Μετά από την εκτύπωση από το Federal Reserve τρισεκατομμυρίων δολαρίων για να επιβιώσει το οικονομικό σύστημα , πολλοί επενδυτές και οικονομικές αυθεντίες έχουν συμπεράνει ότι τα θεμελιώδη οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπισαν οι Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια του κραχ του 2008 έχουν επιλυθεί. Οι μετοχές βρίσκονται εξάλλου σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Αλλά οι μυημένοι βλέπουν το θέμα διαφορετικά. Και αν υπάρχει κάποιο άτομο εκεί έξω, που καταλαβαίνει την νομισματική πολιτική των ΗΠΑ και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της στις εγχώριες και παγκόσμιες υποθέσεις, είναι ο πρώην πρόεδρος της Federal Reserve, ο κος Alan Greenspan.
Ως επικεφαλής της πιο ισχυρής κεντρικής τράπεζας του κόσμου για σχεδόν δύο δεκαετίες, είναι μυημένος για τις εμπιστευτικές συζητήσεις και τις μηχανορραφίες της κυβέρνησης, που μας έφεραν στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα.
Ο Greenspan συνάντησε πρόσφατα τον βετεράνο αναλυτή πόρων κο Brien Lundin στο Επενδυτικό Συνέδριο της Νέας Ορλεάνης και μοιράστηκε μερικές από τις σκέψεις του. Σύμφωνα με τον κο Lundin, ο πρώην πρόεδρος της Fed κατέστησε σαφές ότι η κεντρική τράπεζα αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα και μάλιστα ένα που θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στο μέλλον.
Τον ρωτήσαμε που πιστεύει ότι θα βρίσκεται η τιμή του χρυσού σε πέντε χρόνια και απάντησε "σημαντικά μεγαλύτερη."
Στην ιδιωτική συνομιλία μας τον ρώτησα για τα εκκρεμή χρέη ...και για το ότι το φορτίο του χρέους στις ΗΠΑ έχει γίνει τόσο μεγάλο, ώστε θα πρέπει να υπάρξει κάποια νομισματική υποτίμηση.
Ειδικότερα , απάντησε για την εποχή των πολιτικών ποσοτικής χαλάρωσης και των μηδενικών επιτοκίων από τη Fed ... ότι μπορεί πραγματικά να μην βγούμε από αυτήν χωρίς κάποιο σημαντικό γεγονός στην αγορά ... Απ΄ ότι μπορώ να ερμηνεύσω, αυτό μπορεί να είναι είτε ένα χρηματιστηριακό κραχ, είτε μια παρατεταμένη ύφεση, η οποία στη συνέχεια θα προκαλούσε άλλο ένα γύρο νομισματικής αναθέρμανσης της Fed.
Σκέφτεται ότι κάτι μεγάλο πρόκειται να συμβεί και ότι δεν μπορούμε να βγούμε από αυτή την εποχή της εκτύπωσης χρήματος χωρίς κάποιες συνέπειες - και μάλιστα πολύ σοβαρές - και ότι ο χρυσός θα επωφεληθεί από αυτές.
Παρακολουθήστε όλη τη συνέντευξη:
Αν στην πραγματικότητα παρατηρούμε άμεσα ένα σημαντικό γεγονός στην αγορά, όπως ο Alan Greenspan στη συνέχεια προτείνει, η διατήρηση του πλούτου πρέπει να αποτελέσει μία βασική αρχή της κάθε στρατηγικής ετοιμότητας για να βαδίσουμε στο μέλλον.
Ο ίδιος ο Γκρίνσπαν, κάπως ειρωνικά, ήταν ένα υποστηρικτής του χρυσού και του σταθερού σε αξία χρήματος, πριν από το διορισμό του ως προέδρου της Fed. Και ακόμα και αν δεν το συζητούσε πολύ κατά τη διάρκεια της θητείας του, δηλώνει πλέον ενεργά ότι μπορούμε να περιμένουμε να δούμε το χρυσό σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα τιμών μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.
Η εκτίμηση του είναι πιθανό να βασίζεται στις ανησυχίες για το δολάριο ΗΠΑ, το οποίο, όπως ο Lundin σημειώνει, είναι περισσότερο από πιθανό να δοκιμαστεί από μια υποτίμηση του σε κάποιο σημείο στο μέλλον.
Το τέλος πρέπει να έρθει κάποια στιγμή... Αν κοιτάξετε το διάγραμμα του δείκτη τιμής του δολαρίου ΗΠΑ έχει διαμορφωθεί σε σχήμα παραβολής τους τελευταίους μήνες...
Η ΠΑΡΑΒΟΛΙΚΗ ΜΟΡΦΗ ΤΟΥ ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΠΌ ΤΟΝ ΑΠΡΙΛΙΟ ΤΟΥ 2014 ΚΑΙ ΕΠΕΙΤΑ ΕΙΝΑΙ ΕΜΦΑΝΗΣΣε κάθε αγορά , που είναι τόσο μονόπλευρη, που επιταχύνεται τόσο γρήγορα, αυτή η τάση θα τελειώσει ... και θα τελειώσει πιθανότατα μ' ένα αρκετά βίαιο τρόπο.
Και αν ο χρυσός ανέβει ως αποτέλεσμα, το ίδιο θα ανέβουν και τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία, που αφορούν τους φυσικούς πόρους στους τομείς της ενέργειας και των ορυχείων.
Αυτό στο οποίο καταλήγω είναι ότι τα περιουσιακά στοιχεία, που είναι απαραίτητα για να επιβιώσει το λειτουργικό σύστημα μας, θα έχουν πάντα αξία, και αυτό ισχύει ιδιαίτερα σε μια κατάσταση, όπου το δολάριο ΗΠΑ τυχαίνει να συντρίβεται.
Το Ουράνιο για παράδειγμα, δίνει ενέργεια στο 20% των σπιτιών της Αμερικής , πράγμα που σημαίνει ότι θα είναι πάντα απαραίτητος φυσικός πόρος, ανεξάρτητα από το τπως συμπεριφέρεται το δολάριο.
Οι εκτιμήσεις του Lundin συμφωνούν με τις δηλώσεις του διευθύνοντος συμβούλου της Uranium Energy Corp, του κου Amir Adnani, ο οποίος δήλωσε πρόσφατα ότι μπορούμε κάλλιστα να δούμε μια "ανάσταση" της τιμής του ουρανίου και των άλλων φυσικών πόρων, όπως ο χρυσός.
Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για το πετρέλαιο και για τους πόρους τροφίμων.
Θα έχουν πάντα αξία, ανεξάρτητα από το αν το δολάριο είναι ισχυρό ή καταρρέει βίαια υπό την επίδραση του βάρους του.
Έτσι, όταν εξετάζουμε τρόπους για τη διατήρηση του πλούτου και για να απομονώσουμε τους εαυτούς μας από την επερχόμενη καταστροφή του νομίσματος μας, πρέπει να εξετάσουμε το ενδεχόμενο κατοχής υλικών περιουσιακών στοιχείων. Για κάποιους αυτό σημαίνει αποθήκευση τροφίμων και για άλλους προμήθειες, σε αναμονή της εμφάνισης του γεγονότος στην αγορά, όπως ισχυρίζεται ο Greenspan, που θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τις ροές πιστώσεων και την παράδοση των βασικών εμπορευμάτων. Για τους άλλους, που μπορεί να κατέχουν σήμερα μετοχές, κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ ή και μετρητά, η διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου τους με καλά διοικούμενες εταιρείες που βασίζονται σε φυσικούς πόρους, δεν θα διατηρήσει μόνο τον πλούτο κατά τη διάρκεια της μεταβλητότητας των τιμών συναλλάγματος, αλλά θα δημιουργήσει και πλούτο, καθώς η αξία των πραγματικών, υλικών περιουσιακών στοιχείων θα αυξάνεται.
Ο άνθρωπος, ο οποίος είναι ουσιαστικά ο αρχιτέκτονας και ο υπεύθυνος για την εγχώρια νομισματική πολιτική σε τέσσερις πρόεδρους των ΗΠΑ, λέει τώρα ότι ένα σημαντικό γεγονός της αγοράς θα λάβει χώρα, όταν η Fed θα αναγκασθεί τελικά να αποχωρήσει από τη νομισματική χαλάρωση και τις πολιτικές των μηδενικών επιτοκίων.
Εσείς, είστε έτοιμοι για εκείνη την ημέρα?
ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ
Μία γνωστή παροιμία μας πληροφορεί ότι " ότι ανεβαίνει, μπορεί και να κατέβει".
Ο Alan Greenspan στη συνέντευξη του παρατηρεί την εκρηκτική άνοδο του δολαρίου και του χρηματιστηρίου και μας προετοιμάζει για κάποια μεγάλη διόρθωση στο μέλλον.
Οι δηλώσεις του στον παρόντα χρόνο μοιάζουν με αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Δεν μας λέει πότε θα συμβεί η διόρθωση , ούτε το ποσοστό της διόρθωσης.
Λογικά η διόρθωση θα προκύψει είτε από μία ξαφνική πτώση του χρηματιστηρίου, είτε από μία ξαφνική υποτίμηση του αμερικανικού νομίσματος.
Οι παραπάνω λόγοι όμως είναι οι αφορμές της πτώσης και όχι η αιτία τους.
Η πραγματική αιτία θα είναι κάτι που δεν το περιμένει η αγορά ή κάτι προαποφασισμένο, που δεν το πιστεύει η αγορά.
Και τα δύο θα δικαιολογούσαν την έκπληξη και τον πανικό.
Η έκπληξη θα δημιουργήσει τεράστιες ζημιές και ο πανικός θα εξουδετερώσει τους μηχανισμούς αντίδρασης ή εξομάλυνσης.
'Οταν το παιχνίδι είναι μηδενικού αθροίσματος, ό τι κερδίζει ο ένας, το χάνει ο άλλος.
Επικίνδυνα είναι μόνο τα οικονομικά παιχνίδια, που χάνουν όλοι και μάλιστα δυσανάλογα.
Η υποτίμηση του δολαρίου ή η πτώση του χρηματιστηριίου είναι παιχνίδια μηδενικού αθροίσματος...
Τι θα συνέβαινε όμως , αν μία υποτίμηση του δολαρίου κατέστρεφε κάποια μεγάλη τράπεζα ή χρηματιστηριακό οίκο, που ενεργούσε συγχρόνως ως εγγυητής και αντισυμβαλλόμενος σε συμφωνίες άλλων μεγαλύτερων μερών?
'Eνα παρόμοιο γεγονός έγινε το 2008 με την Lehman Βrothers...
Για να μην καταρρεύσει το σύστημα χρηματοδοτήθηκαν με τεράστια ποσά οι μεγάλες Αμερικανικές τράπεζες , επιβαρύνοντας τον Αμερικανό φορολογούμενο.
Αυτή ήταν η κύρια αιτία για το δυσανάλογο χρέος των Αμερικανών, καθώς και το κόστος των πολεμικών επιχειρήσεων στο Ιράκ και αλλού.
Το μεγάλο γεγονός που προβλέπει ο κος Greenspan θα είναι μάλλον κάτι ανάλογο, αλλά θα διαδραματίζεται συγχρόνως σε δύο Ηπείρους και σε δύο χωριστές αγορές.
Κατά πάσα πιθανότητα θα ξεσπάσει κάποια Παρασκευή και θα προκαλέσει το κλείσιμο της μίας από τις δύο αγορές, ίσως με νομοθετική παρέμβαση κάποιου οργάνου.
Οι αγορές σήμερα συνδέονται με συγκεκριμένη χρονική αλληλουχία και λόγω της διακοπής των συναλλαγών την Παρασκευή, κάποιες αγορές θα εμφανίσουν τεράστιες ζημιές στο τέλος της συνεδρίασης.
Θα επιχειρήσουν να τις αντισταθμίσουν με πράξεις εκτός χρηματιστηρίων, αλλά κάποιες από τις επενδυτικές τράπεζες, που θα εμπλακούν ενδέχεται να χρεοκοπήσουν.
Η χειρότερη μορφή ζημιάς από παράγωγα χρηματοοικονομικά προιόντα μπορεί να προκύψει όταν δεν μπορείς να κλείσεις μία ανοικτή θέση σου ή ακόμα χειρότερα ,αν νομίσεις ότι την έκλεισες και ο αντισυμβαλλόμενος σου χρεοκοπήσει...
Σίγουρα υπάρχει κάποιος μηχανισμός για να σε αποζημιώσει από αυτό το ενδεχόμενο.
Αν ο μηχανισμός αυτός προβλέπει όμως εγγύηση αυτού που χρεοκοπεί από τον ζημιωθέντα τι γίνεται?
Προφανώς η ζημιά μένει ακάλυπτη...
Για να το κάνω αντιληπτό θα χρησιμοποιήσω ένα υποθετικό παράδειγμα.
Οι χώρες της ευρωζώνης χρηματοδότησαν την σωτηρία της Ελλάδας με την χρήση κεφαλαίων του EFSF.
To EFSF λειτουργεί ως ανώνυμη εταιρεία αρμοδιότητας του Δουκάτου του Λουξεμβούργου με αρχικό κεφάλαιο μόλις 31 εκατομμύρια τριάντα μία χιλιάδες ευρώ (31.031.000.-)
Του επιτράπηκε όμως να συγκεντρώσει κεφάλαια δισεκατομμυρίων με έκδοση ομολόγων από διάφορους επενδυτές, τα οποία μάλιστα χαρακτηρίστηκαν ως μηδενικού ρίσκου, καθώς θεωρούνται ισοδύναμα με έκθεση της Κεντρικής κυβέρνησης του Λουξεμβούργου.
Το ερώτημα που προκύπτει εύλογα είναι τι θα συμβεί αν κάποια χώρα, που δανείστηκε δισεκατομμύρια από το EFSF, χρεοκοπήσει για κάποιο λόγο.
Θα χρεοκοπήσει μόνο το EFSF ή οι κάτοχοι των ομολόγων του θα έχουν δικαίωμα αναγωγής από το Δουκάτο του Λουξεμβούργου?
Mην βιαστείτε να πείτε όμως ότι θα χρεοκοπήσει μόνο το EFSF, γιατί δεν ξέρετε ποιοί μπορεί να κατέχουν σήμερα τα ομόλογα του...
Τα ομόλογα μηδενικού ρίσκου θα μπορούσαν να είναι περιουσιακά στοιχεία κάποιων μεγάλων τραπεζών και αυτές οι τράπεζες δεν θα τα είχαν υπολογίσει στον σταθμισμένο κίνδυνό τους.
Αν χρεοκοπούσε μόνο το EFSF, οι τράπεζες αυτές θα εμφάνιζαν ξαφνικές ζημίες ίσες με την έκθεση τους στο EFSF.
Σε μία εποχή αρνητικών επιτοκίων στις Κεντρικές τράπεζες και μάλιστα στην ΕΚΤ, δεν θα έπρεπε να παραξενευθεί κανένας αν μεγάλες τράπεζες ή διεθνείς επενδυτές έχουν αγοράσει ομόλογα του EFSF.
Για να σας ιντριγκάρω λίγο , σας πληροφορώ ότι τον Ιούλιο του 2015 θα αναλάβει την κυλιόμενη προεδρία της ΕΕ για έξι μήνες το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου.
Το πρόγραμμα του μνημονίου θα παραταθεί (αν παραταθεί) έως τα τέλη Ιουνίου 2015.
To Λουξεμβούργο είχε ΑΕΠ 63,5 δισ δολαρίων και δημόσιο χρέος ως προς το ΑΕΠ 22,9%
Aυτός είναι πιθανά ένας λόγος, που δεν προβλέπεται να γίνει "ποτέ" Grexit...
Aλλά βέβαια θα μπορούσα να κάνω και "λάθος".
Εγώ ή και κάποιοι άλλοι...
Μήπως κάτι παρόμοιο εννοεί ο κος Greenspan?