Mohamed A El-Arian:
Ποτέ δεν έχω γνωρίσει ή μιλήσει στον Γιάνη Βαρουφάκη, τον υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας. Ωστόσο αισθάνομαι πως τον έχω γνωρίσει μέσα από τα γραπτά και τις συνεντεύξεις του, και διαβάζοντας για τις επαφές του τόσο με τον επίσημο όσο και τον ιδιωτικό τομέα στην Ευρώπη. Και γι' αυτό –αν και καταλαβαίνω τη λογική για την απόφαση- στεναχωρήθηκα την περασμένη εβδομάδα όταν ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας παραμέρισε τον Βαρουφάκη από τις περίπλοκες διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με τους ευρωπαίους πιστωτές της και το ΔΝΤ.
Ο Βαρουφάκης ήταν μια πνοή δροσιάς σε αυτό το παρατεταμένο και εξαντλητικό ελληνικό οικονομικό δράμα, που περιλαμβάνει ένα ανησυχητικό ανθρώπινο κόστος σε ότι αφορά την ανεργία, την φτώχεια και τις χαμένες ευκαιρίες. Με την στήριξη αξιοσημείωτης οικονομικής λογικής και μια επιθυμία να κάνει το καλύτερο, πίεσε για περισσότερο ρεαλισμό στους πολιτικούς όρους που απαιτούν οι πιστωτές της Ελλάδας. Και ποτέ δεν κουράστηκε να υπενθυμίζει ότι η ανάκαμψη της Ελλάδας δεν είναι μόνο ευθύνη της χώρας.
Η προσέγγισή του στην ουσία γινόταν με ένα ασυνήθιστο διαπραγματευτικό στυλ – τέτοιο που προσέλκυσε μεγάλη προσοχή, αλλά που αυνόητα αποδείχτηκε δύσγευστο για τους ευρωπαίους εταίρους του.
Έχοντας περάσει το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στον πανεπιστημιακό χώρο, ο Βαρουφάκης προτίμησε εσφαλμένα τον ανοικτό διάλογο και τη συζήτηση. Παραμέρισε τη της περίτεχνη διπλωματική γλώσσα και προτίμησε την ειλικρινή συζήτηση. Οι οι φραστικές φιοριτούρες έδωσαν τη θέση τους σε στόχευση λέϊζερ στα σημεία διαφωνίας.
Ως μέλος μιας κυβέρνησης που εξελέγη με την υπόσχεση της αποκατάστασης της αξιοπρέπειας της Ελλάδας, δεν δίσταζε να μιλά ως ίσος. στούς άλλους Ευρωπαίους υπουργούς Οικονομικών Και επειδή οι συναντήσεις του καλύφθηκαν πολύ στενά από τα μέσα ενημέρωσης –ιδιαίτερα αυτά που συνόδευαν τους Γερμανούς συναδέλφους του- στον κόσμο παρουσιαζόταν ένα επίπεδο δράματος που σχεδόν ποτέ δεν βγαίνει από τις ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις: κατηγορίες και κόντρα κατηγορίες, επιπλήξεις και ασυνήθιστες σωματικές στάσεις.
Ο Βαρουφάκης είναι ανυπόμονος, και είναι κατανοητό το γιατί. Έχοντας παρατηρήσει τα δεινά του λαού του για τόσα χρόνια εξ αιτίας μιας ανερμάτιστης πολιτικής, ήταν έτοιμος να ταράξει τα νερά. Ωστόσο, με τον ζήλο του να δώσει μια δραστικά δημιουργική λύση , αμέλησε τα μικρά προαπαιτούμενα βήματα οικοδόμησης εμπιστοσύνης.
Το στυλ του Βαρουφάκη ήταν αυτό που ανάγκασε τον Τσίπρα να τον παραμερίσει, ανταποκρινόμενος στην αυξανόμενο εκνευρισμό των Ευρωπαίων. Η τελευταία σταγόνα ήταν το ασυνήθιστο συγκρουσιακό κλίμα στην σύνοδο της Ρίγας στις 24 Απριλίου, που βγήκε στη δημοσιότητα.
Ο Τσίπρας δεν έχει άλλη επιλογή από το να αντικαταστήσει τον Βαρουφάκη ως επικεφαλής των διαπραγματεύσεων. Η κυβέρνησή του ξεμένει επικίνδυνα από χρήμα, έχοντας αποτύχει να εξασφαλίσει την εκταμίευση της όποιας χρηματοδότησης από την ΕΕ και το ΔΝΤ. Η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή που αναγκάστηκε να περάσει ένα αντιδημοφιλές διάταγμα που δίνει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να πάρει πόρους από τους αδρανείς πόρους των ΟΤΑ, που δεν είναι κατατεθειμένοι στην Τράπεζα της Ελλαδος. Εν τω μεταξύ, οι υποχρεώσεις πληρωμών της κυβέρνησης αυξάνονται, συμπεριλαμβανομένων της καταβολής συντάξεων και των επερχόμενων δόσεων προς το ΔΝΤ. Και οι νευρικοί πολίτες αποσύρουν περισσότερες καταθέσεις από τις ελληνικές τράπεζες, αυξάνοντας τις πιέσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν την οικονομία σε περαιτέρω κατάρρευση.
Ο μετακίνηση του Βαρουφάκη στο παρασκήνιο θα αυξήσει την πιθανότητα το αδιέξοδο να δώσει τη θέση του σε μια ακόμα συμφωνία-μπάλωμα που θα δίνει τη δυνατότητα στην Ελλάδα να τσαλαβουτάει για λίγο ακόμα. Αν όμως αυτός ο χρόνος δεν χρησιμοποιηθεί από τους πιστωτές της χώρας ώστε να αποδεχθούν μια αλήθεια που ο Βαρουφάκης με συνέπεια προσπαθούσε να επιβάλει –ότι οι ελληνικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις, όσο τολμηρές και αν είναι, δεν θα πετύχουν αν δεν χαλαρώσουν οι όροι λιτότητας και αν δεν υπάρξει περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους- τότε ο υπουργός Οικονομικών θα μπορούσε να επιστρέψει στην πρώτη γραμμή.
Αυτή τη φορά, ο Βαρουφάκης θα έχει μια διαφορετική αποστολή: να προσπαθήσει να αποκαταστήσει την τάξη μετά από ένα μεγάλο οικονομικό και χρηματοοικονομικό ατύχημα, που θα έκανε την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη σχεδόν αδύνατη».