Με το νυστέρι δεινού ανατόμου
Στοιχεία βασικής Οικονομίας, προσιτά και πολύτιμα για τον πολίτη που προσπαθεί να αντιληφθεί τι τρέχει στον τόπο και στον κόσμο που τον περιβάλλει, προσφέρει το ακόλουθο άρθρο ενός Αμερικανού που είναι «ανάστημα» των δυό καλύτερων πανεπιστημίων των ΗΠΑ και της Βρεταννίας, εδίδαξε σε τέσσερα άλλα, υπήρξε αρχισυντάκτης της Wall Street Journal, υπουργός Οικονομικών και συγγραφέας τεσσάρων σημαντικών βιβλίων, του δρα Πωλ Γκραιγκ Ρόμπερτς.
Αναφέρεται στην συγκαλυπτόμενη αλλά δεινή οικονομική κρίση των ΗΠΑ, τοποθετείται στο πρόβλημα χρέους της Ελλάδος και στην τυφλότητα της πολιτικής των Βρυξελλών και παρουσιάζει ανατομικά την οικονομία της παγκοσμιοποίησης ως ιμπεριαλιστικού οργάνου καταστροφής λαών, πολιτισμών και περιβάλλοντος.
Κείμενο-τροφή για σκέψη, που διαφωτίζει και οδηγεί την κρίση και επιβάλλεται στη δημοσιογραφική προσφορά.
Για τη Μετάφραση Μιχαήλ Στυλιανού
Tι Έγινε με τους Οικονομολόγους
Και την Αμερικανική Οικονομία
Πωλ Γκραιγκ Ρόμπερτς
Σύμφωνα με το επίσημο οικονομικό παραμύθι, η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε ανάκαμψη από τον Ιούνιο 2009.
Αυτό το παραμύθι στηρίζει την εικόνα της Αμερικής ως το ασφαλές λιμάνι, μια εικόνα που κρατάει το δολάριο ψηλά, το χρηματιστήριο ανεβασμένο και τα επιτόκια χαμηλά. Είναι μια εικόνα που κάνει τις μάζες των Αμερικανών ανέργων να μέμφονται εαυτούς για την κακή πορεία της οικονομίας...
Αυτο το παραμύθι επιβιώνει, παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει κανένα στοιχείο να το στηρίζει.
Για χρόνια το μέσο οικογενειακό εισόδημα δεν αυξήθηκε και βρίσκεται κάτω από τα επίπεδα των αρχών της δεκαετίας του 1970.
Επί έξη χρόνια δεν σημειώθηκε αύξηση στις πραγματικές λιανικές πωλήσεις.
Πως μπορεί να υπάρχει ανάπτυξη μιας οικονομίας εξαρτώμενης από την καταναλωτική ζήτηση, όταν δεν αυξάνονται τα πραγματικά εισοδήματα των καταναλωτών και οι πραγματικές λιανικές πωλήσεις;
΄Οχι από επενδύσεις επιχειρήσεων. Γιατί να επενδύσουν όταν δεν υπάρχει αύξηση των πωλήσεων; Η βιομηχανική παραγωγή, σε επίπεδο μαρασμού, παραμένει πολύ κάτω από το προ της κρίσεως επίπεδο.
Ούτε από τις κατασκευές. Η πραγματική αξία του συνόλου των κατασκευών μειώθηκε απότομα από το 2006 ως το 2011 και αναπηδά κοντά στον πυθμένα του 2011 κατά τα τρία τελευταία χρόνια.
Πως αναπτύσεται μια οικονομία όταν η εργατική δύναμη συρικνώνεται; Το ποσοστό συμμετοχής της εργατικής δύναμης μειώθηκε από το 2007 όπως και το ποσοστό απασχόλησης στο σύνολο του πληθυσμού.
Πως μπορεί να υπάρχει ανάκαμψη όταν τίποτα δεν ανακάμπτει;
Πιστεύουν άραγε οι οικονομολόγοι πως το σύνολο της μακροοικονομικής που διδασκόταν από τη δεκαετία του 1940 είναι απλώς λάθος; Εάν όχι, πως είναι δυνατόν να υποστηρίζουν το παραμύθι της ανάκαμψης;
Και στην κρίση του χρέους
Τήν ίδια απουσία της οικονομικής επιστήμης βλέπουμε στην πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης χρέους στην Ευρώπη. Πρώτο απ’ όλα ο κύριος λόγος που υπάρχει η κρίση είναι επειδή, αντί να διαγράψουν εκείνο το μέρος του χρέους που δεν μπορεί να εξοφληθεί, οι δανειστές ζητούν το αδύνατο -να εξοφληθεί το χρέος στο ακέραιο.
Προσπαθώντας να επιτύχουν το αδύνατο, βαρειά χρεωμένες χώρες, όπως η Ελλάδα, αναγκάσθηκαν να περικόψουν συντάξεις γήρατος, να απολύουν δημοσίους υπαλλήλους, να μειώνουν κοινωνικές υπηρεσίες όπως υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση, να μειώνουν μισθούς και να ξεπουλούν την δημόσια ιδιοκτησία, όπως λιμάνια, δημόσιες επιχειρήσεις ύδρευσης και κρατικά λαχεία. Αυτά τα πακέτα λιτότητας στερούν την κυβέρνηση από πόρους και τον πληθυσμό από αγοραστική δύναμη.
Κατά συνέπεια, κατανάλωση, επενδύσεις και κυβερνητικές δαπάνες όλα καταρρέουν και η οικονομία βυθίζεται βαθύτερα. Και καθώς η οικονομία βουλιάζει, το χρέος μεγαλώνει ως ποσοστό του ΑΕΠ και γίνεται ακόμη πιο αδύνατο να εξυπηρετηθεί.
Οι οικονομολόγοι τα ξαίρουν αυτά, από τότε που ο Τζών Μέϊναρντ Κέϊνς τους τά δίδαξε στη δεκαετία του 1930. Ωστόσο δεν υπάρχει ούτε ίχνος από αυτή τη βασική γνώση της λειτουργίας της οικονομίας στην πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης του κρατικού χρέους.
Οι οικονομολόγοι φαίνεται να έχουν απλώς εξαφανισθεί από τη γή. ΄Η, εάν μερικοί είναι ακόμη εδώ, έχουν χάσει τη φωνή τους και δεν μιλούν.
Δείτε την παγκοσμιοποίηση. Κάθε χώρα έχει πειστεί πως η παγκοσμιοποίηση είναι υποχρεωτική και πως το να μήν είσαι κομμάτι της «παγκόσμιας οικονομίας» σημαίνει οικονομικό θάνατο.
Ο ιός της παγκοσμιοποίησης
Κοιτάξτε την οικονομική καταστροφή που επέφερε η παγκοσμιοποίηση στις Ηνωμένες Πολιτείες. Εκατομμύρια δουλιές της μεσαίας τάξης και θέσεις επαγγελματικής δεξιότητας, όπως ηλεκτρονικών μηχανικών και πληροφορικής τεχνολογίας, αφαιρέθηκαν από την αμερικανική μεσαία τάξη και δόθηκαν σε άτομα στην Ασία. Βραχυπρόθεσμα αυτό μειώνει το κόστος της εργασίας και αυξάνει τα κέρδη των αμερικανικών εταιρειών που εξάγουν τις θέσεις εργασίας. Αλλά το αποτέλεσμα είναι η καταστροφή της καταναλωτικής αγοράς, καθώς δουλειές που επιτρέπουν την συγκρότηση οικογενειών αντικαθίστανται από δουλειές χαμηλά αμειβόμενες μερικής απασχόλησης, που δεν την επιτρέπουν.
Εάν δεν μπορούν να συγκροτηθούν σπιτικά, η ζήτηση για στέγη, για οικιακό εξοπλισμό και επίπλωση μαραίνεται. Νέοι πτυχιούχοι γυρνούν στην πατρική κατοικία να ζήσουν με τους γονείς τους.
΄Οταν εξάγονται οι δουλειές στη Βιομηχανία, τα αμερικανικά εργοστάσια κλείνουν και η φορολογική βάση του κράτους και των δήμων στενεύει. ΄Οταν οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν το διογκωμένο χρέος τους, καταφεύγουν στο κονδύλιο των συντάξεων. Μειώνεται έτσι το εισόδημα των συνταξιούχων, ήδη μειωμένο από τα μηδενικά επιτόκια.
Αυτό το ξήλωμα της καταναλωτικής ζήτησης, που είναι η βάση της αμερικανικής οικονομίας, ήταν ολοφάνερο από την αρχή. Αλλά ψευτο-οικονομολόγοι και αγορασμένα φερέφωνα των επιχειρήσεων υποσχόντουσαν στους Αμερικανούς μια «Νέα Οικονομία», που θα τους εξασφάλιζε καλύτερες, υψηλότερα αμειβόμενες και καθαρότερες δουλειές, σε αντικατάσταση των θέσεων εργασίας που στέλνονταν στο εξωτερικό. Οπως τονίζω επί μιά δεκαετία τώρα, δεν υπάρχει ίχνος από αυτές τις δουλειές πουθενά στην οικονομία.
Γιατί οι οικονομολόγοι δεν διαμαρτυρήθκαν όταν η αμερικανική οικονομία μεταφερόταν στο εξωτερικό και πνιγόταν στο εσωτερικό;
Η παγκοσμιοποίηση ρημάζει επίσης τις «αναπτυσσόμενες οικονομίες». Αυτάρκεις αγροτικές κοινότητες καταστρέφονται με την εισαγωγή του συστήματος μονοκαλλιέργειας μεγάλης κλίμακας. Οι ξερριζωμένοι πληθυσμοί συρρέουν σε πόλεις όπου δημιουργούν πρόβλημα στις κοινωνικές υπηρεσίες και πηγή πολιτικής αστάθειας.
Η παγκοσμιοποίηση, όπως η νεοφιλελεύθερη οικονομία, είναι ένα όργανο οικονομικού ιμπεριαλισμού. Επιφέρει την εκμετάλλευση της εργασίας και την καταστροφή λαών, πολιτισμών και περιβάλλοντος. Αλλά η προπαγάνδα είναι τόσο ισχυρή ώστε οι λαοί συμμετέχουν στη διαδικασία της καταστροφής τους.