Απέναντι στην κοσμική δύναμη, η αντιδύναμη του πνεύματος

Του Στέλιου Συρμόγλου

Μπορεί οι εκπρόσωποι της τρόικας, που εσχάτως έγινε κουαρτέτο, να έχουν εγκατασταθεί στο Χίλτον. Να εγείρουν μονολιθικά νέες απαιτήσεις για τα προαπαιτούμενα της συμφωνίας και να συνομιλούν με τους υπουργούς, που με έκδηλη αμηχανία τους επισκέπτονται, αλλά και με πασίδηλη την αντιαισθητική κυβερνητική εμφάνισή τους...

Μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας, ως μη όφειλε, να έχει "δραπετεύσει" στην Κέρκυρα για τις καλοκαιρινές του διακοπές, επιβεβαιώνοντας το απατηλό προσωπείο της μορφής της πολιτικής υποκρισίας και της αποξένωσής του από την ομαδική ψυχή, αλλά και την χρεωκοπία της πολιτικής ευθύνης...

Μπορεί ο συσχετισμός των όρων Κοινότητα - Κράτος - Αστικόν Ιδεώδες, που είναι στην πραγματικότητα τρείς ομόκεντροι κύκλοι της ζωής, με κέντρο τον άνθρωπο -πολίτη και με ενδιάμεσους κύκλους τον Λαό και το Εθνος, να έχει ευτελιστεί από την πολιτική ανικανότητα και τον πολιτικό ωχαδερφισμό...

Απέναντι ωστόσο στη δύναμη της καταστροφής με την όποια εκτρωματική της μορφή, απέναντι στις καταστάσεις της επιβολής και απέναντι στην πολιτική γελοιότητα, στέκεται η αντίδραση του πνεύματος, στέκονται τα συναισθήματα του οίκτου και της συμπόνοιας, που είναι το πραυντικό της ψυχής που φέρνει το σταμάτημα της καταστροφής.

Η χάραξη, εξάλλου, μιας συνισταμένης της πνευματικής πράξης και των παραλείψεων της πνευματικής δράσης, μπορεί να βασισθεί στην ανάλυση των πολιτισμών όλου του κόσμου, στις αρχές και τις τάσεις αυτών των πολιτισμών, στις αλλαγές και στην παρακολούθηση όλων των σταδίων απ' όπου πέρασαν οι πολιτισμοί για να φτάσουν στο σημερινό τέρμα.

Η πορεία του πνεύματος δημιουργεί τους πολιτισμούς. Και αποτελεί το ανάχωμα στην καταστροφή. Η καταγωγή και το ξεκίνημα δείχνουν καθαρά ότι η πηγή δεν είναι η λογική, πηγή είναι η έμφυτη ιδέα, η ενόραση, η έμπνευση, η άλογη, η συναισθηματική δράση. Στη στοιχειώδη εκδήλωση η δράση είναι αυτή που ευχαριστεί ή δυσαρεστεί, που χαροποιεί ή φέρει λύπη.

Στις μακρινές περιοχές του χρόνου υπάρχει το Διονυσιακό πνεύμα, το ανεξέλεγκτο, το όργιο που εγκυμονεί μια απρόβλεπτη και ανυπολόγιστη εξέλιξη. Το Απολλώνιο φως, η αρμονία ήρθε αργότερα με τη νίκη των θεών της λογικής. Πρώτα φανερώθηκαν οι ηθικές ιδέες για τις ανθρώπινες σχέσεις. Η Τραγωδία του Οιδίποδα είναι η μακρινή απήχηση των δεινών που φέρει η αιμομιξία. Ετσι, σαν πρώτο στοιχείο των πολιτισμών είναι η θρησκευτική πράξη που θέτει την ανθρώπινη συνείδηση αντίκρυ στον κόσμο, στην κοσμική λογική.

Η ανθρώπινη συνείδηση κατάγεται απευθείας από το Σύμπαν, από τον θεό του καθενός! Και απέναντι στη δύναμη της καταστροφής και της πολιτικής επιβολής,μια άλλη αυθόρμητη δύναμη γεννιέται για την εξισορρόπηση, που βασιλεύει σ' όλα τα πεδία του κόσμου. Είναι η αντίθεση σε κάθε δράση.

Στη φάση αυτή η ιδέα της ατομικότητας που βρίσκεται στην απόλυτη εκδήλωσή της δεν διαφέρει από ένα ανόργανο στοιχείο, που δεν αναγνωρίζει τίποτε πλην του εαυτού του. Στη συνέχεια, αναγνωρίζεται και εντυπώνεται η λογική της οικονομίας που διέπει τη φυσική πορεία του κόσμου, η καλλιέργεια των φυτών και ο πολλαπλασιασμός των ζώων.

Γεννιέται η ιδέα του Σύμπαντος, του Θεού, σαν εύνοια και σαν τιμωρός της ανθρώπινης δράσης εκείνης, που δίδει ασφάλεια και εκείνης που βλάπτει. Αρχίζει η σύνθεση της ανθρώπινης κοινωνίας. Αρχίζει η εμφάνιση των ανθρωπίνων συμπεριφορών και κατ' επέκταση των πολιτισμών.

Οι ιδέες του δικαίου, της ανταπόδοσης είναι φυσικές έννοιες, υποχρεωτικές, αυτόματες, αυθόρμητες που παρακολουθούν ακόμη και την ύλη σε μια αέναη σύνθεση και αποσύνθεση σ' όλες τις υποστάσεις και τις εκδηλώσεις. Τον πυρήνα αυτών των εκδηλώσεων τον καταρτίζει μια κεντρική ιδέα,που εμφανίζεται φυσική και απόλυτη. Η ιδέα της δύναμης.Η ενέργεια είναι δύναμη που αλλάζει μορφές ή καταστάσεις ή και αδρανεί ισορροπώντας κάτω από ορισμένες συνθήκες.

Η ιδέα της δύναμης, συχνά με καταστροφικό χαρακτήρα, κυριαρχεί και επιβάλλει ό,τι απορρέει από την κοσμική εμφάνιση.Στον φυσικό κόσμο είναι η βαρύτητα εκδηλουμένη με την έλξη και την απώθηση, με την ένωση και τον χωρισμό. Στην ιδέα αυτή της δύναμης, που έχει φθάσει μεταμορφωμένη και στην ανθρώπινη υπόσταση, στην ανθρώπινη κοινωνία, στάθηκε και αναπτύχθηκε απέναντί της η αντιδύναμη, αυτό που καλούμε πνεύμα.

Και είναι το πνεύμα, ως αντιδύναμη, που προκαλεί τις μεταβολές.Η αντιδύναμη αυτή δεν ακολουθεί προφανώς το δρόμο των υλικών δυνάμεων που προκαλούν τις φυσικές ισορροπίες, αλλά ένα ιδιαίτερο δικό της δρόμο, που δεν μπόρεσαν ακόμη να τον εξιχνιάσουν και να τον προσδιορίσουν.
Νεότερη Παλαιότερη
--------------
Ακούστε το τελευταίο ηχητικό από τη ΜΕΣΗ ΓΡΑΜΜΗ


Η Freepen.gr ουδεμία ευθύνη εκ του νόμου φέρει για τα άρθρα / αναρτήσεις που δημοσιεύονται και απηχούν τις απόψεις των συντακτών τους και δε σημαίνει πως τα υιοθετεί. Σε περίπτωση που θεωρείτε πως θίγεστε από κάποιο εξ αυτών ή ότι υπάρχει κάποιο σφάλμα, επικοινωνήστε μέσω e-mail