Ποια η εξάρτηση της ανθρώπινης συνείδησης από την παγκόσμια; Μπορεί η έννοια της αυτονομίας να σταθεί σαν αυθαίρετη, που δεν θα έβλαπτε προφανώς την οικονομία της σκέψης;
Την εξάρτηση της ανθρώπινης συνείδησης από την παγκόσμια την μαρτυρούν χίλια δύο καθημερινά γεγονότα. Το δε μεγαλύτερο είναι η μόνιμη εκδήλωση εκείνη που ζει όλο το Σύμπαν και απ' όπου δεν απουσιάζει φυσικά και ο άνθρωπος, γιατί έχει εισδύσει μέσα του το ίδιο το πυρ που θερμαίνει όλη τη ζωή.
Η θέληση, δηλαδή, για να υπάρξει, που είναι το κοινό γνώρισμα όλου του κόσμου, νεκρού και ζώντος, το άσβεστο πυρ που συντηρεί επίσης άσβεστο και τον σπινθήρα της ζωής. Το τέρμα της νοητικής διαδικασίας είναι η ηθική της συμπεριφοράς που κατάγεται από το βιολογικό κλάδο, που όσο και αν απομακρύνθηκε ο άνθρωπος, με τη νοητική εξέλιξη, δεν έπαυσε να ανήκει και να αναφέρεται στην προέλευση αυτή.
Ο δυισμός της προέλευσης των πηγών της γνώσης θεμελιώθηκε με την φιλοσοφία του Πλάτωνος και του Αριστοτέλους. Οι δύο αυτές φιλοσοφίες περικλείουν ολόκληρη την αλήθεια του προβλήματος. Η πνευματική λειτουργία μπορεί στο βιολογικό περιβάλλον στο οποίο ανήκει, να παρομοιασθεί με μιαν άλλη παγκόσμια λειτουργία, που ανήκει σ' όλα τα όντα σ' όλη τη ζωή και αφορά την προσαρμογή των όντων στις συνθήκες του περιβάλλοντος και μάλιστα στον μηχανισμό της, που είναι ακόμη σκοτεινός και ακαθόριστος. Η παρομοίωση δεν πρόκειται να φέρει σε στενή σύγκριση δύο πολύ μακρινούς μηχανισμούς, αντιμετωπίζεται όμως και στις δύο περιπτώσεις ανάλογο πρόβλημα.
Στη λειτουργία της προσαρμογής οι εξωτερικές συνθήες ασκούν τέτοια επίδραση, ώστε το όν να μεταβάλλεται για να προσαρμοσθεί και να επιβιώσει. Στην ανάλυση αυτή ενδιαφέρει πως γίνεται η επίδραση αυτή. Ελέχθη ότι τούτο γίνεται με την επίδραση επάνω στον κληρονομικό μηχανισμό, αλλά δεν μας εξήγησαν πως γίνεται η επίδραση, πως αποφασίζεται και πως γίενται βίωμα. Η μεγάλη απάντηση στο ερώημα τούτο είναι ότι η ίδια η υλη σκέπτεται, οφείλει να σκέπτεται και όχι μόνον να σκέπτεται, αλλά και να συνενοείται με τον κόσμο απ' όπου προέρχεται.
Και με τον οποίον κόσμο βρίσκεται σε επαφή με τις εκδηλούμενες ιδέες και με τη σύνθεση αυτών των ιδεών, που περιέχουν τις προθέσεις που κρύβει το Σύμπαν, που κάνει σε ακραίες περιπτώσεις να μη διαφέρει η σκέψη από μια πορεία ασυνείδητη, αλλά που αποδεικνύεται τόσο λογική και σωτήρια στα όντα που τη δέχονται και την ακολουθούν.
Πως μπορεί να αρνηθεί κανείς ότι οι ιδέες που κατευθύνουν τα ανθρώπινα βήματα είναι ανεξάρτητες και τυχαίες, χωρίς σύνδεση με την πηγή, από την οποία ζητήσαμε να δώσει κύρος στις ανθρώπινες αλήθειες και αξία όμοια με εκείνη, που έχουν οι φυσικοί νόμοι με την αντικειμενική τους υπόσταση και σταθερότητα;
Οι αλήθειες του κόσμου και οι προθέσεις φαίνονται στην ανθρώπινη συνείδηση, με ευκολία όταν ερευνούνται τα φυσικά φαινόμενα, ενώ μπροστά στα ανθρώπινα φαινόμενα, που η μελέτη είναι δύσκολη και η διαδικασία σύνθετη, που δεν παρουσιάζουν καμία απτή εκδήλωση πριν περάσουν τον οργανισμό, αναγκάστηκε η φιλοσοφία ,η Πλατωνική κυρίως, να τα θεωρήσει και να τα παρουσιάσει, σαν παραγγελίες, σαν αντηχήσεις ενός μακρινού μηχανισμού,που φέρει σε επαφή τις προθέσεις του Σύμπαντος με τις μονάδες. Με τις πολλαπλότητες,τα άτομα, για να τα οδηγήσει σ' ένα σύμφωνο δρόμο που βαδίζει το ίδιοτο Σύμπαν