SON OFEON
Παρακολουθώ εδώ και καιρό την σχετική παραφιλολογία για την Αμφίπολη και έχω εκφράσει στο παρελθόν την γνώμη μου, αν και δεν είμαι αρχαιολόγος.
Ενδιαφέρομαι όπως όλοι οι 'Ελληνες για την ξεχασμένη ιστορία του τόπου μου και αναζήτησα στο διαδίκτυο τις σχετικές πληροφορίες.
Διαπίστωσα ότι οι περισσότερες υπόνοιες, που έχουν ως τώρα δημοσιευθεί, βασίζονται σε υπαρκτά ιστορικά γεγονότα και θα μπορούσαν να είναι αλήθεια εκτός βέβαια από το παραμύθι ότι στον τάφο βρίσκεται ο Μέγας Αλέξανδρος ή κάποιος συγγενής του.
Ανάμεινα ως τώρα να δω κάποια συνταρακτικά δεδομένα της ανασκαφής, που να αποδεικνύουν ότι το εύρημα είναι τάφος.
Ως τώρα δεν έχει εμφανισθεί απολύτως τίποτα, που να είναι πειστικό.
Η γνώμη μου είναι ότι το εύρημα είναι μία εντυπωσιακή πύλη.
Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξα από δεδομένα της ανασκαφής, όπως δημοσιεύθηκαν ως σήμερα.
Κατ' αρχήν δεν έχει βρεθεί ακόμα κάποια πόρτα.
Το εύρημα ως τώρα έχει την μορφή ενός διαδρόμου, γεμισμένου από πρόθεση με χώμα, που είναι σφραγισμένος με διαδοχικούς τοίχους.
Η οροφή στο αρχικό τμήμα έχει την μορφή της καμάρας και πάνω σ' αυτήν είναι τοποθετημένες δύο σφίγγες, η μία απέναντι στην άλλη.
Αυτό το τμήμα αποτελεί το διακοσμητικό μέρος της εισόδου και ίσως έδινε το όνομα της πύλης, όπως πχ η Πύλη των Λεόντων στις Μυκήνες, που οδηγούσε στην Ακρόπολη των Μηκυνών.
Κανένας αρχαιολόγος δεν υποστήριξε για τις Μηκύνες ότι η "Πύλη των Λεόντων" ήταν η πόρτα ενός τάφου.
Απορώ με βάση ποιά ένδειξη ή πηγή κάποιοι αρχαιολόγοι θεωρούν το αντίστοιχο εύρημα ως τάφο.
Μήπως αυτό γίνεται επειδή είναι υπόσκαφο; Tην απάντηση δεν την γνωρίζω, αλλά θεωρώ την υπόθεση ως αυθαίρετη.
Κάθε πύλη τείχους έχει από πάνω της τείχος χωρίς να θεωρείται ως υπόσκαφη ή ως είσοδος σε νεκρικούς θαλάμους.
'Οσοι γνωρίζουν από αρχαία κείμενα, έχοντας μελετήσει τα πρωτότυπα, ξέρουν πώς μία συνηθισμένη τακτική πολιορκίας την εποχή που κατασκευάστηκαν τα ευρήματα ήταν το σκάψιμο στοάς κάτω από τα τείχη.
Στην πολιορκία των Πλαταιών από τον Σπαρτιάτη Αρχίδαμο αναφέρεται η τακτική αυτή και ότι οι πολιορκούμενοι, όταν έγινε αντιληπτό το εγχείρημα, έριχναν χώμα με καλάθια για να τις κλείσουν.
Οι σημερινοί αρχαιολόγοι στην Αμφίπολη βρίσκουν "νεκρικούς θαλάμους", που δεν περιέχουν νεκρούς, αλλά μόνο χώμα.
Για να προχωρήσουν με ασφάλεια υποστηλώνουν την οροφή του διαδρόμου.
Αλλά δεν τους πέρασε από το μυαλό ότι οι κατασκευές πίσω από τους τοίχους που βρήκαν ως τώρα είναι τα αρχαία υποστυλώματα του διαδρόμου.
Οι αρχαίοι δεν είχαν ικριώματα με σωλήνες και για την στήριξη των στοών ήταν υποχρεωμένοι να κατασκευάζουν ανά διαστήματα αψίδες ή κατασκευές, που έμοιαζαν με αετώματα.
Το γεγονός ότι οι κατασκευές αυτές είχαν ως αρχιτεκτονικά μέλη δύο Καρυάτιδες στην Αμφίπολη, συνηγορούν ότι η στοά αυτή δεν φτιάχτηκε σε περίοδο πολέμου με πρόχειρο τρόπο, αλλά είχε κάποια χρήση ως είσοδος σε κάποιο χώρο.
Για να φτάσουμε στο επίπεδο του εδάφους μπροστά από την είσοδο μεσολαβούν κάποια σκαλοπάτια.
Αναμένουμε στο τέλος του διαδρόμου να βρεθούν παρόμοια ανοδικά σκαλοπάτια ή επικλινής διάδρομος.
Η πύλη αυτή οδηγούσε στην κορυφή του τύμβου, που λειτουργούσε πιθανά ως Ακρόπολη της Αμφίπολης.
Σε περίοδο πολεμικών επιχειρήσεων μία παρόμοια πύλη γινόταν κίνδυνος για το υπερκείμενο τείχος.
Οι κάτοικοι τότε τις έκτιζαν με παρόμοιο τρόπο με αυτόν που βρέθηκε.
Ο τοίχος χτιζόταν μπροστά από τα υπέρθυρα για να μην τα γκρεμίσουν οι επιτιθέμενοι, καθώς ήταν το ευαίσθητο τμήμα στήριξης της στοάς και ο χώρος μπροστά τους γεμιζόταν με χώμα.
Το γεγονός ότι το κεφάλι της μίας Καρυάτιδας ήταν σπασμένο και το άλλο ραγισμένο δείχνει ότι κάποιος επιτιθέμενος τουλάχιστον το προσπάθησε αυτό χωρίς επιτυχία.
Επίσης κάπου διάβασα ότι στο χώμα μπροστά από τους τοίχους βρέθηκαν κομμάτια από τη χαίτη του Λέοντος της Αμφίπολης.
Αυτό συνηγορεί στο ότι το χώμα μεταφέρθηκε εκεί από την κορυφή του τύμβου, όπου σύμφωνα με τις έρευνες της κας Περιστέρη ήταν στημένο το μαρμάρινο λιοντάρι.
Aν αυτό αληθεύει, πώς μεταφέρθηκε εκεί το χώμα;
Mε αρχαίο μετροπόντικα ή με τηλεμεταφορά στο βάθος της γης;
Και έρχομαι τώρα στο ζήτημα του μαρμάρινου περίβολου.
Κάπου διάβασα ότι ο περίβολος χτίστηκε με πωρόλιθο και είναι επενδυμένος με μάρμαρο.
Η αρχική κατασκευή λοιπόν χωρίς το μάρμαρο θα έμοιαζε με τείχη.
Κάποιος μεταγενέστερος μπορεί να πρόσθεσε το μάρμαρο για καλλωπισμό ή για ενίσχυση των τειχών.
Η Αμφίπολη είχε χρησιμοποιηθεί ως στρατόπεδο των δυνάμεων των Ρωμαίων Μάρκου Αντώνιου και Οκταβιανού και μάλιστα είχε δεχθεί επιτυχή επίθεση από τον Βρούτο.
Ενδέχεται οι Ρωμαίοι ή οι Μακεδόνες να έντυσαν τα τείχη με μάρμαρο και να έκλεισαν την πύλη ως άχρηστη και επικίνδυνη.
Αυτοί διέθεταν τα πλούτη και την ματαιοδοξία να κάνουν κάτι τέτοιο για επίδειξη.
Το μόνο ιστορικά σίγουρο είναι πως στην Αμφίπολη θάφτηκε με τιμές ο Σπαρτιάτης Στρατηγός Βρασίδας μέσα στην αγορά της πόλης.
Αναφέρω αυτούσια την περιγραφή στο αρχαίο κείμενο:
"XI. μετὰ δὲ ταῦτα τὸν Βρασίδαν οἱ ξύμμαχοι πάντες ξὺν ὅπλοις ἐπισπόμενοι δημοσίᾳ ἔθαψαν ἐν τῇ πόλει πρὸ τῆς νῦν ἀγορᾶς οὔσης: καὶ τὸ λοιπὸν οἱ Ἀμφιπολῖται, περιείρξαντες αὐτοῦ τὸ μνημεῖον, ὡς ἥρωί...."
H μετοχή "περιείρξαντες" με προβλημάτισε αρκετά.
Μήπως τελικά ο Θουκυδίδης αναφέρεται περιληπτικά με την λέξη αυτή στο συνολικό έργο του μαρμάρινου περίβολου, που βρήκαμε σήμερα;
Για να το αναφέρει ο Θουκυδίδης με την χαρακτηριστική σαφήνεια και λιτότητα του λόγου του δεν επρόκειτο για ένα συνηθισμένο τοίχο γύρω από ένα μνημείο: 'Ηταν μνημείο και ταφή αντάξια σε ήρωα.
Τελεώνοντας για να δικαιολογήσω την αναφορά μου στην αρχαιολογία της πλάκας ρωτάω:
'Εχετε δει τάφο χωρίς νεκρό, ανακάλυψη και επιστημονική ανακοίνωση χωρίς αναφορά σε πηγή, επιστημονική υπόθεση χωρίς εναλλακτικές προτάσεις, που πρέπει πειραματικά να απορριφθούν;
Aυτό δυστυχώς δεν είναι επιστημονική αρχαιολογία, αλλά ευσεβείς πόθοι μίας αρχαιολόγου στα πρόθυρα της συνταξιοδότησης.
Μακάρι να έχω άδικο και να μην αποκαλυφθεί τελικά ότι το εύρημα είναι μία πολιτική μπαρούφα, υποστηριζόμενη από τις φιλοδοξίες μίας αρχαιολόγου, που δηλώνει για συνάδελφους της ότι μιλάνε χωρίς γνώση μόνο για τα 5 λεπτά δημοσιότητας τους.
Αυτή δηλαδή δεν έχει παρόμοιο κίνητρο, αν και διαθέτει εκπρόσωπο τύπου;
Λίγη μετριοφροσύνη και σεβασμός προς τους συνάδελφους αρχαιολόγους κανένα δεν έβλαψε...
'Οταν ψάχνεις για ανύπαρκτους τάφους, μπορεί τελικά επιστημονικά και να σε θάψουν, αν δεν τους βρεις.
Βρήκε κανένα ως τώρα;
Ο " ΤΑΦΟΣ" ΤΩΝ ΛΕΟΝΤΩΝ ΣΤΙΣ ΜΗΚΥΝΕΣ...