Του Στέλιου Συρμόγλου
Το άτομο είναι μια πραγματικότητα δυναμική και σαν τέτοιο θα ήταν αδύνατο να το καταργήσουμε. Οποιαδήποτε κι αν είναι η επίδραση της κοινωνίας ή της πολιτικής στο άτομο, η επίδραση του ατόμου στην κοινωνία δεν θα μπορούσε να αγνοηθεί ή να παραμεληθεί.
Η κονιορτοποίηση του ατομικού παράγοντα και η άρνηση σε τούτον μιας, λίγο ή πολύ, αποφασιτικής επιρροής στην πορεία της οστορίας, ανήκει στη νηπιακή περίοδο της ματεριαλιστικής θεωρίας και έχει οριστικά απορριφθεί από την πράξη.
Οταν οι πολιτικοί προσπαθούν να αντλήσουν σκοπιμότητες και να πυροδοτήσουν αντιδράσεις που αποπροσανατολίζουν ή και "συναρπάζουν" το λαό, τότε τα χρόνια προβλήματα της κοινωνίας και της χώρας διογκώνονται. Οταν συγκεκριμένοι δημοσιογράφοι της πομφόλυγας και της κατευθυνόμενης πληροφόρησης "πονοκεφαλιάζουν" την κοινή γνώμη με φραστικες βαναυσότητες, που εξυπηρετούν τον πολικοοικονομικό κατεστημένο, τότε βιάζουν την νοημοσύνη των πολιτών. Οταν οι κυβερνώντες, αλλά και οι αντιπολιτευόμενοι έμμεσα μεν, με τρόπο όμως επικοινωνιακά ενίοτε τελεσφόρο, ρίχνουν "λάδι στη φωτιά" με δήθεν αποκαλύψεις και "στοιχεία", τότε εγκλωβίζουν την προσοχή του λαού σε θέματα επικίνδυνα για την κοινωνική συνοχή και σύννοια.
Οσοι ενσπείρουν και καλλιεργούν το πολιτικό μίσος και διασπείρουν το διχασμό, όλοι μαζί τελικά γίνονται μια άμορφη σφαιρική μάζα που παρασύρει στην κατρακύλα της κάθε έννοια σοβαρότητας και παραδεδειγμένης αλήθειας. Κι αυτό ακριβώς συμβαίνει στην Ελλάδα, όπου καλλιεργούνται χωρίς τύψεις ο πολιτικός και ψυχικός υποσιτισμός. Και αναπτύσσονται οι πολιτικές διαστροφές. Ακόμη η σημερινή ελληνική πραγματικτητα χαρακτηρίζεται και από δύο άλλα στοιχεία της κοινωνικής και πολιτικής ψυχολογίας: Το μίσος και το φθόνο.
Αποδεικνύεται επίσης ότι εκτός από το μίσος και το φθόνο, ένα τρίτο νεοεεληνικό γνώρισμα είναι και η ...δολοφονική βλακεία. Και το φαινόμενο αυτό, πέρα από τον γκροτέσκο χαρακτήρα του, είναι ενδεικτικό της ψυχολογικής διάλυσης μιας πολιτικής κοινωνίας, που οδεύει ολοταχώς προς την ανοησία, μη δυνάμενη να
"αφουγκραστεί" τις ανάγκες της κοινωνίας και να αφομοιώσει την αίσθηση της ελευθερίας. Κυρίως όμως ανίκανη να αντιληφθεί ότι το άναμμα ενός σπίρτου αρκεί, για να πυροδοτηθούν κοινωνικές αναταραχές και να εκτεθεί ο λαός στο ιστορικό κακό!..
Δεν πρόκειται ο γράφων να συνδράμει τις θεωρίες συνωμοσίας περί εμπλοκής ξένων μυστικών υηρεσιών, που επιθυμούν την κοινωνική και πολιτική αποσταθεροποίηση της χώρας. Ο φασισμός, η άλογη βία, η ανθρωποσφαγή δεν ήταν ποτέ αποκλειστική απόφαση και πράξη μιας πολιτικής ομάδας, ούτε μπορεί να εξηγηθεί ικαανοποιητικά από κοινωνικές και οικονομικές αιτίες. Ο Γάλλος στοχαστής Ζαν-Μαρί Ντομενάκ σημειώνει "Ποιος θα το φανταζόταν πως η γενική ψηφοφορία,η υποχρεωτική εκπαίδευση και η φθηνή εφημερίδα, από τα οποία ο Βίκτω Ουγκώ περίμενε την λαική παρουσία, θα κατέληγαν σ' αυτή τη δημοκρατία του θανάτου".
Ο θάνατος είναι η αλτερνατίβα στην αποτυχία που παραδέχεται ένα κίνημα, μια αυταρχική κυβέρνηση, μια επανάσταση, όταν ξεκινάει από το σκότος των κοινωνικών προβλημάτων με μεσσιανισμό. Είναι η αλτερνατίβα της τρομοκρατίας στη Γαλλική Επανάσταση, του Σταλινισμού στην Οκτωβριανή. Οι τάσεις αφοπλισμού της σκεψης των πολιτών και εγκλωβισμού τους στο "κοτέτσι" της έντεχνα καλλιεργούμενης παραπληροφόρησης, συνιστούν ενοχή της πολιτικής ηγεσίας. Η προοπτική της δημοκρατίας φαίνεται μέσα από τις δυνατότητες μιας ενημερωμένης κοινωνίας.
Η δημοκρατλια που τόσο επίμονα επικαλούνται οι κυβερνώντες στην Ελλάδα, ιδίως τα τελευταία χρόνια, δεν έχει ήθος και μετριοπάθεια. Ο πολιτικός θυμισμός και τα πολιτικά "τερτίπια", η απόκρυψη της αλήθειας, οι κυβερνητικές παλινωδίες και αναδιπλώσεις, είναι όχι απλώς έξω από το ήθος, αλλά και από το είδος της δημοκρατίας. Και μια πολιτική δημοκρατία με τόσα παθογενή συμπτώματα, ενδυναμώνει τους αδαείς ανώνυμους και επίδοξους "τρομοκράτες", οι οποίοι εμφανίζονται ως ντεσπεράντος, που ανταλλάσσουν θάνατο με θάνατο. Βία με βία. Με τα κρατικά όργανα βέβαια να μην μπορούν να αντιτάξουν, σύμφωνα με το κοινωνικό συμβόλαιο, αλλά από τον νόμο.
Η εκδίκηση, η αυτοδικία αποκλείεται. Οχι μόνο είναι αντίθετη σε οποιαδήποτε έννοια κράτους δικαίου, αλλά και σε οποιαδήποτε έννοια οργανωμένης κοινωνίας. Γιατί ανατρέπει την ίδια της την αρχή. Και από την άποψη αυτή, προσφέρει υπηρεσία στην αναρχία και σπάει το συμβατό δεσμό της κοινωνίας. Το τελευταίο έχει να κάνει με τις "μεθοδεύσεις" των παρακαρατικών ενεργειών. Με την ελληνική κοινωνία να έχει οδυνηρή εμπειρία.
Ας λάβουν υπόψη τους όσι αβέλτεροι της πολιτικής, οι όψιμα αγωνιούντες για τις "αναπάνταχες" εξελίξεις, ότι η πολιτική βία και ο πολιτικός αυταρχισμός, παράγουν βία κοινωνική. Και με τους άφρονες και της απεχθούς λογικής ότι η βία είναι υποκατάστατο της πολιτικής σε συνδυασμό με την πολιτική βλακεία και ανικανότητα, μπορούν κάποιες έστω κοινωνικές ομάδες να οδηγηθούν στη βία σαν "κορυφαία εκδήλωση λύτρωσης για τον καταπιεζόμενο", όπως αναφέρει ο θεωρητικός Φράνς Φανόν στο πασίγνωστο έργο του "Της Γης οι κολασμένοι".
Το άτομο είναι μια πραγματικότητα δυναμική και σαν τέτοιο θα ήταν αδύνατο να το καταργήσουμε. Οποιαδήποτε κι αν είναι η επίδραση της κοινωνίας ή της πολιτικής στο άτομο, η επίδραση του ατόμου στην κοινωνία δεν θα μπορούσε να αγνοηθεί ή να παραμεληθεί.
Η κονιορτοποίηση του ατομικού παράγοντα και η άρνηση σε τούτον μιας, λίγο ή πολύ, αποφασιτικής επιρροής στην πορεία της οστορίας, ανήκει στη νηπιακή περίοδο της ματεριαλιστικής θεωρίας και έχει οριστικά απορριφθεί από την πράξη.
Οταν οι πολιτικοί προσπαθούν να αντλήσουν σκοπιμότητες και να πυροδοτήσουν αντιδράσεις που αποπροσανατολίζουν ή και "συναρπάζουν" το λαό, τότε τα χρόνια προβλήματα της κοινωνίας και της χώρας διογκώνονται. Οταν συγκεκριμένοι δημοσιογράφοι της πομφόλυγας και της κατευθυνόμενης πληροφόρησης "πονοκεφαλιάζουν" την κοινή γνώμη με φραστικες βαναυσότητες, που εξυπηρετούν τον πολικοοικονομικό κατεστημένο, τότε βιάζουν την νοημοσύνη των πολιτών. Οταν οι κυβερνώντες, αλλά και οι αντιπολιτευόμενοι έμμεσα μεν, με τρόπο όμως επικοινωνιακά ενίοτε τελεσφόρο, ρίχνουν "λάδι στη φωτιά" με δήθεν αποκαλύψεις και "στοιχεία", τότε εγκλωβίζουν την προσοχή του λαού σε θέματα επικίνδυνα για την κοινωνική συνοχή και σύννοια.
Οσοι ενσπείρουν και καλλιεργούν το πολιτικό μίσος και διασπείρουν το διχασμό, όλοι μαζί τελικά γίνονται μια άμορφη σφαιρική μάζα που παρασύρει στην κατρακύλα της κάθε έννοια σοβαρότητας και παραδεδειγμένης αλήθειας. Κι αυτό ακριβώς συμβαίνει στην Ελλάδα, όπου καλλιεργούνται χωρίς τύψεις ο πολιτικός και ψυχικός υποσιτισμός. Και αναπτύσσονται οι πολιτικές διαστροφές. Ακόμη η σημερινή ελληνική πραγματικτητα χαρακτηρίζεται και από δύο άλλα στοιχεία της κοινωνικής και πολιτικής ψυχολογίας: Το μίσος και το φθόνο.
Αποδεικνύεται επίσης ότι εκτός από το μίσος και το φθόνο, ένα τρίτο νεοεεληνικό γνώρισμα είναι και η ...δολοφονική βλακεία. Και το φαινόμενο αυτό, πέρα από τον γκροτέσκο χαρακτήρα του, είναι ενδεικτικό της ψυχολογικής διάλυσης μιας πολιτικής κοινωνίας, που οδεύει ολοταχώς προς την ανοησία, μη δυνάμενη να
"αφουγκραστεί" τις ανάγκες της κοινωνίας και να αφομοιώσει την αίσθηση της ελευθερίας. Κυρίως όμως ανίκανη να αντιληφθεί ότι το άναμμα ενός σπίρτου αρκεί, για να πυροδοτηθούν κοινωνικές αναταραχές και να εκτεθεί ο λαός στο ιστορικό κακό!..
Δεν πρόκειται ο γράφων να συνδράμει τις θεωρίες συνωμοσίας περί εμπλοκής ξένων μυστικών υηρεσιών, που επιθυμούν την κοινωνική και πολιτική αποσταθεροποίηση της χώρας. Ο φασισμός, η άλογη βία, η ανθρωποσφαγή δεν ήταν ποτέ αποκλειστική απόφαση και πράξη μιας πολιτικής ομάδας, ούτε μπορεί να εξηγηθεί ικαανοποιητικά από κοινωνικές και οικονομικές αιτίες. Ο Γάλλος στοχαστής Ζαν-Μαρί Ντομενάκ σημειώνει "Ποιος θα το φανταζόταν πως η γενική ψηφοφορία,η υποχρεωτική εκπαίδευση και η φθηνή εφημερίδα, από τα οποία ο Βίκτω Ουγκώ περίμενε την λαική παρουσία, θα κατέληγαν σ' αυτή τη δημοκρατία του θανάτου".
Ο θάνατος είναι η αλτερνατίβα στην αποτυχία που παραδέχεται ένα κίνημα, μια αυταρχική κυβέρνηση, μια επανάσταση, όταν ξεκινάει από το σκότος των κοινωνικών προβλημάτων με μεσσιανισμό. Είναι η αλτερνατίβα της τρομοκρατίας στη Γαλλική Επανάσταση, του Σταλινισμού στην Οκτωβριανή. Οι τάσεις αφοπλισμού της σκεψης των πολιτών και εγκλωβισμού τους στο "κοτέτσι" της έντεχνα καλλιεργούμενης παραπληροφόρησης, συνιστούν ενοχή της πολιτικής ηγεσίας. Η προοπτική της δημοκρατίας φαίνεται μέσα από τις δυνατότητες μιας ενημερωμένης κοινωνίας.
Η δημοκρατλια που τόσο επίμονα επικαλούνται οι κυβερνώντες στην Ελλάδα, ιδίως τα τελευταία χρόνια, δεν έχει ήθος και μετριοπάθεια. Ο πολιτικός θυμισμός και τα πολιτικά "τερτίπια", η απόκρυψη της αλήθειας, οι κυβερνητικές παλινωδίες και αναδιπλώσεις, είναι όχι απλώς έξω από το ήθος, αλλά και από το είδος της δημοκρατίας. Και μια πολιτική δημοκρατία με τόσα παθογενή συμπτώματα, ενδυναμώνει τους αδαείς ανώνυμους και επίδοξους "τρομοκράτες", οι οποίοι εμφανίζονται ως ντεσπεράντος, που ανταλλάσσουν θάνατο με θάνατο. Βία με βία. Με τα κρατικά όργανα βέβαια να μην μπορούν να αντιτάξουν, σύμφωνα με το κοινωνικό συμβόλαιο, αλλά από τον νόμο.
Η εκδίκηση, η αυτοδικία αποκλείεται. Οχι μόνο είναι αντίθετη σε οποιαδήποτε έννοια κράτους δικαίου, αλλά και σε οποιαδήποτε έννοια οργανωμένης κοινωνίας. Γιατί ανατρέπει την ίδια της την αρχή. Και από την άποψη αυτή, προσφέρει υπηρεσία στην αναρχία και σπάει το συμβατό δεσμό της κοινωνίας. Το τελευταίο έχει να κάνει με τις "μεθοδεύσεις" των παρακαρατικών ενεργειών. Με την ελληνική κοινωνία να έχει οδυνηρή εμπειρία.
Ας λάβουν υπόψη τους όσι αβέλτεροι της πολιτικής, οι όψιμα αγωνιούντες για τις "αναπάνταχες" εξελίξεις, ότι η πολιτική βία και ο πολιτικός αυταρχισμός, παράγουν βία κοινωνική. Και με τους άφρονες και της απεχθούς λογικής ότι η βία είναι υποκατάστατο της πολιτικής σε συνδυασμό με την πολιτική βλακεία και ανικανότητα, μπορούν κάποιες έστω κοινωνικές ομάδες να οδηγηθούν στη βία σαν "κορυφαία εκδήλωση λύτρωσης για τον καταπιεζόμενο", όπως αναφέρει ο θεωρητικός Φράνς Φανόν στο πασίγνωστο έργο του "Της Γης οι κολασμένοι".