Στέλιος Συρμόγλου
Τον αυτοματισμό τον δεχόμαστε σαν το όν που πληροί το πάν, σαν την ουσία που δίδει τον νόημα στον κόσμο, σαν ιδέα, σαν είδος, μέσα στα πράγματα με τις ποικιλότροπες εκδηλώσεις, που με τη δράση του ο άνθρωπος ανταποκρίνεται στο φωτισμό της. Παράγωγο αυτού του όντος ο άνθρωπος λειτουργεί αυτόματα. Γιατί πως να βασιστεί στις εξωτερικές επιδράσεις για να δικαιολογεί ιδιαίτερα κάθε φορά την κάθε κίνηση και την κάθε απόφασή του;
Στην προσπάθεια να βρεθεί η ανταπόκριση του ΕΙΝΑΙ στο ΟΝ προκύπτουν δύο είδη φιλοσοφιών. Αυτή που ισχυρίζεται ότι είναι μια αρχή που πρέπει να βρεθεί, που να λύει με μιας τα κίνητρα της ανθρώπινης δράσης. Και μια σχετικότερη που βρίσκεται σαν αντανάκλαση του υποστρώματος της ανθρώπινης δράσης. Η λογική αντιλαμβάνεται και συναισθάνεται όσα πραγματοποιούνται. Απέτυχε όμως το θάρρος της να καθιερώσει με δικά της μέτρα τις σχέσεις. Η μεγάλη ευθεία που καθιερώθηκε από την πνευματική δράση είναι εκείνη που πολεμά τη φθορά και τις απώλειες. Την ξεχώρισε από τις αντιθέσεις και την έκανε σκοπό του ανθρώπου.
Ο χειρισμός εντούτοις αυτού του προβλήματος απαιτεί μεγάλη προσοχή, γιατί οι καταστάσεις που μπορούν να ελέγξουν αυτή την πορεία έχουν ποικίλους και άγνωστους αντίκτυπους. Ολα αποτελούν φωνή του Σύμπαντος, που ο Μωυσής, ο Σωκράτης, ο Χριστός και οι μεγάλοι μύστες και διανοητές άκουσαν και μετέφεραν στους ανθρτώπους τις φωνές του. Η λογική που αποτελεί την τελευταια φάση, συντάσσει τις φωνές, τις μεταβάλλει σε νόμους, σε επιστήμη, τις σταθεροποιεί και επισημαίνει τους κινδύνους των παρεκτροπών.
Η παίδευση πρέπει να διδάσκει ακριβώς πως να αποδεχόμαστε την αλήθεια. Να μη ζούμε με μύθους και ψευδαισθήσεις. Να ελέγχουμε την πράξη και τη θεωρία. Κάποια δεν είναι τοποθετημενη καλά και η άλλη λειτουργεί άσχημα ή ανεπαρκώς. Μπορεί με μια καταστροφή να γεννηθεί μια καινούργια ζωή. Είναι προτιμότερη η ολοκλήρωση των ιδανικών και η απομάκρυνση από τις παρεκκλίσεις. Η ψυχή του ανθρώπου υποφέρει από τις συγκρούσεις των μεταβάσεων, αλλά τότε πως θα αντιμετωπιστεί μια τέτοια κατάσταση,που επιβάλλεται από φυσικούς νόμους όπως όταν προσβάλλεται ο οργανισμός από τις αρρώστιες; Τι είδους θεραπευτική αγωγή μπορεί να εφαρμοστεί σ' αυτή την περίπτωση;
Το αντικείμενό μας γίνεται δυσκολότερο. Ο καθορισμός του δρόμου του Θεού, του Θεού του καθενός, του Σύμπαντος, προυποθέτει την πλήρη γνώση και την ορθή συσχέτιση με όλα τα μεταβαλλόμενα στοιχεία. Ποιά είναι τα κριτήρια που θα χρησιμοποιήσουν στην τοποθέτηση δεικτών μιας ορθής πορείας και ποιών σοφών οι σκέψεις είναι ορθές και ποιές πρέπει να απορριφθούν από τις πολλές που παρουσιάζονται στην παγκόσμια διανόηση;
Τα ερωτήματα που τίθενται βασίζονται στην έξαρση της θέσης της λογικής και στην αντίδραση της πορείας, που έχει πολλές φορές παραπλανήσει τον άνθρωπο, ακόμη και στη βαθύτερη άρνησή του να παραδεχθεί την αδυναμία του στον επηρεασμό της πορείας, που έχει δεχθεί ότι καθορίζεται από το θυμικό. Το θυμικό που βρίσκεται πλησιέστερα προς την κοσμική λειτουργία και όχι στην καλλιέργεια της λογικής, που παίζει συμβιβαστικό και όχι αποφασιστικό ρόλο.
Τον αυτοματισμό τον δεχόμαστε σαν το όν που πληροί το πάν, σαν την ουσία που δίδει τον νόημα στον κόσμο, σαν ιδέα, σαν είδος, μέσα στα πράγματα με τις ποικιλότροπες εκδηλώσεις, που με τη δράση του ο άνθρωπος ανταποκρίνεται στο φωτισμό της. Παράγωγο αυτού του όντος ο άνθρωπος λειτουργεί αυτόματα. Γιατί πως να βασιστεί στις εξωτερικές επιδράσεις για να δικαιολογεί ιδιαίτερα κάθε φορά την κάθε κίνηση και την κάθε απόφασή του;
Στην προσπάθεια να βρεθεί η ανταπόκριση του ΕΙΝΑΙ στο ΟΝ προκύπτουν δύο είδη φιλοσοφιών. Αυτή που ισχυρίζεται ότι είναι μια αρχή που πρέπει να βρεθεί, που να λύει με μιας τα κίνητρα της ανθρώπινης δράσης. Και μια σχετικότερη που βρίσκεται σαν αντανάκλαση του υποστρώματος της ανθρώπινης δράσης. Η λογική αντιλαμβάνεται και συναισθάνεται όσα πραγματοποιούνται. Απέτυχε όμως το θάρρος της να καθιερώσει με δικά της μέτρα τις σχέσεις. Η μεγάλη ευθεία που καθιερώθηκε από την πνευματική δράση είναι εκείνη που πολεμά τη φθορά και τις απώλειες. Την ξεχώρισε από τις αντιθέσεις και την έκανε σκοπό του ανθρώπου.
Ο χειρισμός εντούτοις αυτού του προβλήματος απαιτεί μεγάλη προσοχή, γιατί οι καταστάσεις που μπορούν να ελέγξουν αυτή την πορεία έχουν ποικίλους και άγνωστους αντίκτυπους. Ολα αποτελούν φωνή του Σύμπαντος, που ο Μωυσής, ο Σωκράτης, ο Χριστός και οι μεγάλοι μύστες και διανοητές άκουσαν και μετέφεραν στους ανθρτώπους τις φωνές του. Η λογική που αποτελεί την τελευταια φάση, συντάσσει τις φωνές, τις μεταβάλλει σε νόμους, σε επιστήμη, τις σταθεροποιεί και επισημαίνει τους κινδύνους των παρεκτροπών.
Η παίδευση πρέπει να διδάσκει ακριβώς πως να αποδεχόμαστε την αλήθεια. Να μη ζούμε με μύθους και ψευδαισθήσεις. Να ελέγχουμε την πράξη και τη θεωρία. Κάποια δεν είναι τοποθετημενη καλά και η άλλη λειτουργεί άσχημα ή ανεπαρκώς. Μπορεί με μια καταστροφή να γεννηθεί μια καινούργια ζωή. Είναι προτιμότερη η ολοκλήρωση των ιδανικών και η απομάκρυνση από τις παρεκκλίσεις. Η ψυχή του ανθρώπου υποφέρει από τις συγκρούσεις των μεταβάσεων, αλλά τότε πως θα αντιμετωπιστεί μια τέτοια κατάσταση,που επιβάλλεται από φυσικούς νόμους όπως όταν προσβάλλεται ο οργανισμός από τις αρρώστιες; Τι είδους θεραπευτική αγωγή μπορεί να εφαρμοστεί σ' αυτή την περίπτωση;
Το αντικείμενό μας γίνεται δυσκολότερο. Ο καθορισμός του δρόμου του Θεού, του Θεού του καθενός, του Σύμπαντος, προυποθέτει την πλήρη γνώση και την ορθή συσχέτιση με όλα τα μεταβαλλόμενα στοιχεία. Ποιά είναι τα κριτήρια που θα χρησιμοποιήσουν στην τοποθέτηση δεικτών μιας ορθής πορείας και ποιών σοφών οι σκέψεις είναι ορθές και ποιές πρέπει να απορριφθούν από τις πολλές που παρουσιάζονται στην παγκόσμια διανόηση;
Τα ερωτήματα που τίθενται βασίζονται στην έξαρση της θέσης της λογικής και στην αντίδραση της πορείας, που έχει πολλές φορές παραπλανήσει τον άνθρωπο, ακόμη και στη βαθύτερη άρνησή του να παραδεχθεί την αδυναμία του στον επηρεασμό της πορείας, που έχει δεχθεί ότι καθορίζεται από το θυμικό. Το θυμικό που βρίσκεται πλησιέστερα προς την κοσμική λειτουργία και όχι στην καλλιέργεια της λογικής, που παίζει συμβιβαστικό και όχι αποφασιστικό ρόλο.