Του Στέλιου Συρμόγλου
Δεν είναι δουλειά ούτε τούτης της γραφίδας, ούτε των ενεργών πολιτών να "σπάσουν τ' αυγά" για την όποια "πολιτική ομελέτα".
Είναι δουλειά των πολιτικών και ιδίως των κυβερνώντων και των επίδοξων να κυβερνήσουν να συνειδητοποιήσουν ότι "αν δεν σπάσουν τ' αυγά" δεν πρόκειται ο τόπους τούτος να δει "άσπρη μέρα". Και πλανώνται όσοι άλλοτε φλύαροι κι άλλοτε σιωπηλοί, όσοι έγιναν σταυροφόροι της πολιτικής βλακείας, να εξακολουθούν να πιστεύουν στα παρωχημένα σχήματα, στις έωλες υποσχέσεις και στις πομφολυγώδεις πολιτικές εκτιμήσεις περί "σωτηρίας" της χώρας.
Η χώρα, μέσα στους παγερούς τούτους καιρούς, χρειάζεται τη ζέση μιας νέας πίστης, την ανάπτυξη του χώρου της μεγάλης πολιτικής Σύνθεσης και της ανανέωσης των πολιτικών προσώπων, που την ψυχή τους έντυσε η οδυνηρή εμπειρία της πολιτικής πλάνης. Ενας χώρος που θα γίνει κατοικίσιμος για τους πολίτες, που δεν θα κάνουν πλέον άεργα όνειρα, στα οποία επανειλημμένως έχω αναφερθεί, αλλά οδεύοντες προς την ουτοπία, ενίοτε με άλματα, συνεχίζουμε να τα κάνουμε και εσχάτως μάλιστα σε φόντο εκλογικό...
Εχουν μάθει, άλλωστε, οι Ελληνες να κάνουν όνειρα αμεσοπρόθεσμα ή πολύ μακρινά. Οι δε πολιτικοί κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος των ονείρων των Ελλήνων. Εδω και τώρα θέλει ο Ελληνας. Ετσι συνήθως αντιδρούσαν και εν μέρει συνεχίζουν να αντιδρούν. Κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι, ιδίως οι της αξιωματικής αντιπολίτευσης, συνιστούν έναν τέλειο ονειροκρίτη. Το απώτατο μέλλον βλέπουν οι Ελληνες; Κατά εκεί δείχνει και η όποια κυβέρνηση. Το εδώ και τώρα είναι συνήθως τα ψιχία, που κι αυτά πλέον δεν δίνονται, ως χώρα υπό κηδεμονία και απόλυτη εξάρτηση από τη βούληση των ξένων δανειστών.
Υπάρχουν και οι πονηρές περίοδοι που οι κυβερνώντες προσπαθούν να δώσουν κάτι περισσότερο, όπως κατά την προεκλογική περίοδο. Και ήδη διατρέχουμε μακράν προεκολογική περίοδο, όπου παρατηρούνται τέτοιες κυβερνητικές προσπάθειες, αλλά και διαχέονται έστω φειδωλές υποσχέσεις από την αξιωματική αντιπολίτευση. Θα δωσουν πιθανώς, για να τα αφαιρέσουν σε μια επόμενη μετεκλογική φάση. Ανθρωποι του άρτου και του θεάματος οι Ελληνες, ξεχνάμε σχεδόν αμέσως.
Τα όνειρα του απώτερου μέλλοντος δεν χρεώνουν κανέναν. Ούτε αυτούς που τα κάνουν, ούτε την κυβένηση, που, ας θεωρήσουμε, ότι τα επωμίζεται. Και τα μεν και τα δε είναι άεργα όνειρα, γιατί δεν απαιτούν από κανέναν δεσμεύσεις και κυρίως μόχθο. Για τα πρώτα δν υπάρχει καιρός, άρα δεν γίνεται τίποτα. Για τα δεύτερα υπάρχει άφθονος χρόνος, άρα ας μη γίνεται ακόμη τίποτα. Τα μεσοπρόθεσμα όνειρα κοστίζουν γιατί θέλουν σαφές πρόγραμμα και εργώδη προσπάθεια, όπως και ακέραια την κυβερνητική ευθύνη.
Προεκλογικά απλώς καταγράφονται στους πηχιαίους τίτλους των παραταξιακών εφημερίδων και "γεμίζουν" τον χρόνο των τηλεοπτικών εκπομπών της δημοσιογραφικής αθλιότητας. Ετσι, κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι, απλώς τα φακελώνουν, για να φαίνονται "μελετημένα" τα θέματα και ας ανήκουν νόμιμα στα αμελέτητα. Ετσι όλοι κάνουν όνειρα αμελέτητα, ένα είδος αυτοσερβιρίσματος, οπότε ούτε οι μεν ενοχλούνται, ούτε οι δε ενοχλούν.
Στη χρονική διαδρομή αρκετών δεκαετιών βιώσαμε την απόλυτη επιφάνεια της πολιτικής. Οι υποσχέσεις, τα επιχρυσωμένα λόγια και η διασπάθιση του δημοσίου χρήματος στην ημερήσια διάταξη. Υποθηκεύτηκε η ελπίδα των πολιτών, ενώ αντίθετα διαπλατύνθηκε η ευδαιμονία των ολίγων κρατικοδίαιτων επιχειρηματιών, που έγιναμ εν τω μεταξύ πολλοί επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και μαζί με τους "κολλητούς" τους στο χώρο της πολιτικής ασυδοσίας, διακρίθηκαν σε επιδόσεις ανάλογες της αδηφαγίας τους για περισσότερο δημόσιο χρήμα και ακόμα περισσότερο. Κάποιοι εξ' αυτων άλλωστε "κοσμούν" τη λίστα Λαγκάρντ ή φυγοδικούν ή και "καλύπτονται"από το πολιτικό σύστημα.
Τα όνειρα των πολλών παροπλίστηκαν. Εγιναν άεργα όνειρα. Χρειάζονται δράση οι Ελληνες. Προς το παρόν δρα μόνο το επίσημο κράτος. Εχει επιστρατεύσει όλους τους σιδεράδες που χαλκεύουν τα πάνδεινα δεσμά της παραπέρα χαλκίδευσης των ονείρων των Ελλήνων. Ή ξυπνάνε οι Ελληνες ή το "όνειρο ενός γελοίου" του Ντοστογιέφσκι, δεν θα φέρει ψωμί, παιδεία και ελευθερία. Ή άλλως έξοδο από την βαθιά και πολύπλευρη κρίση- πολιτική, οικονομική, πνευματική και πολιτιστική!
Ολοι δουλεύουν δια της τεθλασμένης. Είναι ο εύκολος τρόπος. Παραβιάζοντας έτσι κάθε έννοια ήθικής τάξης ή αξιολογικής κατάκτησης κάποιου αποτελέσματος. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε μια γενική έλλειψη εμπιστοσύνης. Του πολίτη απέναντι στο κράτος και στους πολιτικούς, του πολίτη απέναντι στον άλλο πολίτη, με απρόσμενες κοινωνικές συνέπειες. Αυτή η διάδοση της γενικής καχυποψίας και η ισοπεδωτική αντίληψη, ακινητοποιεί ολόκληρη την κοινωνική και οικονομική ζωή, ώστε όλα να εξελίσσονται μέσα από "διασυνδέσεις" και εφήμερες "συμμαχίες".
Το πρόβλημα της σωστής λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών στην Ελλάδα, είναι τελικά περισσσότερο ζήτημα σοβαρότητας και λιγότερης "εξυπνάδας", παρά θέμα διαπαιδαγώγησης των πολιτών και ιστορικής εμπειρίας. Είναι άγνωστο που θα οδηγήσει η διαίνωνιση αυτής της θλιβερής κατάστασης. Υπονομεύει κάθε ιδέα κοινωνικής συνοχής και πολιτικής σύνθεσης, όσο και ορθού προγραμματισμού.
Το σύνδρομο της "εξυπνάδας" κυριαρχεί στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου. Και σ' αυτό οφείλονται προχειρότητες, ερασιτεχνισμοί και μεγαλόστομες κενολογίες. Και οδηγεί τη χώρα σε κρίσεις, σε εθνικά αδιέξοδα, σε εσωτερικές αστάθειες και συγκρούσεις.
Δεν είναι δουλειά ούτε τούτης της γραφίδας, ούτε των ενεργών πολιτών να "σπάσουν τ' αυγά" για την όποια "πολιτική ομελέτα".
Είναι δουλειά των πολιτικών και ιδίως των κυβερνώντων και των επίδοξων να κυβερνήσουν να συνειδητοποιήσουν ότι "αν δεν σπάσουν τ' αυγά" δεν πρόκειται ο τόπους τούτος να δει "άσπρη μέρα". Και πλανώνται όσοι άλλοτε φλύαροι κι άλλοτε σιωπηλοί, όσοι έγιναν σταυροφόροι της πολιτικής βλακείας, να εξακολουθούν να πιστεύουν στα παρωχημένα σχήματα, στις έωλες υποσχέσεις και στις πομφολυγώδεις πολιτικές εκτιμήσεις περί "σωτηρίας" της χώρας.
Η χώρα, μέσα στους παγερούς τούτους καιρούς, χρειάζεται τη ζέση μιας νέας πίστης, την ανάπτυξη του χώρου της μεγάλης πολιτικής Σύνθεσης και της ανανέωσης των πολιτικών προσώπων, που την ψυχή τους έντυσε η οδυνηρή εμπειρία της πολιτικής πλάνης. Ενας χώρος που θα γίνει κατοικίσιμος για τους πολίτες, που δεν θα κάνουν πλέον άεργα όνειρα, στα οποία επανειλημμένως έχω αναφερθεί, αλλά οδεύοντες προς την ουτοπία, ενίοτε με άλματα, συνεχίζουμε να τα κάνουμε και εσχάτως μάλιστα σε φόντο εκλογικό...
Εχουν μάθει, άλλωστε, οι Ελληνες να κάνουν όνειρα αμεσοπρόθεσμα ή πολύ μακρινά. Οι δε πολιτικοί κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος των ονείρων των Ελλήνων. Εδω και τώρα θέλει ο Ελληνας. Ετσι συνήθως αντιδρούσαν και εν μέρει συνεχίζουν να αντιδρούν. Κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι, ιδίως οι της αξιωματικής αντιπολίτευσης, συνιστούν έναν τέλειο ονειροκρίτη. Το απώτατο μέλλον βλέπουν οι Ελληνες; Κατά εκεί δείχνει και η όποια κυβέρνηση. Το εδώ και τώρα είναι συνήθως τα ψιχία, που κι αυτά πλέον δεν δίνονται, ως χώρα υπό κηδεμονία και απόλυτη εξάρτηση από τη βούληση των ξένων δανειστών.
Υπάρχουν και οι πονηρές περίοδοι που οι κυβερνώντες προσπαθούν να δώσουν κάτι περισσότερο, όπως κατά την προεκλογική περίοδο. Και ήδη διατρέχουμε μακράν προεκολογική περίοδο, όπου παρατηρούνται τέτοιες κυβερνητικές προσπάθειες, αλλά και διαχέονται έστω φειδωλές υποσχέσεις από την αξιωματική αντιπολίτευση. Θα δωσουν πιθανώς, για να τα αφαιρέσουν σε μια επόμενη μετεκλογική φάση. Ανθρωποι του άρτου και του θεάματος οι Ελληνες, ξεχνάμε σχεδόν αμέσως.
Τα όνειρα του απώτερου μέλλοντος δεν χρεώνουν κανέναν. Ούτε αυτούς που τα κάνουν, ούτε την κυβένηση, που, ας θεωρήσουμε, ότι τα επωμίζεται. Και τα μεν και τα δε είναι άεργα όνειρα, γιατί δεν απαιτούν από κανέναν δεσμεύσεις και κυρίως μόχθο. Για τα πρώτα δν υπάρχει καιρός, άρα δεν γίνεται τίποτα. Για τα δεύτερα υπάρχει άφθονος χρόνος, άρα ας μη γίνεται ακόμη τίποτα. Τα μεσοπρόθεσμα όνειρα κοστίζουν γιατί θέλουν σαφές πρόγραμμα και εργώδη προσπάθεια, όπως και ακέραια την κυβερνητική ευθύνη.
Προεκλογικά απλώς καταγράφονται στους πηχιαίους τίτλους των παραταξιακών εφημερίδων και "γεμίζουν" τον χρόνο των τηλεοπτικών εκπομπών της δημοσιογραφικής αθλιότητας. Ετσι, κυβερνώντες και αντιπολιτευόμενοι, απλώς τα φακελώνουν, για να φαίνονται "μελετημένα" τα θέματα και ας ανήκουν νόμιμα στα αμελέτητα. Ετσι όλοι κάνουν όνειρα αμελέτητα, ένα είδος αυτοσερβιρίσματος, οπότε ούτε οι μεν ενοχλούνται, ούτε οι δε ενοχλούν.
Στη χρονική διαδρομή αρκετών δεκαετιών βιώσαμε την απόλυτη επιφάνεια της πολιτικής. Οι υποσχέσεις, τα επιχρυσωμένα λόγια και η διασπάθιση του δημοσίου χρήματος στην ημερήσια διάταξη. Υποθηκεύτηκε η ελπίδα των πολιτών, ενώ αντίθετα διαπλατύνθηκε η ευδαιμονία των ολίγων κρατικοδίαιτων επιχειρηματιών, που έγιναμ εν τω μεταξύ πολλοί επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και μαζί με τους "κολλητούς" τους στο χώρο της πολιτικής ασυδοσίας, διακρίθηκαν σε επιδόσεις ανάλογες της αδηφαγίας τους για περισσότερο δημόσιο χρήμα και ακόμα περισσότερο. Κάποιοι εξ' αυτων άλλωστε "κοσμούν" τη λίστα Λαγκάρντ ή φυγοδικούν ή και "καλύπτονται"από το πολιτικό σύστημα.
Τα όνειρα των πολλών παροπλίστηκαν. Εγιναν άεργα όνειρα. Χρειάζονται δράση οι Ελληνες. Προς το παρόν δρα μόνο το επίσημο κράτος. Εχει επιστρατεύσει όλους τους σιδεράδες που χαλκεύουν τα πάνδεινα δεσμά της παραπέρα χαλκίδευσης των ονείρων των Ελλήνων. Ή ξυπνάνε οι Ελληνες ή το "όνειρο ενός γελοίου" του Ντοστογιέφσκι, δεν θα φέρει ψωμί, παιδεία και ελευθερία. Ή άλλως έξοδο από την βαθιά και πολύπλευρη κρίση- πολιτική, οικονομική, πνευματική και πολιτιστική!
Ολοι δουλεύουν δια της τεθλασμένης. Είναι ο εύκολος τρόπος. Παραβιάζοντας έτσι κάθε έννοια ήθικής τάξης ή αξιολογικής κατάκτησης κάποιου αποτελέσματος. Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε μια γενική έλλειψη εμπιστοσύνης. Του πολίτη απέναντι στο κράτος και στους πολιτικούς, του πολίτη απέναντι στον άλλο πολίτη, με απρόσμενες κοινωνικές συνέπειες. Αυτή η διάδοση της γενικής καχυποψίας και η ισοπεδωτική αντίληψη, ακινητοποιεί ολόκληρη την κοινωνική και οικονομική ζωή, ώστε όλα να εξελίσσονται μέσα από "διασυνδέσεις" και εφήμερες "συμμαχίες".
Το πρόβλημα της σωστής λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών στην Ελλάδα, είναι τελικά περισσσότερο ζήτημα σοβαρότητας και λιγότερης "εξυπνάδας", παρά θέμα διαπαιδαγώγησης των πολιτών και ιστορικής εμπειρίας. Είναι άγνωστο που θα οδηγήσει η διαίνωνιση αυτής της θλιβερής κατάστασης. Υπονομεύει κάθε ιδέα κοινωνικής συνοχής και πολιτικής σύνθεσης, όσο και ορθού προγραμματισμού.
Το σύνδρομο της "εξυπνάδας" κυριαρχεί στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου. Και σ' αυτό οφείλονται προχειρότητες, ερασιτεχνισμοί και μεγαλόστομες κενολογίες. Και οδηγεί τη χώρα σε κρίσεις, σε εθνικά αδιέξοδα, σε εσωτερικές αστάθειες και συγκρούσεις.