Του Στέλιου Συρμόγλου
Πρόκειται περί επιδημικής καταστάσεως, που μοιάζει με τις εφιαλτικές εκείνες στιγμές του αλληγορικού ονείρου της επιδημίας, που τις ζει ο σημερινός Ελληνας, όπως ο Ρασκόλνικωφ στο έργο του Ντοστογιέφσκι "Εγκλημα και Τιμωρία", που ξεσπάει στην Ασία και της οποίας τα μικρόβια, με λογικό και βούληση, προσβάλλουν τους ανθρώπους και τους κάνουν τρελούς...
Αυτή η τρέλα, στην ελληνική κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα, εκδηλώνεται σ' ένα όργιο πολιτικής αυθαιρεσίας. πολιτικής μυθοπλασίας, κοινωνικής αποσάθρωσης, πνευματικής και πολιτιστικής σήψης, ανοχής και απάθειας, με εκφυλισμό του πολιτειακού πνεύματος, δια της αναξιοκρατίας και της "συσπείρωσης" των ημετέρων σε θέσεις δημοσίου συμφέροντος, που συνεπάγεται τον εκφυλισμό της προσωπικότητας.
Οταν σ' ενα θολό πολιτικό τοπίο, με σκηνικό μια μισογκρεμισμένη κοινωνία και με την αλήθεια να είναι καταπλακωμένη ασφυκτικά απο τη συμβατικότητα και τις κατά συνθήκην παραδοχές, στήνεται δήθεν ένα "σκληρό πόκερ" διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, τότε το αύριο για τη χώρα υποθηκεύεται από την πολιτική και ενίοτε "κοινωνικοποιημένη" αδηφαγία του άγονου σήμερα.
Και τελικά το "έγκλημα" εναντίον του λαού διαπράττεται. Από τους πολιτικούς που δέχονται τις διαπιδύσεις και τις εκβιασμένες μίξεις. Και την "τιμωρία" φυσικά την υφίσταται ο μονίμως παραπλανημένος και καταφρονημένος λαός, ο οποίος δεν έχει "εκπαιδευτεί" να θεωρεί την πολιτική σοβαρότητα μια υπόθεση βαθύτατα υπαρξιακή, αλλά και μια σύνθετη και πυκνή έννοια.
Δεν έχει αντιληφθεί, αν και έχει υποστεί άπειρες φορές τις συνέπειες της ευπιστίας του, ότι όποιος θέλει να ασκήσει πολιτική και να προτείνει λύσεις, δεν αυτοσχεδιάζει. Ετσι, ενδυναμώθηκε η μεγάλη "κοινότητα" των πολιτικών, που συναγωνίζονται σε ευκαιριακές και συγκυριακές αποφάσεις, για θέματα μάλιστα καίρια.
Και η όποια προσωρινή συνθηκολόγηση με την πραγματικότητα της Ιστορίας, με την αδυναμία του πολιτικού συστήματος να μπεί σε φάση δυναμικής ενέργειας, προσκρούει στο επίπεδο των καιροσκοπικών ελιγμών ή στη διαπίστωση ότι τα πάντα υποχωρούν μπροστά στο κυρίαρχο γεγονός του φόβου για τα χειρότερα.
Οι δυνάμεις της αντίδρασης στο χώρο της πολιτικής και της κοινωνίας αποτελούν την αποψιλωμένη μειοψηφία. Και αντιμετωπίζονται με δυσπιστία. Συνέπεια της δυσπιστίας αυτής είναι η συσπείρωση των ομοειδών πολιτικών ομάδων, που με την όποια απόχρωση διαθέτουν, συγκλίνουν στις ίδιες πρακτικές, ενώ βρίσκονται ακριβώς στην ίδια ψυχολογική περιοχή και θεωρούν το κομματικό ή το προσωπικό τους συμφέρον προυπόθεση ζωής.
Και διαμορφώνεται η ανάγκη της πολιτικής αυτοσυντήρησης. Η ανάγκη της πειθάρχησης ολοένα και πλατύτερων μαζών στο μοναδικό ιδεώδες της στρατευμένης αντίληψης, που εξουδετερώνει κάθε σκέψη για την απόδοση του πολίτη στον προορισμό του. Η ομαδοποίηση του ατόμου, με τη δημιουργία και του κατάλληλου περίγυρου φοβίας, ανασφάλειας και εκβιαστικών διλημμάτων, είναι από τα δυναμικότερα όπλα της πολιτικής εξουσίας, που επιζητεί την πραγμάτωση ορισμένων σκοπών χωρίς τη συνειδητή κριτική τους από μέρους των "χρησιμοποιημένων" ατόμων.
Η ομαδικότητα δημιουργεί την υποταγή. Η ομαδική έξαρση μεταμορφώνει τον πολίτη σε "ήρωα" που μπορεί να επιχειρήσει τα απίθανα. Ο χώρος των "απίθανου", όμως, είναι προνόμιο των πολιτικών. Η μαζική πολιτική, εξάλλου, προυποθέτει τη νάρκη της ατομικής συνείδησης, την αδράνεια της λογικής, και ο έλεγχος των επιχειρούμενων πράξεων υποχωρεί στην υποβολή και στην κίνηση του συλλογικού ενστίκτου.
Οταν τα στελέχη των κομμάτων έχουν προσηλυτισθεί στη θεωρία της δυναμεως, κάτι που η ελληνική κοινωνία το βιώνει για χρόνια τώρα, των ημερών που διατρέχουμε μη εξαιρουμένων, και λαμβανομένου υπόψη του λήθαργου των θελήσεων του πλήθους και την εκβιαστική αποδοχή μιας δημιουργημένης κατάστασης, χωρίς απαραίτητα η αποδοχή να σημαίνει και ψυχική κατάφαση, τότε "όλα παίζονται" ακόμα και για την τύχη της κοινωνικής ελευθερίας. Γιατί περί "κοινωνικής ευημερίας", ούτε λόγος να γίνεται...
Πρόκειται περί επιδημικής καταστάσεως, που μοιάζει με τις εφιαλτικές εκείνες στιγμές του αλληγορικού ονείρου της επιδημίας, που τις ζει ο σημερινός Ελληνας, όπως ο Ρασκόλνικωφ στο έργο του Ντοστογιέφσκι "Εγκλημα και Τιμωρία", που ξεσπάει στην Ασία και της οποίας τα μικρόβια, με λογικό και βούληση, προσβάλλουν τους ανθρώπους και τους κάνουν τρελούς...
Αυτή η τρέλα, στην ελληνική κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα, εκδηλώνεται σ' ένα όργιο πολιτικής αυθαιρεσίας. πολιτικής μυθοπλασίας, κοινωνικής αποσάθρωσης, πνευματικής και πολιτιστικής σήψης, ανοχής και απάθειας, με εκφυλισμό του πολιτειακού πνεύματος, δια της αναξιοκρατίας και της "συσπείρωσης" των ημετέρων σε θέσεις δημοσίου συμφέροντος, που συνεπάγεται τον εκφυλισμό της προσωπικότητας.
Οταν σ' ενα θολό πολιτικό τοπίο, με σκηνικό μια μισογκρεμισμένη κοινωνία και με την αλήθεια να είναι καταπλακωμένη ασφυκτικά απο τη συμβατικότητα και τις κατά συνθήκην παραδοχές, στήνεται δήθεν ένα "σκληρό πόκερ" διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, τότε το αύριο για τη χώρα υποθηκεύεται από την πολιτική και ενίοτε "κοινωνικοποιημένη" αδηφαγία του άγονου σήμερα.
Και τελικά το "έγκλημα" εναντίον του λαού διαπράττεται. Από τους πολιτικούς που δέχονται τις διαπιδύσεις και τις εκβιασμένες μίξεις. Και την "τιμωρία" φυσικά την υφίσταται ο μονίμως παραπλανημένος και καταφρονημένος λαός, ο οποίος δεν έχει "εκπαιδευτεί" να θεωρεί την πολιτική σοβαρότητα μια υπόθεση βαθύτατα υπαρξιακή, αλλά και μια σύνθετη και πυκνή έννοια.
Δεν έχει αντιληφθεί, αν και έχει υποστεί άπειρες φορές τις συνέπειες της ευπιστίας του, ότι όποιος θέλει να ασκήσει πολιτική και να προτείνει λύσεις, δεν αυτοσχεδιάζει. Ετσι, ενδυναμώθηκε η μεγάλη "κοινότητα" των πολιτικών, που συναγωνίζονται σε ευκαιριακές και συγκυριακές αποφάσεις, για θέματα μάλιστα καίρια.
Και η όποια προσωρινή συνθηκολόγηση με την πραγματικότητα της Ιστορίας, με την αδυναμία του πολιτικού συστήματος να μπεί σε φάση δυναμικής ενέργειας, προσκρούει στο επίπεδο των καιροσκοπικών ελιγμών ή στη διαπίστωση ότι τα πάντα υποχωρούν μπροστά στο κυρίαρχο γεγονός του φόβου για τα χειρότερα.
Οι δυνάμεις της αντίδρασης στο χώρο της πολιτικής και της κοινωνίας αποτελούν την αποψιλωμένη μειοψηφία. Και αντιμετωπίζονται με δυσπιστία. Συνέπεια της δυσπιστίας αυτής είναι η συσπείρωση των ομοειδών πολιτικών ομάδων, που με την όποια απόχρωση διαθέτουν, συγκλίνουν στις ίδιες πρακτικές, ενώ βρίσκονται ακριβώς στην ίδια ψυχολογική περιοχή και θεωρούν το κομματικό ή το προσωπικό τους συμφέρον προυπόθεση ζωής.
Και διαμορφώνεται η ανάγκη της πολιτικής αυτοσυντήρησης. Η ανάγκη της πειθάρχησης ολοένα και πλατύτερων μαζών στο μοναδικό ιδεώδες της στρατευμένης αντίληψης, που εξουδετερώνει κάθε σκέψη για την απόδοση του πολίτη στον προορισμό του. Η ομαδοποίηση του ατόμου, με τη δημιουργία και του κατάλληλου περίγυρου φοβίας, ανασφάλειας και εκβιαστικών διλημμάτων, είναι από τα δυναμικότερα όπλα της πολιτικής εξουσίας, που επιζητεί την πραγμάτωση ορισμένων σκοπών χωρίς τη συνειδητή κριτική τους από μέρους των "χρησιμοποιημένων" ατόμων.
Η ομαδικότητα δημιουργεί την υποταγή. Η ομαδική έξαρση μεταμορφώνει τον πολίτη σε "ήρωα" που μπορεί να επιχειρήσει τα απίθανα. Ο χώρος των "απίθανου", όμως, είναι προνόμιο των πολιτικών. Η μαζική πολιτική, εξάλλου, προυποθέτει τη νάρκη της ατομικής συνείδησης, την αδράνεια της λογικής, και ο έλεγχος των επιχειρούμενων πράξεων υποχωρεί στην υποβολή και στην κίνηση του συλλογικού ενστίκτου.
Οταν τα στελέχη των κομμάτων έχουν προσηλυτισθεί στη θεωρία της δυναμεως, κάτι που η ελληνική κοινωνία το βιώνει για χρόνια τώρα, των ημερών που διατρέχουμε μη εξαιρουμένων, και λαμβανομένου υπόψη του λήθαργου των θελήσεων του πλήθους και την εκβιαστική αποδοχή μιας δημιουργημένης κατάστασης, χωρίς απαραίτητα η αποδοχή να σημαίνει και ψυχική κατάφαση, τότε "όλα παίζονται" ακόμα και για την τύχη της κοινωνικής ελευθερίας. Γιατί περί "κοινωνικής ευημερίας", ούτε λόγος να γίνεται...