Του Στέλιου Συρμόγλου
Θλίψη, απογοήτευση και αγανάκτηση είναι οι λέξεις που συμπυκνώνουν το περιεχόμενο της απαράδεκτης κατάστασης που βιώνουμε τις τελευταίες μέρες ως κοινωνία και ως πολιτική πραγματικότητα.
Και είναι θλιβερή η διαπίστωση, ότι συνέπεια της αλλοτρίωσης της κοινωνικής και της εθνικής συνείδησης, είναι, όχι το σύμπτωμα, αλλά η κατάσταση που επικρατεί σήμερα, σε πανελλαδική κλίμακα, δύο μέρες πριν το άνευ σημασίας δημοψήφισμα της Κυριακής, προ των θυρών της διχόνοιας και του εθνικού διχασμού!
Ο πολιτικός πλαστογράφος, εν ονόματι της κομματικής σκοπιμότητας και της δήθεν "ομοψυχίας", της δήθεν "ενίσχυσης" της διαπραγματευτικής τακτικής δια της λαικής αρνητικής ψήφου, αποχρωματίζει ή και καταργεί αυθαιρέτως και βαναύσως κάθε λογική των πραγμάτων, χωρίς την παραμικρή συγκίνηση από την κατασπάραξη και τη γελοιοποίηση της εθνικής μας ιστορίας.
Και όπως η ανάμνηση χωρίς την ελπίδα είναι τυφλή, και η ελπίδα χωρίς την ανάμνηση είναι κενή, έτσι και η πραγματικότητα χωρίς την αμοιβαιότητα μεταξύ ανάμνησης και ελπίδας, που αποτελούν την ουσία του παρόντος, είναι νεκρή. Αυτό σημαίνει, ότι βασικότερο στοιχείο της φιλοσοφίας της ιστορίας, αναφορικώς με το ιστορικό νόημα, είναι η προβολή του παρόντος δια του παρελθόντος και του μέλλοντος στην πραγματικότητα, που είναι το σημείο διασταύρωσης με το μεστό περιεχόμενο της ελπίδας...
Φαίνεται ότι η ιστορία, όσοι δεν είμαστε ανιστόρητοι βέβαια, δεν μας έχει διδάξει τίποτα. Με την Ελλάδα να ψυχορραγεί, σε μια κατάσταση "απολιθωμένου φανατισμού", με την προπαγάνδα των τελευταίων ημερών υπέρ του ΟΧΙ ή του ΝΑΙ σ' ένα δημοψήφισμα των "παλιάτσων" της πολιτικής, με ερήμωση εσωτερική, αναζητούμε σκέπη κάτω από το πεθαμένο δένδρο...
Ανίκανοι για μια ακόμα φορά να διακρίνουμε τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ μύθου και πολιτικού λόγου ή καλύτερα μεταξύ αλήθειας και πολιτικής απάτης. Σε κάθε κρίση εθνική, αποδεικνύουμε ότι είμαστε αδύναμοι να αντιληφθούμε τη διάσταση της δικής μας αθλιότητας, που "ματώνει" ακόμα και τις σκιές μας! Αφήσαμε τη συλλογιστική μας ως πολίτες να την "πατρονάρουν" και να την καθοδηγούν πολιτική κοροιδία και ευκαιριακά συμφέροντα των πυγμιαίων της πολιτικής. Και επί της ουσίας ο μέσος Ελληνας κατατρύχεται από την αγωνία της αυτοκαταστροφής!..
Από αυτήν, ακριβώς, την κατάσταση πραγμάτων και του εθισμού μας στην πολιτική απάτη και πολιτική γελοιότητα, της παρακμής σ' όλα τα επίπεδα της εθνικής μας ζωής από το ένα μέρος και της αγωνίας για τη "σωτηρία" μας από το άλλο, αναδύεται η τρέχουσα συμπεριφορά μας. Και "ενδύεται" το φανατισμό που με επιχρυσωμένα λόγια μας καλλιεργούν οι επιτήδειοι της πολιτικής, με αποτέλεσμα άβουλοι και εν πολλοίς άφρονες, όχι απλώς να επιτιθέμεθα στους υποτιθέμενους πολιτικούς μας αντιπάλους, αλλά και να είμαστε έτοιμοι να αντιπαλέψουμε και την ίδια τη σκιά μας, αποδεχόμενοι εν τη αγνοία μας το διχαστικό κλίμα και υποκείμενοι στα εκβιαστικά πολιτικά διλήμματα...
Η διαπίστωση είναι πρόδηλη από την ίδια τη συμπεριφορά μας, ιδίως τις τελευταίες μέρες: Εχουμε απομακρυνθεί ως πολίτες από τις έννοιες της κοινής (κοινωνικής) και ατομικής ευθύνης, άλλοτε συγχύζοντας τη μια με την άλλη, άλλοτε προσχωρώντας στη μια για να αποκλείσει την άλλη και άλλοτε αρνούμενοι και τη μια και την άλλη, καταντώντας έτσι τους εαυτούς μας ένα παράδοξο κοινωνικό μαλάκιο, που δεν έχει ούτε ιδεολογική ραχοκοκκαλιά, ούτε οράματα και προσδοκίες, ούτε σίγουρο ψυχικό σχήμα. Επηρεασμένο μόνο από φανατικές συμπάθειες είτε όψιμες, είτε ήδη "σαπισμένες" από τα ίδια τα γεγονότα!
Τι καταφέραμε; Να ζούμε μέσα σ' ένα πολιτικό κυκεώνα βλακείας και απάτης. Με το συναίσθημα της αστάθειας της ευθύνης, τη συνείδηση της έλλειψης σταθερού προσανατολισμού στις ενέργειές μας, την απιστία στη στερεότητα και την επάρκεια της όποιας ιδεολογίας μας, να μην μας προβληματίζουν. Και να μένουμε προσδεμένοι στα διλήμματα που κάθε φορά μας θέτουν, νιώθοντας ενίοτε και "επαναστάτες" χωρίς όμως αιτία, μη μπορώντας να αντιληφθούμε ότι η δημοκρατία που μας προσφέρεται τεμαχισμένη, συνθέτει το μέγιστο δράμα μας στις μέρες που διανύουμε...
Και ως δεσμώτες της άγνοιάς μας ή της ευπιστίας μας, με την ανάγκη μας να βεβαιώνουμε την πίστη μας ακόμα και στα αντιφατικά πολιτικά θεωρήματα, παγώνει ο συλλογισμός μας και οδηγούμαστε κάθε φορά αυτόχειρες στον εθνικό μας όλεθρο...
Η πολιτική δεν είναι "πρόβα", ούτε "παίγνιο" κάποιων που επιδιώκουν την παραμονή τους στην εξουσία. Η πολιτική είναι η μόνη μέθοδος που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι άνθρωποι, για να μεταφέρουν τις μεγάλες προωθητικές ιδέες στην καθημερινή πραγμάτωση και το μόνο δυνατό μέσο για να προσδοθεί και κύρος και δύναμη στους νόμους που εκπηγάζουν από τις ιδέες αυτές.
Και γι αυτό ακριβώς το σκοπό η πολιτική δεν πρέπει να πεδικλώνει τον συλλογισμό των πολιτών. Και πολύ περισσότερο να προωθεί εκβιαστικά διλήμματα με διχαστικό για την κοινωνία περιεχόμενο. Δεν επιτρέπεται να σύρει τους πολίτες στο φανατισμό και στις υπερβολές. Κι αυτό βιώνουμε τις τελευταίες μέρες! Και καλούμαστε με την ψήφο μας να επικροτήσουμε αυτή την επιλογή της κυβέρνησης. Γιατί το δημοψήφισμα δεν έχει πλέον κανένα νόημα, αφού μέχρι τώρα απλώς αθροίζει αντιδράσεις αρνητικές σε διεθνές επίπεδο και ευτελίζει την "εικόνα" της χώρας, που ήδη έχει χάσει κάθε αξιοπιστία.
Και μπορεί να "πεισμώνουμε" με τη στάση των Ευρωπαίων εταίρων μας, όπως με τόση επιπολαιότητα μας παροτρύνει ο πρωθυπουργός, αλλά η πεισμονή δεν οδηγεί πάντα σε διεξόδους, ούτε οι λεκτικές "ηρωικές" κορώνες διαμορφώνουν πολιτικές, όταν μια χώρα έχει να παρουσιάσει άθροισμα διαδοχικών κρίσεων και την εκάστοτε κυβερνητική αναξιοπιστία.
Οσο προσφεύγουμε στους παροξυσμούς του πάθους χωρίς σχέδιο και σοβαρότητα, τόσο θα προσκρούουμε στην ίδια την "κουταμάρα" μας, τόσο θα αποδυναμώνεται η ευαισθησία των δημοκρατικών μας αντανακλαστικών και τα αξιολογικά, αλλά και ηθικά μας κριτήρια...Και το τέλος, θα βρεθούμε στην αποτρόπαια θέση να εκλιπαρούμε ένα δολοφόνο της αφέλειας μας...
Θλίψη, απογοήτευση και αγανάκτηση είναι οι λέξεις που συμπυκνώνουν το περιεχόμενο της απαράδεκτης κατάστασης που βιώνουμε τις τελευταίες μέρες ως κοινωνία και ως πολιτική πραγματικότητα.
Και είναι θλιβερή η διαπίστωση, ότι συνέπεια της αλλοτρίωσης της κοινωνικής και της εθνικής συνείδησης, είναι, όχι το σύμπτωμα, αλλά η κατάσταση που επικρατεί σήμερα, σε πανελλαδική κλίμακα, δύο μέρες πριν το άνευ σημασίας δημοψήφισμα της Κυριακής, προ των θυρών της διχόνοιας και του εθνικού διχασμού!
Ο πολιτικός πλαστογράφος, εν ονόματι της κομματικής σκοπιμότητας και της δήθεν "ομοψυχίας", της δήθεν "ενίσχυσης" της διαπραγματευτικής τακτικής δια της λαικής αρνητικής ψήφου, αποχρωματίζει ή και καταργεί αυθαιρέτως και βαναύσως κάθε λογική των πραγμάτων, χωρίς την παραμικρή συγκίνηση από την κατασπάραξη και τη γελοιοποίηση της εθνικής μας ιστορίας.
Και όπως η ανάμνηση χωρίς την ελπίδα είναι τυφλή, και η ελπίδα χωρίς την ανάμνηση είναι κενή, έτσι και η πραγματικότητα χωρίς την αμοιβαιότητα μεταξύ ανάμνησης και ελπίδας, που αποτελούν την ουσία του παρόντος, είναι νεκρή. Αυτό σημαίνει, ότι βασικότερο στοιχείο της φιλοσοφίας της ιστορίας, αναφορικώς με το ιστορικό νόημα, είναι η προβολή του παρόντος δια του παρελθόντος και του μέλλοντος στην πραγματικότητα, που είναι το σημείο διασταύρωσης με το μεστό περιεχόμενο της ελπίδας...
Φαίνεται ότι η ιστορία, όσοι δεν είμαστε ανιστόρητοι βέβαια, δεν μας έχει διδάξει τίποτα. Με την Ελλάδα να ψυχορραγεί, σε μια κατάσταση "απολιθωμένου φανατισμού", με την προπαγάνδα των τελευταίων ημερών υπέρ του ΟΧΙ ή του ΝΑΙ σ' ένα δημοψήφισμα των "παλιάτσων" της πολιτικής, με ερήμωση εσωτερική, αναζητούμε σκέπη κάτω από το πεθαμένο δένδρο...
Ανίκανοι για μια ακόμα φορά να διακρίνουμε τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ μύθου και πολιτικού λόγου ή καλύτερα μεταξύ αλήθειας και πολιτικής απάτης. Σε κάθε κρίση εθνική, αποδεικνύουμε ότι είμαστε αδύναμοι να αντιληφθούμε τη διάσταση της δικής μας αθλιότητας, που "ματώνει" ακόμα και τις σκιές μας! Αφήσαμε τη συλλογιστική μας ως πολίτες να την "πατρονάρουν" και να την καθοδηγούν πολιτική κοροιδία και ευκαιριακά συμφέροντα των πυγμιαίων της πολιτικής. Και επί της ουσίας ο μέσος Ελληνας κατατρύχεται από την αγωνία της αυτοκαταστροφής!..
Από αυτήν, ακριβώς, την κατάσταση πραγμάτων και του εθισμού μας στην πολιτική απάτη και πολιτική γελοιότητα, της παρακμής σ' όλα τα επίπεδα της εθνικής μας ζωής από το ένα μέρος και της αγωνίας για τη "σωτηρία" μας από το άλλο, αναδύεται η τρέχουσα συμπεριφορά μας. Και "ενδύεται" το φανατισμό που με επιχρυσωμένα λόγια μας καλλιεργούν οι επιτήδειοι της πολιτικής, με αποτέλεσμα άβουλοι και εν πολλοίς άφρονες, όχι απλώς να επιτιθέμεθα στους υποτιθέμενους πολιτικούς μας αντιπάλους, αλλά και να είμαστε έτοιμοι να αντιπαλέψουμε και την ίδια τη σκιά μας, αποδεχόμενοι εν τη αγνοία μας το διχαστικό κλίμα και υποκείμενοι στα εκβιαστικά πολιτικά διλήμματα...
Η διαπίστωση είναι πρόδηλη από την ίδια τη συμπεριφορά μας, ιδίως τις τελευταίες μέρες: Εχουμε απομακρυνθεί ως πολίτες από τις έννοιες της κοινής (κοινωνικής) και ατομικής ευθύνης, άλλοτε συγχύζοντας τη μια με την άλλη, άλλοτε προσχωρώντας στη μια για να αποκλείσει την άλλη και άλλοτε αρνούμενοι και τη μια και την άλλη, καταντώντας έτσι τους εαυτούς μας ένα παράδοξο κοινωνικό μαλάκιο, που δεν έχει ούτε ιδεολογική ραχοκοκκαλιά, ούτε οράματα και προσδοκίες, ούτε σίγουρο ψυχικό σχήμα. Επηρεασμένο μόνο από φανατικές συμπάθειες είτε όψιμες, είτε ήδη "σαπισμένες" από τα ίδια τα γεγονότα!
Τι καταφέραμε; Να ζούμε μέσα σ' ένα πολιτικό κυκεώνα βλακείας και απάτης. Με το συναίσθημα της αστάθειας της ευθύνης, τη συνείδηση της έλλειψης σταθερού προσανατολισμού στις ενέργειές μας, την απιστία στη στερεότητα και την επάρκεια της όποιας ιδεολογίας μας, να μην μας προβληματίζουν. Και να μένουμε προσδεμένοι στα διλήμματα που κάθε φορά μας θέτουν, νιώθοντας ενίοτε και "επαναστάτες" χωρίς όμως αιτία, μη μπορώντας να αντιληφθούμε ότι η δημοκρατία που μας προσφέρεται τεμαχισμένη, συνθέτει το μέγιστο δράμα μας στις μέρες που διανύουμε...
Και ως δεσμώτες της άγνοιάς μας ή της ευπιστίας μας, με την ανάγκη μας να βεβαιώνουμε την πίστη μας ακόμα και στα αντιφατικά πολιτικά θεωρήματα, παγώνει ο συλλογισμός μας και οδηγούμαστε κάθε φορά αυτόχειρες στον εθνικό μας όλεθρο...
Η πολιτική δεν είναι "πρόβα", ούτε "παίγνιο" κάποιων που επιδιώκουν την παραμονή τους στην εξουσία. Η πολιτική είναι η μόνη μέθοδος που μπορούν να χρησιμοποιήσουν οι άνθρωποι, για να μεταφέρουν τις μεγάλες προωθητικές ιδέες στην καθημερινή πραγμάτωση και το μόνο δυνατό μέσο για να προσδοθεί και κύρος και δύναμη στους νόμους που εκπηγάζουν από τις ιδέες αυτές.
Και γι αυτό ακριβώς το σκοπό η πολιτική δεν πρέπει να πεδικλώνει τον συλλογισμό των πολιτών. Και πολύ περισσότερο να προωθεί εκβιαστικά διλήμματα με διχαστικό για την κοινωνία περιεχόμενο. Δεν επιτρέπεται να σύρει τους πολίτες στο φανατισμό και στις υπερβολές. Κι αυτό βιώνουμε τις τελευταίες μέρες! Και καλούμαστε με την ψήφο μας να επικροτήσουμε αυτή την επιλογή της κυβέρνησης. Γιατί το δημοψήφισμα δεν έχει πλέον κανένα νόημα, αφού μέχρι τώρα απλώς αθροίζει αντιδράσεις αρνητικές σε διεθνές επίπεδο και ευτελίζει την "εικόνα" της χώρας, που ήδη έχει χάσει κάθε αξιοπιστία.
Και μπορεί να "πεισμώνουμε" με τη στάση των Ευρωπαίων εταίρων μας, όπως με τόση επιπολαιότητα μας παροτρύνει ο πρωθυπουργός, αλλά η πεισμονή δεν οδηγεί πάντα σε διεξόδους, ούτε οι λεκτικές "ηρωικές" κορώνες διαμορφώνουν πολιτικές, όταν μια χώρα έχει να παρουσιάσει άθροισμα διαδοχικών κρίσεων και την εκάστοτε κυβερνητική αναξιοπιστία.
Οσο προσφεύγουμε στους παροξυσμούς του πάθους χωρίς σχέδιο και σοβαρότητα, τόσο θα προσκρούουμε στην ίδια την "κουταμάρα" μας, τόσο θα αποδυναμώνεται η ευαισθησία των δημοκρατικών μας αντανακλαστικών και τα αξιολογικά, αλλά και ηθικά μας κριτήρια...Και το τέλος, θα βρεθούμε στην αποτρόπαια θέση να εκλιπαρούμε ένα δολοφόνο της αφέλειας μας...