Του Στέλιου Συρμόγλου
Δανείζομαι τον τίτλο από το ομώνυμο αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, ένα υπερρεαλιστικό αφήγημα που τοποθετείται λίγο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, αλλά δεν θα αναφερθώ στο σατιρικό ρωσικό έργο για την ανθρώπινη φύση και την εξουσία, που με το "φανταστικό ρεαλισμό" του τέμνει παραγματικότητες και αναδεικνύει αλήθειες ενίοτε ανείπωτες...
Για την "καρδιά του σκύλου", του καλύτερου φίλου του ανθρώπου, δεν χρειάζεται επίσης να αναφερθώ, αφού και επιστημονικές έρευνες κατέδειξαν με την χαρτογράφηση του εγκεφάλου του σκύλου, ότι τα σκυλιά έχουν συναισθηματικές μεταβολές, ότι υπάρχει έντονη δραστηριότητα στον κερκοφόρο πυρήνα του εγκεφάλου τους. Η δυνατότητα, δηλαδή, να βιώνουν κυρίως θετικά συναισθήματα, όπως η αγάπη και η αφοσίωση, σημαίνει ότι τα σκυλιά έχουν επίπεδο ευαισθησίας, συχνά ανώτερης της ανθρώπινης, που μπορεί να συγκριθεί με εκείνη των παιδιών...
Ερέθισμα για τη σημερινή μου αρθρογραφική προσέγγιση υπήρξε μια "ειδηση" που ανέδειξαν πολλά ξένα Μέσα Ενημέρωσης, αλλά στην Ελλάδα των "καλοκαιρινών Ελλήνων", των αλχημικών μίξεων των οικονομικών μεγεθών και της...αγωνίας του επερχόμενου ανασχηματισμού, σε συνδυασμό με την παχύρευστη λεκτική εκσπερμάτιση των διαφόρων παραγόντων και παραγοντίσκων της εξουσίας, δεν πέρασε ούτε στα ψιλά των εφημερίδων...Βέβαια, κατανοώ τη...δημοσιογραφική αναισθησία επί του θέματος, δεδομένου ότι επήλθε "κορεσμός", αφού η ελληνική πραγματικότητα έχει να επιδείξει πληθώρα περιστατικών, που καταδείχνουν πόσο πολύ "ματώνει" η καρδιά του σκύλου....
Η είδηση: Στα νησιά Reunion, στον Ινδικό Ωκεανό, ανατολικά της Μαδαγασκάρης και νοτιοδυτικά του Μαυρικίου, αυτό το υπερπόντιο διαμέρισμα της Γαλλίας από το 1946, η πιο απομακρυσμένη περιοχή της Ευρωπαικής Ενωσης που χρησιμοποιεί το Ευρώ, παρανόμως μεν ευρέως δε, χρησιμοποιούνται σκύλοι ως δολώματα για το ψάρεμα καρχαριών, που διοχετεύονται στα gourmet εστιατόρια της haute cousine και της υψηλής γαλλικής γαστριμαργίας....
Ναι, σκύλοι ως δολώματα! Θα μου πείτε βεβαια ότι στην Ελλάδα δεν φτάσαμε στο...πολιτιστικό επίπεδο των Γάλλων. Αρκούμαστε στους βίαιους θανάτους χιλιάδων σκύλων ετησίως με την επινόηση διαφόρων τρόπων. Με το κρέμασμα των σκύλων από δένδρα, με το πυροβολισμό στο κεφάλι, με την τυφλωση τους, με το "ξεκοίλιασμα" σκυλιών σε κυοφορία, με τη μαζική θανάτωση και δηλητήριαση αδέσποτων από Δήμους, με την εγκατάλειψη και το ξυλοδαρμό τους μέχρι θανάτου, αλλά και τη χρησιμοποίηση σκύλων ως δολώματα για κυνομαχίες.
Ολα τα παραπάνω δεν είναι παρά τίτλοι από "ειδησάρια" που κατά καιρούς εμφανίζονται σε εφημερίδες και, έστω στιγμιαία μας προκαλούν ανατριχίλα, αηδία και θλίψη, ενώ αποτελούν καθημερινή πρακτική μιας "μακάριας" κατηγορίας υπανθρώπων, οι οποίοι προορίζονται από καταβολής τους για τον Καιάδα!
Μπροστά σ' αυτή την "ευρηματική" βαρβατότητα του "πολιτισμένου" Γάλλου ή Ελληνα, αλλά και πολλών άλλων βαρβάρων διαφόρων εθνικοτήτων, η νόηση αφοπλίζεται και χαλαρώνει το αίσθημα της κοινωνικής διάρκειας. Και η κοινή εμπειρία συνηγορεί στον αθεράπευτο παραλογισμό του ανθρώπινου γένους. Δεν έχουμε εδώ να κάνουμε με το "παράλογο" ως τυποποιημένη λειτουργία. Ο άνθρωπος ως ζώο, είναι κυριαρχήμένος, κατά τον Καίσλερ, από δυνάμεις που καταργούν, αχρηστεύουν τη λογική του, την ευαισθησία του.
Μετατρέπεται σ' ένα "βιολογικό τέρας", χάνοντας ακόμη και το "ρυθμιστικό έντικτο", που διαθέτουν τα άλλα ζώα. Μετατρέπεται σ' ένα ζώο λυσσαλέο, αιμοβόρο, που κρύβει κάτω από μια επίφαση πολιτισμού, τα πιο ασυγκράτητα ένστικτα εγκλήματος. Γιατί η κακοποίηση των ζώων, για να μην αναφερθώ στα εκατομμύρια των ζώων που σφαγιάζονται καθημερινά, για να εξυπηρετήσουν υποτιθέμενες "ανάγκες" του ανθρώπου, η κακοποίηση των σκύλων εν προκειμένω, πρόκειται για έγκλημα εσχάτου βαθμού από αρρωτημένα ανθρώπινα μυαλά, με την ανοχή συνήθως της κοινωνίας και της δικαιοσύνης, ανεξάρτητα των υπαρχόντων νόμων, λιγότερο ή περισσότερο αυστηρών σε κάθε κοινωνία, για την προστασία των δικαιωμάτων των ζώων...
Ζούμε δυστυχώς σε μιαν εποχή σήμερα που, ασύνειδα και πάλι, αντιπαλεύει απεγνωσμένα να σωθεί από τη μαζοποίηση της αναλγησίας και την πολτοποίηση της ευαισθησίας. Ζούμε σ' εναν κόσμο δυσανάγνωστο και σε μια ελληνική κοινωνία που παραπαίει. Δεν ξέρει από που να κρατηθεί. Από την προσωπικότητα, που είναι το σπάνιο ή από την "πρωτοτυπία", που είναι το ομοίωμά της;
Οσο απομακρυνόμαστε από την περιοχή "Ανθρωπος", αισθανόμαστε κτυπημένοι από μια οντολογική κατάρα σ' όλα τα επίπεδα της ζωής μας, σκλάβοι της εντέλειας, ανίκανοι να λυτρωθούμε από τα γελοία και αρρωτημένα πάθη μας, τις εξευτελιστικές αναπηριές μας. Καμία βεβαίωση πως είμαστε "ζώο ατελές" δεν μπορεί να παρηγορήσει ή να δικαιολογήσει γι' αυτήν την ασυμμετρία με την εσωτερική μας αξίωση.
Εν έτει 2014, σκύλοι χρησιμοποιούνται και ως δολώματα για το ψάρεμα καρχαριών!
Βαρβαροσύνη και αγριότητα; Αποθηρίωση των ανθρωπόμορφων όντων; κτηνώδης συμπεριφορά ή και ψυχανωμαλία; Το εύρος του λεξιλογίου αδυνατεί να αποδώσει τη θηριωδία, αλλά και να περιγράψει τα άδολα συναισθήματα και την "καρδιά του σκύλου".
Τελικά ο άνθρωπος θέλει μ' όλη του τη δύναμη να επιβιώσει, αλλά τον εχθρό του δεν κατόρθωσε να τον εντοπίσει ποτέ. Τον τοποθετούσε πάντα απέναντί του, έξω του, ποτέ μέσα του! Αν το συνειδητοποιήσουμε αυτό, θα συνειδητοποιήσουμε ταυτόχρονα πιο άρτια τον κίνδυνο!..
Δανείζομαι τον τίτλο από το ομώνυμο αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, ένα υπερρεαλιστικό αφήγημα που τοποθετείται λίγο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, αλλά δεν θα αναφερθώ στο σατιρικό ρωσικό έργο για την ανθρώπινη φύση και την εξουσία, που με το "φανταστικό ρεαλισμό" του τέμνει παραγματικότητες και αναδεικνύει αλήθειες ενίοτε ανείπωτες...
Για την "καρδιά του σκύλου", του καλύτερου φίλου του ανθρώπου, δεν χρειάζεται επίσης να αναφερθώ, αφού και επιστημονικές έρευνες κατέδειξαν με την χαρτογράφηση του εγκεφάλου του σκύλου, ότι τα σκυλιά έχουν συναισθηματικές μεταβολές, ότι υπάρχει έντονη δραστηριότητα στον κερκοφόρο πυρήνα του εγκεφάλου τους. Η δυνατότητα, δηλαδή, να βιώνουν κυρίως θετικά συναισθήματα, όπως η αγάπη και η αφοσίωση, σημαίνει ότι τα σκυλιά έχουν επίπεδο ευαισθησίας, συχνά ανώτερης της ανθρώπινης, που μπορεί να συγκριθεί με εκείνη των παιδιών...
Ερέθισμα για τη σημερινή μου αρθρογραφική προσέγγιση υπήρξε μια "ειδηση" που ανέδειξαν πολλά ξένα Μέσα Ενημέρωσης, αλλά στην Ελλάδα των "καλοκαιρινών Ελλήνων", των αλχημικών μίξεων των οικονομικών μεγεθών και της...αγωνίας του επερχόμενου ανασχηματισμού, σε συνδυασμό με την παχύρευστη λεκτική εκσπερμάτιση των διαφόρων παραγόντων και παραγοντίσκων της εξουσίας, δεν πέρασε ούτε στα ψιλά των εφημερίδων...Βέβαια, κατανοώ τη...δημοσιογραφική αναισθησία επί του θέματος, δεδομένου ότι επήλθε "κορεσμός", αφού η ελληνική πραγματικότητα έχει να επιδείξει πληθώρα περιστατικών, που καταδείχνουν πόσο πολύ "ματώνει" η καρδιά του σκύλου....
Η είδηση: Στα νησιά Reunion, στον Ινδικό Ωκεανό, ανατολικά της Μαδαγασκάρης και νοτιοδυτικά του Μαυρικίου, αυτό το υπερπόντιο διαμέρισμα της Γαλλίας από το 1946, η πιο απομακρυσμένη περιοχή της Ευρωπαικής Ενωσης που χρησιμοποιεί το Ευρώ, παρανόμως μεν ευρέως δε, χρησιμοποιούνται σκύλοι ως δολώματα για το ψάρεμα καρχαριών, που διοχετεύονται στα gourmet εστιατόρια της haute cousine και της υψηλής γαλλικής γαστριμαργίας....
Ναι, σκύλοι ως δολώματα! Θα μου πείτε βεβαια ότι στην Ελλάδα δεν φτάσαμε στο...πολιτιστικό επίπεδο των Γάλλων. Αρκούμαστε στους βίαιους θανάτους χιλιάδων σκύλων ετησίως με την επινόηση διαφόρων τρόπων. Με το κρέμασμα των σκύλων από δένδρα, με το πυροβολισμό στο κεφάλι, με την τυφλωση τους, με το "ξεκοίλιασμα" σκυλιών σε κυοφορία, με τη μαζική θανάτωση και δηλητήριαση αδέσποτων από Δήμους, με την εγκατάλειψη και το ξυλοδαρμό τους μέχρι θανάτου, αλλά και τη χρησιμοποίηση σκύλων ως δολώματα για κυνομαχίες.
Ολα τα παραπάνω δεν είναι παρά τίτλοι από "ειδησάρια" που κατά καιρούς εμφανίζονται σε εφημερίδες και, έστω στιγμιαία μας προκαλούν ανατριχίλα, αηδία και θλίψη, ενώ αποτελούν καθημερινή πρακτική μιας "μακάριας" κατηγορίας υπανθρώπων, οι οποίοι προορίζονται από καταβολής τους για τον Καιάδα!
Μπροστά σ' αυτή την "ευρηματική" βαρβατότητα του "πολιτισμένου" Γάλλου ή Ελληνα, αλλά και πολλών άλλων βαρβάρων διαφόρων εθνικοτήτων, η νόηση αφοπλίζεται και χαλαρώνει το αίσθημα της κοινωνικής διάρκειας. Και η κοινή εμπειρία συνηγορεί στον αθεράπευτο παραλογισμό του ανθρώπινου γένους. Δεν έχουμε εδώ να κάνουμε με το "παράλογο" ως τυποποιημένη λειτουργία. Ο άνθρωπος ως ζώο, είναι κυριαρχήμένος, κατά τον Καίσλερ, από δυνάμεις που καταργούν, αχρηστεύουν τη λογική του, την ευαισθησία του.
Μετατρέπεται σ' ένα "βιολογικό τέρας", χάνοντας ακόμη και το "ρυθμιστικό έντικτο", που διαθέτουν τα άλλα ζώα. Μετατρέπεται σ' ένα ζώο λυσσαλέο, αιμοβόρο, που κρύβει κάτω από μια επίφαση πολιτισμού, τα πιο ασυγκράτητα ένστικτα εγκλήματος. Γιατί η κακοποίηση των ζώων, για να μην αναφερθώ στα εκατομμύρια των ζώων που σφαγιάζονται καθημερινά, για να εξυπηρετήσουν υποτιθέμενες "ανάγκες" του ανθρώπου, η κακοποίηση των σκύλων εν προκειμένω, πρόκειται για έγκλημα εσχάτου βαθμού από αρρωτημένα ανθρώπινα μυαλά, με την ανοχή συνήθως της κοινωνίας και της δικαιοσύνης, ανεξάρτητα των υπαρχόντων νόμων, λιγότερο ή περισσότερο αυστηρών σε κάθε κοινωνία, για την προστασία των δικαιωμάτων των ζώων...
Ζούμε δυστυχώς σε μιαν εποχή σήμερα που, ασύνειδα και πάλι, αντιπαλεύει απεγνωσμένα να σωθεί από τη μαζοποίηση της αναλγησίας και την πολτοποίηση της ευαισθησίας. Ζούμε σ' εναν κόσμο δυσανάγνωστο και σε μια ελληνική κοινωνία που παραπαίει. Δεν ξέρει από που να κρατηθεί. Από την προσωπικότητα, που είναι το σπάνιο ή από την "πρωτοτυπία", που είναι το ομοίωμά της;
Οσο απομακρυνόμαστε από την περιοχή "Ανθρωπος", αισθανόμαστε κτυπημένοι από μια οντολογική κατάρα σ' όλα τα επίπεδα της ζωής μας, σκλάβοι της εντέλειας, ανίκανοι να λυτρωθούμε από τα γελοία και αρρωτημένα πάθη μας, τις εξευτελιστικές αναπηριές μας. Καμία βεβαίωση πως είμαστε "ζώο ατελές" δεν μπορεί να παρηγορήσει ή να δικαιολογήσει γι' αυτήν την ασυμμετρία με την εσωτερική μας αξίωση.
Εν έτει 2014, σκύλοι χρησιμοποιούνται και ως δολώματα για το ψάρεμα καρχαριών!
Βαρβαροσύνη και αγριότητα; Αποθηρίωση των ανθρωπόμορφων όντων; κτηνώδης συμπεριφορά ή και ψυχανωμαλία; Το εύρος του λεξιλογίου αδυνατεί να αποδώσει τη θηριωδία, αλλά και να περιγράψει τα άδολα συναισθήματα και την "καρδιά του σκύλου".
Τελικά ο άνθρωπος θέλει μ' όλη του τη δύναμη να επιβιώσει, αλλά τον εχθρό του δεν κατόρθωσε να τον εντοπίσει ποτέ. Τον τοποθετούσε πάντα απέναντί του, έξω του, ποτέ μέσα του! Αν το συνειδητοποιήσουμε αυτό, θα συνειδητοποιήσουμε ταυτόχρονα πιο άρτια τον κίνδυνο!..