Γιάννης Τσιαμήτρος
Φοιτητής Οικονομικών Επιστημών Α.Π.Θ.
Τελικά μάλλον έχουμε κακό συγχρονισμό σε αυτήν τη χώρα. Κακό συγχρονισμό θεωρίας και πράξης, πολιτικών αποφάσεων και εφαρμογών στην πραγματική οικονομία, δράσης και αντίδρασης γενικά.
Σε αυτό το χρονικό σημείο λοιπόν, εν μέσω πολιτικής αναταραχής, θα φανεί πιο ξεκάθαρα από ποτέ γιατί κάνουμε το λάθος πράγμα στη λάθος στιγμή και χύνουμε την καρδάρα με το γάλα. Μπλέκουμε λοιπόν σε μια μαθηματική εξίσωση, όπου έχουμε δεδομένα, άγνωστες παραμέτρους, υποθέσεις, και ουσιαστικά καμία λύση, αλλά και βρισκόμαστε μπροστά σε δύο σενάρια, το σωστό, και το λάθος που ακολουθούμε. Συνδέονται όλα λοιπόν και αλληλοεξαρτώνται, εξισώσεις και σενάρια, θεωρία και πράξη, πολιτική και οικονομία, σε ένα ελληνικό χάος που δύσκολα ερμηνεύεται.
Έχουμε τονίσει πολλές φορές το πόσο σημαντικές είναι οι ξένες επενδύσεις για τη χώρα, έχουμε μιλήσει για την πνοή που θα δώσει το ξένο χρήμα στην ελληνική οικονομία. Αυτά είναι δεδομένα, τα γνωρίζουμε. Επίσης ήταν η πρώτη στιγμή που φαινόταν κάτι να αλλάζει στην ελληνική οικονομία, εγώ δε θα το ονομάσω success story, αλλά δεν μπορούμε και να παραβλέψουμε την πραγματικότητα. Ψηφίσαμε τον πρώτο ισοσκελισμένο προυπολογισμό, υπάρχει πρόβλεψη για θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, το χρηματιστήριο είχε σταθεροποιηθεί σχετικά, υπάρχει το επίτευγμα του πλεονάσματος και ασφαλώς μια θετική αντιμετώπιση από τους ξένους επενδυτές. Αυτά τα δεδομένα οδηγούσαν σε μια πορεία, με την υπόθεση της πολιτικής σταθερότητας για να ισχύει αυτή η πορεία. Είχαν ωριμάσει σαν να λέμε οι συνθήκες αρκετά πλέον κάτω από αυτές τις προυποθέσεις, για να ανακάμψει η ελληνική οικονομία με ξένα καύσιμα στο ρεζερβουάρ της, βαδίζαμε αργά αλλά σταθερά προς τα εκεί. Αυτή η πορεία θα ακολουθούνταν θεωρητικά.
Πάμε στην πράξη. Ξημερώνει μια μέρα του Δεκέμβρη, φυσικά όχι από το πουθενά, πάμε προς την προεδρική εκλογή, η αντιπολίτευση δε συναινεί και ζητά εκλογές, οι 180 δεν υπάρχουν, η συμφωνία με τους δανειστές δεν κλείνει, πολιτική αβεβαιότητα και πάλι, χύσαμε το γάλα πριν καν ξεχειλίσει, η πορεία που ήταν να ακολουθήσουμε ανατρέπεται, ξανά στο μηδέν. Γιατί; Εδώ ερχόμαστε στα σενάρια. Γιατί ακολουθούμε το λάθος σενάριο και φταίνε και οι δύο, κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Το γεγονός είναι πως υπάρχει και πάλι πολιτική αστάθεια, το χρηματιστήριο κατρακύλησε, και φυσικά κανένας επενδυτής δεν πρόκειται να ρίξει τα χρήματά του στην Ελλάδα με την πολιτική κατάσταση που διαμορφώθηκε. Η οικονομία μπαίνει και πάλι στην κατάψυξη και σε δεύτερη μοίρα, χάνουμε χρόνο για μια πραγματική ανάπτυξη και ασχολούμαστε με καθαρά πολιτικές διαδικασίες, σημαντικές μεν, αλλά ανούσιες αυτήν τη στιγμή. Προέχει να επέλθει και πάλι ευημερία, και για αυτό θέλει συναίνεση και πολιτική σταθερότητα.
Ακολούθησαν προφανώς το λάθος σενάριο. Υπάρχει βέβαια και το σωστό. Θα μπορούσαμε να έχουμε αποφύγει όλη αυτή τη ζημιογόνο κατάσταση για την Ελλάδα αν και οι δύο πλευρές συμφωνούσαν σε ένα απλό χρονοδιάγραμμα. Αρχικά η αντιπολίτευση να στηρίξει τον ΠτΔ, και να κλείσει η συμφωνία με την τρόικα. Έτσι θα αποφεύγαμε το ενδεχόμενο εκλογών με τη συμφωνία ανοιχτή και φυσικά το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης η οποία θα πρέπει να διαπραγματευτεί μόλις ορκιστεί. Σε δεύτερο βαθμό αφού περνούσε αυτό το κρίσιμο διάστημα θα κανόνιζαν ημερομηνία εκλογών μέσα στο 2015, ώστε η νέα κυβέρνηση να πάει να διαπραγματευτεί σε καινούργια βάση χωρίς παλιούς λογαριασμούς ανοιχτούς, και φυσικά να αποφευχθεί αυτό το τρίμηνο πολιτικής αστάθειας που έχουμε μπροστά μας και που αναπόφευκτα θα κάνει ανεπανόρθωτο κακό στην αξιοπιστία της χώρας και στην ελληνική οικονομία, καθώς οι σημαντικότεροι παράγοντες είναι η εμπιστοσύνη και ένα στεθερό πλαίσιο. Μας λέιπουν αμφότερα. Κάποιοι βούλευτές τις τελευταίες μέρες έκαναν κάποιες κινήσεις και μάζευαν υπογραφές ώστε να υλοποιηθεί αυτό ακριβώς το τελευταίο σενάριο. Φυσικά οι προσπάθειες αυτών των λογικών ανθρώπων έπεσαν στο κενό μπροστά στον ελληνικό παραλογισμό. Και δε μιλάμε για θέμα συμφερόντων εδώ. Μιλάμε για καθαρή πολιτική ανοησία και ανωριμότητα καθώς και έλλειψη συνεννόησης για το παραμικρό.
Αυτή η έλλειψη συνεννόησης δεν είναι κάτι θεωρητικό που πλανιέται στον αέρα. Αυτή η έλλειψη συνεννόησης κοστίζει σε αριθμούς, κοστίζει σε ευρώ, κοστίζει σε μονάδες το γενικό δείκτη, κοστίζει στο επειχειρείν, κοστίζει στις εξαγωγές, κοστίζει σε ρυθμούς ανάπτυξης, κοστίζει σε θέσεις εργασίας, κοστίζει σε βιομηχανία και μεταποίηση, κοστίζει στην πραγματική οικονομία. Κάνουν κακό στην οικονομία με επιπόλαιες πολιτικές αποφάσεις, κάνουν κακό στην οικονομία διατηρώντας ένα ασταθές και ξεχαρβαλωμένο πολιτικό πλαίσιο που είναι και το πλέγμα προστασίας καθώς και η ελάχιστη εξασφάλιση, τα στάνταρ δηλαδή, του οποιουδήποτε επενδυτή. Βλέπετε απ’ ότι έχω καταλάβει είναι δύο πράγματα αντιστρόφως ανάλογα. Όταν έχεις ένταση και αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό, η οικονομία παγώνει και αργοπεθαίνει, καθώς οι επενδυτές, αυτοί που την κινούν δηλαδή, κάθονται σε αναμονή και περιμένουν. Όταν έχεις ένα ανιαρό και σταθερό πολιτικό σκηνικό, που δε μας αρέσει στην Ελλάδα γιατί πως θα μαλώνουμε στα παράθυρα, τότε η οικονομία γίνεται πεδίο έντασης και αλλαγών με την καλή έννοια γιατί οι συντελεστές είναι απολύτως κινητικοί κάτω από τη σιγουριά της πολιτικής σταθερότητας. Απλό είναι. Όπως καταλαβαίνετε, χύσαμε και πάλι το γάλα.
Φοιτητής Οικονομικών Επιστημών Α.Π.Θ.
Τελικά μάλλον έχουμε κακό συγχρονισμό σε αυτήν τη χώρα. Κακό συγχρονισμό θεωρίας και πράξης, πολιτικών αποφάσεων και εφαρμογών στην πραγματική οικονομία, δράσης και αντίδρασης γενικά.
Σε αυτό το χρονικό σημείο λοιπόν, εν μέσω πολιτικής αναταραχής, θα φανεί πιο ξεκάθαρα από ποτέ γιατί κάνουμε το λάθος πράγμα στη λάθος στιγμή και χύνουμε την καρδάρα με το γάλα. Μπλέκουμε λοιπόν σε μια μαθηματική εξίσωση, όπου έχουμε δεδομένα, άγνωστες παραμέτρους, υποθέσεις, και ουσιαστικά καμία λύση, αλλά και βρισκόμαστε μπροστά σε δύο σενάρια, το σωστό, και το λάθος που ακολουθούμε. Συνδέονται όλα λοιπόν και αλληλοεξαρτώνται, εξισώσεις και σενάρια, θεωρία και πράξη, πολιτική και οικονομία, σε ένα ελληνικό χάος που δύσκολα ερμηνεύεται.
Έχουμε τονίσει πολλές φορές το πόσο σημαντικές είναι οι ξένες επενδύσεις για τη χώρα, έχουμε μιλήσει για την πνοή που θα δώσει το ξένο χρήμα στην ελληνική οικονομία. Αυτά είναι δεδομένα, τα γνωρίζουμε. Επίσης ήταν η πρώτη στιγμή που φαινόταν κάτι να αλλάζει στην ελληνική οικονομία, εγώ δε θα το ονομάσω success story, αλλά δεν μπορούμε και να παραβλέψουμε την πραγματικότητα. Ψηφίσαμε τον πρώτο ισοσκελισμένο προυπολογισμό, υπάρχει πρόβλεψη για θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, το χρηματιστήριο είχε σταθεροποιηθεί σχετικά, υπάρχει το επίτευγμα του πλεονάσματος και ασφαλώς μια θετική αντιμετώπιση από τους ξένους επενδυτές. Αυτά τα δεδομένα οδηγούσαν σε μια πορεία, με την υπόθεση της πολιτικής σταθερότητας για να ισχύει αυτή η πορεία. Είχαν ωριμάσει σαν να λέμε οι συνθήκες αρκετά πλέον κάτω από αυτές τις προυποθέσεις, για να ανακάμψει η ελληνική οικονομία με ξένα καύσιμα στο ρεζερβουάρ της, βαδίζαμε αργά αλλά σταθερά προς τα εκεί. Αυτή η πορεία θα ακολουθούνταν θεωρητικά.
Πάμε στην πράξη. Ξημερώνει μια μέρα του Δεκέμβρη, φυσικά όχι από το πουθενά, πάμε προς την προεδρική εκλογή, η αντιπολίτευση δε συναινεί και ζητά εκλογές, οι 180 δεν υπάρχουν, η συμφωνία με τους δανειστές δεν κλείνει, πολιτική αβεβαιότητα και πάλι, χύσαμε το γάλα πριν καν ξεχειλίσει, η πορεία που ήταν να ακολουθήσουμε ανατρέπεται, ξανά στο μηδέν. Γιατί; Εδώ ερχόμαστε στα σενάρια. Γιατί ακολουθούμε το λάθος σενάριο και φταίνε και οι δύο, κυβέρνηση και αντιπολίτευση. Το γεγονός είναι πως υπάρχει και πάλι πολιτική αστάθεια, το χρηματιστήριο κατρακύλησε, και φυσικά κανένας επενδυτής δεν πρόκειται να ρίξει τα χρήματά του στην Ελλάδα με την πολιτική κατάσταση που διαμορφώθηκε. Η οικονομία μπαίνει και πάλι στην κατάψυξη και σε δεύτερη μοίρα, χάνουμε χρόνο για μια πραγματική ανάπτυξη και ασχολούμαστε με καθαρά πολιτικές διαδικασίες, σημαντικές μεν, αλλά ανούσιες αυτήν τη στιγμή. Προέχει να επέλθει και πάλι ευημερία, και για αυτό θέλει συναίνεση και πολιτική σταθερότητα.
Ακολούθησαν προφανώς το λάθος σενάριο. Υπάρχει βέβαια και το σωστό. Θα μπορούσαμε να έχουμε αποφύγει όλη αυτή τη ζημιογόνο κατάσταση για την Ελλάδα αν και οι δύο πλευρές συμφωνούσαν σε ένα απλό χρονοδιάγραμμα. Αρχικά η αντιπολίτευση να στηρίξει τον ΠτΔ, και να κλείσει η συμφωνία με την τρόικα. Έτσι θα αποφεύγαμε το ενδεχόμενο εκλογών με τη συμφωνία ανοιχτή και φυσικά το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης η οποία θα πρέπει να διαπραγματευτεί μόλις ορκιστεί. Σε δεύτερο βαθμό αφού περνούσε αυτό το κρίσιμο διάστημα θα κανόνιζαν ημερομηνία εκλογών μέσα στο 2015, ώστε η νέα κυβέρνηση να πάει να διαπραγματευτεί σε καινούργια βάση χωρίς παλιούς λογαριασμούς ανοιχτούς, και φυσικά να αποφευχθεί αυτό το τρίμηνο πολιτικής αστάθειας που έχουμε μπροστά μας και που αναπόφευκτα θα κάνει ανεπανόρθωτο κακό στην αξιοπιστία της χώρας και στην ελληνική οικονομία, καθώς οι σημαντικότεροι παράγοντες είναι η εμπιστοσύνη και ένα στεθερό πλαίσιο. Μας λέιπουν αμφότερα. Κάποιοι βούλευτές τις τελευταίες μέρες έκαναν κάποιες κινήσεις και μάζευαν υπογραφές ώστε να υλοποιηθεί αυτό ακριβώς το τελευταίο σενάριο. Φυσικά οι προσπάθειες αυτών των λογικών ανθρώπων έπεσαν στο κενό μπροστά στον ελληνικό παραλογισμό. Και δε μιλάμε για θέμα συμφερόντων εδώ. Μιλάμε για καθαρή πολιτική ανοησία και ανωριμότητα καθώς και έλλειψη συνεννόησης για το παραμικρό.
Αυτή η έλλειψη συνεννόησης δεν είναι κάτι θεωρητικό που πλανιέται στον αέρα. Αυτή η έλλειψη συνεννόησης κοστίζει σε αριθμούς, κοστίζει σε ευρώ, κοστίζει σε μονάδες το γενικό δείκτη, κοστίζει στο επειχειρείν, κοστίζει στις εξαγωγές, κοστίζει σε ρυθμούς ανάπτυξης, κοστίζει σε θέσεις εργασίας, κοστίζει σε βιομηχανία και μεταποίηση, κοστίζει στην πραγματική οικονομία. Κάνουν κακό στην οικονομία με επιπόλαιες πολιτικές αποφάσεις, κάνουν κακό στην οικονομία διατηρώντας ένα ασταθές και ξεχαρβαλωμένο πολιτικό πλαίσιο που είναι και το πλέγμα προστασίας καθώς και η ελάχιστη εξασφάλιση, τα στάνταρ δηλαδή, του οποιουδήποτε επενδυτή. Βλέπετε απ’ ότι έχω καταλάβει είναι δύο πράγματα αντιστρόφως ανάλογα. Όταν έχεις ένταση και αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό, η οικονομία παγώνει και αργοπεθαίνει, καθώς οι επενδυτές, αυτοί που την κινούν δηλαδή, κάθονται σε αναμονή και περιμένουν. Όταν έχεις ένα ανιαρό και σταθερό πολιτικό σκηνικό, που δε μας αρέσει στην Ελλάδα γιατί πως θα μαλώνουμε στα παράθυρα, τότε η οικονομία γίνεται πεδίο έντασης και αλλαγών με την καλή έννοια γιατί οι συντελεστές είναι απολύτως κινητικοί κάτω από τη σιγουριά της πολιτικής σταθερότητας. Απλό είναι. Όπως καταλαβαίνετε, χύσαμε και πάλι το γάλα.