Της Δήμητρας Ρετσινά Φωτεινίδου
Φιλολόγου -Μ.Α. Πολιτικής Φιλοσοφίας
Φιλολόγου -Μ.Α. Πολιτικής Φιλοσοφίας
Πρώτος διδάξας της αμφισβήτησης του Ολοκαυτώματος των Ελλήνων του Πόντου και της Μ. Ασίας είναι ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Γιατί ο Βενιζέλος πρότεινε τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, πατέρα των Τούρκων και εξολοθρευτή των χριστιανικών εθνοτήτων της τεράστιας επικράτειας της Ανατολίας, στη Σουηδική Ακαδημία για το Νόμπελ Ειρήνης. Η επιστολή του είναι η εξής:
«Αθήνα, Ιανουάριος 12, 1934
Κύριε Πρόεδρε,
Για περίπου επτά αιώνες η Εγγύς Ανατολή και ένα μεγάλο μέρος της Κεντρικής Ευρώπης ήταν ένα θέατρο πολέμων. Η κύρια αιτία ήταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία και το απολυταρχικό καθεστώς των Σουλτάνων. Η καταπίεση των χριστιανικών πληθυσμών, οι θρησκευτικοί πόλεμοι του Σταυρού εναντίον της Ημισελήνου που ακολούθησαν και οι εξεγέρσεις των λαών για την ελευθερία δημιούργησαν μια κατάσταση που παρέμενε πηγή διαρκών κινδύνων, όσο καιρό η Οθωμανική Αυτοκρατορία ήταν υπό την Σουλτανική κυριαρχία.
Η ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1922, όταν το εθνικό κίνημα του Μουσταφά Κεμάλ Πασά θριάμβευσε έναντι των αντιπάλων του, έθεσε οριστικό τέλος σε αυτό το κράτος της αστάθειας και μη ανεκτικότητας. Πράγματι, πολύ σπάνια επιτυγχάνεται μια τόσο ριζική αλλαγή σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα στη ζωή ενός έθνους. Μια αυτοκρατορία σε παρακμή που ζούσε υπό θεοκρατικό καθεστώς, όπου οι έννοιες του νόμου και της θρησκείας αναμιγνύονται, μεταβλήθηκε σε ένα μοντέρνο εθνικό κράτος γεμάτο ζωντάνια και σθένος.
Μέσα από την κυριαρχία του μεγάλου μεταρρυθμιστή Μουσταφά Κεμάλ Πασά, το απολυταρχικό καθεστώς των Σουλτάνων καταργήθηκε και το κράτος έγινε εντελώς κοσμικό. Όλο το έθνος αγκάλιασε την πρόοδο με νόμιμη φιλοδοξία να είναι παρόν ανάμεσα στα πολιτισμένα έθνη. Όμως η εδραίωση της ειρήνης έγινε μαζί με τις εσωτερικές μεταρρυθμίσεις που έδωσαν στο νέο εθνικό Τουρκικό κράτος την εικόνα που έχει σήμερα.
Πράγματι, η Τουρκία δεν δίστασε να αποδεχθεί νομικά τις απώλειες περιοχών που κατοικούσαν από άλλες εθνότητες και ικανοποιημένη με τα εθνικά και πολιτικά σύνορα που καθορίσθηκαν με τις συνθήκες, έγινε αληθινός πυλώνας για την ειρήνη στην Εγγύς Ανατολή. Εμείς οι Έλληνες που επί αιώνες δίναμε αιματηρές μάχες με την Τουρκία ήμασταν οι πρώτοι που νιώσαμε τα αποτελέσματα της βαθιάς αλλαγής που συνέβη σε αυτήν τη χώρα, την διάδοχο της παλιάς Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Έχοντας αναγνωρίσει, αμέσως μετά την καταστροφή στη Μικρά Ασία, την ευκαιρία μιας αμοιβαίας κατανόησης με την ξαναγεννημένη Τουρκία, τείναμε χείρα φιλίας που η Τουρκία το αποδέχθηκε με ειλικρίνεια.
Αυτή η προσέγγιση που δείχνει ότι ακόμη και οι λαοί με τις πιο μεγάλες διαφορές μπορούν να έρθουν κοντά αρκεί να θέλουν την ειρήνη, ήταν ωφέλιμη και για τις δύο χώρες και την Εγγύς Ανατολή. Ο άνθρωπος στον οποίο οφείλουμε αυτή την πολύτιμη συμβολή προς την ειρήνη είναι, φυσικά, ο Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας, Μουσταφά Κεμάλ Πασά. Έτσι, έχω την τιμή, ως ηγέτης της Ελληνικής Κυβερνήσεως στα 1930, όταν η υπογραφή του Ελληνο- Τουρκικού Συμφώνου σημείωσε μια νέα εποχή για την ειρήνη, να προτείνω τον Μουσταφά Κεμάλ Πασά ως υποψήφιο για την εξέχουσα τιμή του Βραβείου Νόμπελ Ειρήνης
Ειλικρινώς,
Ελευθέριος Βενιζέλος»
Από την Ιστορία γνωρίζουμε ότι στις 30 Οκτωβρίου 1930 υπογράφηκε το ελληνοτουρκικό σύμφωνο φιλίας και συνεργασίας. Επρόκειτο για σύμβαση που προέβλεπε την εκκαθάριση των διμερών διαφορών αναφορικά με την ανταλλαγή των πληθυσμών. Ως βάση της συμφωνίας οριζόταν η αρχή του συμψηφισμού των περιουσιών των ανταλλαξίμων και μη, ενώ η ελληνική πλευρά υποχρεωνόταν να καταβάλει 440.000 αγγλικές λίρες ως αντιστάθμισμα προς την ενέργεια της τουρκικής πλευράς να αποδώσει στους Έλληνες τα καταπατημένα κτήματά τους στην Κωνσταντινούπολη.
Οι όροι της σύμβασης ήταν ευνοϊκοί για την Τουρκία. Με το Σύμφωνο Εγκαταστάσεως δίνονταν κάποιες ελπίδες για επαναπατρισμό, όμως αποδείχθηκε ότι δεν ίσχυε και στο εξής θα γινόταν μόνο «ανταλλαγή επισκέψεων». Τεράστιες είναι οι ευθύνες του Ελ. Βενιζέλου και στο ζήτημα του Πόντου, όταν δεν υποστήριξε το Ποντιακό Αντάρτικο ούτε τις προσπάθειες των Ποντίων να ιδρύσουν εκεί ένα δεύτερο ελληνικό κράτος.
Η φωτογραφία είναι από την επίσκεψη του Βενιζέλου στην Άγκυρα για την υπογραφή του Συμφώνου Φιλίας (29- 30 Οκτωβρίου 1930)