Στέλιος Συρμόγλου
Είναι πολύ φανερό ότι η λογική παίζει το ρόλο του υπηρέτη σε καταστάσεις, που ούτε η ίδια δημιουργεί, αλλά ούτε και τις αντιλαμβάνεται. Η λογική της τεχνικής αποδείχθηκε κατώτερη της θρησκευτικής λογικής, της μεταφυσικής λογικής των πραγμάτων.
Η λογική αυτή αποδείχνεται στα μάτια μας σαν μια αδιανόητη δεξιοτεχνία, που δεν ξέρει αν υπηρετεί το καλό ή το κακό. Η λογική δράση που παρουσιάστηκε μέσα από τη μορφή του θείου σαν όργανο του πολιτισμού, όχι μόνο δεν μπόρεσε να επηρεάσει το θυμικό και τις εκδηλώσεις του, που είχαν αποκρουστεί σε παλαιότερες εποχές, αλλά αντίθετα έγινε όργανο των διαθέσεων με αλλαγμένη όμως μορφή.
Η προσαρμογή έγινε προς την πλευρά του αυθόρμητου και του ανεξέλεγκτου. Η πνευματική ικανότητα εκλήθηκε να υπηρετήσει τις ίδιες ιδιότητες που κυβερνούσαν την ψυχή του ανθρώπου και πριν από την είσοδο της λογικής στην γήινη ατμόσφαιρα. Είναι πολύ νωρίς για να κρίνουμε και να εκτιμήσουμε την τύχη της λογικής, που κυβερνάει τον άνθρωπο από τη στιγμή που πήρε το φως από τους θεούς και της δίδαξε πως να διακρίνει το καλό από το κακό. Πρέπει όμως να τονιστεί ότιη τύχη του ανθρώπου εξαρτάται από την τύχη της λογικής.
Η αλλαγή στις εκδηλώσεις αυτές αφορούν την τεχνική ή καλύτερα τη στρατηγική του θυμικού. Η λογική με την πείρα των αιώνων και των γνώσεων έμαθε να πράττει το ίδιο, όπως και η μειωμένη λογική του παρελθόντος, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Σ' αυτό διαφέρει η εποχή αυτή από τις προηγούμενες εποχές. Δεν μπορούμε να αντιληφθούμε σε τι διαφέρει η εποχή αυτή από το κλίμα του υπερανθρώπου που δίδαξε ο Νίτσε, ότι έπρεπε να έλθει για μια αληθινή πορεία, που θα γκρεμίζονταν τα είδωλα και θα καταργόντουσαν οι προθέσεις των αδυνάτων.
Εχει τώρα έλθει η βασιλεία της δύναμης. Αν ζούσε ο Νίτσε θα έπρεπε να ήταν ικανοποιημένος. Αυτό που μιλούσε από τα βάθη του θυμικού το επιζητούσαν όλοι οι άνθρωποι και έγινε πραγματικότητα. Τα οχυρά της θρησκείας κλονίζονται μπροστά στην ορμή των πολιτισμένων βαρβάρων, αλλά η ψυχή αμφιβάλλει αν το τέρμα είναι αυτό που ζήτησε ή αν δεν παρασύρθηκε από τις ανεξέλεγκτες και ανεξάντλητες δυνάμεις του θυμικού, που η λογική δεν μπόρεσε να κατευθύνει, δείχνοντας πλήρη αδυναμία στη χειραγώγηση της ανθρώπινης μοίρας.
Η λογική αυτή, κρινόμενη στις μεγάλες διαστάσεις της, ανήκει περισσότερο στο χώρο της Δύσης και σωστά ο πολιτισμός αυτός καλείται Δυτικός πολιτισμός. Δεχόμαστε όπως τόσοι άλλοι ότι ο Δυτικός πολιτισμός με τη μονομέρειά του, δεν ικανοποιεί τον άνθρωπο όπως είχε αποτύχει και στο Μεσαίωνα με τον υπερβολικό θρησκευτισμό, όπως και τώρα με την τεχνολογία.
Ας λεχθεί ακόμη μια φορά για τη λογική του Ελληνικού χώρου,που η πίστη του δεν στηρίχθηκε ποτέ σε ακραίες δυσαρμονές είτε υλιστικές ήταν αυτές, είτε θρησκευτικές, αλλά στην αρμονία της μέσης γραμμής και στην απλότητα των σχέσεων. Δεν είναι τυχαίο αυτό το θαύμα της Ελληνικής λογικής. Βρισκόταν στο μέσο, όπως διδάσκεται και από τη φυσική φιλοσοφία, που θεωρεί εφήμερες και σταθείς και τελικά αδύνατες τις μονομερείς και ακραίες κατευθύνσεις...
Είναι πολύ φανερό ότι η λογική παίζει το ρόλο του υπηρέτη σε καταστάσεις, που ούτε η ίδια δημιουργεί, αλλά ούτε και τις αντιλαμβάνεται. Η λογική της τεχνικής αποδείχθηκε κατώτερη της θρησκευτικής λογικής, της μεταφυσικής λογικής των πραγμάτων.
Η λογική αυτή αποδείχνεται στα μάτια μας σαν μια αδιανόητη δεξιοτεχνία, που δεν ξέρει αν υπηρετεί το καλό ή το κακό. Η λογική δράση που παρουσιάστηκε μέσα από τη μορφή του θείου σαν όργανο του πολιτισμού, όχι μόνο δεν μπόρεσε να επηρεάσει το θυμικό και τις εκδηλώσεις του, που είχαν αποκρουστεί σε παλαιότερες εποχές, αλλά αντίθετα έγινε όργανο των διαθέσεων με αλλαγμένη όμως μορφή.
Η προσαρμογή έγινε προς την πλευρά του αυθόρμητου και του ανεξέλεγκτου. Η πνευματική ικανότητα εκλήθηκε να υπηρετήσει τις ίδιες ιδιότητες που κυβερνούσαν την ψυχή του ανθρώπου και πριν από την είσοδο της λογικής στην γήινη ατμόσφαιρα. Είναι πολύ νωρίς για να κρίνουμε και να εκτιμήσουμε την τύχη της λογικής, που κυβερνάει τον άνθρωπο από τη στιγμή που πήρε το φως από τους θεούς και της δίδαξε πως να διακρίνει το καλό από το κακό. Πρέπει όμως να τονιστεί ότιη τύχη του ανθρώπου εξαρτάται από την τύχη της λογικής.
Η αλλαγή στις εκδηλώσεις αυτές αφορούν την τεχνική ή καλύτερα τη στρατηγική του θυμικού. Η λογική με την πείρα των αιώνων και των γνώσεων έμαθε να πράττει το ίδιο, όπως και η μειωμένη λογική του παρελθόντος, αλλά με διαφορετικό τρόπο. Σ' αυτό διαφέρει η εποχή αυτή από τις προηγούμενες εποχές. Δεν μπορούμε να αντιληφθούμε σε τι διαφέρει η εποχή αυτή από το κλίμα του υπερανθρώπου που δίδαξε ο Νίτσε, ότι έπρεπε να έλθει για μια αληθινή πορεία, που θα γκρεμίζονταν τα είδωλα και θα καταργόντουσαν οι προθέσεις των αδυνάτων.
Εχει τώρα έλθει η βασιλεία της δύναμης. Αν ζούσε ο Νίτσε θα έπρεπε να ήταν ικανοποιημένος. Αυτό που μιλούσε από τα βάθη του θυμικού το επιζητούσαν όλοι οι άνθρωποι και έγινε πραγματικότητα. Τα οχυρά της θρησκείας κλονίζονται μπροστά στην ορμή των πολιτισμένων βαρβάρων, αλλά η ψυχή αμφιβάλλει αν το τέρμα είναι αυτό που ζήτησε ή αν δεν παρασύρθηκε από τις ανεξέλεγκτες και ανεξάντλητες δυνάμεις του θυμικού, που η λογική δεν μπόρεσε να κατευθύνει, δείχνοντας πλήρη αδυναμία στη χειραγώγηση της ανθρώπινης μοίρας.
Η λογική αυτή, κρινόμενη στις μεγάλες διαστάσεις της, ανήκει περισσότερο στο χώρο της Δύσης και σωστά ο πολιτισμός αυτός καλείται Δυτικός πολιτισμός. Δεχόμαστε όπως τόσοι άλλοι ότι ο Δυτικός πολιτισμός με τη μονομέρειά του, δεν ικανοποιεί τον άνθρωπο όπως είχε αποτύχει και στο Μεσαίωνα με τον υπερβολικό θρησκευτισμό, όπως και τώρα με την τεχνολογία.
Ας λεχθεί ακόμη μια φορά για τη λογική του Ελληνικού χώρου,που η πίστη του δεν στηρίχθηκε ποτέ σε ακραίες δυσαρμονές είτε υλιστικές ήταν αυτές, είτε θρησκευτικές, αλλά στην αρμονία της μέσης γραμμής και στην απλότητα των σχέσεων. Δεν είναι τυχαίο αυτό το θαύμα της Ελληνικής λογικής. Βρισκόταν στο μέσο, όπως διδάσκεται και από τη φυσική φιλοσοφία, που θεωρεί εφήμερες και σταθείς και τελικά αδύνατες τις μονομερείς και ακραίες κατευθύνσεις...