Κατά το μέτρο που μονίμως θα ξεχνάμε ότι η πολιτική δεν είναι ευφάνταστες εξαγγελίες και επιχρυσωμένα λόγια των πεφυσημένων ασκών της πολιτικής κοινότητας, που αποβλέπουν στην ενδυνάμωση της "προβατοποιημένης λογικής" των πολιτών, στη μαζικοποίηση του ατόμου και στον επηρεασμό των κοινωνικών οργανισμών μιας χώρας, δεν θα αντιλαμβανόμαστε τους διάφορους σύγχρονους Μινχάουζεν της πολιτικής που ευνοούν το φετιχισμό της μάζας. Και με την πολιτική τους ανεπάρκεια, συχνά δε με την πολιτική τους αβελτηρία, ταλαιπωρούν τις κοινωνία με ξεπερασμένες αντιλήψεις και ανεδαφικές εκτιμήσεις.
Κατά το μέτρο επίσης που θα ξεχνάμε ότι η πολιτική δεν είναι δονκιχωτισμός και "πομφόλυγες" των εμφανιζόμενων θαυματοποιών-πολιτικών, που δημιουργούν πρόσκαιρες θεαματικές εντυπώσεις, θα μας είναι δύσκολο να προσαρμοστούμε στην έσχατη πραγματικότητα που διαμορφώνουν οι εκάστοτε εξελίξεις και να συλλάβουμε την κοινωνία σαν μια πραγματική οντότητα ανώτερη από το άτομο και τις επιδιώξεις του...
Τα τελευταία χρόνια, η πολιτική ανικανότητα, ενίοτε ευρισκόμενη στις παρυφές της πολιτικής βλακείας, στοιχειοθέτησε στην ελληνική κοινωνία μια τερατώδη ορθοπεδική συσκευή, η οποία τείνει να κανονίζει τα ακανόνιστα και να εξομοιώνει τα ανόμοια, να "ευτελίζει" την κοινή λογική και να καταργεί τις αποχρώσεις, παραμορφώνοντας τις ατομικές διαφορές κατά τρόπο συρρικνωτικό για τη δημοκρατική λειτουργία και ισοπεδωτικό για την έννοια του προσώπου.
Εχοντας εθιστεί στην πολιτική μυθοπλασία, δεν αντιλαμβανόμαστε ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες εξουδετέρωσης της ετερόγενειας και αποψίλωσης του ατόμου από τις διαφορές του, μια σύγχρονη δημοκρατία δύσκολα θα μπορούσε να επιβιώσει, αν δεν σταθεί στα δυο της πόδια. Και αν το ένα απ' αυτά είναι η ελεύθερη εκλογή μιας κυβέρνησης από την πλειοψηφία του λαού, το άλλο αφορά ακριβώς το ρόλο της κυβέρνησης απέναντι στην ευθύνη της σε σχέση με το λαό.
Και η πολιτική ευθύνη είναι "αγαθό σε ανεπάρκεια" στον ελλαδικό χώρο. Αν δεν επικρατεί το "σύνδρομο Μινχάουζεν" στην πολιτική, επικρατεί η άκρατη επιπολαιότητα και ενίοτε η πολιτική πονηρία, που συνήθως είναι εναγκαλισμένη με την πολιτική απάτη. Επικρατούν τα εκβιαστικά διλήμματα και η θολοπολιτική. Η αληθινή πολιτική ωστόσο, που είναι πρώτα επιστήμη και ύστερα τέχνη, αποβλέπει σ' αυτό ακριβώς, στην άρση των διλημμάτων.
Γιατί η πολιτική, καθ' εαυτήν, είναι επιστήμη και τέχνη του κυβερνάν, της προσφοράς προς το σύνολον, κι όχι συγκομιδή συναισθημάτων και διασπορά απατηλών προσδοκιών. Αν, όπως ο μακαρίτης Κωνσταντίνος Καραμανλής εξεφράσθη κάποτε, ότι "η πολιτική δεν λέγει ό,τι κάμνει, και δεν κάμνει ό,τι λέγει", τότε πρόκειται περί παθολογικής κατάστασης του πολιτεύματος. Διότι, τότε συμβαίνει αυτό, που περιέχεται στο στίχο του Μολιέρου: " Ο λόγος εδόθη στον άνθρωπο για να εξηγεί τις σκέψεις του", διορθωμένος σκωπτικώς από τον Ταλευράνδο: "Ο λόγος εδόθη στον άνθρωπο για να κρύπτει τις σκέψεις του".
Ο Raymond Aron υπεστήριζε, βασιζόμενος στα πορίσματα του Lipset, ότι μια δημοκρατία μπορεί να θεωρηθεί σταθεροποιημένη και συνεπώς βιώσιμη μόνο όταν είναι νόμιμη και αποδοτική. Νόμιμη είναι όταν το δημοκρατικό παιχνίδι γίνεται δεκτό απ' όλους. Αποδοτική είναι όταν μπορεί η κυβέρνησή της να λαμβάνει αποφάσεις και να τις εκτελεί ανεξάρτητα της ορθότητάς τους, η οποία επιδρά μόνο στην κρίση του λαού και κατ' ακολουθία στην τύχη της δεδομένης κυβέρνησης.
Το μεν θέμα της "νομιμότητας" είναι ευρύ, αν λάβουμε υπόψη τις αυθαίρετες ή και αυταρχικές αποφάσεις των κυβερνήσεων των τελευταίων χρόνων στην ελληνική πραγματικότητα. Συνδέεται άλλωστε με την ίδια τη δημοκρατία και ως έννοια και ως πράξη. Διότι από ποιους πρέπει να αναγνωριστεί η νομιμότητα, που δεν είναι έννοια στην πολιτική ζωή νομική, αλλά πραγματική; Από το πλήθος; Την κοινή γνώμη; Τον πολιτικό κόσμο; Υστερα ποια είναι τα όρια της νομιμότητας και μέχρι που μπορεί να φτάσει μια κυβέρνηση για την κατοχύρωση της εξουσίας της, χωρίς να υπερβεί τα αντικειμενικά όρια της νομιμότητας;
Η κύρια νόσος της δημοκρατίας, εκτός από το "σύνδρομο Μινχάουζεν" της πολυάριθμης πολιτικής κοινότητας και των αβούλευτων της Βουλής, είναι η έλλειψη αποδοτικότητας. Και στις λεγόμενες "σταθερές δημοκρατίες" η αποδοτικότητα δεν είναι κανόνας! Και το μεγάλο δράμα αρκετών δονκιχωτιζόντων της εγχώριας πολιτικής είναι ότι έχουν ακόμη την νοοτροπία της παλινόρθωσης...
Δεν είναι νοσταλγοί του παρελθόντος. Αλλη είναι η περίπτωση αυτών, ριζικά διαφορετική. Στους τελευταίους η επιθυμία του παρελθόντος αποτελεί πολιτική και έχει μαζί της το ζωτικό στοιχείο της φαντασίας. Η πρώτη εξαντλείται στη ράθυμη διακήρυξη των ουτοπικών απόψεων, δεν έχει καμία φαντασία και εξαερώνεται στην αναμονή, με όσα ολέθρια δεινά για την κοινωνία σωρεύει αυτή η πολιτική λειτουργία.
Ο καιρός των "παλινορθώσεων" πέρασε, διότι δύο παράγοντες, ο οικονομικός και ο κοινωνικός, μετέβαλαν τα θεμέλια της πολιτικής δημοκρατίας. Και η τεχνοκρατία δεν αποτελεί πάντα τη λύση, διότι έχει κι αυτή ξεπεραστεί. Δεν κυβερνούν τους λαούς μόνο οι αριθμοί, αλλά η ψυχή. Και οι τεχνοκράτες δεν έχουν ψυχή, δεν πρέπει να έχουν. Οπως η πολιτική δημοκρατία δεν μπορεί να αδιαφορήσει για τον οικονομικό παράγοντα, έτσι και ο τελευταίος αυτός είναι ανίκανος να λυτρωθεί από τον κοινωνικό...