Οικονομολόγος ΜΑ, Ph.D
Ποιά είναι τα τρία μεγάλα μαθήματα που πήραμε από την Αργεντινή όλα τα Κράτη του Κόσμου και όλοι οι Λαοί της Γης στις αρχές του 21ου αιώνα;
Το πρώτο μάθημα είναι ότι ένα έθνος, με τεράστιο εξωτερικό χρέος, μπορεί να πτωχεύσει, αλλά παρά πολύ γρήγορα μπορεί να επανέλθει στην ανάπτυξη, βασισμένο στο νόμισμα του, στην πολιτική της πλήρους απασχόλησης και στην κοινωνική πολιτική, μακριά από τα προγράμματα της σκληρής λιτότητας του ΔΝΤ που εξυπηρετούν μια μικρή μερίδα του πληθυσμού, τραπεζίτες, τους πολιτικούς τους και όσους συναγελάζονται μαζί τους.
Το δεύτερο μάθημα που πήραμε ήταν ότι καθώς η Αργεντινή υιοθέτησε τις παραπάνω πολιτικές, και άρχισε η ανάπτυξη να τρέχει με υψηλούς ρυθμούς, οι ξένες επενδύσεις ήσαν οι πρώτες που έκαναν την εμφάνιση τους στη χώρα. Με άλλα λόγια, παρά την σκληρή ρητορική προς την Αργεντινή, ότι άμα εγκαταλείψεις το πρόγραμμα του ΔΝΤ δεν θα έχεις ελπίδα να ζήσεις, την προειδοποιούσαν ‘θα σε πεθάνουμε’, όχι μόνο έζησε, όχι μόνο αναπτύχτηκε, όχι μόνο προσέφερε ως αποζημίωση το 33% αυτού που χρεώσταγε ευθύς εξ αρχής και χωρίς δεύτερη κουβέντα, αλλά τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια άρχισαν να εισρέουν στη χώρα αμέσως.
Το δίδαγμα εδώ είναι ότι τα ξένα κεφάλαια, άμα δουν απόδοση, ότι έχουν πει μετά το λησμονούν. Είναι τόση η απληστία τους που άμα μυριστούν κέρδος σβήνουν μονοκονδυλιά το παρελθόν και την προηγούμενη ‘πολιτική’ τους.
Το τρίτο μάθημα που πήραμε, αλλά εμείς εδώ δεν εμπεδώσαμε, είναι ότι μια χώρα που εκδίδει το νόμισμα της, έχει αυστηρή φορολογική πολιτική, νοικοκυρεμένη νομισματική πολιτική, ορίζει τα επιτόκια της και το νόμισμα της διακυμαίνεται ελευθέρα στις ξένες αγορές, αυτή η χώρα και οι πολίτες της δεν μπορεί να είναι αιχμάλωτοι στις ξένες αγορές χρήματος και κεφαλαίου. Αυτό αποκλείεται. Τελεία και παύλα. Αυτό είναι ίσως το καλύτερο μάθημα που πήραμε, αρκεί να εκλέγουμε πολιτικούς όχι καραγκιόζηδες.
Τι συνέβη στην Αργεντινή λοιπόν;
Η Αργεντινή λόγω διαφθοράς του πολιτικού της συστήματος, είχε περιπέσει στο φαύλο κύκλο του πληθωρισμού. Έτσι, το ίδιο σύστημα, κατέφυγε στο ΔΝΤ το 1991 προς βοήθεια. Το πρόγραμμα του ΔΝΤ, είναι ένα και μοναδικό για πάσα νόσο της οικονομίας, και οδήγησε την χώρα στη μεγαλύτερη τραγωδία της ιστορίας της μέσα σε δέκα χρόνια έως το 2002, όπου και εξεδιώχθη κλοτσηδόν.
Τι ορμήνευσε το ΔΝΤ; Να δέσει το νόμισμα της με το δολάριο, δηλαδή το νόμισμα της πρακτικά να είναι το δολάριο, και να ακολουθηθούν οι πολιτικές λιτότητας όπως ακριβώς επέβαλλαν και σε μας.
Δολάριο (ευρώ σε μας), ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, δραστικό κόψιμο μισθών ημερομισθίων και συντάξεων, ιδιωτικοποιήσεις, διάλυση του κοινωνικού κράτους, ισοπέδωση των εργατικών δικαιωμάτων, ελεύθερη αγορά, ελευθερία στους πλειστηριασμούς και τα υπόλοιπα γνωστά. Η πολιτική αυτή μετά από δέκα χρόνια εφαρμογής επέφερε τα αντίθετα αποτελέσματα από τα προσδοκώμενα. Οι πόροι της χώρας ήσαν υπό υποεκμετάλλευση. Η ανεργία αυξήθηκε δραματικά, με τραγικό τρόπο η φτώχεια χτύπησε τους εργαζόμενους, μειώθηκε το ΑΕΠ, μειώθηκε η βιομηχανική παραγωγή, μειώθηκε δραστικά η αγροτική παραγωγή ενώ ο δανεισμός ανέβαινε με εκθετικό τρόπο, θανατικό, καρκινικό, για το Έθνος αυτό. Μια πλούσια χώρα την έκαναν φτωχή!
Η κοινωνική έκρηξη το 2002 ανέτρεψε αυτήν την λανθασμένη πολιτική που την παραδέχτηκε ως τέτοια και το ΔΝΤ αργότερα, αλλά χωρίς να την έχει αντικαταστήσει με κάποια άλλη, που την λουζόμαστε εμείς τώρα
Ας πάμε λίγο βαθύτερα, και κάντε τις αναλογίες σας με το τι συμβαίνει με μας πέντε χρόνια τώρα και άλλα πολλά που έρχονται.
Την ώρα που η Αργεντινή υιοθέτησε το δολάριο ως νόμισμα της, εκείνη την στιγμή ακριβώς υιοθέτησε και τον κανόνα του χρυσού. Έγινε χρήστης νομίσματος και όχι εκδότης νομίσματος, έφτιαξε την δική της ΕΕ τρόπον τινά. Αυτόματα η χώρα επέβαλε στον εαυτό της περιορισμούς στην νομισματική της και στη δημοσιονομική της πολιτική, στην συναλλαγματική της πολιτική, στην εμπορική της πολιτική και στην εισοδηματική της πολιτική.
Ουσιαστικά δεν ήταν μια κυρίαρχη χώρα αλλά μια χώρα κάτω από τις ορέξεις των πιστωτών της που ήθελαν να αποπληρώνονται με ένα σταθερό νόμισμα και αν όχι να κυριαρχήσουν στους πόρους της χώρας.
Με άλλα λόγια, αν έχεις ξένο νόμισμα είσαι υποχρεωμένος για να το βρεις, να μειώσεις τα ελλείμματα σου, να μειώσεις μισθούς και συντάξεις με στόχο να αυξήσεις τις εξαγωγές σου και να μειώσεις τις εισαγωγές σου. Πολιτικές εκμετάλλευσης της εσωτερικής ζήτησης και καταπολέμησης της ανεργίας αποκλείονται.
Ανάπτυξη εδώ σημαίνει λιτότητα, ανεργία και σφοδρή φορολόγηση και όχι δαπάνη. Αλλά ανάπτυξη, καλώς ή κακώς, σημαίνει δαπάνη κάτι που δεν είναι αντιληπτό στη χώρα μας ακόμα και στην ΕΕ, και ακούς τις μπαρούφες ‘τώρα θα πάρουμε αναπτυξιακά μετρά’ αλλά ποιος θα δαπανήσει δεν μας λένε ποτέ. Λένε κουταμάρες.
Η χώρα δεν μπορούσε να δαπανήσει αφού είχε ‘δολαριοποιηθεί’. Για να βρει δολάρια έπρεπε να φορολογήσει για να δαπανήσει μετά, και για να δανειστεί βρισκόταν στις ορέξεις των αγορών που εκτιμούν με τα δικά τους μέτρα την αξιοπιστία της χώρας που δανείζουν. Έτσι τα επιτόκια της χώρας δεν μπορεί να τα ορίσει η κυβέρνηση με την κεντρική τράπεζα αλλά έρχονται απ έξω. Αλλά υψηλά επιτόκια σημαίνει οικονομική δυσλειτουργία και επαχθή δανεισμό.
Η χώρα έτσι βρέθηκε σε δεινή οικονομική κρίση και σε κοινωνική έκρηξη. Τελικά το 2002 οι σοβαροφανείς δυνάμεις του ΔΝΤ και του ισχυρού νομίσματος, οικονομικά αγράμματες, εξεδιώχθησαν μαζί με το ΔΝΤ και η χώρα έγινε κυρίαρχη του εαυτού της.
Η χώρα έπασχε από χρηματοδότηση και από δαπάνες.
Βήμα πρώτο, εξέδωσε το δικό της νόμισμα. Μετά από αυτό η κυβέρνηση πλέον ανέκτησε όλα τα μέσα να ασκεί πολιτική που αποσκοπεί στην πλήρη απασχόληση, στους αξιοπρεπείς μισθούς και την διατήρηση της αξίας του νομίσματος της χώρας με θρησκευτική ευλάβεια. Η κυβέρνηση ανέκτησε τα τρία ζευγάρια μέσων για να μπορεί να τα πραγματοποιεί τους στόχους της. Να φορολογεί και να δαπανά, να δανείζεται και να αποπληρώνει τα δάνεια της, και να εκδίδει χρήμα και να το αποσύρει.
Μέσα στα πλαίσια αυτά, ο μετριοπαθής κεϋνσιανός Πρόεδρος Kirchner, πηρέ όλες της πρωτοβουλίες και άσκησε την πολιτική της εσωτερικής ζήτησης. Με το πρόγραμμα Jefes y Jefas de Hogar, πρόγραμμα δημιουργίας θέσεων εργασίας για του οικογενειάρχες χωρίς δουλειά, μέσα σε τέσσερις μήνες δημιούργησε 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας που αντιστοιχούσε στο 13% του εργατικού δυναμικού της χώρας! Το πρόγραμμα αυτό χρηματοδοτήθηκε με το νόμισμα της χώρας. Αυτό το πρόγραμμα, που αφορούσε στις υποδομές, ήταν ουσιαστικά το πρόγραμμα που έβαλε την χώρα στο δρόμο της ανάκαμψης. Η δαπάνη για αυτό το πρόγραμμα υπολογίζεται συντηρητικά ότι έδωσε ώθηση στο ΑΕΠ πάνω από 2, 5% και ενεθάρρυνε μετά την αύξηση των ιδιωτικών επενδύσεων.
Οι καπιταλιστές νεοφιλελεύθεροι αυτοκατέρριψαν τον μύθο τους ότι η ελεύθερη αγορά τους προσφέρει καλύτερο επενδυτικό κλίμα. Με το πρόγραμμα της εγγυημένης εργασίας του Προέδρου Kirchner έσπευσαν να επενδύσουν στην Αργεντινή γιατί το επενδυτικό κλίμα ήταν ήρεμο με εμπιστοσύνη. Στον καπιταλισμό η αρπακτικότητα και η πλεονεξία έρχονται πριν από την προκατάληψη.
Συνοψίζοντας, χωρίς την ευελιξία που παρέσχε το νέο διακυμαινόμενο νόμισμα, η χώρα ποτέ δεν θα έβγαινε από την κρίση και ποτέ δεν θα μπορούσε να καταπολεμήσει την ανεργία που την μάστιζε και η μεσαία τάξη δεν θα μπορούσε να αποκαταστήσει την ενότητα της κοινωνίας.
Ο παρακάτω πινάκας της WORD BANK απεικονίζει την εξέλιξη του ΑΕΠ της Αργεντινής από το 2005 και μετά. Στην περίοδο 2005-2014 η μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ της χώρας ήταν 12.81% και στην περίοδο 2010-2014 η μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ ήταν 10,08% ενώ την ίδια περίοδο η μέση ετήσια πτώση του ΑΕΠ της Ελλάδος με τα προγράμματα της ΕΕ και του ΔΝΤ ήταν -4,56%.
Το τι πρέπει να κάνουμε εμείς είναι προφανές. Από το να καθόμαστε να παρακαλάμε τους ψυχοβγάλτες μας πότε θα μας δώσουν ευρώ καλόν είναι να τους στείλουμε από εκεί που ήρθαν.
Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν λύσεις και γνωρίζουμε ότι με το εθνικό μας νόμισμα γνωρίσαμε μια θαυμάσια περίοδο οικονομικής ανάπτυξης και μπορούμε να το ξανακάνουμε καλύτερα πια. Με το ευρώ μόλις 6 χρόνια χρειάστηκαν να οδηγηθούμε σε άλλη μια πτώχευση, και γνωρίζουμε ότι με το ευρώ δεν υπάρχει περίπτωση να έχουμε δουλειά και ανάπτυξη.
Πάντως όσοι σαν φέρνουν παράδειγμα την Αργεντινή να ξέρετε ότι λένε ψέματα και ότι είναι εντεταγμένοι σε υπηρεσία εκφοβισμού του Ελληνικού Λαού.
spyridonstalias@hotmail.com