Στρατής Μαζίδης
Όταν οι τζιχαντιστές δεν επιδίδονται στις πάσης μορφής φρικαλεότητες, απαίδευτοι, ακαλλιέργητοι κι ασυναίσθητοι καθώς είναι, καταστρέφουν. Αυτοκρατορίες επί αυτοκρατοριών πέρασαν από τα εδάφη της Συρίας, ωστόσο η αρχαιολογική κληρονομιά κατάφερνε και επιβίωνε.
Ισλαμιστές φονταμενταλιστές στη Συρία έχουν αρχίσει να καταστρέφουν τους αρχαιολογικούς θησαυρούς, όπως βυζαντινά ψηφιδωτά και ελληνικά και ρωμαϊκά αγάλματα επειδή η απεικόνιση ανθρώπων είναι αντίθεση με τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Αντίστοιχη πρόγευση είχαν δώσει το 2001 οι Ταλιμπά το 2001 στο Μπαγιαμίν του Αφγανιστάν όταν ανατίναξαν με δυναμίτη τα γιγαντιαία αγάλματα του Βούδα για παρόμοιους ιδεολογικούς λόγους.
Στα μέσα Ιανουαρίου η ISIL ανατίναξε και κατέστρεψε ένα βυζαντινό ψηφιδωτό του έκτου αιώνα κοντά στην πόλη της Raqqa στον Ευφράτη. Ο επίσημος επικεφαλής των αρχαιοτήτων για την επαρχία της Raqqa, ο οποίος έχει καταφύγει στη Δαμασκό και δήλωσε ανώνυμα στο βρετανικό Independent: "Συνέβη περίπου πριν 12 με 15 ημέρες. Ένας Τούρκος επιχειρηματίας είχε έρθει στην Raqqa να προσπαθήσει να αγοράσει το μωσαϊκό. Έτσι γνωστοποιήθηκε η ύπαρξή του στους ισλαμιστές κι ήρθαν και το ανατίναξαν. Έχει πλέον καταστραφεί ολοσχερώς".
Για το ψηφιδωτό της Raqqa, που ανακαλύφθηκε το 2007, συμπληρώνει: «Είναι πολύ σημαντικό γιατί ήταν άθικτο και χρονολογείται από τη βυζαντινή περίοδο, αλλά εμπεριείχε προγενέστερες ρωμαϊκές τεχνικές."
Αξίζει να αναφέρουμε πως η Συρία διαθέτει τους περισσότερους επιβιώσαντες μέσα στο χρόνο αρχαιολογικούς χώρους και αρχαία μνημεία από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. Ένα κλασσικό παράδειγμα είναι το Τζαμί Umayyad στη Δαμασκό με υπέροχα ψηφιδωτά του όγδοου αιώνα του στην Εποχή του Χαλκού ή οι 20.000 σφηνοειδείς επιγραφές στην επαρχία του Ιντλέμπ (βορειοδυτικά) που ήκμασε στην τρίτη και δεύτερη χιλιετία π.Χ.
Στην ανατολική Συρία στο βόρειο Ευφράτη βρίσκονται τα ερείπια της Dura-Europos, μια ελληνιστική πόλη γνωστή και ως "η Πομπηία της ερήμου της Συρίας", όπου τοιχογραφίες βρέθηκαν σε πρώιμη συναγωγή. Όχι πολύ μακριά, κοντά στα σύνορα με το Ιράκ, βρίσκονται τα ερείπια του Μαρί, η οποία έχει ένα μοναδικό παράδειγμα βασιλικού παλατιού της τρίτης χιλιετίας π.Χ.
Δυστυχώς, πολλά από τα πιο διάσημα αρχαία μνημεία στη Συρία βρίσκονται στα κατεχόμενα από τους τζιχαντιστές εδάφη και ως εκ τούτου κινδυνεύουν άμεσα.
Ο καθηγητής Abdulkarim λέει ότι δεν είναι μόνο η ISIL αλλά η Jabhat al-Nusra (ο επίσημος συνεργάτης της Αλ Κάιντα) και οι άλλοι φονταμενταλιστές που είναι λίγο πολύ το ίδιο μεταξύ τους.
Ο καθηγητής τονίζει πως προσεγγίζει τη δουλειά του προσπαθώντας να διατηρήσει την κληρονομιά της Συρίας κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου από μια πολιτικά ουδέτερη άποψη. Ο εμφύλιος πόλεμος έχει προκαλέσει μεγάλες ζημιές, κυρίως στο Χαλέπι, όπου ο μιναρές του Μεγάλου Τζαμιού Umayyad καταστράφηκε μαζί με επτά μεσαιωνικά σουκ, ή αγορές, καθώς και πάνω από 1.000 παραδοσιακά καταστήματα τα οποία κάηκαν.
Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στο Dura-Europos, όπου 300 άνθρωποι συμμετέχουν στην εκσκαφή. Μια έκθεση της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Μουσείων λέει ότι οι προσπάθειες από τις τοπικές κοινότητες για να σταματήσει η ανασκαφή απέτυχαν ενώ γίνετια χρήση βαρέων μηχανημάτων. Όμως η αναφορά προσθέτει πως παράλληλα γίνονται και παράνομες ανασκαφές που έχουν "οδηγήσει στην καταστροφή του 80 τοις εκατό της περιοχής καθώς οι δράστες σκάβει έως τρία μέτρα στο έδαφος».
Όταν οι τζιχαντιστές δεν επιδίδονται στις πάσης μορφής φρικαλεότητες, απαίδευτοι, ακαλλιέργητοι κι ασυναίσθητοι καθώς είναι, καταστρέφουν. Αυτοκρατορίες επί αυτοκρατοριών πέρασαν από τα εδάφη της Συρίας, ωστόσο η αρχαιολογική κληρονομιά κατάφερνε και επιβίωνε.
Ισλαμιστές φονταμενταλιστές στη Συρία έχουν αρχίσει να καταστρέφουν τους αρχαιολογικούς θησαυρούς, όπως βυζαντινά ψηφιδωτά και ελληνικά και ρωμαϊκά αγάλματα επειδή η απεικόνιση ανθρώπων είναι αντίθεση με τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Αντίστοιχη πρόγευση είχαν δώσει το 2001 οι Ταλιμπά το 2001 στο Μπαγιαμίν του Αφγανιστάν όταν ανατίναξαν με δυναμίτη τα γιγαντιαία αγάλματα του Βούδα για παρόμοιους ιδεολογικούς λόγους.
Στα μέσα Ιανουαρίου η ISIL ανατίναξε και κατέστρεψε ένα βυζαντινό ψηφιδωτό του έκτου αιώνα κοντά στην πόλη της Raqqa στον Ευφράτη. Ο επίσημος επικεφαλής των αρχαιοτήτων για την επαρχία της Raqqa, ο οποίος έχει καταφύγει στη Δαμασκό και δήλωσε ανώνυμα στο βρετανικό Independent: "Συνέβη περίπου πριν 12 με 15 ημέρες. Ένας Τούρκος επιχειρηματίας είχε έρθει στην Raqqa να προσπαθήσει να αγοράσει το μωσαϊκό. Έτσι γνωστοποιήθηκε η ύπαρξή του στους ισλαμιστές κι ήρθαν και το ανατίναξαν. Έχει πλέον καταστραφεί ολοσχερώς".
Για το ψηφιδωτό της Raqqa, που ανακαλύφθηκε το 2007, συμπληρώνει: «Είναι πολύ σημαντικό γιατί ήταν άθικτο και χρονολογείται από τη βυζαντινή περίοδο, αλλά εμπεριείχε προγενέστερες ρωμαϊκές τεχνικές."
Αξίζει να αναφέρουμε πως η Συρία διαθέτει τους περισσότερους επιβιώσαντες μέσα στο χρόνο αρχαιολογικούς χώρους και αρχαία μνημεία από σχεδόν οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. Ένα κλασσικό παράδειγμα είναι το Τζαμί Umayyad στη Δαμασκό με υπέροχα ψηφιδωτά του όγδοου αιώνα του στην Εποχή του Χαλκού ή οι 20.000 σφηνοειδείς επιγραφές στην επαρχία του Ιντλέμπ (βορειοδυτικά) που ήκμασε στην τρίτη και δεύτερη χιλιετία π.Χ.
Στην ανατολική Συρία στο βόρειο Ευφράτη βρίσκονται τα ερείπια της Dura-Europos, μια ελληνιστική πόλη γνωστή και ως "η Πομπηία της ερήμου της Συρίας", όπου τοιχογραφίες βρέθηκαν σε πρώιμη συναγωγή. Όχι πολύ μακριά, κοντά στα σύνορα με το Ιράκ, βρίσκονται τα ερείπια του Μαρί, η οποία έχει ένα μοναδικό παράδειγμα βασιλικού παλατιού της τρίτης χιλιετίας π.Χ.
Δυστυχώς, πολλά από τα πιο διάσημα αρχαία μνημεία στη Συρία βρίσκονται στα κατεχόμενα από τους τζιχαντιστές εδάφη και ως εκ τούτου κινδυνεύουν άμεσα.
Ο καθηγητής Abdulkarim λέει ότι δεν είναι μόνο η ISIL αλλά η Jabhat al-Nusra (ο επίσημος συνεργάτης της Αλ Κάιντα) και οι άλλοι φονταμενταλιστές που είναι λίγο πολύ το ίδιο μεταξύ τους.
Ο καθηγητής τονίζει πως προσεγγίζει τη δουλειά του προσπαθώντας να διατηρήσει την κληρονομιά της Συρίας κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου από μια πολιτικά ουδέτερη άποψη. Ο εμφύλιος πόλεμος έχει προκαλέσει μεγάλες ζημιές, κυρίως στο Χαλέπι, όπου ο μιναρές του Μεγάλου Τζαμιού Umayyad καταστράφηκε μαζί με επτά μεσαιωνικά σουκ, ή αγορές, καθώς και πάνω από 1.000 παραδοσιακά καταστήματα τα οποία κάηκαν.
Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στο Dura-Europos, όπου 300 άνθρωποι συμμετέχουν στην εκσκαφή. Μια έκθεση της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Μουσείων λέει ότι οι προσπάθειες από τις τοπικές κοινότητες για να σταματήσει η ανασκαφή απέτυχαν ενώ γίνετια χρήση βαρέων μηχανημάτων. Όμως η αναφορά προσθέτει πως παράλληλα γίνονται και παράνομες ανασκαφές που έχουν "οδηγήσει στην καταστροφή του 80 τοις εκατό της περιοχής καθώς οι δράστες σκάβει έως τρία μέτρα στο έδαφος».