Μέσα σ' ένα τέτοιο βόρβορο καταπνίγει κάθε τίμια φωνή, μέσα σ' ένα τέτοιο νέφος ηθικής ασφυξίας, ο καλός ταυτίζεται με τον φαύλο και το "λαμόγιο" και ο λαός εθίζεται στις δύσοσμες αναθυμιάσεις των σκανδάλων και των δόλιων πολιτικών μεθοδεύσεων.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Ετσι, τα ανομήματα της πολιτικής ζωής παραμένουν εν πολλοίς αθέατα, καθώς οι συνειδήσεις πολλών παραλύουν και τα ηθικά αντανακλαστικά του λαού αφλογιστούν.
Και είναι ο ίδος ο λαός που εύκολα και άκριτα "βάζει στο ίδιο τσουβάλι" τους μεγάλους δημιουργούς μαζί με τους αλετήρες, τους καταστροφής της προόδου του. Εχει χάσει το μέτρο της αξιολόγησης, πράγμα που ακριβώς επιδιώκει ο σύγχρονος τύραννος, ο οποίος βέβαια δεν δρα μόνος του. Τον περιτριγυρίζει ένας εσμός ανθρώπων ομοίων του, οι οποίοι κατευθύνουν όλους τους μηχανισμούς, φανερούς και μη. Βάση αυτών των μηχανισμών είναι ο οικονομικός και ο προπαγανδιστικός, ενώ υπάρχουν και οι "ετοιμοπόλεμες" ομάδες που θα χρησιμοποιήσει ο "δημοκρατικός" τύραννος σε έκτακτες ανάγκες και σε περίπτωση κινδύνου απώλειας της εξουσίας.
Αυτό σημαίνει ότι ιεραρχεί ακόμη και τα εθνικά συμφέροντα και τα υποτάσσει στα κομματικά. Οχι σπάνια ο σύγχρονος τύραννος πρακτορεύει τα συμφέροντα εκείνων που τον στηρίζουν στην εξουσία. Δουλικά εξαρτημένος από ξένα κέντρα αποφάσεων υλοποιεί τη γραμμή τους και υπηρετεί το "πνεύμα" τους. Σας θυμίζουν τίποτα αυτα τα χαρακτηριστικά γνώρισματα του σύγχρονου τυράννου; Και βέβαια για να "θολώσει τα νερά", στρέφεται με λυσσαλέα επιθετικότητα εναντίον όσων εναντιώνονται στην πολιτική του πρακτική, "κίβδηλος γαρ και αγαθομανής, διότι είναι ψεύτης και υποκριτής", κατά τον Δημόκριτο και επομένως είναι "ασύνετος δίχως καθαρή σκέψη, ειλικρινή ομιλία και δίκαιη πράξη".
Ο τυραννικός κυβερνήτης πάσχει, σύμφωνα με την άποψη του Αισχύλου, από την "πλέον αισχρή αρρώστια που είναι τα πλαστά λόγια". Ετσι είναι. Στο σημείο αυτό εμφανίζεται ασυναγώνιστος ωραιολόγος και διαστροφέας της αλήθειας. Και ο λαός κάποιες φορές τιμά, όσο κανέναν άλλο, με την ψήφο του το σύγχρονο τύραννο. Αυτό όμως μοιάζει με τους δίχως πείρα κληρονόμους μεγάλων περιουσιών, που τις κατασπαταλούν ασωτεύοντας. Αντί να προωθήσει τη χώρα πέραν από το σημείο προόδου, στο οποίο την παρέλαβε, επιθυμεί να τη "δημιουργήσει" εκ του μηδενός με το πρόσχημα των "μεταρρυθμίσεων" Και φυσικά την επαναφέρει σε παλαιότερα χρόνια ένδειας, αβεβαιότητας και ανσφάλειας.
Καθώς είναι εγωπαθής και κατά βάθος αναχρονιστικός, αντιπροοδευτικός και αντιφιλελεύθερος, με ακραίες συνήθως πεποιθήσεις, φαίνεται να επιθυμεί την αποτέφρωση του παρελθόντος. Και είναι μέσα στον αβυσααλέο χαρακτήρα του σύγχρονου τυράννου η εκμηδένηση, πολιτική, ηθική και οικονομική, των αντιπάλων του, αρκεί να μην έχει πολιτικό κόστος. Ετσι αισθάνεται ασφαλής, μοναδικός και ιστορικά αναγκαίος. Ανήκει στη δικαιοδοσία της ψυχοπαθολογίας η αιτιολόγηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς απέναντι σε φίλους και αντιπάλους.
Τον βλέπετε άλλωστε όταν εμφανίζεται ενώπιον σας για τη συνηθισμένη πλύση του εγκεφάλου σας, με τη βοήθεια πάντα των πρόθυμων ΜΜΕ και των δημοσιογράφων της εξαγορασμένης επιβίωσης. Η προχωρημένη ανισορροπία του καθρεπτίζεται στο βλέμμα του, λόξο και βαθύ, γεμάτο δόλια συλλογή και συγκρατημένο χαμόγελο που σβήνει σε μιαν αδιόρατη "μαγκιά" και ενίοτε οργή, με ελεγχόμενο υβριστικό πείσμα. Και είναι μέσα στο ήθος του σύγχρονου τυράννου η δειλία. Κατά βάθος τον βόσκει ο φόβος. Η κυρίαρχη ιδέα που τυραννεί τον σύγχρονο τύραννο, πολύ ερισσότερο όταν συγκυριακά αναρριχήθηκε στον κυβερνητικό θώκο, είναι η ιδέα της παράδοσης της εξουσίας Είναι ο εφιάλτης του, ιδιαίτερα όταν έχει ζήσει στην πολιτική ερημία για πολλά χρόνια.
Ο Ξενοφών αναφέρει στον Ιέρωνα "Τους ανδρείους τους φοβείται ο τύραννικος κυβερνήτης, μην προβούν σε κανένα τόλμημα χάριν της ελευθερίας. Τους σοφούς μην επινοήσουν κάτι καινούργιο και τους δίκαιους μήπως ο λαός εκφράσει την επιθυμία να κυβερνηθεί από αυτούς". Γι' αυτό κατέχεται από ερημία ψυχική και αγωνία έναντι φίλων και αντιπάλων.Προτιμά μάλιστα έναν ανίκανο αντίπαλο από έναν προικισμένο φίλο. Ο φόβος του τυραννικού κυβερνήτη, μήπως απολέσει την εξουσία, η βαθύτερη μοναξιά του και η επίγνωση ότι φόροι βαρείς και υπόσχεσεις ψευδείς διογκώνουν την οργή του λαού εναντίον του, τον αναγκάζουν να αναζητεί πιστούς δορυφόρους και υποστηρικτές αμφιβόλου ηθικού έρματος, εγχώριους και ξένους.
Και είναι η μοίρα του λαού να πληρώνει για όλα αυτά. Κάτι σαν θεία δίκη, κάτι σαν τίμημα για την αστόχαστη εκλογή ενός τέτοιου "ηγέτη" και των αντάξιων αυτού συνεργατών του. Ο "δήμος ο γεννήσας τον τύραννον θρέψει αυτόν τε και εταίρους", θα σημειώσει με χαιρέκακη διάθεση ο Πλάτων. Πέραν από το φόβο, την ερημιά και τη συναίσθηση της αποτυχίας, η ίδια η άσκηση της εξουσίας προσθέτει στις τόσες αθλιότητες του τυραννικού προσώπου, νέα γνωρίσματα: "Φθονερός, 'απιστος, άδικος, ανόσιος, πανδοχείο και τροφείο κάθε κακίας, δυστυχής ο ίδιος και συνάμα αφορμή δυστυχίας σε όσους τον πλησιάζουν", όπως πάλι εύστοχα λέει ο Πλάτων.
Και γιατί διακατέχεται από τόσο φόβο ο σύγχρονος τύραννος; Οχι μόνο επειδή με την αλλαγή της εξουσίας θα χάσει τη δύναμή του, αλλά επειδή θα αποκαληφθούν οι άθλιες παρανομίες του. Το τελευταίο βέβαια στην Ελλάδα της πακιστανοαφγανικής πολιτικής νοοτροπίας, εύκολα αποφεύγεται και μάλιστα δια νόμου. Ενίοτε ωστόσο γίνεται ο μεγάλος εκτροχιασμός, οπότε και ενισχύει το φόβο του τυράννου, ο οποίος είναι προσκολλημένος στην εξουσία, όπως το όστρακο στην πέτρα...