SON OFEON
Η παγκόσμια οικονομία λειτουργεί πάντα με σταθερούς κανόνες, που έχουν διαμορφωθεί αυτόνομα μέσα από τις οικονομικές λειτουργίες.
Κατά καιρούς οι κανόνες αυτοί οδηγούν τις οικονομίες σε συνθήκες εξαιρετικές και προκύπτουν οι οικονομικές κρίσεις.
Οι οικονομικές κρίσεις δεν μπορούν να προληφθούν, γιατί βασίζονται σε οικονομικά γεγονότα με χαμηλή πιθανότητα εμφάνισης.
'Οταν οι οικονομικοί παίκτες διαμορφώνουν στρατηγικές, ενδιαφέρονται περισσότερο για αυτά που συμβαίνουν συχνότερα και είναι πιο προβλέψιμα.
Αν μία στρατηγική είναι προσοδοφόρα με πιθανότητα 95% και ζημιογόνα κατά 5%, συμφέρει να αγνοείς τον κίνδυνο μία φορά στις 20 φορές και να μην την αλλάζεις.
Αλλά κάποια στιγμή θα αναγκασθείς να αντιμετωπίσεις τις συνέπειες αυτής της απόφασης σου.
Σε παλαιότερες εποχές η πιο επικερδής επένδυση στην Ελλάδα με το μικρότερο ρίσκο ήταν τα πενταετή ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου.
Κανένας επενδυτής όμως δεν σκέφθηκε ποτέ ότι ένα προιόν που προσφέρεται με επιτόκιο 5% το χρόνο, δυνητικά θα πρέπει να έχει τουλάχιστον ρίσκο απώλειας 25% στην πενταετία.
Αυτοί που επένδυαν σταθερά σε Ελληνικά ομόλογα πριν το 2013 διαπίστωσαν την αλήθεια αυτή, αντιμετωπίζοντας απώλειες 47% στα κεφάλαια τους.
Η στρατηγική τους όχι μόνο δεν απέδωσε, αλλά προέκυψαν και ζημίες περίπου διπλάσιες από τις αναμενόμενες.
Τι σημαίνει αυτό όμως?
Aν έχεις επενδύσει 100 ευρώ με ετήσιο επιτόκιο 5% για 5 χρόνια και στο τέλος της πενταετίας πάρεις μόνο 75 ευρώ, πόσα έχασες?
Oι περισσότεροι θα πουν μόνο 25%, υπολογίζοντας την απώλεια ως την διαφορά του 100 από το 75.
Αυτοί που γνωρίζουν όμως οικονομικά θα προσθέσουν στην απώλεια και τα 25 ευρώ από τόκους της πενταετίας και η απώλεια θα διαμορφωθεί σε 40%.
Από το παραπάνω παράδειγμα γίνεται φανερό ότι ακόμα και το PSI+ θα μπορούσε δυνητικά να προβλεφθεί και να εξηγηθεί από το ύψος του επιτοκίου.
Οι οικονομικοί κανόνες λειτουργούν ακόμη και σε περίοδο κρίσης, αλλά αυτό ελάχιστοι πολιτικοί το έχουν αντιληφθεί...
Αν σας έπεισα ως τώρα, μπορώ να συνεχίσω την ανάλυση μου.
Ο καλύτερος τρόπος για να καταλάβει κανείς πως θα εξελιχθεί μία οικονομική κρίση είναι να ανατρέξει στην οικονομική ιστορία.
Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους:
1. Aυτοί που αποφασίζουν συνήθως δεν διαθέτουν φαντασία και χρησιμοποιούν έτοιμες λύσεις και στρατηγικές από το παρελθόν.
2. Οι λύσεις του παρελθόντος μπορούν να ελεγχθούν κατά την εφαρμογή τους ,γιατί υπάρχουν σχετικά ιστορικά στοιχεία για ποσότητες και χρόνους.
Αν μία λύση δεν αποδίδει με τον ίδιο τρόπο, όπως στο παρελθόν, μπορούν εγκαίρως να την εγκαταλείψουν.
Αντίθετα μία πρωτότυπη λύση μπορεί να οδηγήσει σε οδυνηρές εκπλήξεις και αποτυχίες.
Στο σημείο αυτό μπορούμε όλοι να αναρωτηθούμε: Συμβαίνει αυτό και σήμερα?
H απάντηση δυστυχώς είναι όχι.
Σε παλαιότερες εποχές τα μαθηματικά και οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές δεν είχαν αναπτυχθεί όσο σήμερα.
Ο παλιός οικονομολόγος συμβούλευε μόνο με βάση την εμπειρία του και δεν μπορούσε να χρησιμοποιήσει πολύπλοκα οικονομικά μοντέλα και να πειραματισθεί βασιζόμενος σε υποθέσεις με χρήση πραγματικών ιστορικών στοιχείων.
Σήμερα αυτό έχει αλλάξει και βλέπουμε οικονομικές στρατηγικές που φαίνονται παράλογες να υλοποιούνται.
Ας αναλύσουμε μία σημερινή παράλογη στρατηγική.
Η άνοδος της τιμής του πετρελαίου τα τελευταία χρόνια ήταν αναμενόμενη, καθώς υπήρχε παράλληλη πιστωτική επέκταση και εκτύπωση τεράστιας ποσότητας χρήματος. Με βάση την θεωρία της προσφοράς και της ζήτησης η άνοδος της τιμής εξηγείται πλήρως.
Τι συμβαίνει όμως τώρα και η τιμή του πετρελαίου πέφτει δραματικά?
Mειώνεται η ζήτηση, αυξάνεται η προσφορά ή και τα δύο μαζί?
Προφανώς αυξάνεται η προσφορά και μειώνεται η ζήτηση συγχρόνως.
Με τις οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας σε εξέλιξη ,η προσφορά θα έπρεπε να μειωθεί κατά τις ποσότητες του ρωσικού πετρελαίου.
Για να μην αντιμετωπίσουν όμως αύξηση της τιμής πετρελαίου στις δυτικές χώρες , ενθάρρυναν τις άλλες χώρες παραγωγής να αυξήσουν την παραγωγή τους.
Το ρωσικό πετρέλαιο όμως κατάφερε να βγει στην αγορά μέσω συμφωνιών πώλησης του σε άλλες μεγάλες χώρες, όπως η Κίνα και η Ινδία.
'Ετσι η επιχειρούμενη σταθεροποίηση της τιμής του πετρελαίου στη Δύση, παγκοσμίως μετατράπηκε σε υπερπροσφορά πετρελαίου και αντίστοιχη πτώση της τιμής του.
Με μειωμένες τιμές πετρελαίου τα έσοδα της Ρωσίας από την πώληση του θα μειωθούν σε δολάρια και αυτό εξασθένησε σημαντικά το ρούβλι.
Αλλά τώρα τα ρωσικά προιόντα και τα κινέζικα θα γίνουν ακόμη πιο ανταγωνιστικά σε σχέση με τα δυτικά εξαγώγιμα προιόντα.
Από λάθος κινήσεις η ύφεση στην Δύση θα μεγαλώσει και η Κίνα και η Ρωσία θα αποκτήσουν παγκόσμιο εξαγωγικό και παραγωγικό πλεονέκτημα.
Τα μέτρα που σχεδιάστηκαν για να διαλύσουν τη Ρωσία, θα την δυναμώσουν υπέρμετρα.
Αν λοιπόν αυτοί που σχεδιάζουν το μέλλον κάνουν τέτοια λάθη σήμερα , τι θα πρέπει να περιμένουμε στο μέλλον?
Αν αναλύσουμε την μεγάλη κρίση του 1929 αναμένουμε να γίνουν διαδοχικά τα εξής:
1) Mεγάλη άνοδος του χρηματιστηρίου κατά 50% τουλάχιστον. (Κερδοσκοπία)
2) Μεγάλη ξαφνική πτώση στα χρηματιστήρια διεθνώς κατά 75% σε σχέση με την κορυφή (Διόρθωση και αύξηση θέσεων)
3)Θα ακολουθήσει τραπεζική κρίση σε μία οικονομία με τεράστιο χρέος σε σχέση με το ΑΕΠ (Παρενέργεια από την μείωση στην αποταμίευση)
Οι τράπεζες της θα κλείσουν για τουλάχιστον 5 βδομάδες.
4) Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν μεγάλες διακυμάνσεις στις ισοτιμίες των διεθνών νομισμάτων και θα πληγεί τουλάχιστον ένα παγκόσμιο νόμισμα μίας χώρας , που θα είναι ο κύριος πιστωτής της χώρας, όπου θα εκδηλωθεί τραπεζική κρίση. (Παρενέργεια παγκοσμιοποιημένης λειτουργίας της οικονομίας)
Αυτή η εξέλιξη θα προκαλέσει τραπεζική κρίση και στη χώρα αυτή και κίνδυνο χρεοκοπίας της.
5) Για να αποφευχθεί η μετάδοση παγκοσμίως θα γίνει στη συνέχεια υποτίμηση νομίσματος κατά 40% και σε μία άλλη χώρα, που η αξία του νομίσματος της θα συνδέεται στατιστικά με θετική συσχέτιση με την αξία του νομίσματος της προβληματικής χώρας. (Αποκατάσταση με τεχνητό τρόπο της ανταγωνιστικότητας)
6) Θα ακολουθήσει παγκόσμια ύφεση με τεράστια ανεργία και κοινωνικές ταραχές (Ζημιά στο διεθνές εμπόριο λόγω πτώσης των τιμών και του κέρδους)
7) Θα επιβληθεί άλλο παγκόσμιο νόμισμα και σταθερές σχετικά ισοτιμίες και θα ξεκινήσει μία αργή ανάκαμψη (Ατυχής νομισματική λύση σε πραγματικό οικονομικό πρόβλημα)
8) Στο σημείο αυτό προέκυψε ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος...(Ενεργοποίηση ζήτησης για αγαθά που δεν τρώγονται)
Αυτά συνέβησαν από το 1928 έως το 1939.
Αλλά τότε δεν υπήρχαν ούτε ηλεκτρονικοί υπολογιστές, ούτε επαρκώς αναπτυγμένα οικονομικά υποδείγματα και τα πράγματα εξελίσσονταν σχετικά αργά.
Πώς θα καταλάβετε σήμερα ότι πλησιάζει αυτή η ημέρα?
1) 'Oταν δείτε σε κάποια μεγάλη οικονομία ημερήσια πτώση στο χρηματιστήριο της τουλάχιστον κατά 8%. (Καταστροφή ίδιων κεφαλαίων κάποιων διεθνών τραπεζών, που επενδύουν σε παράγωγα σε μετοχές)
2) 'Οταν δείτε μεταγενέστερα ημερήσια πτώση της ισοτιμίας του νομίσματος της μεγάλης χώρας, όπου θα εμφανισθεί η δευτερεύουσα τραπεζική κρίση, κατά 14,3% τουλάχιστον (Ενεργοποίηση συνέπειας επένδυσης σε παράγωγα σε ισοτιμίες νομισμάτων για να αντιμετωπισθεί η απώλεια σε παράγωγα χρηματιστηρίου)
3) 'Οταν δείτε το ευρώ να υποτιμάται κατά 40% (Αποκατάσταση με τεχνητά μέσα της ανταγωνιστικότητας).
Στην ανάλυση δεν αναφέρθηκα σε ονόματα χωρών, γιατί υπάρχουν τουλάχιστον τρία ζευγάρια υπαρκτών χωρών για να εξελιχθεί το σενάριο.
Ελπίζω στο μεταξύ να μην έχει προκύψει ο πόλεμος και η ανάλυση να είναι όλη λάθος...
Αλλά όπως ανέφερα και στην αρχή του άρθρου, μην ελπίζετε ότι οι οικονομικοί κανόνες λειτουργούν διαφορετικά σε διάφορες εποχές.
Αυτό μπορούν να το κάνουν μόνο οι κατάλληλοι παγκόσμιοι ηγέτες...
Υπάρχουν όμως ικανοί ηγέτες σήμερα, που διαβάζουν ή ακούν για το μέλλον?