Του Στέλιου Συρμόγλου
Οι πεποιθήσεις και οι πολιτικές πρακτικές που βουβαίνουν το μεγαλείο της ιδέας και της σοβαρότητας και κατ' επέκταση της ιστορίας, για να ξαναγυρίσουν στον κόσμο που παρέρχεται, στο παιχνιδισμό των λέξεων, στην τριβή και τη θύελλα των γεγονότων, δεν έχουν θέα στην ψυχή της ένδημης πολιτικής, κοινωνικής και φιλοσοφικής συνείδησης.
Ο λαός, ο οποίος είναι αμετάκλητα καλεσμένος σε μια ιστορική αποστολή και για να ανταποκριθεί οφείλει να ενσαρκώσει ορισμένες αξίες, που συνιστούν την αιχμή του ιστορικού δόρατος, έχει ανάγκη απ' όσους με την εντιμότητά τους και τη συνέπειά τους, που είναι ένα δοκιμαστήριο για τους νεκροπομπούς της πολιτικής ζωής, προσπαθούν να εξανθρωπίσουν την εξουσία συνδυάζοντας το Res Politica και το Res Humana.
Συχνά όμως διαπιστώνουν ότι η "βασιλεία" των ανθρώπων σ' ένα κράτος του ανθρώπου, της σύνεσης, του κάλλους και της δικαιοσύνης, είναι όνειρο απατηλό. Και πως η εξουσία, όταν φοβάται, κοροιδεύει, ξεγελάει, ανοητεύει και ενίοτε τυραννάει. Η εξουσία, άλλωστε, δεν δοξάζεται μόνο από τα στόματα εκείνων που την ασκούν, αλλά και από τις πράξεις εκείνων που πενθούν το θάνατο της ευνομίας και της πολιτικής συνέπειας...
Απαιτείται εθνική αυτογνωσία και αυτοκριτική. Οχι ενθουσιασμός και παθητική αποδοχή των τεκταινομένων. Οχι έωλες προσδοκίες και επιπόλαια καταφυγή σε γελοία δημοσκοπικά ευρήματα. Και χωρίς την απαισιόδοξη προδιάθεση θέασης των πραγμάτων, δεν έχουμε την ποιότητα του Ελληνα, που θέλει να σκέφτεται, να βλέπει, να εκτιμά, να δικάζει και να επωμίζεται την απόφασή του, άρα και την πράξη του.
Στην Ελλάδα του 2015, με τα μνημόνια να μετονομάζονται σε συμφωνίες, η τρόικα σε θεσμούς, με την πολιτική ασυνέπεια και την προχειρότητα να αθροίζουν καθημερινά προβλήματα, σ' ένα διάλληλο κύκλο αντιφατικών δηλώσεων και αντιδράσεων απ' όλους τους πολιτικούς χώρους, η αναξιοπιστία των πολιτικών έχει μετατραπεί σε θεμό του πολιτεύματος. Και με τη δημοσιογραφική αμετροέπεια, ως "υπηρέτης ξένων αφεντάδων", να παρέχει θέαμα αθλιότητας από τα διάφορα τηλεοπτικά παράθυρα.
Και οι πολιτικοί; Επιρρεπείς εν πολλοίς στη λαγνεία της δύναμης, στον κενόλγο βερμπαλισμό, στη καλοπέραση, που συχνά ενισχύεται και από τη διαπλοκή τους με επιχειρηματικά συμφέροντα, έχουν κλειστεί στο δικό τους βολικό μικρόκοσμο. και ας διατείνονται ότι "αφουγκράζονται" το πόνο της κοινωνίας και τη...βοή των επερχόμενων γεγονότων. Και ο πολίτης μ' όλα τα δομικά στοιχεία της μικροαστικής νοοτροπίας, βρίσκεται αντιμέτωπος με τη σιωπή των τετελεσμένων...
Οι πολιτικές των θαυματοποιών και η ανοχή της κοινωνίας, με φωνασκούντες και αδρανούντες, κατάφεραν να διαμορφώσουν ένα ψυχικό, κοινωνικό μοντέλο του "καλού" και "γνήσιου" Ελληνα πολιτικού, που μπορούμε να το συνοψίσουμε στα εξής:
- Καλός πολιτικός είναι ο πονηρός μεν , αλλά κυρίως άβουλος και αδρανής, που ωστόσο δραστηριοποιείται κατά τις εντολές του κόμματος.
- Καλός πολιτικός είναι όποιοις μπορεί να ανήκει κάπου. Σε κάποιους κύκλους επιχειρηματικούς, που δίνουν πολλά στις κυβερνήσεις και εισπράττουν κατά την προσφορά τους.
- Καλός πολιτικός είναι όποιος παραχαράσσει την αλήθεια και διαστρέφει το πολιτικό νόημα των καιρών μας. Να λέει και να κάνει ό,τι του υπαγορεύουν τα όποια συμφέροντα...
- Καλός πολιτικός είναι όποιος συντελεί στην απομείωση της ελληνικής γλώσσας, στην αποψίλωση της παιδείας, απ' ό,τι ουσιαστικό και εθνικό. Ετσι, βοηθάει στο ξερίζωμα της ιστορικής συνείδησης των Ελλήνων. Και αποκτά και τον τίτλο του "προοδευτικού".
- Καλός πολιτικός είναι λοιπόν ο...προοδευτικός. Και "προδευτικός" για τα ελληνικά πολιτικά δεδομένα είναι όποιος τρώει καλά και δουλεύει λίγο...
- Καλός πολιτικός είναι ο άσκεφτος και άβουλος, ο κεκράκτης κάθε κομματικής ή κυβερνητικής "μπαρούφας". Αυτός που έμαθε να μετράει την ποσότητα των λόγων κι όχι την ποιότητα των πράξεων.
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που διαχρονικά κατόρθωσε να κάνει πράξη το σύνθημα "άρπαξε να φας και κλέψε να' χεις".
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που μπορεί να ενδίδει εισπράττοντας τα λύτρα του.
- Καλός πολιτικός είναι ο τεμπέλης και ο αδίστακτος. Τεμπέλης μεν, για να έχει χρόνο να σκέφτεται και να μεθοδεύει το χείριστο για τους άλλους και το ωφελιμότερο γι' αυτόν. Αδίστακτος δε, ώστε να κτυπάει καίρια τους πολιτικούς του αντιπάλους, για να επιπλέει,χωρίς να τον απασχολεί η τιμή, η αξιοπρέπεια και η συνείδηση.
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που δέχεται το αξίωμα "πληρώνουμε όλοι και εισπράττουμε οι ελάχιστοι".
- Καλός πολιτικός είναι ο "ξύπνιος" μιζαποδέκτης. Οταν η...μίζα πέφτει σύννεφο, πρέπει να είναι εκεί για να την αρπάξει...
- Καλός πολιτικός είναι αυτόςπου δεν κάνει επένδυση στα όνειρα, γιατί σ' αυτά τα ανθρώπινα φάσματα μιλάνε για τις σκιές τους.
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που αγόγγυστα δέχεται ότι λειτουργεί σε μια κοινωνία ελλειπτική, αντιφατική και προσαρμόζεται στις επιταγές των πρόσκαιρων συμφερόντων...
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που φροντίζει να "πιάσει την καλή", με την παρακμιακή λογική και τη συνοικιακή νοοτροπία, που όμως τις περιφέρει στα κολονωκιώτικα καφέ και εστιατόρια της αποχαύνωσης. Και είναι αυτός που επιδίδεται συστηματικά σε ρηχές εκτιμήσεις και δηλώσεις, που είναι ικανές ωστόσο να του εξασφαλίσουν το "εισιτήριο" για το...ονειροδρόμιο της ελλαδικής πραγματικότητας.
- Καλός πολιτικός είναι όποιος διαπρέπει ως σοφιστής και συμπλέει με τα ρεύματα του συρμού.Η σοφιστεία του εκφράζει ισχυρή διαλεκτική διάθεση, μα προσκρούει στους δογματισμούς της πίστης και του a priori ματεριαλισμού.
- Καλός πολιτικός είναι συτός που είναι οπτασιαστής και αποφαίνεται συνήθως expontium. Αυτός που ενυπνιάζεται μεσούσης της ημέρας. Αυτός που εθελουσίως πουλάει τις "παρωπίδες" που αγόρασε μεταχειρισμένες στο Γιουσουρούμ, στο Μοναστηράκι. Αυτός που είναι ετσιθελιστής, που εκφράζει τη δική του υποτίθεται θέληση, αλλά παρουσιάζεται ως εθελοτυφλών Μανιχαίος.
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που η σκέψη του δεν προσκρούει στις δύσβατες ακτές του προβληματισμού. Κι αν ακόμη ο εγκέφαλος του διαθέτει επάρκεια μυαλού, δεν τον "χαραμίζει" σε σκέψεις. Προσφεύγει ωστόσο στους παροξυσμούς του παθους και αυτοπροδίδεται ως χαρακτήρας, που κυνηγάει με παθος την ευκαιριακή εντύπωση. Είνια ο "καλός " Ελληνας πολιτικός του θεαθήναι και της μόστρας...
- Καλός πολιτικός είναι ο επιρρεπής στην κακογουστιά, είτε το ισχνό ή λιπόσαρκο κορμί του καλύπτει γνωστής φίρμας κουστούμι και μεταξωτό πουκάμισο με γραβάτα, είτε, όπως εσχάτως επικρατεί, είναι αγραβάτωτος και επιδεικτικά περιφερόμενος με το πουκάμισο έξω από το παντελόνι...
Οι πεποιθήσεις και οι πολιτικές πρακτικές που βουβαίνουν το μεγαλείο της ιδέας και της σοβαρότητας και κατ' επέκταση της ιστορίας, για να ξαναγυρίσουν στον κόσμο που παρέρχεται, στο παιχνιδισμό των λέξεων, στην τριβή και τη θύελλα των γεγονότων, δεν έχουν θέα στην ψυχή της ένδημης πολιτικής, κοινωνικής και φιλοσοφικής συνείδησης.
Ο λαός, ο οποίος είναι αμετάκλητα καλεσμένος σε μια ιστορική αποστολή και για να ανταποκριθεί οφείλει να ενσαρκώσει ορισμένες αξίες, που συνιστούν την αιχμή του ιστορικού δόρατος, έχει ανάγκη απ' όσους με την εντιμότητά τους και τη συνέπειά τους, που είναι ένα δοκιμαστήριο για τους νεκροπομπούς της πολιτικής ζωής, προσπαθούν να εξανθρωπίσουν την εξουσία συνδυάζοντας το Res Politica και το Res Humana.
Συχνά όμως διαπιστώνουν ότι η "βασιλεία" των ανθρώπων σ' ένα κράτος του ανθρώπου, της σύνεσης, του κάλλους και της δικαιοσύνης, είναι όνειρο απατηλό. Και πως η εξουσία, όταν φοβάται, κοροιδεύει, ξεγελάει, ανοητεύει και ενίοτε τυραννάει. Η εξουσία, άλλωστε, δεν δοξάζεται μόνο από τα στόματα εκείνων που την ασκούν, αλλά και από τις πράξεις εκείνων που πενθούν το θάνατο της ευνομίας και της πολιτικής συνέπειας...
Απαιτείται εθνική αυτογνωσία και αυτοκριτική. Οχι ενθουσιασμός και παθητική αποδοχή των τεκταινομένων. Οχι έωλες προσδοκίες και επιπόλαια καταφυγή σε γελοία δημοσκοπικά ευρήματα. Και χωρίς την απαισιόδοξη προδιάθεση θέασης των πραγμάτων, δεν έχουμε την ποιότητα του Ελληνα, που θέλει να σκέφτεται, να βλέπει, να εκτιμά, να δικάζει και να επωμίζεται την απόφασή του, άρα και την πράξη του.
Στην Ελλάδα του 2015, με τα μνημόνια να μετονομάζονται σε συμφωνίες, η τρόικα σε θεσμούς, με την πολιτική ασυνέπεια και την προχειρότητα να αθροίζουν καθημερινά προβλήματα, σ' ένα διάλληλο κύκλο αντιφατικών δηλώσεων και αντιδράσεων απ' όλους τους πολιτικούς χώρους, η αναξιοπιστία των πολιτικών έχει μετατραπεί σε θεμό του πολιτεύματος. Και με τη δημοσιογραφική αμετροέπεια, ως "υπηρέτης ξένων αφεντάδων", να παρέχει θέαμα αθλιότητας από τα διάφορα τηλεοπτικά παράθυρα.
Και οι πολιτικοί; Επιρρεπείς εν πολλοίς στη λαγνεία της δύναμης, στον κενόλγο βερμπαλισμό, στη καλοπέραση, που συχνά ενισχύεται και από τη διαπλοκή τους με επιχειρηματικά συμφέροντα, έχουν κλειστεί στο δικό τους βολικό μικρόκοσμο. και ας διατείνονται ότι "αφουγκράζονται" το πόνο της κοινωνίας και τη...βοή των επερχόμενων γεγονότων. Και ο πολίτης μ' όλα τα δομικά στοιχεία της μικροαστικής νοοτροπίας, βρίσκεται αντιμέτωπος με τη σιωπή των τετελεσμένων...
Οι πολιτικές των θαυματοποιών και η ανοχή της κοινωνίας, με φωνασκούντες και αδρανούντες, κατάφεραν να διαμορφώσουν ένα ψυχικό, κοινωνικό μοντέλο του "καλού" και "γνήσιου" Ελληνα πολιτικού, που μπορούμε να το συνοψίσουμε στα εξής:
- Καλός πολιτικός είναι ο πονηρός μεν , αλλά κυρίως άβουλος και αδρανής, που ωστόσο δραστηριοποιείται κατά τις εντολές του κόμματος.
- Καλός πολιτικός είναι όποιοις μπορεί να ανήκει κάπου. Σε κάποιους κύκλους επιχειρηματικούς, που δίνουν πολλά στις κυβερνήσεις και εισπράττουν κατά την προσφορά τους.
- Καλός πολιτικός είναι όποιος παραχαράσσει την αλήθεια και διαστρέφει το πολιτικό νόημα των καιρών μας. Να λέει και να κάνει ό,τι του υπαγορεύουν τα όποια συμφέροντα...
- Καλός πολιτικός είναι όποιος συντελεί στην απομείωση της ελληνικής γλώσσας, στην αποψίλωση της παιδείας, απ' ό,τι ουσιαστικό και εθνικό. Ετσι, βοηθάει στο ξερίζωμα της ιστορικής συνείδησης των Ελλήνων. Και αποκτά και τον τίτλο του "προοδευτικού".
- Καλός πολιτικός είναι λοιπόν ο...προοδευτικός. Και "προδευτικός" για τα ελληνικά πολιτικά δεδομένα είναι όποιος τρώει καλά και δουλεύει λίγο...
- Καλός πολιτικός είναι ο άσκεφτος και άβουλος, ο κεκράκτης κάθε κομματικής ή κυβερνητικής "μπαρούφας". Αυτός που έμαθε να μετράει την ποσότητα των λόγων κι όχι την ποιότητα των πράξεων.
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που διαχρονικά κατόρθωσε να κάνει πράξη το σύνθημα "άρπαξε να φας και κλέψε να' χεις".
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που μπορεί να ενδίδει εισπράττοντας τα λύτρα του.
- Καλός πολιτικός είναι ο τεμπέλης και ο αδίστακτος. Τεμπέλης μεν, για να έχει χρόνο να σκέφτεται και να μεθοδεύει το χείριστο για τους άλλους και το ωφελιμότερο γι' αυτόν. Αδίστακτος δε, ώστε να κτυπάει καίρια τους πολιτικούς του αντιπάλους, για να επιπλέει,χωρίς να τον απασχολεί η τιμή, η αξιοπρέπεια και η συνείδηση.
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που δέχεται το αξίωμα "πληρώνουμε όλοι και εισπράττουμε οι ελάχιστοι".
- Καλός πολιτικός είναι ο "ξύπνιος" μιζαποδέκτης. Οταν η...μίζα πέφτει σύννεφο, πρέπει να είναι εκεί για να την αρπάξει...
- Καλός πολιτικός είναι αυτόςπου δεν κάνει επένδυση στα όνειρα, γιατί σ' αυτά τα ανθρώπινα φάσματα μιλάνε για τις σκιές τους.
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που αγόγγυστα δέχεται ότι λειτουργεί σε μια κοινωνία ελλειπτική, αντιφατική και προσαρμόζεται στις επιταγές των πρόσκαιρων συμφερόντων...
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που φροντίζει να "πιάσει την καλή", με την παρακμιακή λογική και τη συνοικιακή νοοτροπία, που όμως τις περιφέρει στα κολονωκιώτικα καφέ και εστιατόρια της αποχαύνωσης. Και είναι αυτός που επιδίδεται συστηματικά σε ρηχές εκτιμήσεις και δηλώσεις, που είναι ικανές ωστόσο να του εξασφαλίσουν το "εισιτήριο" για το...ονειροδρόμιο της ελλαδικής πραγματικότητας.
- Καλός πολιτικός είναι όποιος διαπρέπει ως σοφιστής και συμπλέει με τα ρεύματα του συρμού.Η σοφιστεία του εκφράζει ισχυρή διαλεκτική διάθεση, μα προσκρούει στους δογματισμούς της πίστης και του a priori ματεριαλισμού.
- Καλός πολιτικός είναι συτός που είναι οπτασιαστής και αποφαίνεται συνήθως expontium. Αυτός που ενυπνιάζεται μεσούσης της ημέρας. Αυτός που εθελουσίως πουλάει τις "παρωπίδες" που αγόρασε μεταχειρισμένες στο Γιουσουρούμ, στο Μοναστηράκι. Αυτός που είναι ετσιθελιστής, που εκφράζει τη δική του υποτίθεται θέληση, αλλά παρουσιάζεται ως εθελοτυφλών Μανιχαίος.
- Καλός πολιτικός είναι αυτός που η σκέψη του δεν προσκρούει στις δύσβατες ακτές του προβληματισμού. Κι αν ακόμη ο εγκέφαλος του διαθέτει επάρκεια μυαλού, δεν τον "χαραμίζει" σε σκέψεις. Προσφεύγει ωστόσο στους παροξυσμούς του παθους και αυτοπροδίδεται ως χαρακτήρας, που κυνηγάει με παθος την ευκαιριακή εντύπωση. Είνια ο "καλός " Ελληνας πολιτικός του θεαθήναι και της μόστρας...
- Καλός πολιτικός είναι ο επιρρεπής στην κακογουστιά, είτε το ισχνό ή λιπόσαρκο κορμί του καλύπτει γνωστής φίρμας κουστούμι και μεταξωτό πουκάμισο με γραβάτα, είτε, όπως εσχάτως επικρατεί, είναι αγραβάτωτος και επιδεικτικά περιφερόμενος με το πουκάμισο έξω από το παντελόνι...