Του Στέλιου Συρμόγλου
Πολλές φορές ορθώνεται το ερώτημα μπροστά μας: Υπάρχει το έμψυχο δυναμικό στην κοινωνία που μπορεί να δραστηριοποιηθεί και να συμβάλει στην έξοδο από την κρίση και να αναπτερώσει τις προσδοκίες των πολιτών;
Και μόνο η σκέψη του εύρους του ερωτήματος μας κάνει να αισθανόμαστε ότι μας περιβάλλει η κατάνυξη του "απρόσιτου", ενός υπέρκοσμου μεταφυσικού οραματισμού. Με βάση το σχήματα των λειτουργικών διαδικασιών της κοινωνίας και της πολιτικής, το ερώτημα δεν επιδέχεται καμία αισιόδοξη απάντηση.
Η πραγματικότητα φαίνεται πως μας κοιτάζει με την ψυχρή τελειότητα του χάους, ενώ πίσω απ'αυτό κινείται σπαρακτική και ζέουσα η υπαρξιακή αγωνία της κοινωνίας. Πρόκειται για μια "αρτιότητα" του τίποτα στη χώρα του πουθενά, όπου ο κοινωνικός θάνατος, ανεξάρτητα των πρόσκαιρων πολτικών εξελίξεων, τείνει να αποδειχθεί πιο μακρύς από τη ζωή!..
Κι όμως, μέσα στο άλγος αυτής της πραγματικότητας που τη ζει πλέον η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, με εξαίρεση πάντα των παντός τρόπου "βολεμένων" ή των μωρόπιστων και των εχόντων την ψευδαίσθηση ότι το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα είναι σε θέση να βρεί "διοδεύσεις" και να βγάλει την κοινωνία από τη ληθαργική της κατάσταση, υπάρχουν φωνές που σπαρακτικά μας προειδοποιούν για το ενδεχόμενο κοινωνικό παρανάλωμα και τις εν πολλοίς συνεχιζόμενες πολιτικές του ολέθρου. Και προσπαθούν να "σμιλεύσουν" τη λογική της κοινωνικής αφύπνισης.
Ολόκληρες οροσειρές λέξεων κινούνται και συνωθούνται μέσα στις φωνές αυτές. Λες και αγωνιούν από μόνες τους οι λέξεις, για να πάρουν μέρος στην αφύπνιση των υπνωμένων συνειδήσεων και να "συντονίσουν" τις αδέσποτες μνήμες της ελληνικής κοινωνίας. Μιας κοινωνίας της οποίας η αξιοπρέπεια ταπεινώθηκε στα σχήματα της πολιτικής ασυδοσίας και βλακείας, στη σκιά της πεθαμένης για πολλούς προοπτικής.
Δεν πρόκειται για "φωνές" μιας ακαθόριστης έμπνευσης ή συγκεκριμένων κομματικών αποχρώσεων, που διεκδικούν την αναστολή της επανάστασης του χρόνου στη γερασμένη του ευθυβολία και την ατέρμονη περιπλάνηση στη θεωρία. Είναι φωνές που επιζητούν την κοινωνική συναίνεση με γεωμετρική σαφήνεια, για να μην υπάρξει η αποθέωση της ετυμογορίας του θανάτου της. Είναι φωνές που δεν δέχονται την "τέχνη" του κληρονόμου πολιτικού "θεραπευτή" της κοινωνίας.
Μια "τέχνη" που αναγράφει την απωθητική λαγνεία άλογης πολιτικής ασέλγειας στο σώμα της κοινωνίας. Είναι φωνές που απορρίπτουν τα εγχειρίδια "λύσεων" κοινωνικών προβλημάτων των αυτόκλητων "σωτήρων" και "προφητών", των οποίων η κολασμένη συνείδηση επιμένει να ενοχοποιεί ακόμη και την ευπιστία των αθώων πολιτών.
Είναι τέλος "φωνές" που αναπηδούν από την οργισμένη αντοχή και ανοχή της κοινωνίας, από την αντίδραση στην πολιτική πονηρία, που μηχανεύεται το μαρτύριο του σύγχρονου Ελληνα δουλοπάροικου.
Ναι, υπάρχουν τέτοιες "φωνές", που σημαίνει ότι είναι σε θέση να συνεισφέρουν, αν μη τι άλλο, στην εκτόνωση της κρίσης.Και αλήθεια, δεν έχουν άδικο αυτές οι φωνές. Μόνο πως θα πρέπει να βρούνε την ακοή που θα τις δεχθεί. Κι αυτό είναι το δύσκολο. Κι αυτή την "κώφωση" της κοινωνίας εκμεταλλεύεται αρκούντως η συντεταγμένη εξουσία, η όποια εξουσία. Και κλείνει τις "πόρτες" σ' αυτές τις "φωνές".
Κι όχι απλώς τις κλείνει, αλλά προσπαθεί με κάθε τρόπο να τις καταπνίξει, αντιτάσσοντας δικές της "φωνές" παράχορδα φτιαχτές και φανταχτερές, έστι ώστε να δημιουργούν και τις ανάλογες εντυπώσεις του θεάματος, συχνά μάλιστα γελοίου και αποκρουστικού. Ενός "θεάματος" ωστόσο που εχει εθιστεί αισθητικά ο πολίτης.
Η δε "φωνή" με τη διατεταγμένη αποστολή, έχοντας αποδείξει την απήχησή της, σωρεύοντας κοινωνική αφέλεια, ευπιστίακαι ανασφάλεια, επιβραβεύεται και με υπουργικό θώκο, οπότε αποκτά και θεσμικό γόητρο. Τα παραδείγματα πάμπολλα.
Και εξαιτίας της "κώφωσης" της κοινωνίας, οι "φωνές" που μπορούν να αποτελέσουν την εμπροσθοφυλακή των λύσεων για το κοινωνικό σύνολο, οδηγούνται στην αφυδάτωση. Η ίδια η κοινωνία κλωτσοπατά αυτές τις "φωνές" και τις σπρώχνει σ' ένα λάκκο ταφής, ιχνογραφόντας ταυτόχρονα μια γενική παρακμή, αναζητώντας όμως το στήσιμο μιας 'ακμής", που είμαστε πλέον πεπεισμένοι ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι με ηγετικές ικανότητες για να την εκφράσουν.
Αυτό είναι το παράδοξο. Πίσω απ' αυτόν τον κοινωνικό πρωτογονισμό με την αγοραία τραχύτητα ενίοτε, διαφαίνεται η κοινωνική ανάγκη για εξεύρεση προοπτικής. Μόνο που αυτή η "ανάγκη" εκφράζεται με άχαρη ρώμη και αρκετό παραλογισμό σε συνδυασμό με το σύνδρομο της ανασφάλειας και του ραγιαδισμού, που δεν επιτρέπουν τελικά το...λυτρωτικό χαμόγελο της κοινωνίας.
Ετσι δημιουργήθηκε το περίτεχνα και απατηλά "οικείο ερώτημα" για το αν υπάρχουν άτομα που μπορούν να δώσουν "λύσεις". Ετσι εγκλωβιστήκαμε στη λογική της πολιτικής αοριστίας και της ασάφειας, με τις διάφορες αναλογίες βλακείας και αυθαιρεσίας. Ετσι αδυνατούμε να εξασφαλίσουμε την έγερσή μας από τον κοινωνικό λήθαργο, την επανάστασή μας από την αιχμαλωσία μας στην αναγκαιότητα, που οι άλλοι μας επιβάλλουν με τρόπο μάλιστα κοινωνικά ανάλγητο.
Ετσι αντιμετωπίζουμε τις όποιες "φωνές" διαφορετικότητας ή και ισχνής αντίδρασης ως ματαιοπονία, ως γραφικότητα ή και απελπισμένη ουτοπία. Η μοναδική λύση είναι στο χέρι μας. Να ξυπνήσουμε από τον χρόνιο κοινωνικό μας ύπνο και μετά να αντιδράσουμε εναντίον εκείνου που είμαστε όταν ζούσαμε.
Δεν αρκεί να "προμοδοτούμε" την αλλαγή στο πολιτικό προσκήνιο. Οπως δεν πρέπει να απορρίπτουμε, με τη βοήθεια πάντα των "παπαγάλων" της εξουσίας, τις φωνές που ορθώνονται ενάντια σε μια πεπατημένη τάξη πραγμάτων.
Ενοχλήθηκα αυτές τις μέρες που μια ισχνή έστω φωνή, αυτή της προέδρου της Βουλής, μιας νέας και δυναμικής γυναίκας, που φαίνεται ξέρει να βγάζει τις κομματικές παρωπίδες της, και η οποία προσπάθησε να "εναγκαλιστεί" το αυτόνοητο, βρέθηκε μπροστά στον καταιγισμό ανακοινώσεων από τα κόμματα της αθλιότητας, ακόμη και ο ΣΥΡΙΖΑ κράτησε αποστάσεις...
Αν συνεχίζουμε ως λαός να κωφεύουμε στις όποιες "φωνές", έστω κι αν έχουν τα στοιχεία της διαφορετικότητας, θα μείνουμε με τη θνητή μας αγωνία να σαλπίζουμε την τελική φράση ενός "επιταφίου αντι-υμνου", για λογαριασμό όλων των απελπισμένων άλλων κοινωνιών. Δίχως προσδοκώμενες χαρές, αναζητώντας "ελεημοσύνες" από ακόρεστους διεθνούς εμβέλειας τοκογλύφους, με την αθλιότητα της αλήθειας μας να αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν για άλλους λαούς!...
Πολλές φορές ορθώνεται το ερώτημα μπροστά μας: Υπάρχει το έμψυχο δυναμικό στην κοινωνία που μπορεί να δραστηριοποιηθεί και να συμβάλει στην έξοδο από την κρίση και να αναπτερώσει τις προσδοκίες των πολιτών;
Και μόνο η σκέψη του εύρους του ερωτήματος μας κάνει να αισθανόμαστε ότι μας περιβάλλει η κατάνυξη του "απρόσιτου", ενός υπέρκοσμου μεταφυσικού οραματισμού. Με βάση το σχήματα των λειτουργικών διαδικασιών της κοινωνίας και της πολιτικής, το ερώτημα δεν επιδέχεται καμία αισιόδοξη απάντηση.
Η πραγματικότητα φαίνεται πως μας κοιτάζει με την ψυχρή τελειότητα του χάους, ενώ πίσω απ'αυτό κινείται σπαρακτική και ζέουσα η υπαρξιακή αγωνία της κοινωνίας. Πρόκειται για μια "αρτιότητα" του τίποτα στη χώρα του πουθενά, όπου ο κοινωνικός θάνατος, ανεξάρτητα των πρόσκαιρων πολτικών εξελίξεων, τείνει να αποδειχθεί πιο μακρύς από τη ζωή!..
Κι όμως, μέσα στο άλγος αυτής της πραγματικότητας που τη ζει πλέον η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, με εξαίρεση πάντα των παντός τρόπου "βολεμένων" ή των μωρόπιστων και των εχόντων την ψευδαίσθηση ότι το υφιστάμενο πολιτικό σύστημα είναι σε θέση να βρεί "διοδεύσεις" και να βγάλει την κοινωνία από τη ληθαργική της κατάσταση, υπάρχουν φωνές που σπαρακτικά μας προειδοποιούν για το ενδεχόμενο κοινωνικό παρανάλωμα και τις εν πολλοίς συνεχιζόμενες πολιτικές του ολέθρου. Και προσπαθούν να "σμιλεύσουν" τη λογική της κοινωνικής αφύπνισης.
Ολόκληρες οροσειρές λέξεων κινούνται και συνωθούνται μέσα στις φωνές αυτές. Λες και αγωνιούν από μόνες τους οι λέξεις, για να πάρουν μέρος στην αφύπνιση των υπνωμένων συνειδήσεων και να "συντονίσουν" τις αδέσποτες μνήμες της ελληνικής κοινωνίας. Μιας κοινωνίας της οποίας η αξιοπρέπεια ταπεινώθηκε στα σχήματα της πολιτικής ασυδοσίας και βλακείας, στη σκιά της πεθαμένης για πολλούς προοπτικής.
Δεν πρόκειται για "φωνές" μιας ακαθόριστης έμπνευσης ή συγκεκριμένων κομματικών αποχρώσεων, που διεκδικούν την αναστολή της επανάστασης του χρόνου στη γερασμένη του ευθυβολία και την ατέρμονη περιπλάνηση στη θεωρία. Είναι φωνές που επιζητούν την κοινωνική συναίνεση με γεωμετρική σαφήνεια, για να μην υπάρξει η αποθέωση της ετυμογορίας του θανάτου της. Είναι φωνές που δεν δέχονται την "τέχνη" του κληρονόμου πολιτικού "θεραπευτή" της κοινωνίας.
Μια "τέχνη" που αναγράφει την απωθητική λαγνεία άλογης πολιτικής ασέλγειας στο σώμα της κοινωνίας. Είναι φωνές που απορρίπτουν τα εγχειρίδια "λύσεων" κοινωνικών προβλημάτων των αυτόκλητων "σωτήρων" και "προφητών", των οποίων η κολασμένη συνείδηση επιμένει να ενοχοποιεί ακόμη και την ευπιστία των αθώων πολιτών.
Είναι τέλος "φωνές" που αναπηδούν από την οργισμένη αντοχή και ανοχή της κοινωνίας, από την αντίδραση στην πολιτική πονηρία, που μηχανεύεται το μαρτύριο του σύγχρονου Ελληνα δουλοπάροικου.
Ναι, υπάρχουν τέτοιες "φωνές", που σημαίνει ότι είναι σε θέση να συνεισφέρουν, αν μη τι άλλο, στην εκτόνωση της κρίσης.Και αλήθεια, δεν έχουν άδικο αυτές οι φωνές. Μόνο πως θα πρέπει να βρούνε την ακοή που θα τις δεχθεί. Κι αυτό είναι το δύσκολο. Κι αυτή την "κώφωση" της κοινωνίας εκμεταλλεύεται αρκούντως η συντεταγμένη εξουσία, η όποια εξουσία. Και κλείνει τις "πόρτες" σ' αυτές τις "φωνές".
Κι όχι απλώς τις κλείνει, αλλά προσπαθεί με κάθε τρόπο να τις καταπνίξει, αντιτάσσοντας δικές της "φωνές" παράχορδα φτιαχτές και φανταχτερές, έστι ώστε να δημιουργούν και τις ανάλογες εντυπώσεις του θεάματος, συχνά μάλιστα γελοίου και αποκρουστικού. Ενός "θεάματος" ωστόσο που εχει εθιστεί αισθητικά ο πολίτης.
Η δε "φωνή" με τη διατεταγμένη αποστολή, έχοντας αποδείξει την απήχησή της, σωρεύοντας κοινωνική αφέλεια, ευπιστίακαι ανασφάλεια, επιβραβεύεται και με υπουργικό θώκο, οπότε αποκτά και θεσμικό γόητρο. Τα παραδείγματα πάμπολλα.
Και εξαιτίας της "κώφωσης" της κοινωνίας, οι "φωνές" που μπορούν να αποτελέσουν την εμπροσθοφυλακή των λύσεων για το κοινωνικό σύνολο, οδηγούνται στην αφυδάτωση. Η ίδια η κοινωνία κλωτσοπατά αυτές τις "φωνές" και τις σπρώχνει σ' ένα λάκκο ταφής, ιχνογραφόντας ταυτόχρονα μια γενική παρακμή, αναζητώντας όμως το στήσιμο μιας 'ακμής", που είμαστε πλέον πεπεισμένοι ότι δεν υπάρχουν άνθρωποι με ηγετικές ικανότητες για να την εκφράσουν.
Αυτό είναι το παράδοξο. Πίσω απ' αυτόν τον κοινωνικό πρωτογονισμό με την αγοραία τραχύτητα ενίοτε, διαφαίνεται η κοινωνική ανάγκη για εξεύρεση προοπτικής. Μόνο που αυτή η "ανάγκη" εκφράζεται με άχαρη ρώμη και αρκετό παραλογισμό σε συνδυασμό με το σύνδρομο της ανασφάλειας και του ραγιαδισμού, που δεν επιτρέπουν τελικά το...λυτρωτικό χαμόγελο της κοινωνίας.
Ετσι δημιουργήθηκε το περίτεχνα και απατηλά "οικείο ερώτημα" για το αν υπάρχουν άτομα που μπορούν να δώσουν "λύσεις". Ετσι εγκλωβιστήκαμε στη λογική της πολιτικής αοριστίας και της ασάφειας, με τις διάφορες αναλογίες βλακείας και αυθαιρεσίας. Ετσι αδυνατούμε να εξασφαλίσουμε την έγερσή μας από τον κοινωνικό λήθαργο, την επανάστασή μας από την αιχμαλωσία μας στην αναγκαιότητα, που οι άλλοι μας επιβάλλουν με τρόπο μάλιστα κοινωνικά ανάλγητο.
Ετσι αντιμετωπίζουμε τις όποιες "φωνές" διαφορετικότητας ή και ισχνής αντίδρασης ως ματαιοπονία, ως γραφικότητα ή και απελπισμένη ουτοπία. Η μοναδική λύση είναι στο χέρι μας. Να ξυπνήσουμε από τον χρόνιο κοινωνικό μας ύπνο και μετά να αντιδράσουμε εναντίον εκείνου που είμαστε όταν ζούσαμε.
Δεν αρκεί να "προμοδοτούμε" την αλλαγή στο πολιτικό προσκήνιο. Οπως δεν πρέπει να απορρίπτουμε, με τη βοήθεια πάντα των "παπαγάλων" της εξουσίας, τις φωνές που ορθώνονται ενάντια σε μια πεπατημένη τάξη πραγμάτων.
Ενοχλήθηκα αυτές τις μέρες που μια ισχνή έστω φωνή, αυτή της προέδρου της Βουλής, μιας νέας και δυναμικής γυναίκας, που φαίνεται ξέρει να βγάζει τις κομματικές παρωπίδες της, και η οποία προσπάθησε να "εναγκαλιστεί" το αυτόνοητο, βρέθηκε μπροστά στον καταιγισμό ανακοινώσεων από τα κόμματα της αθλιότητας, ακόμη και ο ΣΥΡΙΖΑ κράτησε αποστάσεις...
Αν συνεχίζουμε ως λαός να κωφεύουμε στις όποιες "φωνές", έστω κι αν έχουν τα στοιχεία της διαφορετικότητας, θα μείνουμε με τη θνητή μας αγωνία να σαλπίζουμε την τελική φράση ενός "επιταφίου αντι-υμνου", για λογαριασμό όλων των απελπισμένων άλλων κοινωνιών. Δίχως προσδοκώμενες χαρές, αναζητώντας "ελεημοσύνες" από ακόρεστους διεθνούς εμβέλειας τοκογλύφους, με την αθλιότητα της αλήθειας μας να αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγήν για άλλους λαούς!...