Οικονομολόγος ΜΑ, Ph.D
Στο κείμενο αυτό θα προσπαθήσω να παρουσιάσω τα θεμελιώδη δόγματα της πίστης των νεοφιλελευθέρων, πάνω στα οποία θεμελιώθηκε η ΕΕ. Στη χώρα μας οι νεοφιλελεύθεροι αποκληθήκαν τελευταία με την χαριτωμένη λέξη ‘νέο-φιλελέδες’ πληθυντικός του ‘νέο-φιλελέ’ ή σκετο χωρίς το ‘νέο’.
Κάνω την προσπάθεια αυτή για λογαριασμό τους κυρίως, για να ξέρουν εκεί στις πλατείες γιατί διαδηλώνουν, και αν αυτό που επιζητούν είναι βιώσιμο και σωστό. Πιθανολογώ ότι δεν γνωρίζουν τα Άρθρα της Πίστης τους.
Αλλά αυτό είναι γενικά φαινόμενο της πίστης και όχι του λόγου. Πάρτε τους ταλιμπάν. Έχουν σχέση με τον λόγο με αυτά που κάνουν; Ή πάρτε τους πιο πολλούς χριστιανούς συνέλληνες. Δεν γνωρίζουν την ουσία της πίστης τους. Καθαρίζουν με ένα ‘ο Θεός είναι αγάπη’, λες και κάθε αγάπη είναι παραγωγική. Αλλά έλα που δεν είναι. Πόσα δράματα δεν έχει θρέψει η αγάπη. Μπορεί να είναι και καταστροφική.
Έτσι και οι φιλελέδες, καθαρίζουν με ένα ‘το ευρώ είναι καλό’, ασχέτως της πραγματικότητας, αφού στο μυαλό τους, για λόγους που δεν μπορούν να αναλύσουν, το εθνικό νόμισμα και κάθε εθνικό νόμισμα στον κόσμο είναι κακό. Το ευρώ είναι καλό.
Το γεγονός ότι με βάση τα παρακάτω δόγματα πίστεως έχει οικοδομηθεί ένας κόσμος άδικος, αναποτελεσματικός και επιρρεπής σε καταρρεύσεις το αγνοούν. Είναι θλιβερό το απαύγασμα της θεωρίας τους και της πράξης τους στη σημερινή Ευρώπη και στην Ελλάδα.
Παρακάτω παρουσιάζω και αναλύω βραχέως τα άρθρα της Πίστης των νέο-φιλελέδων.
Το 1ο Άρθρο της Πίστεως: ο Νόμος του Say.
Ο νόμος αυτός είναι ένας προϊστορικός νόμος, που πεισματικά ισχύει στα μυαλά των φιλελέδων μέχρι σήμερα. Απορεί κάνεις με την ανθεκτικότητα του. Αυτός ο νόμος, που διετύπωσε ο Γάλλος οικονομολόγος Jean-Baptiste Say στις αρχές του 19ου αιώνα, υποθέτει ότι πάντα η προσφορά του χρήματος θα ισούται με την ζήτηση του χρήματος. Αν ακολουθήσουμε την λογική συνέπεια αυτού του νόμου, οδηγούμαστε σε συμπεράσματα γέλιου! Δεν μπορεί ποτέ μα ποτέ να υπάρξει ανεργία! Οποιοδήποτε εμπόρευμα βγει στην αγορά για πώληση πάντα θα βρει έναν αγοραστή που θα επιθυμεί να το αγοράσει. Oι άνθρωποι ποτέ δεν θέλουν να παρακρατούν χρήμα. Επιθυμούν να έχουν αγαθά. Δηλαδή το χρήμα δεν παίζει κανένα ρόλο στην οικονομία.
Αν παρ’ ελπίδα υπάρξει ανεργία αυτό είναι θέμα προσωρινό, η αγορά θα το επιλύσει μόνη της. Η παρέμβαση του Κράτους θα είναι καταστροφική.
Το 2ο Άρθρο της Πίστεως: Η θεωρία των ορθολογικών προσδοκιών
Αυτή την θεωρία αν την δείτε σε μαθηματική μορφή θα την θαυμάσετε. Τι περίτεχνα μαθηματικά! Ποσά Νόμπελ δεν έχει μαζέψει! Αυτή η θεωρία είναι σαν να λέμε ‘ότι πλάκωσε το ιππικό για ενίσχυση του πεζικού’. Είναι άλλη μια προσπάθεια για να αποδείξουν οι φιλελέδες ότι η ανεργία είναι επιλογή των εργαζομένων.
Αφετηρία αυτής της θεωρίας είναι η δυνατότητα της ακριβούς γνώσης μελλοντικών γεγονότων. Παρατηρήστε στους δρόμους, στην αγορά, όλους εμάς τους ανθρώπους που κυκλοφορούμε. Λοιπόν, ασχέτως του τι φαινόμαστε, και τι εκτίμηση έχει ο ένας για τον άλλον, είμαστε πολύ πιο έξυπνοι και λαμπροί απ’ ότι φανταζόμαστε.
Σύμφωνα με την θεωρία αυτή, ο καθένας από εμάς όταν δρα οικονομικά, άνθρωπος ή επιχείρηση, είναι ορθολογιστής, που σημαίνει εδώ, ότι έχει εγγεγραμμένο μέσα του από την φύση, να επιδιώκει την μεγιστοποίηση του κέρδους του. Ο ορθολογισμός εδώ είναι θέμα ψυχικό, όχι αιτίου και αιτιατού. Για να επιτευχτεί αυτό, τα ορθολογικά άτομα χρησιμοποιούν αποτελεσματικά το σύνολο των πληροφοριών που έχουν στη διάθεση τους. Ο κόσμος έτσι γίνεται ανταγωνιστικός.
Από την άλλη ο κόσμος από την φύση του τείνει προς την ισορροπία, και εφ’ όσον τείνει προς την ισορροπία, το μέλλον μπορεί να συναχθεί από το παρελθόν και το παρόν. Αν λοιπόν πάντα δρούμε ανταγωνιστικά, πάντα με τον ίδιο τρόπο, ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλον, και ο κόσμος τείνει προς την ισορροπία, τότε όποια εκτίμηση κάνουμε για οποιοδήποτε οικονομικό γεγονός, η οποιασδήποτε απόφαση πάρουμε σήμερα για κάποιο οικονομικό θέμα του μέλλοντος, αυτό προδικάζει ότι οι προσδοκίες μας, για ότι αποφασίσαμε σήμερα ή πράξαμε σήμερα, θα είναι κατά κανόνα ορθές. Το όποιο τι σημαίνει; Σύμφωνα με τις ορθολογικές προσδοκίες το μέλλον είναι βέβαιο, η ανεργία είναι επιλογή των εργαζομένων και η παρέμβαση του κράτους να διορθώσει κάτι θα είναι αναποτελεσματική.
Συνοψίζοντας οι ορθολογικές προσδοκίες με δυο λόγια μας λένε ότι ο υπολογισμός της πιθανότητας ενός κίνδυνου να επέλθει από δεδομένα του παρελθόντος είναι ισοδύναμα με τα δεδομένα που θα μπορούσαμε να αντλήσουμε από το μέλλον! Και όμως το ευρώ και η ΕΕ σε τέτοια υπόθεση στηρίζονται. Δεν ξέρω αν οι φιλελέδες το γνωρίζουν αλλά ας το μάθουν. Οι αριθμοί μπορούν να αντικαταστήσουν την κοινή λογική.
Το 3ο Άρθρο της Πίστεως: Η θεωρία του πραγματικού οικονομικού κύκλου.
Τι λέει αυτό το τρίτο άρθρο της Πίστεως του διανοούμενου φιλελέ. Αρχίζει με ένα ερώτημα. Αν οι αγορές όλα τα γνωρίζουν τότε γιατί έχουμε υφέσεις; Σύμφωνα λοιπόν με την θεωρία του πραγματικού οικονομικού κύκλου αυτό συμβαίνει για τον εξής απλό και σπουδαίο λόγο. Γιατί δεν προσαρμοζόμαστε ως κοινωνία με ταχύτητα στα δεδομένα της ύφεσης. Τόσο απλό. Δηλαδή οι εργαζόμενοι δεν προσαρμόζονται με ταχύτητα στην αλλαγή των δεδομένων στην οικονομία. Με τα μάτια των νεοφιλελευθέρων της θεωρίας του πραγματικού οικονομικού κύκλου ‘οι οικονομικοί κύκλοι –υφέσεις, άνοδοι- δεν οφείλονται σε μια προσωρινή απόκλιση από το βέλτιστο επίπεδο της παράγωγης, αλλά από την διακύμανση από το επίπεδο της δυνητικής παράγωγης’. Τι σημαίνει αυτό. Αν η δυνητική παράγωγη πέσει τότε και εμείς με ταχύτητα θα πρέπει να ρίξουμε το επίπεδο μας. Δηλαδή ένα επιστήμονας γιατί να μην γίνει κηπουρός και μια αξιοπρεπής κύρια να μην γίνει κάτι άλλο! Καταλάβατε γιατί θα πέσουν και άλλο οι μισθοί και οι συνάξεις και θα διαλυθεί εξ ολόκληρου το κοινωνικό κράτος;
Το 4ο Άρθρο της Πίστεως: Η θεωρία των αποτελεσματικών αγορών.
Αν ο κόσμος είναι σταθερός και το μέλλον γνωστό γιατί υπάρχει αυτή η θεωρία που μας λέει ότι ομολόγα και μετοχές τιμολογούνται ορθά; Η θεωρία αυτή τροποποιεί λίγο τα πράγματα. Μας λέει ότι δεν γνωρίζουμε αυτό που ακριβώς θα συμβεί αλλά μπορούμε να υπολογίσουμε τον κίνδυνο να συμβεί. Με άλλα λόγια ο κίνδυνος να επέλθει ένα γεγονός είναι πάντα μετρήσιμο, σε ένα κόσμο που τείνει εκ φύσεως προς την ισορροπία και σε ένα κόσμο που ο καθένας μας τρέχει να μεγιστοποιήσει την ωφέλια του. Η παρέμβαση του κράτους και εδώ είναι εγκληματική. Τώρα γιατί δεν προέβλεψαν την κρίση του 2008 ή γιατί υποτίμησαν τον κίνδυνο σε παγκόσμια επίπεδο της χρηματοοικονομικής κατάρρευσης ή δεν μπορούν ακόμα να υπολογίσουν τον κίνδυνο που έχει η Ελλάδα ειναι μια άλλη ιστορία που ερμηνεία δεν θα πάρετε.
Αυτά είναι τα άρθρα της Πίστεως των νέο-φιλελέδων της Πλατείας Συντάγματος. Τι μας λένε όλα μαζί για την χώρα μας;
Αφήστε την αγορά να προσδιορίσει μόνη της μισθούς και συντάξεις, και επειδή αυτό αν ικανοποιηθεί αποτελεί το λοκομοτίβα της ανάπτυξης η χώρα θα απογειωθεί. Πότε; Όταν η χώρα φθάσει στο επίπεδο της δυνητικής της παραγωγής -και άλλη ύφεση- θα αρχίσει η τροχιοδρόμηση και μετά η απογείωση. Βασική προϋπόθεση η διάλυση του κράτους και η πλήρης ιδιωτικοποίηση του. Έγινε αυτό ποτέ στην Οικονομική Ιστορία; Μπορεί να μην έγινε, γιατί άθλιοι κεϋνσιανοί πολιτικοί το υπονόμευαν. Τώρα με την ΕΕ θα γίνει.
Τέλος πάντων, η ύφεση καλά κρατεί και αφού επιθυμούν πλεονάσματα με έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών, θα δουν τέτοια ύφεση και ανεργία που στην ιστορία της Ελλάδος δεν θα έχουμε ξαναδεί.
Να μην ξεχάσω να καλωσορίσω στους νέο-φιλελέδες τους αριστερούς του Σύριζα -τι παράνοια και αυτή- και τους ακροδεξιούς της ΧΑ.
Θα ήθελα πριν κλείσω να πω στους νέο-φιλελέδες τα εξής.
Λόγω των παραπάνω, η οικονομική μηχανή έχει μπλοκάρει ως αποτέλεσμα σύγχυσης. Έχουμε πρόβλημα ‘μανιατού’(=γεννήτριας) για την ανάφλεξη της οικονομίας. Mε άλλα λόγια έχουμε ανάγκη από νόμισμα, από το Εθνικό Νόμισμα.