Του Στέλιου Συρμόγλου
Μπροστά σ' ένα σύμπαν που η άγνοια και η αγωνία μας το θέλουν κόσμο, κάποιοι επιχειρούν να βρούν τον μυστικό υπαρξιακό πυρήνα, το σημείο του ανθρώπου. Κι άλλοι να "κλέψουν τη ζωή" των ανθρώπων.
Ο κύκλος θανάτου και γένεσης, που μας περιέχει, ενώ φαίνεται αντιθετικός είναι ωστόσο κύκλος, είναι ένα τι, απειλή και ζωοδότης του ανθρώπου ταυτόχρονα. Οι τρόμοι μας, είναι μέρος της διαδικασίας, που μας υπερβαίνει από την άποψη του σύμπαντος, που υποτάσσεται από την άποψη της ευθύνης.
Τα προβλήματα του χρόνου, του όλου, της διαλεκτικής αντίθεσης, περνούν μέσα από τον καθαρό προσωπικό πόνο. Και λείπει δυστυχώς η βαθύτατη Παιδεία που μπορεί να κάνει την εμφάνισή της με όρους καθαρότητας της φιλοσοφίας, αλλά να υφέρπει και εκεί όπου η ελλειπτική εικόνα αναγκάζει το λόγο, την νόηση και το συναίσθημα να "αμπαρώνονται" στον ευατό τους. Και την κοινή συνείδηση να χάνει τον προασανατολισμό της...
Και τι διαπιστώνουμε; Την αποστέωση της πραγματικότητας. Την επίμονη προσπάθειά μας για προληπτική αγορά του "παραδείσου", ενώ ήδη βρισκόμαστε ανεπιστρεπτί στην "κόλαση". Και την πτώση τρομακτικών οραμάτων της δεσμευμένης διάνοιας να αντιπερνάνε ανύποπτα τις λειτουργίες των στιγμών του χρόνου. Και να βιάζουν την αλήθεια μας στον ίσκιο του δένδρου της αγνωσίας και της άγνοιας.
Και διερωτώ και αναρωτώ σ' αυτή την αυθαίρετη συνομιλία μου μαζί σας:
Πότε σ' αυτή τη χώρα θα βιώσουμε το "θάνατο" της πλαστότητας; Την απουσία μας στην αποκτήνωση;
Πότε θα αντιληφθούμε την ανάληψη της ευθύνης μας ως στιγμής γενέσεώς μας;
Μέχρι πότε οι "τιτουλάριοι" της εξουσίας θα "τζιτζικίζουν" αστικά στιχάκια με παράτονους και πολυκαιρισμένους ήχους και θα πτωχεύουν τα όνειρά μας;
Μέχρι πότε η κραταίωση της ζωής του όφεως θα αποθερίζει τις μέρες της κοινωνικής προόδου, της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας, με την ισοψυχία των διαβημάτων και διλημμάτων της τρομαγμένης συνείδησης;
Μέχρι πότε θα παγιδευόμαστε στις επιχρυσωμένες ιδέες και στις "ωραίες" πολιτικές κουβέντες και στα δήθεν αισθήματα ενοχής, χωρίς ευθύνη;
Μέxρι πότε θα ομολογούμε μια καθολική αγωνία, που τέλος δεν έχει η βασιλεία της και δεν προσδοκά ανάσταση της ελπίδας;
Μέχρι πότε θα είμαστε εύθραστοι ερασιτέχνες της εξομολόγησης των παθών και των αμαρτημάτων μας;
Η κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει ως κοινωνία, ως κράτος, ως έθνος, είναι τραγική. Και η τραγικότητα αυτή θα αποτυπώσει στο εγγύς μέλλον το άγχος του ιστορικού Ελληνα, εφόσον και η ιστορία είναι μια "τραγωδία" με την έννοια που έχει καθορίσει ο Καυζερλιγκ.
Υπολείπεται να αναζητήσουμε τη λύτρωση. Οπωσδήποτε δεν θα μας τη δώσι ο "από μηχανής θεός". Δεν μας απομένει τίποτε άλλο παρά μόνο να προωθήσουμε το δικό μας εσωτερικό στοχασμό. Ο καθένας με τη δική του όδευση, ώστε να αφυπνιστεί η συνείδησή μας και να αντιδράσουμε ή έστω να είμαστε έτοιμοι να υποδεχθούμε την έκφραση της αντίδρασης, χωρίς την καχυποψία του εθισμού μας σε πάγιες πλέον καταστάσεις, χωρίς τη φοβία της απώλειας των όποιων κεκτημένων.
Χρειάζεται με τη θέλησή μας ως απότοκο της εσωτερικής μας διεργασίας να "σπρώξουμε" σ' ένα λάκκο ταφής τη γενική "παρακμή" και να στήσουμε στη θέση της μια "ακμή".
Μέχρι πότε η συνείδηση της ομαδικής ευθύνης, που είναι ένα από τα επιτεύγματα των ολοκληρωτικών καθεστώτων, εκεί όπου η εξουσία έχει κατορθώσει να γίνει πυρήνας ενός νέου μυστικισμού, θα μας δημιουργεί τύψεις με διάθεση αναχωρητική ή πανικού, στοιχεία που τελικά μεταβάλλουν το νόημα και την κατεύθυνση της ιστορίας;
Η αδιαμαρτύρητη ομοιομορφία έχει μεταβάλλει το έθνος σε μια γαλέρα σκλάβων και στερεώνει την εξουσία του αφέντη των κατεργάρηδων. Η προσωπική μας μοίρα είναι συνυφασμένη με τη μοίρα της ολότητας. Ας το συνειδητοποίησουμε αυτό. Ας αγαπήσουμε πολύ τον τόπο μας, για να μπορέσουμε να τον σώσουμε, χωρίς να περιμένουμε "εγκάθετους" και αυτόκλητους "σωτήρες", με δημοκρατικό επίχρισμα, ως αποτέλεσμα της δικής μας σύγχυσης και της δικής ανομολόγητης φοβίας!..
Μπροστά σ' ένα σύμπαν που η άγνοια και η αγωνία μας το θέλουν κόσμο, κάποιοι επιχειρούν να βρούν τον μυστικό υπαρξιακό πυρήνα, το σημείο του ανθρώπου. Κι άλλοι να "κλέψουν τη ζωή" των ανθρώπων.
Ο κύκλος θανάτου και γένεσης, που μας περιέχει, ενώ φαίνεται αντιθετικός είναι ωστόσο κύκλος, είναι ένα τι, απειλή και ζωοδότης του ανθρώπου ταυτόχρονα. Οι τρόμοι μας, είναι μέρος της διαδικασίας, που μας υπερβαίνει από την άποψη του σύμπαντος, που υποτάσσεται από την άποψη της ευθύνης.
Τα προβλήματα του χρόνου, του όλου, της διαλεκτικής αντίθεσης, περνούν μέσα από τον καθαρό προσωπικό πόνο. Και λείπει δυστυχώς η βαθύτατη Παιδεία που μπορεί να κάνει την εμφάνισή της με όρους καθαρότητας της φιλοσοφίας, αλλά να υφέρπει και εκεί όπου η ελλειπτική εικόνα αναγκάζει το λόγο, την νόηση και το συναίσθημα να "αμπαρώνονται" στον ευατό τους. Και την κοινή συνείδηση να χάνει τον προασανατολισμό της...
Και τι διαπιστώνουμε; Την αποστέωση της πραγματικότητας. Την επίμονη προσπάθειά μας για προληπτική αγορά του "παραδείσου", ενώ ήδη βρισκόμαστε ανεπιστρεπτί στην "κόλαση". Και την πτώση τρομακτικών οραμάτων της δεσμευμένης διάνοιας να αντιπερνάνε ανύποπτα τις λειτουργίες των στιγμών του χρόνου. Και να βιάζουν την αλήθεια μας στον ίσκιο του δένδρου της αγνωσίας και της άγνοιας.
Και διερωτώ και αναρωτώ σ' αυτή την αυθαίρετη συνομιλία μου μαζί σας:
Πότε σ' αυτή τη χώρα θα βιώσουμε το "θάνατο" της πλαστότητας; Την απουσία μας στην αποκτήνωση;
Πότε θα αντιληφθούμε την ανάληψη της ευθύνης μας ως στιγμής γενέσεώς μας;
Μέχρι πότε οι "τιτουλάριοι" της εξουσίας θα "τζιτζικίζουν" αστικά στιχάκια με παράτονους και πολυκαιρισμένους ήχους και θα πτωχεύουν τα όνειρά μας;
Μέχρι πότε η κραταίωση της ζωής του όφεως θα αποθερίζει τις μέρες της κοινωνικής προόδου, της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας, με την ισοψυχία των διαβημάτων και διλημμάτων της τρομαγμένης συνείδησης;
Μέχρι πότε θα παγιδευόμαστε στις επιχρυσωμένες ιδέες και στις "ωραίες" πολιτικές κουβέντες και στα δήθεν αισθήματα ενοχής, χωρίς ευθύνη;
Μέxρι πότε θα ομολογούμε μια καθολική αγωνία, που τέλος δεν έχει η βασιλεία της και δεν προσδοκά ανάσταση της ελπίδας;
Μέχρι πότε θα είμαστε εύθραστοι ερασιτέχνες της εξομολόγησης των παθών και των αμαρτημάτων μας;
Η κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει ως κοινωνία, ως κράτος, ως έθνος, είναι τραγική. Και η τραγικότητα αυτή θα αποτυπώσει στο εγγύς μέλλον το άγχος του ιστορικού Ελληνα, εφόσον και η ιστορία είναι μια "τραγωδία" με την έννοια που έχει καθορίσει ο Καυζερλιγκ.
Υπολείπεται να αναζητήσουμε τη λύτρωση. Οπωσδήποτε δεν θα μας τη δώσι ο "από μηχανής θεός". Δεν μας απομένει τίποτε άλλο παρά μόνο να προωθήσουμε το δικό μας εσωτερικό στοχασμό. Ο καθένας με τη δική του όδευση, ώστε να αφυπνιστεί η συνείδησή μας και να αντιδράσουμε ή έστω να είμαστε έτοιμοι να υποδεχθούμε την έκφραση της αντίδρασης, χωρίς την καχυποψία του εθισμού μας σε πάγιες πλέον καταστάσεις, χωρίς τη φοβία της απώλειας των όποιων κεκτημένων.
Χρειάζεται με τη θέλησή μας ως απότοκο της εσωτερικής μας διεργασίας να "σπρώξουμε" σ' ένα λάκκο ταφής τη γενική "παρακμή" και να στήσουμε στη θέση της μια "ακμή".
Μέχρι πότε η συνείδηση της ομαδικής ευθύνης, που είναι ένα από τα επιτεύγματα των ολοκληρωτικών καθεστώτων, εκεί όπου η εξουσία έχει κατορθώσει να γίνει πυρήνας ενός νέου μυστικισμού, θα μας δημιουργεί τύψεις με διάθεση αναχωρητική ή πανικού, στοιχεία που τελικά μεταβάλλουν το νόημα και την κατεύθυνση της ιστορίας;
Η αδιαμαρτύρητη ομοιομορφία έχει μεταβάλλει το έθνος σε μια γαλέρα σκλάβων και στερεώνει την εξουσία του αφέντη των κατεργάρηδων. Η προσωπική μας μοίρα είναι συνυφασμένη με τη μοίρα της ολότητας. Ας το συνειδητοποίησουμε αυτό. Ας αγαπήσουμε πολύ τον τόπο μας, για να μπορέσουμε να τον σώσουμε, χωρίς να περιμένουμε "εγκάθετους" και αυτόκλητους "σωτήρες", με δημοκρατικό επίχρισμα, ως αποτέλεσμα της δικής μας σύγχυσης και της δικής ανομολόγητης φοβίας!..