλου λίγοι. Ολοι αυτοί που εξακολουθούν να γεμίζουν χωρίς σκέψη το ρεζερβουάρ των ακριβών αυτοκινήτων τους,που συχνάζουν στα διάφορα στέκια της κακόγουστης "γκλαμουριάς" και συμβάλλουν στην άγρια κατανάλωση ανθέων στις πίστες των μπουζουκομάγαζων. Εκπρόσωποι αυτών των...μακαρίων νεοελλήνων οι γνωστοί από τις τηλεοπτικές τους εμφανίσεις πολιτικοί, δημοσιογράφοι και επιχειρηματίες ενός βοθροειδούς πολιτικοκοινωνικού συστήματος.
Τελικά τι μας σώζει; Το σύστημα των "μακαρίων" και της πολιτικής, δεν μας σώζει. Η πολιτική πρακτική εξυπηρετεί απλώς τη μακαριότητά μας. Η Εκκλησία σώζει τις ψυχές μας, αν και πολλοί δεν ενδιαφέρονται για τη σωτηρία της ψυχής τους... Αρα δεν μας σώζει τίποτα. Να γιατί είμαστε ευτυχισμένο έθνος οι Ελληνες. Με τόση φαγωμάρα, με τόση προπαγάνδα των μεν κατά των δε, με τόσες δοκιμές στου κασιδιάρη το κεφάλι, με τόση απουσία πολιτικής, με τα πιο ανάλγητα και αντιλαικά οικονομικά μέτρα, με τόση διάβρωση, με τόση εξαχρείωση των δημοκρατικών θεσμών, έχουμε την πολυτέλεια των πλέον ακραίων δηλώσεων και εκδηλώσεων. Ωραία περνάμε. Τι άλλο θέλουμε; Τις τελευταίες δεκαετίες μάλιστα, αν αγνοείς και τα όσια του Γένους, είσαι και προοδευτικός...
Το κράτος δουλεύει καλά. Κάνουμε ο,τι μας αρέσει εν πολλοίς. Και το εντοπίζει βέβαια έστω κι αν δεν το γράφει ο νόμος, το προσυπογράφει η νοοτροπία του. Εχουμε το δικαίωμα να αρνούμαστε τους θεσμούς, αφού τους καταπατούν οι εκπρόσωποί τους. Να ξελακώνουμε την παράδοση και να τη θάβουμε, να πλουτίζουμε (ναι ακόνη και τώρα ανθεί ο πλουτισμός με την ανεξέλεγκτη αισχροκέρδεια...), να ψηφίζουμε ό,τι θέλουμε ή να νομίζουμε ότι ψηφίζουμε ό,τι θέλουμε. Να αποκαλούμε τους αρχαίους (αν και αρχιτέκτονες του λόγου,της πολιτικής, του ανθρωπιστικού ιδεώδους και της τέχνης) οπισθοδρομικούς. Με μια σπαθιά να μην αφήνουμε τίποτα όρθιο, απαλλαγμένοι από κάθε αίσθημα ευθύνης και ενοχής.
Ποτέ παλαιότερα δεν είχαμε αυτό το δικάιωμα, Και ό,τι είχαμε ίσως νομικά, δεν μας το επέτρεπε το ύφος, το ήθος, η νοοτροπία του συνόλου των Ελλήνων. Τώρα όλα μας επιτρέπονται. Για προσέξτε κάτι: Μας επιτρέπευαι το δικαίωμα να γκρεμίζουμε ως αβδηρίτες. Δεν μας επιτρέπεται η δυνατότητα να κτίζουμε. Ολα δεν μπορούμε να τα έχουμε, θα μου αντιτάξετε. Αν για όσα δεν έχουμε δεν είμαστε ευτυχισμένοι, τότε ας σταματήσουμε το γκρέμισμα και ας κτίσουμε τη δυνατότητα. Αλλιώς ή κάνουμε ως ηλίθιοι τον ευτυχισμένο ή πιστεύουμε πως στους ηλίθιους η ευτυχία δεν είναι ούτε φυσικό, ούτε ηθικό δικάιωμα...
Τσικνοπέμπτη σήμερα, κι όσοι δεν ενδιαφέρονται να "προβληματιστούν" με τα παραπάνω ερωτηματικά ή και παρόμοια, ας φορέσουν τις "μάσκες" τους και ας προστρέξουν στη πλησιέστερη μάζωξη καρνάβαλων, για να "τσικνίσουν" και να επιδείξουν την ευτυχία τους...Ετσι, άλλωστε, θα επιβεβαιώσουν και τη ρήση "Μια ζωή την έχουμε, κι αν δεν τη γλεντήσουμε...". Και "γλεντώντας" τη ζωή, ας υποθηκεύουμε την ίδια μας τη ζωή με τα επιφανειακής "ευτυχίας" καμώματά μας...