Οικονομολόγος ΜΑ, Ph.D
Υποψήφιος Βουλευτής Επικρατείας- ΕΠΑΜ
Η κυρίαρχη αντίληψη των νεοφιλελευθέρων, η πλέον θεμελιώδης αντίληψη στην οικοδόμηση της ΕΕ και της ευρωζώνης, είναι ότι το οικονομικό σύστημα, στο όποιο καλείται ο άνθρωπος να δράσει, είναι αιώνιο και αναλλοίωτο και η φυσική συμπεριφορά του ανθρώπου έχει ως στόχο την μεγιστοποίηση της ωφέλειάς του, του κέρδους του. Αυτό ονομάζεται ‘ορθολογισμός’ στη γλώσσα τους.
Η γνώση αυτή τρόπον τίνα, είναι ‘a priori’ γνώση του ανθρώπου, από την φύση, από τον Θεό. Γεννήθηκε να δρα έτσι, σαν συνέπεια του φυσικού φαινόμενου της ελεύθερης αγοράς. Είναι η αποθέωση του ντετερμινισμού, και η εκμηδένιση της ανθρώπινης βούλησης.
Δεδομένων αυτών, η ελεύθερη αγορά, όπου ανεμποδίστως οι άνθρωποι συναλλάσσονται, είναι ο αποφασιστικός λειτουργικός μηχανισμός, που οδηγεί τους ανθρώπους, και κατ’ επέκταση την κοινωνία, στη μεγίστη ωφέλεια. Η ανεμπόδιστη συμμετοχή στην ανταλλαγή πρέπει να είναι ωφέλιμη για όλα τα μέρη, αλλιώς, αν προέκυπταν ζημιές, δεν θα συμμετείχαν.
Παρ’ ολ’ αυτά, είναι αναγκαίος ένας κρατικός μηχανισμός που θα εγγυάται τα δικαιώματα της ιδιοκτησίας, την ασφάλεια της κοινωνίας από εσωτερικούς και εξωτερικούς υπονομευτές, και τους κανόνες της απρόσκοπτης λειτουργίας της αγοράς. Αλλιώς υπάρχει κίνδυνος, το κατά τα αλλά ‘φυσικό σύστημα’, να περιπέσει στα χέρια αδίστακτων κλεπτών.
Στο παραπάνω πλαίσιο, τρία είναι τα κύρια καθήκοντα του κράτους που αναγνωρίζει η νεοφιλελεύθερη σκέψη και η ΕΕ.
1) Τα κράτος έχει ως πρωταρχικό καθήκον να εγγυάται τον ελεύθερο ανταγωνισμό και να διαλύει τα μονοπώλια αν αυτά προκύψουν.
2) Το κράτος οφείλει να προστατεύει την κοινωνία από την διάχυση παράπλευρων κακών αποτελεσμάτων από την λειτουργία της αγοράς. Παραδείγματος χάριν, μόλυνση της ατμόσφαιρας, ασφαλή λειτουργία χημικών εργοστασίων, προστασία δημοσίας υγείας κα.
3) Το κράτος εγγυάται την απόλυτη πληροφόρηση του καταναλωτικού κοινού για τις ιδιότητες των προϊόντων που καταναλώνουν, και την παραγωγή αυτών, εφ όσον κριθούν ασφαλή π.χ. φάρμακα, τρόφιμα, ιατρικές θεραπείες κα.
Το σύστημα αυτό, με το ελάχιστο δυνατό κράτος, είναι αυτορυθμιζόμενο και αυτό-οδηγεί στην πλήρη απασχόληση ανθρωπίνων και υλικών πόρων, χωρίς ή με ελάχιστο πληθωρισμό.
Οποιαδήποτε συμμέτοχη του κράτους, στη διαδικασία της αγοράς, θα αλλοίωνε τον ‘φυσικό’ της χαρακτήρα και τους στόχους της, και όπως τονίζουν οι γκουρού της ελεύθερης οικονομίας, η εμπλοκή του κράτους θα οδηγούσε τους ανθρώπους σε κατάσταση ανελευθερίας ή θα τους καθιστούσε δουλοπάροικους (Friedman, Hayek).
Η εμπλοκή των πολιτικών και του κράτους σε αυτή την οικονομική δημοκρατία καθιστά το σύστημα επισφαλές. Εφ όσον οι πολιτικοί, όπως όλοι οι άνθρωποι, δρουν με γνώμονα την μεγιστοποίηση της δικής τους ωφέλειας, είναι ορθολογιστές, θα κοιτάξουν το δικό τους συμφέρον, και έτσι δεν θα επιδίωκαν την πιο φιλελεύθερη λειτουργία της αγοράς για να έχει τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα για όλη την κοινωνία.
Κατά συνέπεια, οι μακροοικονομικές πολιτικές δαπανών, που οι πολιτικοί εφαρμόζουν, δεν κάνει τα πράγματα καλύτερα αλλά χειρότερα. Επιδιώκοντας οι πολιτικοί μεγάλους προϋπολογισμούς, τους δίνει την δυνατότητα να ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού, να το διαφθείρουν και να διαφθείρονται, και να εισπράττουν μεγάλα εισοδήματα (Buchanan, Wagner).
Η νεώτερη έκφραση των νεοφιλελεύθερων κατά των πολιτικών και του κράτους, ήλθε με το εξής σκεπτικό (Lucas, Sargent, Barro).
Ας υποθέσουμε ότι εφαρμόζονται επεκτατικές πολιτικές για την μείωση της ανεργίας. Οι πολιτικές αυτές, σύμφωνα με τους νεοφιλελεύθερους, γεννούν υποψίες για μελλοντικό υψηλό πληθωρισμό. Δεδομένου αυτού, ότι ο πληθωρισμός θα είναι υψηλότερος, οι πραγματικοί μισθοί θα μειωθούν, και οι εργαζόμενοι, όντες ορθολογιστές, θα αρνηθούν να εργαστούν για μικρότερους πραγματικούς μισθούς, και έτσι η ανεργία δεν θα μειωθεί, αλλά μόνο οι τιμές θα υψωθούν λόγω αυξημένης ζήτησης.
Επίσης, οι επεκτατικές πολιτικές, μείωση των φορολογικών συντελεστών, οδηγούν σε μεγαλύτερο έλλειμμα τον προϋπολογισμό. Οι πολίτες κατανοούν όμως, ότι το έλλειμμα αυτό θα πληρωθεί ούτως ή άλλως στο μέλλον, και θα πληρωθεί μέσω υψηλοτέρων φόρων. Έτσι οι πολίτες, ορθολογιστές και αυτοί στο σύνολο τους, από την περικοπή των φόρων, θα αποταμιεύσουν το ποσό εκείνο που θα χρειαστεί να πληρώσουν στο μέλλον για φόρους. Η περικοπή των φόρων λοιπόν, δεν οδηγεί σε αύξηση της κατανάλωσης και στη μείωση της ανεργίας. Αντίθετα, οι αποταμιεύσεις αυξάνονται και τα ελλείμματα μειώνουν την κατανάλωση.
Πως δουλεύει τελικά το σύστημα του ευρώ; Πως συμπυκνώνει όλη αυτή την φιλοσοφία και θεωρία; Πως είναι δυνατόν να έχουμε ανάπτυξη και πλήρη απασχόληση χωρίς δαπάνη, αφού το χρήμα είναι ουδέτερο, η δαπάνη του δεν επηρεάζει το αεπ, την παραγωγή και την απασχόληση, απ’ ότι είδαμε παραπάνω, αλλά μόνο τις τιμές;
Στο νεοκλασικό υπόδειγμα του ευρώ, η ελεύθερη αγορά τείνει να χρησιμοποιεί όλους τους πόρους της οικονομίας, ανθρωπίνους και υλικούς.
Πως γίνεται αυτό; Υπό το ελάχιστο κράτος, οι εύκαμπτοι μισθοί, οι εύκαμπτες τιμές, και το επιτόκιο συνιστούν ένα αυτορυθμιζόμενο μηχανισμό που τείνει να χρησιμοποιεί όλους τους πόρους της οικονομίας μακροχρονίως.
Αν υπάρχει ανεργία, οι μισθοί προσαρμόζονται (προς τα κάτω) έτσι ώστε να αυξάνουν την ζήτηση για εργασία, ενώ το επιτόκιο προσαρμόζεται και αυτό, έτσι ώστε, το εισόδημα που απομένει από την κατανάλωση, να επιστρέφει στην πραγματική οικονομία υπό μορφή επενδύσεων. Έτσι μακροχρονίως ποτέ δεν μπορεί να υπάρξει ανεργία. Αν θα υπάρξει ανεργία αυτή θα οφείλεται στο ότι εργαζόμενοι δεν επιθυμούν να εργαστούν με τους επικρατούντες μισθούς (εκούσια ανεργία).
Για τους νεοφιλελεύθερους του ευρώ και την ΕΕ, αν υπάρχει ανεργία, η κυβέρνηση οφείλει να σταθεί μακριά από το πρόβλημα και να αφήσει την αγορά μόνη της, να αυτορυθμίσει όλες τις ατέλειές της.
Η κυβέρνηση μάλιστα, για να υποβοηθήσει την αγορά, θα πρέπει να νομοθετεί την ρευστοποίηση του κράτους, την διάλυση της εργατικής νομοθεσίας, και γενικά να υποβοηθά όλη η παραγωγή και οι υπηρεσίες, υγείας, παιδείας, αμοιβές, συντάξεις να αφεθούν στην ελεύθερη αγορά. Ακόμα και την Δημοκρατία, η οποία δεν χρειάζεται, αφού η αγορά όλα τα διακανονίζει. Τι δηλαδή μπορεί να κάνει ένα κοινοβούλιο μπρος στη γνώση της αγοράς; (Σας θυμίζει κάτι;)
Συνοψίζοντας, στο μοντέλο της ευρωζώνης, η ανάπτυξη επέρχεται μέσω της αγοράς εργασίας, δηλαδή μέσω των εξευτελιστικών μισθών και ημερομισθίων και μέσω της διάλυσης και ρευστοποίησης του Κράτους και της κατάργησης κάθε προστασίας και κοινωνικής παροχής. Η δαπάνη του ευρώ αυξάνει τον πληθωρισμό και μόνον.
Δαπάνη και Ανάπτυξη στη Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έννοιες ασύμβατες.
Ποιος είναι ο κερδισμένος από αυτό το υπόδειγμα; Μα φυσικά οι τραπεζίτες και οι πολιτικοί τους υπάλληλοι. Αυτό προκύπτει αβίαστα, φυσικά. Η φύση έχει καθορίσει οι τραπεζίτες να ηγούνται της ανθρωπότητας. Αυτή είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση!
Αν το παραπάνω μοντέλο που περιέγραψα είναι αληθές, φυσικό φαινόμενο, και δεν νομίζω να υπάρχει νεοφιλελεύθερος απολογητής να πει ότι διαστρέβλωσα έστω κατά κεραία το υπόδειγμα του ευρώ, τότε όσα γίνονται είναι καλώς καμωμένα.
Είναι όμως το νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα φυσικός νόμος; Φυσικά αποτελεί ύβρη, με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου, κάποιος να ισχυριστεί κάτι τέτοιο. Αυτοί που τα ισχυρίζονται ή άγνοια έχουν ή είναι φιλόδοξοι ή αρπαγές ή αδιάφοροι μικροαστοί δήθεν κατά τα αλλά. Οι ‘καθώς πρέπει’.
Ιστορικά ποτέ το νεοφιλελεύθερο υπόδειγμα δεν έφερε ανάκαμψη αλλά αντίθετα καταστροφή. Ο μεσοπόλεμος είναι μια μεγάλη απόδειξη, όταν μέσα σε λίγα χρόνια, 18 δημοκρατίες που ιδρυθήκαν μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καταστράφηκαν από τα νεοφιλελεύθερα οικονομικά και οδηγηθήκαμε στη μεγάλη καταστροφή του Β’ ΠΠ.
Θεωρητικά τώρα, ακόμα και αν δεχτούμε την ευκαμψία των τιμών και των μεροκάματων σε συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού, ποτέ δεν θα υπάρξει πλήρης απασχόληση των υλικών και ανθρώπινων πόρων επειδή πάντα θα υπάρχει ελλιπής ζήτηση.
Και θα είναι η ζήτηση ελλιπής, επειδή οι αποταμιεύσεις, ως εξαρτώμενες από το εισόδημα, δεν μπορούν να καθορίσουν τι επενδύσεις μέσω των διακυμάνσεων του επιτοκίου, και έτσι η οικονομία ποτέ δεν τείνει προς την πλήρη απασχόληση.
Αντίθετα μπορεί να παραμείνει στην υποαπασχόληση για αιώνες ολόκληρους, επειδή οι επενδύσεις καθορίζουν τις αποταμιεύσεις μέσω των διακυμάνσεων του εισοδήματος, και δεν υπάρχει καμία φυσική αίτια να έχουμε πλήρη υλοποίηση των επενδύσεων. Δεν υπάρχει ‘φυσικός εξαναγκασμός’, δεν υπάρχει ‘μηχανισμός’ που να αποκαθιστά την ενεργό ζήτηση και μέσω αυτής την πλήρη απασχόληση. Ποιος θα το κάνει αυτό; Το κράτος!
Κοιτάξτε τι κωμωδία είναι η ποσοτική χαλάρωση του κυρίου Ντράγκι, τι έγινε για 10 χρόνια στην Ιαπωνία του 1990, τι έπαθε η Αργεντινή από την λιτότητα, τι εμείς ζούμε επτά χρόνια και τα χειρότερα έρχονται.
Έτσι λοιπόν το οικονομικό σύστημα στο όποιο ζούμε δεν είναι ούτε αιώνιο, ούτε φυσικό, αλλά είναι υποκείμενο στην ανθρώπινη βούληση, ανάλογα με τις επιθυμίες της κοινωνίας.
Το χρήμα δεν επιστέφεις πάντα στην παραγωγή και άρα είμαστε έκθετοι σε κρίσεις.
Και τέλος, το χρήμα δεν είναι ουδέτερο ως προς την παραγωγή και την απασχόληση, αλλά αντίθετα μέσω της δαπάνης του χρήματος επιτυγχάνεται η πλήρης απασχόληση και όχι μέσα από την πείνα των μισθωτών και συνταξιούχων και της ρευστοποίησης του κράτους (Davidson).
Δυστυχώς αυτές τι απλές ιστορικές και επιστημονικές αλήθειες (με την έως τώρα γνώση), τα κόμματα του τόξου του ευρώ (νδ, πασόκ, ποτάμι, χα, κκε, σύριζα, λαέ, ανελ) τις έχουν απορρίψει, και ελπίζουν ότι μέσω των ζόμπι, άδικων και μελαγχολικών οικονομικών της λιτότητας, θα φέρουν στον τόπο ανάπτυξη.
Θα φέρουν καταστροφή, που ήδη την ζούμε και τεράστια ευθύνη που θα πληρωθεί.
Στο μεσοπόλεμο χωρούσε η δικαιολογία από τους πολιτικούς ότι δεν γνωρίζαμε, αλλά μετά τον Ρούζβελτ, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Ανδρέα Παπανδρέου αυτή η δικαιολογία δεν στέκει. Ας προσέξουν τι κάνουν, όπως και η Δικαιοσύνη που την καταργούν και ασμένως αυτοκαταργείται.
Την Κυριακή έχουμε εκλογές. Ο σκοποί μας θα πρέπει να είναι οι εξής
1) Άμεση επιστροφή στο Εθνικό Νόμισμα έτσι ώστε οι Πατρίδα να αποκτήσει όλα τα μέσα για να θέσει τις βάσεις για ανάπτυξη και δουλειά για όλους
2) Το Κράτος μας να ανακτήσει ξανά την δυνατότητα να έχει πλήρη ευθύνη για το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτό πρέπει να γίνει, γιατί χωρίς τις κατάλληλες ενέργειες του κράτους τα οικονομικά προβλήματα θα συνεχιστούν. Τα προβλήματα δεν διορθώνονται μέσω της ελεύθερης αγοράς. Αυτό έχει αποδειχθεί και επιστημονικά και ιστορικά. Τα μεταφυσικά τους ας τα αφήσουν στην άκρη.
3) Η δαπάνες του κράτους θα πρέπει να είναι απεριόριστες χωρίς κανένα φόβο για τα ελλείμματα έως ότου ο καρκίνος της ανεργίας εξαφανιστεί από την ελληνική οικονομία από την ελληνική οικογένεια. Φόβος για πληθωρισμό είναι ανύπαρκτος. Μην ξεχνάμε ότι εκδίδουμε το δικούς νόμισμα και με αυτό και με τους πόρους μας μπορούμε να κινητοποιήσουμε σχεδόν όλες μας τις επενδύσεις.
4) Οι πολιτικοί που θα εκλέξουμε, οίκοθεν νοείται ότι θα έχουν την υπευθυνότητα των ανθρώπων που από την δράση τους θα εξαρτάται το μέλλον της χώρας, και όχι από την παθητικότητα και υπακοή που απαιτεί η ελεύθερη αγορά των τραπεζιτών, μέσω των υψηλών τους αμοιβών και της ματαιότητας του δήθεν διοικείν. Εντολές και μνημόνια εκτελούν που όλους τους κάνει ιδίους. Και γι αυτό,
5) Στέλνουμε στα υπόγεια της ιστορίας την νδ, πασόκ, κκε, χα, λαέ, ποτάμι, ανέλ, εκεί που επίσημα ανήκουν, αφού μόνο ζημιά κάνουν.
Στηρίζουμε τις δυνάμεις που έχουν αυτούς τους σκοπούς, και κυρίαρχα το ΕΠΑΜ που αυτές τις ιδέες μέσα στην Δημοκρατία μας τις εγγυάται.