ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ ΝΕΑΡΧΟΥ*
Πληροφορίες από έγκυρες πηγές κάνουν λόγο για νέα έφοδο της τρόικας κατά της εθνικής άμυνας της χώρας και ιδιαίτερα κατά της θαλάσσιας ισχύος της. Οι πληροφορίες αναφέρουν ειδικότερα ότι ασκούνται έντονες πιέσεις για τη μείωση της δυνάμεως του Πολεμικού Ναυτικού και τη ματαίωση της παραλαβής προγραμματισμένων νέων σκαφών, που είναι απολύτως απαραίτητα για τη διατήρηση της ισχύος του και μιας σχετικής ισορροπίας στο Αιγαίο. Οι πιέσεις έχουν ειδικότερα ως στόχο:
τις δύο Γαλλικές φρεγάτες τύπου Fremm. Ζητείται η επ’ αόριστον αναβολή της παραλαβής τους. Οι τελευταίες έχουν συμφωνηθεί κατ’ αρχήν εδώ και δύο χρόνια. Οι διαπραγματεύσεις όμως περιέργως παρατείνονται συνεχώς και δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί και οριστικοποιηθεί. Οι δύο σύγχρονες φρεγάτες είναι πολύτιμες γιατί θα έχουν δυνατότητα αντιαεροπορικής προστασίας περιοχής και θα μπορούν να φέρουν τον υποστρατηγικό πύραυλο ScalpNaval, τον ναυτικό αντίστοιχο του εναέριου Scalp, που μπορούν και εκτοξεύουν Ελληνικά αεροσκάφη. Οι δύο φρεγάτες είναι απαραίτητες για να καλύψουν το κενό που δημιουργήθηκε από την ναυπήγηση τεσσάρων νέων Τουρκικών φρεγατών και τον πλήρη εκσυγχρονισμό των παλαιοτέρων. Η Ελλάδα ματαίωσε, για οικονομικούς λόγους, τη ναυπήγηση τεσσάρων νέων φρεγατών και τον πλήρη εκσυγχρονισμό των παλαιοτέρων δικών της φρεγατών.
Την πώληση στη Νότια Κορέα των δύο από τα τρία υπερσύγχρονα υποβρύχια τύπου 814, τα οποία, μετά από μια πραγματική Οδύσσεια οκτώ χρόνων, απελευθερώθηκαν και βαίνουν προς σύντομη ολοκλήρωση στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά για την ενίσχυση, υποτίθεται, του Πολεμικού Ναυτικού. Το τελευταίο τα έχει δραματική ανάγκη, μετά την Τουρκική παραγγελία έξι νέων υποβρυχίων του ιδίου τύπου, τα οποία θα προστεθούν σε σύντομο χρόνο στα υπάρχοντα ήδη δεκατέσσερα Τουρκικά υποβρύχια. Η Τουρκία έχει παραγγείλει επίσης στις ΗΠΑ, πριν από την ολοκλήρωση των σκαφών, υπερσύγχρονες τορπίλες. Έχει επίσης παραγγείλει τον πρωτοποριακό πύραυλο Hidas, που εκτοξεύεται από υποβρύχιο κατά αεροσκαφών. Διαθέτει, τέλος, σημαντικό αριθμό αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας, με δυνατότητες ανθυποβρυχιακής δράσεως.
Η Ελληνική πλευρά έσπευσε να αποσύρει τα πεπαλαιωμένα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας που διέθετε τύπου Orion, χωρίς να έχει εξασφαλίσει την αντικατάστασή τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Ελληνική πλευρά να μή έχει σήμερα καμιά δυνατότητα αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας. Έγινε λόγος στη συμφωνία με τη Γαλλική πλευρά για να αποκτηθούν, παράλληλα με τις δύο φρεγάτες, τέσσερα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας τύπου AtlantiqueII. Η επιλογή όμως τελικά εγκατελείφθη. Για την προσωρινή κάλυψη του κενού, έχει δρομολογηθεί τώρα ως λύση η επαναφορά στην υπηρεσία και ο μερικός εκσυγχρονισμός δύο από τα παλαιά αεροσκάφη τύπου Orion. Θα έχουν όμως μόνο ικανότητα ναυτικής επιτηρήσεως και όχι ανθυποβρυχιακής δράσεως.
Αντιλαμβάνεται κανείς, υπό τις συνθήκες αυτές, πόσο πολύτιμη είναι η ένταξη των τριών νέων υποβρυχίων 814 στη δύναμη του Πολεμικού Ναυτικού. Η πληροφορία για ενδεχόμενη πώληση δύο από τα τρία υποβρύχια στη Νότια Κορέα φαίνεται απίστευτη, παρά το γεγονός ότι υπήρξαν και στο παρελθόν παρόμοια σχέδια. Ειδικός μάλιστα εμπειρογνώμων είχε ετοιμάσει σχετική μελέτη, με εισηγήσεις του είδους αυτού, και με άλλοθι τη βιωσιμότητα των ναυπηγείων Σκαραμαγκά.
Την καθυστέρηση της παραλαβής από τα ναυπηγεία Ελευσίνος της νέας πυραυλακάτου τύπου Supervita, η οποία είναι έτοιμη προς παράδοση.
Οι πληροφορίες αυτές είναι άκρως ανησυχητικές και, αν επιβεβαιωθούν, θα πρόκειται για πραγματική τορπίλη στο Πολεμικό Ναυτικό και στη ναυτική ισορροπία στο Αιγαίο.
Το Σενάριο της Τρόικα Έχει Μόνο Οικονομικά Κίνητρα;
Η πολιτική της τρόικας και η ιδιαίτερη στοχοποίηση της άμυνας, είχε διαφανεί από την αρχή της εφαρμογής του μνημονίου. Οι περικοπές στις αμυντικές δαπάνες υπερέβησαν κάθε λογικό όριο. Η τρόικα είχε απαιτήσει δρακόντειες περικοπές στον αμυντικό προϋπολογισμό αλλά και δομικές περικοπές δαπανών, με τη μορφή του παροπλισμού πολεμικών σκαφών, μειώσεως του αριθμού των στελεχών και συρρικνώσεως των υποδομών, είτε αυτές αφορούσαν Στρατηγεία και μονάδες του Στρατού Ξηράς είτε αεροδρόμια της Πολεμικής Αεροπορίας.
Με τον ίδιο ζήλο, απαίτησε το κλείσιμο των αμυντικών βιομηχανιών της χώρας, παραγνωρίζοντας με σκαιότητα την ανάγκη της χώρας να διατηρήσει, για λόγους εθνικής ασφάλειας, ορισμένες βιομηχανίες, που είναι απαραίτητες για τον εφοδιασμό σε πυρομαχικά και για την επιχειρησιακή ετοιμότητα των Ενόπλων δυνάμεών της. Παρεγνώρισε επίσης το γεγονός ότι οι βιομηχανίες αυτές έχουν πραγματικές προοπτικές βιωσιμότητας και ότι είναι πολύτιμες επίσης για τη χώρα για την εφαρμογή προγραμμάτων βιομηχανικής και τεχνολογικής συνεργασίας με άλλες χώρες, για συμπαραγωγές, αντισταθμιστικά ωφελήματα στις αγορές οπλικών συστημάτων και για τη συμμετοχή της Ελλάδος σε Ευρωπαϊκά προγράμματα αμυντικής συνεργασίας.
Οι περικοπές που επεβλήθησαν στην άμυνα δημιούργησαν τεράστια προβλήματα στη λειτουργία των Ενόπλων Δυνάμεων και στον προγραμματισμό τους και υπονομεύουν επικίνδυνα τις Ελληνικές δυνατότητες αποτροπής απέναντι σε μια κλιμακούμενη Τουρκική απειλή, που ενισχύεται συνεχώς με νέους μεγάλους εξοπλισμούς. Τίθεται αυτομάτως το ερώτημα εάν οι περικοπές που απαιτεί τόσο επιτακτικά η τρόικα έχουν μόνο οικονομικά κίνητρα ή η οικονομική κρίση χρησιμοποιείται ως άλλοθι και ως ευκαιρία για την προώθηση ανομολόγητων στόχων που υπηρετούν άλλους σκοπούς.
Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι οι απαιτούμενες νέες περικοπές, εάν επιβεβαιωθούν, έχουν μόνο οικονομικά κίνητρα. Τα ποσά από την αναμενόμενη εξοικονόμηση είναι σχετικά μικρά σε σύγκριση προς τον πολύ δυσανάλογο κίνδυνο που θα επέσυρε η στέρηση των παραπάνω κρισίμων μέσων ισχύος από το Πολεμικό Ναυτικό. Ακόμη όμως και αν τα κίνητρα είναι μόνο οικονομικά και η τρόικα αδιαφορεί υπεροπτικά για τις επιπτώσεις των απαιτήσεών της στην εθνική άμυνα και ασφάλεια, έχουν ευθύνη και καθήκον οι πολιτικοί αρμόδιοι να της υπενθυμίσουν τα αυτονόητα και να θέσουν αμετάθετες κόκκινες γραμμές για τα θέματα της άμυνας και της εθνικής ασφάλειας της χώρας.
Άμεση Απειλή η Ανατροπή των Ισορροπιών
Δεν πρέπει να διαφεύγει κανενός ότι ενώπιον των Τουρκικών αμφισβητήσεων και βλέψεων στο Αιγαίο, οποιαδήποτε παραίτηση από μια σχετική ναυτική ισορροπία στο Αιγαίο, δημιουργεί άμεση απειλή. Δεν πρέπει να λησμονείται ότι η Συνθήκη της Λωζάννης, παρά τη Μικρασιατική Καταστροφή, υπεγράφη με αναμφισβήτητη Ελληνική ναυτική υπεροχή στο Αιγαίο.
Η Ελλάδα είναι χώρα ταυτόχρονα ηπειρωτική και νησιωτική. Δεν μπορεί να μην έχει εξασφαλισμένη την πρόσβαση από και προς όλα τα νησιά της. Η εξασφάλιση αυτή απαιτεί ισχυρό Πολεμικό Ναυτικό και σχετική ισορροπία δυνάμεων στη θάλασσα και στον αέρα. Όσο μεγάλα και αν είναι τα οικονομικά προβλήματα, η χώρα πρέπει να βρει τους τρόπους για να διατηρήσει την απαραίτητη αποτρεπτική ισχύ που κατοχυρώνει την ασφάλειά της. Η άμυνα δεν περιμένει και δεν αναβάλλεται.
Η Άγκυρα δεν αποκρύπτει τους στόχους της. Τους διακηρύσσει. Με διπλωματικά έγγραφα και υπομνήματα προπαγάνδας, όπως αυτό που διεμοίρασε προσφάτως στις αντιπροσωπείες των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενώσεως στις Βρυξέλλες, χωρίς, δυστυχώς, να πάρει αποστομωτική απάντηση από τον παρόντα Έλληνα υπουργό Εξωτερικών. Τους διακηρύσσει επίσης καθημερινά με τις αμφισβητήσεις των Ελληνικών δικαιωμάτων, τις παραβιάσεις του Ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου, τους προκλητικούς πλόες Τουρκικών σκαφών σ’ όλο το Αιγαίο, μέχρι τις ακτές της Αττικής, με στόχο την αμφισβήτηση του καθεστώτος του Αιγαίου και την καλλιέργεια διεθνώς της εντυπώσεως ότι η Τουρκία έχει δήθεν δικαιώματα σε όλο το Αιγαίο.
Εσχάτως, η Άγκυρα έχει εισαγάγει μια νέα έπωδό στην προπαγάνδα της. Καταγγέλλει παρενοχλήσεις δήθεν δικών της σκαφών και αεροσκαφών από Ελληνικά σκάφη του Λιμενικού Σώματος και από αεροσκάφη της Πολεμικής Αεροπορίας. Δηλώνει δε απειλητικά ότι δεν θα ανεχθεί στο μέλλον τέτοιες παρενοχλήσεις. Προετοιμάζει το έδαφος για να απωθήσει από το Ανατολικό Αιγαίο την Ελληνική παρουσία, μόλις αισθανθεί ότι έχει γι’ αυτό την απαραίτητη ισχύ και υπεροχή.
Οι φιλοδοξίες της Άγκυρας για αεροναυτική ηγεμονία στην περιοχή συνδέονται με τις φιλοδοξίες της ν’ αναδειχθεί σε περιφερειακή δύναμη. Οι φιλοδοξίες αυτές περιλαμβάνουν και τα Βαλκάνια και το γεγονός αυτό θέτει στο επίκεντρο την Ελληνική Θράκη, που είναι στην άλλη πλευρά του Αιγαίου. Το Αιγαίο συνδέεται στρατηγικά με τα Στενά και έχει τεράστια σημασία γιατί ελέγχει την είσοδο και την έξοδο στην ανοικτή θάλασσα. Ο έλεγχός του από την Ελλάδα έχει, προφανώς, πολύ μεγάλη σημασία, που είναι σε αντιστοιχία με τη σημασία των Στενών.
Η Άγκυρα γνωρίζει τη στρατηγική σημασία των Στενών και του Αιγαίου στον γεωπολιτικό ανταγωνισμό των Μεγάλων και καλλιεργεί προς την Αμερικανική πλευρά την προπαγάνδα ότι η Ελλάδα είναι δήθεν αναξιόπιστη και αδύναμη για να ελέγχει μόνη της το Αιγαίο για λογαριασμό του ΝΑΤΟ και ότι είναι απαραίτητη γι’ αυτό η επιχειρησιακή συνδιαχείριση του Αιγαίου από τις δύο χώρες στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ. Με την ίδια λογική, προωθεί την ιδέα της συνεκμεταλλεύσεως των ενεργειακών αποθεμάτων του Αιγαίου από τις δύο χώρες, αντιτασσόμενη στην εφαρμογή του διεθνούς θαλασσίου δικαίου.
Η Ελλάδα, παρ’ όλες τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει, πρέπει να διαφυλάξει τη στρατηγική της σταθερότητας γιατί μια μεγάλη εθνική κρίση μπορούσε ν’ αποδειχθεί πολύ καταστρεπτικότερη και από τη σημερινή οικονομική κρίση που βιώνει. Εγγύηση γι’ αυτό είναι η διατήρηση και η ενίσχυση της αποτρεπτικής της ισχύος, κατά πρώτο λόγο στον αεροναυτικό τομέα. Η διαφύλαξη και η ενίσχυση, στο πλαίσιο αυτό, του αξιόμαχου του Πολεμικού Ναυτικού είναι εκ των ουκ άνευ. Πάνω στη βάση αυτή, πρέπει να είναι εκτός συζητήσεως οποιαδήποτε εισήγηση ή απαίτηση για μείωση της δυνάμεως του Πολεμικού Ναυτικού. Οι φρεγάτες Fremm πρέπει να έρθουν στην Ελλάδα το ταχύτερο δυνατόν, με τους πυραύλους ScalpNaval. Τα τρία υποβρύχια 814 πρέπει να ενταχθούν το ταχύτερο στο Πολεμικό Ναυτικό και να παραγγελθούν άμεσα γι’ αυτά νέες, σύγχρονες τορπίλες και οι υποβρυχίως εκτοξευόμενοι πύραυλοι Hidas. Η νέα πυραυλάκατος πρέπει άμεσα να παραληφθεί και να ενταχθεί στο Πολεμικό Ναυτικό.
Υπεύθυνη για την άμυνα της χώρας δεν είναι η τρόικα και αυτό δεν πρέπει να το ξεχνούν οι πολιτικοί ιθύνοντες.
*Πρέσβυς ε.τ.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ΕΠΙΚΑΙΡΑ (Τεύχος 248)