Το Ισλαμικό κράτος εκφράζει μια ακραία εκδοχή του Σουνιτικού ισλάμ, μια εκδοχή που βρίσκει πολλά ευήκοα αυτιά σε ένα μεγάλο κομμάτι της Σουνιτικής Αραβικής πλειοψηφίας της Συρίας και της μειοψηφίας του Ιράκ.
Καμία ξένη προσπάθεια δεν μπορεί να ευδοκιμήσει όταν δεν υπάρχει πρόσφορο έδαφος στο εσωτερικό.
Το 1982, Σουνίτες συντηρητικοί μαζί με την μουσουλμανική αδερφότητα εξεγέρθηκαν εναντίον του Χαφέζ αλ Άσαντ στην πόλη Χάμα. Ο Συριακός στρατός κατέστειλε την εξέγερση μετά από 27 ημέρες. Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, οι νεκροί έφτασαν τις 45 χιλιάδες. Δεν ξέχασαν οι κάτοικοι της Χάμα, ούτε είναι τυχαίο ότι η πόλη έγινε κέντρο αντικαθεστωτικών.
Ένας διανοούμενος από την Χάμα είχε πει από το 2007 ότι... κανένας δεν ξέχασε, ξέρουν ότι θα υπάρξει δεύτερος γύρος.
Και η ευκαιρία ήρθε το 2011.
Οι ισλαμιστές εκμεταλλεύτηκαν το κενό ασφάλειας που δημιουργήθηκε από τις ειρηνικές διαδηλώσεις το 2011, που το πρώτο διάστημα ζητούσαν δημοκρατία, μεταρρυθμίσεις και τέλος της διαφθοράς.
Όπως περιγράφει ένας Σύρος ακτιβιστής από το Χαλέπι το 2013...
«Ούτε αυτοί κατάλαβαν πώς ο ισλαμικός απόπατος της Συρίας τους έκλεψε την επανάσταση».
Μπήκαν στο Χαλέπι οι αντάρτες και άρχισαν να να σκοτώνουν και να λεηλατούν χωρίς καμία διάκριση.
Έκλεψαν το σιτάρι από τις αποθήκες με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί κρίση, πουλούσαν στην Τουρκία ακριβό βιομηχανικό εξοπλισμό που είχαν ξηλώσει από εργοστάσια και βιομηχανικές ζώνες, άδειασαν εμπορικά, ελεύθεροι σκοπευτές πυροβολούσαν στα τυφλά, απήγαγαν ανθρώπους για λύτρα, σκότωναν όποιον ήθελαν, κατέστρεφαν αρχαία ιστορικά κτήρια και εικόνες.
Σύμφωνα με τον Σύριο ακτιβιστή, τους κατοίκους του Χαλεπίου οι αντάρτες τους έβλεπαν ως συμπαθούντες τον Άσαντ και προνομιούχους, αδιαφορώντας αν διαδήλωναν εναντίον του, και θεωρούσαν τις περιουσίες τους αλλά και τις ζωές τους ως το ‘‘τίμημα’’ αυτών των προνομίων.
Κάπως έτσι εξελίχθηκαν τα πράγματα στην Συρία και γρήγορα μπήκαν στη μέση οι χώρες του κόλπου, που άρχισαν να χρηματοδοτούν συγκεκριμένες ομάδες ανταρτών για να προωθήσουν τους σκοπούς τους, όπως και η δύση που έκανε το ίδιο.
Η συντριπτική πλειοψηφία των όπλων που έδινε η δύση στους Σύριους αντικαθεστωτικούς, κατέληξε στα χέρια ακραίων ισλαμιστών που ήδη είχαν σχέσεις με συγκεκριμένες ομάδες, οι Σύριοι που συμμετείχαν στις διαδηλώσεις του πρώτου καιρού όταν είδαν και κατάλαβαν την υπέρτατη προδοσία, όπως την χαρακτηρίζει ο ακτιβιστής από το Χαλέπι, έκαναν πίσω, γιατί σημασία είχε η σωτηρία της πατρίδας τους πάνω από όλα.
Έμειναν οι καθόλου μετριοπαθείς ισλαμιστές.
Η εξήγηση για ότι συνέβη στην Συρία δεν είναι απλή.
Βασικό ρόλο θα πρέπει να έχει η προστασία των εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, ανάμεσα τους και οι Ρουμ, οι Έλληνες της Συρίας, και η αυτοδιάθεση των Κούρδων.
Οι διαφορές Σουνιτών και Σιιτών που δεν προκλήθηκαν από την δύση, ξεκίνησαν από την διαμάχη για την διαδοχή του Μωάμεθ.
Πριν την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 ο αρχηγός της υπηρεσίας πληροφοριών της Σαουδικής Αραβίας είχε πει ότι... δεν είναι μακριά η εποχή που ο θεός κυριολεκτικά να λυπηθεί τους Σιίτες γιατί περισσότεροι από ένα δις Σουνίτες τους βαρέθηκαν.
Η Σαουδική Αραβία είναι από τις βασικές χώρες που εξοπλίζουν τους υποτιθέμενους Σύριους αντάρτες.
Ο ‘‘αποπρογραμματισμός’’ των συντηρητικών Σουνιτών ώστε να σταματήσουν να είναι δεκτικοί σε εξτρεμιστές, θα πρέπει να ξεκινήσει από μέλη της κοινότητας τους, αφού σταματήσει η χρηματοδότηση δομών και οργανώσεων που προωθούν την ριζοσπαστικοποίηση και να ενισχυθούν οι κοσμικοί Σουνίτες.
Η αφύπνιση της επαρχίας Ανμπάρ το 2006, όταν 30 Σουνιτικές φυλές του Ιράκ ενώθηκαν για να σταματήσουν τους άνδρες της Αλ Κάιντα, που αρχικά είχαν δεχθεί, θα ήταν καλό υπόδειγμα. Ο πλούτος της Συρίας να διαχυθεί στις φτωχότερες και συντηρητικότερες Σουνιτικές αγροτικές περιοχές.
Λύσεις υπάρχουν, αρκεί να μπουν τα δικαιώματα των εθνών πάνω από τα συμφέροντα, όμως με μια διαφορά... ο σαλαφισμός, το ακραίο Σουνιτικό ισλάμ, αυτό που εφαρμόζει η ISIS και ισχύει στην ουσία και στην Σαουδική Αραβία, δεν είναι δικαίωμα, γιατί έρχεται σε άμεση αντίθεση με την ελευθερία των άλλων, στους οποίους επιβάλλεται.
Χωρίς την ιμπεριαλιστική φύση του σαλαφισμού, η Σαουδική Αραβία με την μορφή της δεν θα υπήρχε. Το ακραίο Σιιτικό ισλάμ φυσικά δεν είναι καλύτερο από το ακραίο Σουνιτικό.
Ο Σύριος λοιπόν δεν είναι κάτι το ενιαίο και η Συριακή ταυτότητα δεν συμβαδίζει πάντα με προσφυγική ιδιότητα.
Οι Σύριοι που διαδήλωναν το 2011 δεν κατάλαβαν τι ερχόταν, οι Ευρωπαίοι του 2015 είναι ακριβώς στην ίδια θέση.