Αναζητεί ο άνθρωπος το "γενικόν" από το "ατομικόν" ή αντιστρόφως το "ατομικόν" από το "γενικόν"; Από την γενική περί της ζωής έννοια στην προσωπική ή δια της προσωπικής ζωής στην αυτοαποκάλυψη της ζωής;
Τέτοια μέρα με καύσωνα και με 39 βαθμούς υπό σκιά, με τη χώρα στον θάλαμο υψηλής συμπίεσης εξαιτίας της πολιτικής αβελτηρίας και με την κοινωνία σε πλήρη σύγχυση, γίνεται κατανοητό από τα παραπάνω ερωτήματα ότι δεν είναι εύκολη και απλή μια απάντηση τους...
Και τούτο, διότι είναι δύσκολη η διατύπωση της σχέσης φιλοσοφίας και ζωής. Εγκειται δε η δυσκολία αυτή στο γεγονός ότι η ζωή ως αντικείμενο της φιλοσοφίας δεν επιδέχεται έναν συγκεκριμένο ορισμό. Γι' αυτό, τόσον στην ελληνική Φιλοσοφία της Ζωής, όσον και στην μετέπειτα και νεότερη Φιλοσοφία της Ζωής,η ερμηνεία και η απόδειξη της έννοιας και του περιεχομένου της στηρίζονται, κατά πλείστον, σε μια ιστορική περιγραφή των τάσεων και της εξέλιξής της.
Ετσι, και σε τελευταία ανάλυση, η όλη θεώρηση της προβληματικότητας εκτείενται μεταξύ πίστης και γνώσης, της οποίας συγκεκριμένη συνισταμένη της φιλοσοφίας της ζωής είναι ο Σωκράτης. Αργότερα, στοιχεία της απαντώνται στη φιλοσοφία του "υπερλογικού" και αλλού...
Εκείνο που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι η φιλοσοφία δεν είναι σύνολο γνώσεων, που κατανοείται και απομνημονεύεται. Αν και όπου έτσι εκλαμβάνεται, είναι το λιγότερο αντίληψη ελλιπής. Διότι η πλήρης και ορθή περί φιλοσοφίας αντίληψη είναι εκείνη, που η φιλοσοφία συνδέεται άμεσα με τη ζωή. Στην αμεσότητα αυτή οφείλεται η δημιουργία βιωμάτων και η ευεργετική επίδραση επί του ήθους.
Αν η φιλοσοφία είναι γνώση και μόνο, η οποία αποκτάται με την παρακολούθηση της διδασκαλίας ακροαματικώς, τότε πρόκειται περί "εκπεσμένης" και "άνευ αξίας" φιλοσοφίας. Διότι,σαφώς, καταντά πολυμάθεια, η οποία όχι μόνο είναι ανωφελής, αλλά και βλάπτει, επειδή κατά τον χαρακτηρισμό του Ηράκλειτου "νόον έχειν ού διδάσκει".
Αυτό σημαίνει ότι η φιλοσοφία δεν διδάσκεται, αλλά πραγματώνεται στου φιλοσόφου το "φιλοσοφείν", δηλαδή δεν είναι δυνατόν να αφομοιωθεί η φιλοσοφική γνώση αλλιώς, παρά μόνον με την ενεργητική συμμετοχή του φιλοσοφούντος. Αυτό το ουσιώδες γνώρισμα της φιλοσοφικής γνώσης είχε υπόψη του ο Σωκράτης, όταν κατεφέρετο εναντίον της ακροαματικής διδασκαλίας των Σοφιστών και ήθελε την απόκτησή της δια της γνωστής μαιευτικής μεθόδου, δια της αυτενεργείας και της ενεργητικής συμμετοχής.
Ποιο είναι το κλειδί; Είναι αυτό, που από τη φύση του το έχει ο καθένας στο χέρι του και που ο Καρτέσιος το ονόμασε "αμφιβολία". Η "κατηγορηματική" προστακτική είναι: "Θέσε υπό αμφιβολίαν ό,τι γνωρίζεις και τότε θα χυθεί μέσα σου το φως της φιλοσοφίας".
Τότε θα ζήσεις αυτό που γνωρίζεις. Τότε και μόνο δημιουργούνται βιώματα, τα οποία είναι καθοριστικά για την ηθική συμπεριφορά, επειδή η αμφιβολία είναι η σκιά της αλήθειας. Ετσι, δεν είναι η φιλοσοφία για τη φιλοσοφία, αλλά είναι η φιλοσοφία για τη ζωή. Και μάλιστα όχι για την ατομική, αλλά για την κοινωική ζωή