Η θετική σκέψη απορροφημένη από τον εξωτερικό κόσμο ξέχασε να κοιτάξει τις τομές των επαφών με τον άλλο κόσμο, που τον αποτελούν κατ' εξοχήν ο ίδιος ο άνθρωπος και οι λοιποί άνθρωποι, που όλες μαζί οι σχέσεις οικοδομούν την ανθρώπινη υπόσταση.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Εχει οδηγηθεί τώρα στο αδιέξοδο και κινδυνεύει από την κατάρρευση του ίδου οικοδομήματος. Κι αυτό γιατί η εξέλιξη δεν υπήρξε τόσο αδικαιολόγητη. Η θέληση του ανθρώπου να κατανικήσει την αδυναμία του εμπρός στο Σύμπαν, του χάρισε μεν τη νίκη εναντίον των τυφλών δυνάμεων του φυσικού κόσμου, αλλά τείνει τώρα να τον καταστήσει δούλο, όχι βέβαια των φεουδαρχών και της αρχαιότητας, αλλά των υλικών του επιδιώξεων, σε μια εξάρτηση κάθε άλλο παρά αξιοπρεπή για οιαδήποτε μορφή απ' αυτές που ισχύουν στον κόσμο.
Ο θετικισμός δεν είναι πλέον ανεκτός σαν ηγετική σκέψη, γιατί η λογική που τον κατευθύνει δεν διαφέρει από εκείνη που κατήυθυνε τον άνθρωπο του Μεσαίωνα με τη σχολαστική αντίληψη και προ παντός με την ισχύ που αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό των μεσαιωνικών νοτροπιών και αντιλήψεων. Η θετική σκέψη υπηρέτησε και υπηρετεί το Νιτσεικό δόγμα, γιατί συνθλίβει την ανθρώπινη υπόσταση με επιδράσεις ανεξέλεγκτων δυνάμεων και εξωφρενικών επηρειών, που δεν φωτίζουν ούτε την αλήθεια και κυρίως δεν απηχούν τη γνήσια και ειλικρινή έκφραση της ανθρώπινης υπόστασης.
Η πιο εμφανής αντινομία μεταξύ θετικής σκέψης και ανθρώπινης υπόστασης είναι η έννοια της αγάπης, που ενώ αποτελεί παράγοντα και υπόστρωμα κοσμικής διάστασης, από τη θετική σκέψη κρίθηκε σαν σπατάλη και αγνοήθηκε εάν δεν καταπολεμήθηκε σαν περιττή και βλαβερή έννοια. Να και μια άλλη διαφορά που ξεχωρίζει τη θετική σκέψη από τη φιλοσοφία της ανθρώπινης υπόστασης. Με την καταστροφή ενός αντικειμένου ή με την άμεση αχρήστευση ενός ανθρώπου μπορεί να προσεγγίσει κανείς άμεσα το σκοπό, η ψυχή όμως ακολουθεί την τεθλασμένη αντίθετα προς τη λογική της φυσικής και των μαθηματικών.
Το καινούργιο πρόβλημα που προστίθεται σε τόσα άλλα είναι τώρα ο ναός που θα αναγερθεί. Πως θα είναι, κατά ποιό τρόπο πως θα τον οικοδομήσουμε και πως θα ιερουργούν οι άνθρωποι μεσα σ' αυτόν, αφού αυτός υπήρχε, γκρεμίζεται ή θα γκρεμισθεί από την ίδια τη δημιουργό σκέψη, όπως γκρεμίστηκαν τόσα άλλα στην ιστορία του ανθρώπου;
Το τελευταίο στάδιο των συλλογισμών στη γραμμή που βαδίζει η διατυπούμενη σκέψη είναι η ανακάλυψη των πηγών της εμπνεύσεώς της, ο σχηματισμός της λογικής των κοσμικών επηρειών, που ωθούν την ανθρώπινη βούληση και δημιουργούν την πνευματική διαβίωσή του. Η σύνδεση αυτή απαιτεί τη συσσώρευση υλικών που θα εξηγήσουν πολλές καταστάσεις και θα χρησιμεύουν σαν κρίκοι για την ερμηνεία αυτής της μετάβασης και της ενοποίησης της ίδιας λογικής για τον εξωτερικό κόσμο και τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου.
Ρωτούμε διαρκώς εάν υπάρχουν λογικά ή ενορατικά άλογα ψυχικά στοιχεία που κατευθύνουν μ΄έναν άγνωστο ακόμη τρόπο την πορεία των ανθρώπων. Τα αξιώματα της θετικής δράσης είναι γνωστά. Υπηρετούν γενικά την ανθρώπινη υπόσταση, αλλά δεν της δίδαξαν κανόνες συμπεριφοράς. Φανέρωσαν τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά της ύλης, δεν μπόρεσαν όμως να φανερώσουν τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά της ψυχής του ανθρώπου...