Η λέξη "μεταρρύθμιση" τα τελευταία πέντε χρόνια κυριαρχεί στην καθημερινότητά μας. Κι άλλοτε προσλαμβάνει τη φυσιογνωμία του "μπαμπούλα", ενώ άλλοτε εμφανίζει την ευεργετική επίδραση της πανάκειας, για κάθε στραβό και ανομολόγητα δυσώδες παρατηρείται σε τούτο τον τόπο.
Κι όσοι πολιτικοί "σωτήρες" εξαγγέλουν τις "μεταρρυθμίσεις", ως αναπόδραστη ωστόσο ανάγκη των απαιτήσεων των δανειστών μας, προσκρούουν στην έλλειψη πολιτικής βούλησης ή στην ανικανότητα να τις εφαρμόσουν. Επί της ουσίας πρόκειται για "δανεικές" μεταρρυθμίσεις, που εξυπηρετούν τη χρονική συγκυρία και έχουν κυρίως "εισπρακτικό χαρακτήρα", για να καλυφθούν οικονομικές ανάγκες και οι όποιες τοκογλυφικές αξιώσεις των ξένων δανειστών..
Μεταρρυθμίσεις με ουσία και περιεχόμενο δεν έχει δει τούτος ο ερημότοπος. Κι αυτό, γιατί η πολιτική αβουλία μετεωρίζεται ανάμεσα στο χάος των προβλημάτων, Και οι πολιτικοί στην πλειοψηφία τους άτολμοι και αδαείς, μοιάζουν με τα "τρομαγμένα πουλιά", που τα διώχνουν πάντα οι βραχνές φωνές των συμφερόντων ή και του πλήθους, που κατά περιόδους σιωπά, αν και στο παρελθόν έχει πολύ αλαλάξει.
Ολοι μιλάνε για την αναγκαιότητα των "μεταρρυθμίσεων", αλλά μοιάζουν με τους απογοητευμένους Ζαρατούστρες, που ανέβηκαν στο βουνό και μελέτησαν τον υπεράνθρωπο, γιατί ο άνθρωπος ήταν πολύ μικρός για να καλύψει το χώρο της ψυχής τους. Και όλοι τελικά συνωστιζόμαστε σε μια έρημη κοινωνία, όπου υπάρχουν πολλές ζωές, χωρίς να υπάρχει Ζωή, όπου κινείται ένα πλήθος ανθρώπων, χωρίς να υπάρχει ο Ανθρωπος.
Η πολιτική αβουλία και ανικανότητα, που ως πολιτική "βαναυσότητα" έναντι του πολίτη μπορεί να χαρακτηριστεί, έχει απλώς δημιουργήσει χίμαιρες. Εχει συμβάλλει στην υποδούλωση του πολίτη στις εξουσιαστικές θελήσεις των ολιγαρχιών της συγκυρίας. Και ενώ σε προηγμένες κοινωνίες παρατηρούνται ραγδαία και επάλληλα βήματα, στην ελληνική κοινωνία το γίγνεσθαι έπαψε να είναι εξέλιξη ομαλή, με τα όποια βήματα να γίνονται αργά και ράθυμα, με φόντο πάντα την κοινωνική δυσπιστία και αγωνία...
Οι μεταρρυθμίσεις χρειάζονται. Σε πολλούς τομείς. Καμία αμφιβολία. Ομως, η παθολογία του πολιτικού συστήματος να ανταποκριθεί στην εφαρμογή μεταρρυθμίσεων με περιεχόμενο και αντοχή στο χρόνο, η παθολογία του πολιτειακού, πρέπει να αποδοθεί στην παιδεία και σ' αυτήν να αναζητηθεί το μικρόβιο. Η μεταβολή του πολιτικού συστήματος συνεπάγεται και μεταβολή στην εκπαιδευτική κατάσταση, όπως και κάθε μεταβολή στα εκπαιδευτικά πράγματα συνεπάγεται και μεταβολή στην πολιτειακή κατάσταση...
Ετσι, αν στην εκπαίδευση επιχειρείται "μεταρρύθμιση" είναι βέβαιον, ότι αυτή αποβλέπει σε πολιτειακό "μετασχηματισμό". Η πολιτική βούληση αναδύεται από την κολυμβήθρα της παιδείας. Αυτή μορφώνει και τυποποιεί στο "εργαστήρι" της την προσωπικότητα του ατόμου, αλλά κατ' επέκταση και της Πολιτείας, η οποία με τη σειρά της εκφράζεται στην προσωπικότητα του ανθρώπου-πολίτη.
Στο σχολείο διαμορφώνεται ο "νέος τύπος πολίτη και πολιτικού", ο "νέος τύπος ανθρώπου". Από το σχολείο πρέπει να αρχίσουν οι μεταρρυθμίσεις...
Του "νέου τύπου" ανθρώπου την εικόνα περιγράφει ο ΠΛάτων στην ανατροφή του νεαρού σπαρτιάτου, η οποία εικόνα άλλαξε, έκτοτε, μόνον στα χρώματά της. Και στην οποίαν παρουσιάζεται με σαφήνεια η σχέση πολιτειακού και παθολογίας της ανθρώπινης ψυχής, στη συνάρτηση και εξάρτηση: Παιδεία - Κράτος - Ανθρωπος.
Τι επικρατεί σημέρα; Ο "τυποποιημένος" ανθρωπος, ο "τυποποιημένος" πολίτης και ο "¨τυποποιημένος" πολιτικός, ο χωρίς ατομικότητα και προσωπικότητα, ο επιρρεπής στις διολισθήσεις των συμφερόντων. Ο "προπαγανδογεννημένος" πολίτης, ο χωρίς δική του σκέψη, συναίσθηση και βούληση.